1 رجب

سوار شدن "حضرت نوح(عليه السلام)" در كشتى

1 رجب

ميلاد امام محمد باقر(عليه السلام) بنا به روايتى (57 ق)
بنا به روايتى حضرت امام محمد باقر(عليه السلام) در اول رجب سال 57 ق در مدينه به دنيا آمد. آن حضرت را باقر لقب دادند كه به معناى شكافنده ى علوم است،زيرا آن بزرگوار مشكلات و پيچيدگى هاى علمى عصر خود را با دقت و ظرافت خاصى تجزيه و تحليل مى كرد در دوران امامت آن حضرت، از سال 96 ق كه مقارن با سال هاى پايانى حكومت جور بنى اميه و ضعف آن بود، فرصتى فراهم شد تا آن بزرگوار به تقويت بنيان هاى فكرى و فرهنگى مسلمانان بپردازد. در اين زمان و همچنين در دوران امامت فرزندش امام جعفر صادق(عليه السلام) بسيارى از علوم شكوفا شد و شاگردان آن دو بزرگوار، برخى از علوم را گسترش داده، علوم جديدى را نيز ابداع كردند. امام محمد باقر بر اثر سلطه ى حكومت طاغوت، از نظر سياسى منزوى بود و اعتراضات او به صورت يك نهضت سياسى همه جانبه به سرنگونى رژيم بنى اميه نيانجاميد. ايشان كه دريافته بود فرهنگ تشيع در انزوا قرار گرفته و زير چكمه ى جلادان اموى، بى رمق مانده است، دست به يك انقلاب وسيع فرهنگى زد و با تشكيل حوزه ى علميه و تربيت شاگردان برجسته، فقه آل محمد و خط فكرى تشيع را آشكار ساخت. پس از آن حضرت(عليه السلام)، فرزند برومندشان، حضرت امام جعفر صادق(عليه السلام)، با تشكيل حوزه ى علميه با چهار هزار نفر شاگرد، آن حركت و نهضت فرهنگى را غناى بيشترى بخشيد.

1 رجب

رحلت عالم بزرگ و فقيه جليل محقق خوانسارى (1099 ق)
آقا حسين بن جمال الدين محمد خوانسارى، معروف به محقق خوانسارى عالمى عامل، فقيهى كامل، محدثى فاضل، اصولى رجالى، حكيم و متكلم قرن يازده است. اين شخصيت برجسته ى جهان اسلام جامع معقول و منقول بود و به علامه، فريد الدهر، استاد الحكما و المتكلمين و مربى الفقهاء و المحدثين مشهور است. ايشان در هريك از دروس معقول و منقول كه تدريس مى كرد، به همين جهت به استاد الكل فى الكل معروف بود محقق خوانسارى در نو جوانى جهت تحصيل به اصفهان عزيمت نمود و در حلقه ى درس اساتيد زمان همچون مير فندرسكى، علامه محمد تقى مجلسى اول و محقق سبزوارى قرار گرفت. وى در اندك زمانى به مقام بالاى علمى دست يافت و علمش بر همگان مسلم گرديد. از آن پس به تدريس پرداخت و شاگردان كم نظيرى همانند سيد نعمت الله جزايرى، شيخ جعفر قاضى، ملا ميرزا شيروانى و آقا جمال خوانسارى (فرزندش) را پرورش داد; همچنين ترجمه ى صحيفه ى سجاديه، الجبر و الاختيار، حاشيه ى الهيات شفا و... از آثار اين عالم فرهيخته مى باشد. محقق خوانسارى سر انجام در هشتاد و دو سالگى در اصفهان به ديدار معبود شتافت و در قبرستان تخت فولاد به خاك سپرده شد، و به دستور شاه سليمان صفوى، قبه اى عالى بر مرقد او بنا كردند كه زيارتگاه دوستداران مى باشد.

