4 ربيع الثانى

تولد "حضرت عبدالعظيم حسنى" (173 ق)

يكى از چهره هاى شاخص اصحاب ائمه، حضرت عبدالعظيم حسنى است كه در شمار اصحاب امام رضا، جواد و هادى عليهم السلام بوده و مورد تمجيد فراوان قرار گرفته است. حضرت عبدالعظيم از نوادگان امام حسن مجتبى بود كه در شهر مدينه به دنيا آمد. آن حضرت فردى پرهيزگار و انديشمند وبد و از ائمه بزرگوار هم عصر خويش به طور مستقيم، نقل حديث كرده است. ايشان در زمان امامت امام هادى(عليه السلام) به پيشنهاد آن حضرت براى هدايت مردم به ايران مهاجرت كرد و در شهر رى در نزديكى تهران كنونى مسكن گزيد. آمدن حضرت عبدالعظيم به رى هم نشانه ى وجود تشيع در اين شهر بوده و هم خود زمينه اى براى رشد دعوت شيعى شده است حضرت عبدالعظيم احتمالا در حدود سال 250 هجرى به درجه ى رفيع شهادت نايل شد.

4 ربيع الثانى

نطق تاريخى "سيد حسن مدرس" عليه "رضا خان" (1343 ق)
قرار بود كه گروه اقليت مجلس ششم رضاخان را به خاطر سوء سياست داخلى و خارجى قيام و اقدام عليه قانون اساسى و حكومت مشروطه و توهين به مجلس شوراى ملى و نيز تحويل ندادن اموال توقيف شده از محكومان به خزانه ى دولت استيضاح كند در صبح روز استياح، شهيد سيد حسن مدرس و اعضاى اقليت مجلس، بيرون از ساختمان مجلس، مورد ضرب و شتم اوباش طرفدار سردار سپه قرار گرفتند استيضاح كنندگان در اعتراض به اين اقدام، در جلسه ى بعد از ظهر كه طرح استيضاح بررسى شد، شركت نكردند و در نتيجه دولت سردار سپه، رأى اعتماد گرفت، از طرفى سردار سپه نيز براى همسو نگاه داشتن گروه هاى درون مجلس، با سران هر يك به طور محرمانه زد و بند كرده و براى اجراى برنامه ى آنان قول مساعد داده بود. مدرس كه اين جريان را مشاهده مى كرد. قصد داشت رابطه ى ننگين مجلسيان و سرداد س1ه را به هم بزند و رضا خان را از اكثريت بياندازد بنابر اين در روز دهم آبان 1303 ش نطق مفصل و تاريخى خود را بيان مى كند. مدرس در اين نطق از وضع ناگوار كشور صحبت مى كند. از حكومت مشروطه و استفاده اى كه ملت بايد از آن ببرد سخن مى گويد. از حكومت سردار سپه و فشارهاى غير قانونى او مى نالد و به نمايندگان تذكر مى دهد كه اگر بيش از اين بخواهند از چنين حكومتى طرفدارى و دفاع نمايند. نه تنها به كشور صدماتى وارد مى شود. بلكه خود آنها،زودتر در معرض خطر قرار خواهند گرفت.

8 ربيع الثانى

ولادت با سعادت حضرت امام حسن عسكرى(عليه السلام) در سامرا (232 ق)
دوران امامت امام حسن عسكرى(عليه السلام) دورانى حساس و متفاوت بود امام از جوانى تحت نظر خلفاى جور عباسى قرار داشت تا جايى كه از پانزده سالگى و در زمان حيات پدر بزرگوار خويش نيز به زندان برده شد. آن امام همام، به مقتضاى زمان رسالت خويش را به انجام مى رساند و كار امامت را به پيش مى برد همچنين وظيفه ى سنگين آماده ساختن شيعيان براى امامت و غيبت امام زمان نيز بر عهده ى آن حضرت بود. يكى از مهم ترين كارهاى امام حسن عسكرى، همانند پدر و اجداد طاهرينش، تربيت شاگرد و حفظ فقه تشيع وانديشه ى ناب اسلام در برابر دشمنان و مخالفان بود تا آن جا كه بيش از 260 نفر را از شاگردان آن امام نام برده اند. امام حسن عسكرى(عليه السلام) در كنار كارهاى علمى، مجموعه اى از تفسير، روايات، معارف اسلامى و عقايد را نيز تأليف نمود كه تفسير و مواعظ قصار از آن جمله اند.