2 رجب

ميلاد امام على النقى(عليه السلام) به روايتى (212 ق)

2 رجب

درگذشت "ابو ريحان بيرونى" دانشمند بزرگ مسلمان (440 ق)
محمد بن احمد بن ريحان هروى خوارزمى بيرونى معروف به ابو ريحان بيرونى، از مشاهير حكماى نامى و اكابر و فلاسفه اى اسلامى، ايران زمين مى باشد كه در فنون رياضى، طب، نجوم و ساير علوم زمان خود، متبحربوده است. وى نزديك به چهل سال در هند اقامت گزيد و علاوه بر تسلط كامل به زبان آن ها، افكار حكماى هند و فلاسفه ى يونان را ضميمه معارف اسلامى نمود و علوم و معارف اسلامى را در بلاد هندوستان رواج كلى داد. هم چنين در رياضيات، هيئت و جغرافيا فعاليت هاى علمى زيادى داشته و كتب گوناگونى نگاشته است. وى معاصر حكيم ابو على مسكويه، ابو سهل مسيحى و ابو على سينا بوده است. اين فيلسوف و حكيم بزرگ مسلمان، قرن ها قبل از دانشمندان غربى، كروى بودن زمين را كشف كرد و بر اساس محاسبات خود به اين نتيجه رسيد كه زمين هر روز يك بار به دور خود و هر سال يك بار به دور خورشيد مى چرخد. ابوريحان بيرونى به زبان هاى عربى، يونانى و سانسكريت تسلط داشت و با تكيه بر دانش گسترده ى خويش، كتاب هاى متعددى را ترجمه كرد علاوه بر آن حدود نيمى از آثار با ارزش اين دانشمند نامى مسلمان در علم رياضيات و نجوم مى باشد. الارشاد فى احكام النجوم، زيج مسعودى و ماللهند از جمله تاليفات اوست.

3 رجب

شهادت امام "على النقى الهادى(عليه السلام)" (254 ق)
يكى از كارهاى مهم امام هادى(عليه السلام) كه امامان قبل از ايشان نيز، اهميت بسيار به آن مى دادند، حفظ خط فكرى و فرهنگى تشيع و جلوگيرى از القائات مخالفان بود. اين كار، نياز به تربيت شاگردان برجسته و تشكيل حوزه ى علميه و تدريس فقه و عقايد اصول اسلامى داشت كه در عصر امام على النقى(عليه السلام) نيز ادامه يافت. آن حضرت شاگردان برجسته اى همچون حضرت عبدالعظيم حسنى، ابن سكيت اهوازى، اسماعيل بن مهران، ابو هاشم جعفرى، جعفر بن سهيل و... تربيت كرد و حوزه ى علمى فعال و پر تلاشى به وجود آورد. آن امام بزرگوار، در تحكيم و استوارى فقه، عقايد و فرهنگ تشيع، همت جدى و وسيعى نمود و كتبى نيز در اين زمينه نگاشت از قبيل رساله اى در رد جبر و تفويض، رساله اى در اثبات عدل و المنزلة بين المنزلتين، رساله اى در احكام دين و... همچنين حضرت امام على النقى(عليه السلام) براى معرفى سيماى تابناك اسلام راستين، جلسات متعددى را براى بحث پيرامون مسايل مختلف عقيدتى، فكرى و اجتماعى برگزار كرد و در اين جلسات به سؤالات و شبهات مطرح شده پاسخ مى داد. جمع زيادى از بزرگان علم و ادب نزد ايشان گرد مى آمدند و از درياى بيكران دانش آن حضرت بهره مى بردند. امام هادى همواره، پناهگاه نيازمندان و گرفتاران بود و هيچ گاه آنان را نا اميد از خانه ى خويش نمى راند. سر انجام حضرت امام على النقى الهادى(عليه السلام) پس از حدود چهل و دو سال زندگى و سى و سه سال امامت، در سوم رجب سال 254 هجرى قمرى بر اثر زهرى كه با دسيسه ى معتز (سيزدهمين خليفه ى عباسى) توسط معتمد عباسى به آن حضرت خوراندند، به شهادت رسيد و آن امام بزرگوار را در شهر سامرا، به خاك سپردند، دوران امامت امام هادى(عليه السلام) در سخت ترين شرايط، در زمان خلافت پانزده ساله ى ديكتاتورى متوكل و سپس خلفاى بعدى سپرى گرديد.