8 ربيع الثانى

رحلت عالم ربانى "شيخ الشريعه ى اصفهانى" مدرس بزرگ حوزه ى علميه ى نجف (1339 ق)
ملا فتح الله اصفهانى معروف به شيخ الشريعه در دوازدهم ربيع الاول سال 1266 ق در اصفهان به دنيا آمد. پس از فراگيرى مقدمات در اصفهان و مشهد، در سال 1295 ق راهى نجف اشرف گرديد و از محضر عالمان گرانقدرى همچون ملا احمد سبزوارى، محمد حسين كاظمينى و ميرزا حبيب الله رشتى استفاده برد. از شاگردان او مى توان آيات محمد تقى خوانسارى، عبدالكريم حائرى يزدى، محمد حسين بروجردى، سيد ابو القاسم خويى، سيد شهاب الدين مرعشى نجفى، سيد محسن حكيم و محمد على شاه آبادى را نام برد شيخ الشرريعه با توجه با اقتضائات زمان وارد ميدان عمل مى شد و در امور سياسى متعددى دخالت مستقيم داشت. ايشان يكى از رهبران اصلى نهضت اسلامى مردم عراق عليه استعمار انگلستان در سال 1920 م بود. شيخ الشريعه، براى ارتقاء سطح علمى طلاب، كتابخانه ى مهمى ايجاد كرد كه دانش پژوهان از آن استفاده مى كردند. اين عالم ربانى در 73 سالگى بدرود حيات گفت و در حرم امام على(عليه السلام) به خاك سپرده شد.

10 ربيع الثانى

وفات كريمه ى اهل بيت حضرت فاطمه ى معصومه در قم (201 ق)
حضرت فاطمه ى معصومه، خواهر گرامى امام رضا(عليه السلام) در سال 173 ق در مدينه به دنيا آمد. ايشان بانويى سخنور، معلمى توانا و در زهد و تقوا برجسته بود، حضرت معصومه يك سال پس از ورود برادرش به خراسان به قصد ديدار وى از مدينه به سمت خراسان حركت كرد، اما پس از حوادثى كه در شهر ساوه براى آن حضرت پيش آم د، بيمار شد چون حضرت معصومه، در شرافت و فضيلت شهر قم احاديثى را از پدران خود شنيده بود، عزم اين شهر كرد و پس از هفده روز توقف در قم، به ملكوت اعلى پيوست آن حضرت در قم مدفون است و آرامگاه با شوكت دختر امام موسى كاظم در قم، محفل و زيارتگاه مردم و دانشمندان با فضيلت است همچنين حوزه ى مهم علمى و دينى قم در كنار حرم ايشان شكل گرفته است.

10 ربيع الثانى

تولد امام حسن عسگرى به روايتى (232 ق)

10 ربيع الثانى

به توپ بستن گنبد مطهر حرم حضرت امام رضا(عليه السلام) توسط سربازان روسيه (1330 ق) پس از تشكيل ژاندارمرى مخصوص خزانه دارى كل ايران توسط مروگان شوستر آمريكايى، دولت روسيه كه اين اقدام را مخالف مطامع خود در ايران مى دانست، طى اولتيماتوى به دولت ايران خواستار اخراج شوستر از ايران و نيز استخدام اتباع خارجى با اجازه ى دول روس و انگليس شد در پى رد اين اولتيماتوم دخالت آميز توسط مجلس شوراى ملى قواى روسى مستقر در تبريز وارد قزوين شدند هم چنين يكى ازدست نشاندگان دولت روس در مشهد به نام يوسف هراتى به تحريك روس ها، شوشى مصنوعى در مشهد به پا كرد قواى روس نيز به بهانه ى اين كه جان اتباع آن ها در خطر است به شهر مقدس مشهد وارد شدند و سپس براى تهديد دولت ايران و نيز بى احترامى به عقايد و احساسات مذهبى مردم، حرم مطهر امام رضا(عليه السلام) را به توپ بستند و جنايتى ديگر آفريدند. در اثر شليك توپخانه، به سر درها و گلدسته هاى حرم رضوى، خسارات فراوانى وارد آمد همچنين خزانه ى حضرتى را به بانك روس منتقل كرده و اشياى قيمتى حرم را به غارت بردند. پس از آن مقدارى از اموار را بر گردانده ولى متولى حرم را با تهديد به مرگ وادار كردند كه تصديق كند كه تمام خزانه را تحويل گرفته است. علاوه بر اين، عده ى بسيارى از مردم مشهد در اين تهاجم وحشيانه كشته و مجروح شدند.