4 رجب

رحلت عالم بزرگوار و رجالى كبير شيعه، آيت الله "سيد محسن امين عاملى" (1371 ق)
سيد محسن جبل عاملى، ملقب به "امين" از علماى شيعه، در 1284 ق در جبل عامل زاده شد و پس از تحصيل مقدمات در زادگاه خود راهى نجف گرديد. وى در آن جا در حوزه ى درس آيات عظام آخوند خراسانى، شريعت اصفهانى، شيخ محمد طه نجف و ديگر بزرگان جاى گرفت و دانش فراوان اندوخت. سيد محسن در 1319 ق به دمشق رفت و حامل لواى شريعت و عهده دار حل و عقد امور مذهبى و تدريس و تاليف گرديد، كتاب نفيس اعيان الشيعه اثر نفيس ايشان و از مهم ترين مصادر اسلامى در رجال شيعه مى باشد. او بيش از پنجاه سال در تاليف اين كتاب رنج برد و با اين كار مى خواست جامع ترين دايرة المعارف را در شرح احوال رجال شيعه به رشته ى تحرير درآورد; البحر الزاخر و ضياء العقول نيز از آثار اين عالم ربانى است. سيد محسن امين عاملى، خاتم مجتهدان شام و رهبر و مفتى شيعيان و مورخ و شاعر بزرگى بود كه مقام مرجعيت اعلا را با حسن تقرير و شيوايى بيان و فصاحت نظم و نثر و كثرت تاليف و شهامت و شجاعت ادبى سياسى در خود جمع داشت. امين عاملى سعى فراوانى در زدودن ريشه هاى خرافى كرد و علاوه بر مقام علمى و دينى، پيشاهنگ استقلال طلبان سوريه بود سر انجام اين عالم ربانى و رجالى بزرگوار شيعه، در 87 سالگى دار فانى را وداع گفت و پيكر پاك ايشان پس از تشييع با شكوه در جبل عامل و دمشق، در جوار حرم حضرت زينب به خاك سپرده شد.

5 رجب

رحلت عالم بزرگوار آيت الله العظمى سيد على يثربى كاشانى (1379 ق)
آيت الله العظمى سيد على يثربى كاشانى در سال 1311 ق در عتبات عاليات متولد شد. ابتدا نزد پدر بزرگوارش آيت الله سيد محمد رضا پشت مشهدى و ديگر اساتيد، مقدمات و سطوح را به پايان رساند. سپس در سال 1331 به حوزه ى درس آيات عظام علامه محمد كاظم يزدى (صاحب عروة الوثقى)، شريعت اصفهانى، آقا ضياء الدين عراقى و ميرزاى نايينى حاضر و از آنان بهره مند گرديد. آيت الله يثربى در سال 1339 ق به درخواست پدرش به كاشان رفت، در حالى كه در وقت حركت، استادش آقا ضياء الدين عراقى، او را با اشك بدرقه نمود، پس از ورود به كاشان، از طرف آيت الله حائرى يزدى مؤسس حوزه ى علميه ى قم از آيت الله يثربى خواسته شد تا به قم آمده و به تدريس بپردازد. آيت الله يثربى در سال 1341 ق راهى قم گرديد. حلقه ى درس خود را تشكيل داد. حضرات آيات عظام سيد شهاب الدين مرعشى نجفى سيد محمد باقر محقق داماد، حضرت امام خمينى و ميرزا هاشم آملى از شاگردان برجسته ى اين فقيه بزرگوار مى باشند. وى در سال 1347 كه پدر گراميش فوت نمود، به كاشان مراجعت كرد. اين عالم ربانى در 68 سالگى وفات يافت و با تشييع بى نظيرى در كاشان در جوار قبر پدرش در صحن امامزاده حبيب بن موسى(عليه السلام) مدفون گرديد.