12ربيع الثانى

درگذشت "ميرزا مهدى الهى قمشه اى" حكيم قرآنى (1393 ق)
ميرزا مهدى الهى قمشه اى در سال 1319 ق در قمشه (شرضا) به دنيا آمد. پس از فراگيرى مقدمات در زادگاه خود، راهى اصفهان گرديد وى از شاگردان آيت الله شهيد سيد حسن مدرس بود و استفاده اى وافر از ايشان نمود. همچنين آقا بزرگ حكيم، حاج آقا حسين قمى، شيخ اسدالله يزدى، حاج ميرزا حسين فقيه سبزوارى و... از ديگران اساتيد وى بودند. ايشان در تهران در مدرسه ى سپهسالار (شهيد مطهرى فعلى) به تدريس پرداخت و همزمان در درس استاد ابوالحسن جلوه شركت مى كرد. ترجمه ى تفسير گونه ى ايشان از قرآن از جمله مشهورترين آثار حكيم الهى مى باشد. سر انجام در حالى كه به اصلاح خلاصة التفاسير خود مشغول بود، در دوازدهم ربيع الثانى 1393 ق دعوت حق را لبيك گفت و در جوار بارگاه حضرت معصومه آرميد.

14 ربيع الثانى

قيام "مختار ثقفى" به خون خواهى امام حسين(عليه السلام) (66 ق)
پس از شهادت امام حسين(عليه السلام) وو قيام توابين، نفرتى عميق از بنى اميه در ميان مسلمين ايجاد شد. به شكست قيام توابين، باقى مانده ى آن ها به گرد مختار بن ابو عبيده ثقفى جمع شدند. مختار به داعيه ى خون خواهى امام حسين و دعوت به محمد حنفيه برادر آن حضرت، در كوفه قيام كرد و آن شهر را تصرف نمود مختار قاتلان و كسانى را كه در شهادت امام حسين(عليه السلام) نقش داشتند به قتل رساند و انتقام اهل بيت را از اشقياى زمان گرفت. مختار ثقفى حدود يك سال بر كوفه حكومت كرد. اما از سپاهيان مصعب به زبير شكست خورد و كشته شد.

18 ربيع الثانى

تولد "محقق حلى" فقيه بزرگ و نامدار شيعى (602 ق)
شيخ جعفر بن شيخ حسن حلى معروف به محقق حلى در سال 602 هجرى در حله واقع در عراق به دنيا آمد. وى از ابتدا داراى هوشى سر شار و استعدادى شگرف بود. در محضر پدر، ابن زهره ى حلى، تاج الدين حسن بن على دربى و ديگران تحصيلات خود را ادامه داد و خود بر مسند تدريس نشست نام آورانى مانند علامه ى حلى، ابن داود حلى، سيد بن طاووس و ابن سعيد هذلى حلى از جمله دست پروردگان مكتب درس محقق حلى اند وى مورد احترام خاص خواجه نصير الدين طوسى بود و خواجه، به او ارج فراوان مى نهاد شرايع الاسلام، المختصر النافع فى فقه الاماميه و آثار ديگر وى چون نگينى در ميان كتب اسلامى مى درخشند محقق حلى در سال 676 ق، در هفتاد و چهار سالگى رحمت نمود.

18 ربيع الثانى

رحلت آيت الله "ميرزا على شيرازى" (1355 ق)
آيت الله ميرزا على شيرازى فقه و علوم اسلامى را نزد اساتيدى همچون آيات عظام فشاركى اصفهانى و ميرزا محمد تقى شيرازى فرا گرفت و در 22 سالگى به درجه ى اجتهاد نائل آمد. آيت الله ميرزا على شيرازى علاوه بر تبحر در فقه و اصول، در كلام، حكمت، طب، تاريخ و ادبيات نيز از مهارتى در خور تحسين بر خوردار بود. ايشان مدتى نيز مرجعيت تقليد جمعى از مسلمانان را بر عهده داشت.