6 رجب

شهادت "امام موسى كاظم(عليه السلام)" بنا به روايتى (183 ق)
در زمان امامت امام موسى كاظم(عليه السلام) شرايط براى مبارزه ى منفى و قيام علمى و ارشاد مردم، آماده بود. با توجه به اين وضعيت. آن امام بزرگوار، فعاليت خويش را در دو جبهه آغاز فرمود. يكى مبارزه ى منفى و عدم تسليم در برابر طاغوت و متنفر كردن مردم از دستگاه ظلم و جور و ديگرى در جهت ارشاد و هدايت مردم و نشر احكام و تربيت شاگردان امام كاظم(عليه السلام) در اين راه سختى هاى فراوانى را متحمل شده و ساليان طولانى در زندان هارون، خليفه ى ستمكار عباسى محبوس گرديد. سر انجام حضرت امام موسى كاظم(عليه السلام) پس از پنجاه و پنج سال زندگى و سى و پنج سال امامت در حالى كه سال هاى زيادى از دوران امامت را در زندان ستم هارون الرشيد عباسى گذرانده بود به دستور خليفه و توسط زندانيان قسى القلبى به نام سندى بن شاهك مسموم شده و به شهادت رسيد; شهادت آن امام بزرگوار در زندان بغداد صورت گرفت و بدن مطهرش را در نزديكى بغداد و در محلى كه امروزه به كاظمين مشهور است به خاك سپردند.

8 رجب

تولد فقيه بزرگ "محمد بن حسن عاملى" معروف به "شيخ حر عاملى" (1033 ق)
محمد بن حسن عاملى معروف به شيخ حر عاملى در روستاى مشغره از توابع جبل عامل لبنان متولد گرديد. شيخ حسن ظهير، شهيد ثانى، پدر، عمو و دايى وى از اساتيد شيخ حر عاملى بودند. او تا چهل سالگى در شكور سوريه و منطقه ى جبل عامل، نزد استادان شيعى تعليم يافت و بعدها به عراق و خراسان عزيمت نمود، شيخ حر عاملى در مشهد به منصب شيخ الاسلامى و قاضى القضاتى اين شهر منصوب شد و در اصفهان نيز مورد احترام علامه محمد باقر مجلسى و شاه صفوى قرار گرفت. از ايشان بيش از 20 كتاب و رساله بر جاى مانده است، اما معروف ترين اثر شيخ حر عاملى، كتاب عظيم وسايل الشيعه در 20 جلد مى باشد كه كار تاليف آن هجده سال به درازا انجاميداين كتاب اخيراً با تحقيقات بيشترى در 30 جلد به طبع رسيده است. وى در اين كتاب همه ى روايات و اخبارى را كه در قرن چهارم هجرى در كتب ششگانه ى شيعه (شامل كافى من لا يحضره الفقيه، تهذيب و استبصار، محاسن برقى و قرب الاسناد) گرد آمده بود، يك جا جمع آورى كرد و رواياتى بسيارى از كتب معتر ديگر بر آن ها افزود، همچنين كتب: صحيفه ى ثانى، الفصول المهمه، الفوايد الطوسيه و تواتر القرآن از جمله آثار اين عامل بزرگ مسلمان مى باشند. اين عالم برجسته در 21 رمضان 1104 قمرى در مشهد مقدس وفات نمود و در صحن شريف امام رضا(عليه السلام) مدفون گرديد.

10 رجب

ولادت حضرت على اصغر(عليه السلام) فرزند امام حسين(عليه السلام)(60 ق)
عبدالله رضيع (شير خواره) يا على اصغر، فرزند سيد الشهداء امام حسين(عليه السلام) است كه در روز عاشورا در آغوش پدر با تير حرمله يا عقبه بن بِشر به شهادت رسيد; مادرش، رباب، دختر امرء القيس بود، وقتى امام براى آخرين وداع، مقابل خيمه ها آمد، زينب، على اصغر را آورد وى در آغوش امام بود كه تيرى بر گلوى او اصابت نمود و به شهادت رسيد آن گاه امام(عليه السلام) جسد آن كودك را در كنار خيمه ها در گودالى كه حفر كرد، به خاك سپرد.