18 ربيع الثانى

رحلت مرجع بزرگوار تقليد و عالم كبير آيت الله "سيد صدر الدين صدر" (1373 ق)
آيت الله سيد صدر الدين صدر عاملى فرزند سيد اسماعيل در سال 1299 ق در خانواده اى اصيل و مشهور به فضل، ادب و تقوا دركاظمين به دنيا آمد. ايشان بعد از عزيمت به كربلا، دروس سطح را در خدمت اساتيدى همچون شيخ حسن كربلايى فرا گرفت، آيت الله صدر در سال 1328 ق راهى نجف اشرف گرديد و از محضر آيات عظام آخوند خراسانى، سيد محمد كاظم يزدى و ميرزا حسين نايينى بهره مند شد. در سال 1339 به ايران سفر نمود و حدود شش سال در مجاورت حرم مطهر حضرت رضا(عليه السلام) به تدريس و ارشاد پرداخت. ايشان بعد از يك سفر به عراق دوباره به مشهد برگشته و به تدريس و اقامه ى نماز در مسجد گوهر شاد پرداخت. آيت الله صدر با پيشنهاد آيت الله العظمى حاج شيخ عبدالكريم حائرى يزدى مؤسس حوزه ى علميه ى قم، به شهر قم آمده و پس از فوت حاج شيخ، به يارى آيت الله سيد محمد تقى خوانسارى و آيت الله سيد محمد حجت كوه كمره اى، سرپرستى حوزه را به عهده گرفته و به حفظ و توسعه ى آن پرداختند. اصول دين، حاشيه بر كفاية الاصول و خلاصة الفصول از جمله تأليفات اين مرجع بزرگ دينى است. آيت الله سيد صدر الدين صدر، پدر بزرگوار امام موسى صدر، رهبر شيعيان لبنان مى باشد. سر انجام اين عالم ربانى در 74 سالگى بدرود حيات گفت و در مسجد بالاسر روضه ى منوره ى حضرت معصومه(عليها السلام) در كنار آيت الله حائرى يزدى، به خاك سپرده شد.

22 ربيع الثانى

رحلت حكيم عارف و محدث مفسر "ملا محمد محسن فيض كاشانى" (1091 ق)
محمد بن شاه مرتضى، ملقب به محسن معروف به ملا محسن فيش كاشانى، در چهاردهم صفر سال 1007 هجرى قمرى در كاشان به دنيا آمد. وى مقدمات را در زادگاه خود فرا گرفت و در جوانى راهى اصفهان گرديد. ملا محسن در محضر علماى نامور زمان از قبيل علامه محمد تقى مجلسى، شيخ بهايى، ميرداماد، ميرفندرسكى و ملا صدراى شيرازى زانوى ادب زد و به كسب علم پرداخت. آن هنگام كه ملا صدرا در روستاى كهك قم ساكن بود ملا محسن، مونس وى گرديد و ملا صدرا دخترش را به وى تزويج نمود و به او لقب فيض داد، وى پس از ساليانى، راهى كاشان شد و به تدريس و تاليف همت گماشت علم الهدى و معين الدين، (فرزندان فيض) محمد مومن (برادرش) ضياء الدين محمد و ده ها فاضل ديگر از جمله شاگردان مكتب درسى او بودند ملا محسن هم چنين در طول 65 سال تحقيق و مطالعه، نزديك به دويست كتاب و رساله ى نفيسر در علوم و متون مختلف نگاشت. تفسير صافى، تفسير اصفى، و تفسير مصفى در تفسير، الوافى، الشافى و المحجة البيضاء و ده ها اثر گران سنگ ايشان در كلام، عرفان، اخلاق، ادب و موضوعات ديگر، نشانگر روح پر تلاش و احاطه ى ايشان بر معارف اسلامى و علوم روز مى باشد سر انجام اين فقيه وارسته و اين عالم كامل در 84 سالگى دار فانى را وداع گفت و در زمينى كه بعدها به قبرستان فيض معروف شد، مدفون گرديد. بر طبق وصيت ملا محسن فيض كاشانى، بر روى قبر وى سقف و سايبانى ساخته نشده است.

23 ربيع الثانى

درگذشت فقيه ربانى "ملا احمد نراقى" (1245 ق)
حاج ملا احمد بن ملا مهدى نراقى، از بزرگان علماى دين و مجتهدان عالى قدر شيعه مى باشد. وى فقيه اصوى، محدث رجالى و شاعر حاذق و زاهد متقى بوده است. ملا احمد پس از كسب مدارج بالاى علمى نزد پدر دانشمندش، حاج ملا مهدى نراقى، مشغول تدريس و تاليف شد و شاگردانى همچون شيخ مرتضى انصارى و سيد محمد شفيع جابلقى و بسيارى ديگر را پرورش داد. اين عالم بزرگ همچنين در حديث مهارت داشته و با سه واسطه از علامه محمد باقر مجلسى روايت حديث كرده است. مستند الشيعه، معراج السعاده، اسرار الحج، مفتاح الاحكام و مثنوى طاقديسى از جمله آثار اوست. ايشان اشعار عرفانى فراوانى سروده است و در شعر، "صفايى" تخلّص مى كرد. وفات ملا احمد در نراق اتفاق افتاد و بدن مطهر وى را در صحن علوى در نجف اشرف دفن كردند.