10 رجب

ولادت امام محمد تقى(عليه السلام)، جواد الائمه(عليه السلام) (195 ق)
حضرت امام محمد باقر(عليه السلام) امام نهم، در مدينه ى منوره به دنيا آمد. روز تولد آن حضرت را پانزده و نوزده رمضان نيز گفته اند. ابو جعفر، كنيه و جواد، تقى، قانع، مرتضى و نجيب از القاب آن امام مى باشند. نام مادر امام را سبيكه گفته اند. آن حضرت در 8 سالگى و در زمان مأمون به امامت رسيد و در عصر معتصم عباسى در 25 سالگى شهيد شد; فرزندان امام جواد(عليه السلام) را چهار تن ذكر كرده اند. آن امام بزرگوار، از محبوبيت فوق العاده اى در ميان مردم برخودار بود. آن حضرت به واسطه ى بخشندگى زيادى كه داشت به جواد به معناى بخشنده مشهور شد، خانه ى امام جواد(عليه السلام) پناهگاه نيازمندانى بود كه از هر سو نااميد شده و به مساعدت امام چشم دوخته بودند در دوران امام جواد(عليه السلام) حوزه ى نفوذ اسلام، پهنه ى گسترده اى را شامل مى شد. اين امر زمينه را براى انتقال و نشر آراء مختلف فراهم آورد و باب مباحثه و گفت و گو بين انديشمندان مسلمان و غير مسلمان را باز كرد. در اين ميان، آن امام به عنوان يادگار پيامبر اسلام(صلى الله عليه وآله)، از هر فرصتى بهره مى برد تا مردم را با علوم و معارف والاى اسلامى آشنا سازد و از نفوذ انديشه هاى غير الهى جلوگيرى كند.

12 رجب

انتخاب كوفه به عنوان مقر حكومت امام على(عليه السلام) (36 ق)
امير المؤمنين امام على(عليه السلام) پس از پيروزى در جنگ جمل به همراه لشكريان و گروهى از مردم بصره به شهر كوفه وارد شد و آن جا را به عنوان مركز حكومت اسلامى خود انتخاب كرد كوفه از آن جهت كه در مرز شام بود، اين مكان را به امام مى داد كه در مقابل فتنه هاى معاويه، ايستادگى نمايد. ايشان پس از ورود به كوفه به مسجد رفت و پس از نماز، خطبه اى ايراد نمود. از آن پس به تنظيم امور حكومت پرداخت و استانداران را براى خدمت به سوى محل ماموريتشان فرستاد.

13 رجب

ميلاد پيشواى اول مسلمانان "امير المؤمنين امام على(عليه السلام)" (22 سال قبل از هجرت)
حضرت امام على(عليه السلام) امام اول شيعيان و خليفه پيامبر اكرم، در سيزدهم رجب، سال 30 عام الفيل در درون خانه ى كعبه به دنيا آمد. پدرش ابو طالب (عبد مناف) پسر عبدالمطلب و مادرش فاطمه دختر اسد بن هاشم است. ابو الحسن، ابو تراب، ابو الحسنين، ابو الريحانتين از جمله كنيه هاى آن امام و امير المؤمنين، ولى الله، اسد الله، مرتضى، وصى، يعسوب الدين، حيدر كرار و.... از القاب آن سرور مى باشد. حضرت على(عليه السلام) از دوران كودكى، تحت تعليم و تربيت حضرت محمد(صلى الله عليه وآله)، قرار گرفت و اولين مردى بود كه اسلام آورد آن امام همام به جز غزوه ى تبوك، در تمامى غزوات و جنگ هاى پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله)حضور داشت و همواره دررنج ها و سختى ها، ياور و حامى پيامبر بزرگ اسلام بود. امام على(عليه السلام) در هجدهم ذى حجه ى سال يازدهم هجرى، در محلى به نام غدير خم به امر خدا و از طرف پيامبر به رهبرى امت اسلامى پس از رسول اكرم(صلى الله عليه وآله) برگزيده شد و پس از بيعت مردم، امير المؤمنين لقب گرفت. اما پس از رحلت پيامبر(صلى الله عليه وآله) اين امر مهم اجرا نگرديد و خلافت به دست ابو بكر افتاد سى و سه سال از عمر مبارك امام على در كنار رسول خدا(صلى الله عليه وآله)، بيست و پنج سال پس از رحلت آن حضرت در خانه نشينى و در حدود پنج سال نيز در خلافت سپرى شد.