26 ربيع الثانى

درگذشت نويسنده و عالم زاهد، "آقا نجفى قوچانى" (1363 ق)
سيد محمد حسن معروف به آقا نجفى قوچانى در سال 1295 ق در روستاى خسرويه در حوالى شهر قوچان به دنيا آمد. در كودكى به فراگيرى قرآن نزد پدر پرداخت و سپس به تشويق والد خود براى تحصيل علوم دينى، راهى قوچان شد. از آن پس وارد مشهد گرديد و تحصيلات خود را ادامه داد. سيد محمد حسن در نوزده سالگى همراه يكى از دوستانش، با پاى پياده از راه طبس به يزد و از آنجا به اصفهان رفته و در اقامت چهار ساله ى خود در آن شهر، از اساتيد فن، مستفيض گرديد. آقا نجفى قوچانى بار ديگر با پاى پياده عزم نجف اشرف كرد. در مدت بيست سال سكونت در آن ديار مقدس، از محضر علماى نامدار زمان از جمله آخوند خراسانى بهره مند شد و به اجتهاد نايل آم د. او با شنيدن خبر درگذشت پدر به زادگاه خود مراجعت نمود و به درخواست اهالى قوچان، در آن شهر، رحل اقامت افكند. آقا نجفى قوچانى، علاوه بر اداره ى حوزه ى علوم دينى آن ديار، حاكميت شرع شهر قوچان را نيز عهده دار بود. آقا نجفى قوچانى در جنبش مشروطيت ايران، همگام با ديگر روحانيون مبارز، مشاركت فعال داشت. از وى آثار گرانسنگى به جا مانده است كه كتب سياحت شرق و سياحت غرب از جمله ى آنها مى باشد. سر انجام اين عارف زاهد در شصت و هشت سالگى در شهر قوچان دار فانى را وداع گفت و در منزل خود در آن شهر مدفون گرديد.

27 ربيع الثانى

رحلت فقيه بزرگوار شيعه آيت الله العظمى "حاج سيد احمد خوانسارى" (1405 ق)
حضرت آيت الله العظمى سيد احمد خوانسارى در سال 1309 ق در خوانسار به دنيا آمد در 3 سالگى پدر را از دست داد و سرپرستى او بر عهده ى برادرش قرار گرفت. سيد احمد پس از فراگيرى مقدمات در زادگاه خود، براى ادامه ى تحصيل، عازم اصفهان گرديد و از آن جا عازم نجف اشرف نمود. ايشان در حوزه ى علميه ى نجف خوشه چين خرمن معارف آيات عظام: آخوند خراسانى، سيد محمد كاظم يزدى، ميرزاى نايينى و آقا ضياء الدين عراقى بود و پس از ساليانى، بر قله ى رفيع اجتهاد دست يافت. آيت الله خوانسارى در سال 1335 ق به ايران باز گشت و در درس آيت الله شيخ عبدالكريم حائرى يزدى در اراك شركت كرد با تاسيس حوزه ى علميه ى قم. به تدريس و پرورش شاگردان همت گماشت ولى از جانب آيت الله بروجردى عازم تهران گرديد و در مسجد سيد عزيز الله به اقامه ى نماز جماعت، تدريس خارج فقه، رفع گرفتارى هاى مردم و فعاليت هاى سياسى پرداخت. ايشان در زهد و پرهيزگارى و مبارزه با هواى نفس كم نظير و زبانزد همگان بود و حضور ايشان در كنار حضرت امام نهضت اسلامى ايران را تقويت مى كرد سر انجام اين عالم ربانى در 29 دى 1363 در 96 سالگى جان به جان آفرين تسليم كرد و به سراى باقى شتافت. پيكر آن مرجع بزرگوار تقليد پس از تشييع در تهران به قم منتقل گرديد و در مسجد بالاسر حضرت معصومه مدفون شد. العقائد الحقه، مناسك حج و جامع المدارك از جمله آثار ايشان مى باشد.

28 ربيع الثانى

رحلت عالم بزرگ شيعه و مؤلف كبير "علامه شيخ عبدالحسين امينى" (1390 ق)
آقا ميرزا احمد عاملى آرائى در سال 1280 ق در آران كاشان به دنيا آمد. پس از فراگيرى دروس مقدماتى نزد پدر، به محضر درس ملا حبيب الله كاشانى حاضر شده و به اجتهاد دست يافت. ميرزا احمد عاملى پس از پدر تا پايان عمر در آران به انجام امور دينى، هدايت و ارشاد مردم و تأليف و تدريس مشغول بود. از اين عالم ربانى، كتاب هايىهمچون نهج الرشاد و رساله ى سبيل الجنان بر جاى مانده است. ايشان در 81 سالى دار فانى را وداع گفت و در حرم امامزاده محمد هلال (ع) در آران كاشان به خاك سپرده شد.