13 رجب

آغاز ايام البيض (روزهاى 13، 14 و 15 رجب) و ايّام اعتكاف
از روز سيزدهم رجب، ايام البيض با ايام تشريق آغاز مى شود و سه روز به طول مى انجامد. مؤمنان علاقمند در اين مدت، با خلوت گزيدن در مساجد جامع شهرها، به راز و نياز با آفريدگار مهربان مى پردازند كه به اين عمل، اعتكاف مى گويند. معتكفين، با روزه و عبادت در اين سه روز، تلاش مى كنند با گسستن از قيد و بندهاى زندگى دنيوى، خود را به پروردگار عالم نزديك تر كنند. اعتكاف از سنت هاى مورد توجه پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله)، امامان معصوم و پيشوايان و بزرگان دينى بوده است. آن ها، مسلمانان را به خاطر تاثيرات عميق و معنوى اعتكاف، به انجام اين عبادت بويژه در اين سه روز، تشويق كرده اند.

13 رجب

شهادت عالم مجاهد و مبارز مشروطه خواه آيت الله "شيخ فضل الله نورى" (1327 ق)
آيت الله شيخ فضل الله نورى در سال 1259 ق در تهران متولد شد در جوانى به همراه دايى و پدر زن خود حاج ميرزا حسين نورى، جهت تحصيل به نجف اشرف مهاجرت كرد، وى از شاگردان برجسته ى ميرزاى شيرازى بود. شيخ فضل الله براى مقابله با استبداد، به همراه آيات عظام طباطبايى و بهبهانى در دوران مشروطيت، اين جنبش را رهبرى مى كرد. وى در مهاجرت كبرى شركت داشت و در تهيه، تنظيم و تدوين قانون اساسى و متمم آن سهيم بود، به طورى كه اصل دوم متمم به ابتكار او تهيه شد. يكى از اصول پيشنهادى شيخ فضل الله، حضور پنج عالم مجتهد در مجلس بود تا قوانين ضد اسلامى به تصويب نمايندگان نرسد. او در جمادى الاولى سال 1325 تصميم گرفت يك كانون تبليغاتى عليه مشروطه ى غير مشروعه ايجاد كند; اقدامات تبليغى شيخ با مخالفت مجلسيان مواجه شد و شيخ فضل الله در حضرت عبدالعظيم تحصّن اختيار كرد. شيخ فضل الله سر انجام در 12 رجب سال 1327 از جانب فاتحين دستگير و عصر 13 رجب پس از يك محاكمه ى كوتاه به مجازات مرگ محكوم شد. شيخ فضل الله نورى سر انجام در سيزدهم رجب همان سال در ميدان توپخانه ى تهران و در حضور هزاران نفر از مردم به دار آويخته شد; اكثريت كسانى كه آن روز پايين دار شيخ شهيد جهت قتل او خوشحالى مى كردند همان هايى بودند كه در ماه هاى قبل در استقبال آن عالم مجاهد در بازگشت از تحصن، حضور داشتند; شيخ فضل الله نورى كه خود در ابتدا از حاميان اصلى مشروطه بود، به محض اين كه خطر انحراف اين نهضت را تشخيص داد، خواهان مشروطه ى مشروعه شد و اين چنين مرگبار پاسخ خود را دريافت كرد. مقبره ى ايشان در صحن حرم مطهر حضرت معصومه واقع شده است.

14 رجب

نخستين نبرد مسلمانان با مشركان مكه در صدر اسلام (2 ق)
اولين درگيرى مسلمانان پس از استقرار در مدينه، به فرماندهى عبدالله بن جحش اسدى با كاروان قريش به سركردگى عمر بن الحضرمى بود كه در اين نبرد، عمر بن الحضرمى كشته شد. اين جنگ در تاريخ اسلام به سرّيه ى عبدالله بن جحش معروف گشته است.

15 رجب

آغاز نخستين مهاجرت مسلمانان مكه به حبشه (5 بعثت)
در پى فشار طاقت فرساى مشركان قريش بر مسلمانان، پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله) به تعدادى از پيروان خود دستور داد تا براى در امان ماندن از اذيت و آزار مشركين، به سرزمين حبشه مهاجرت كنند. جمعى از مسلمانان كه 11 مرد و 4 زن بودند به سرپرستى "عثمان بن مظعون" به حبشه مهاجرت كردند و زمينه ساز مهاجرت بعدى مسلمانان به سرپرستى "جعفر بن ابيطالب" شدند. اين مهاجرت ها، طى ساليان متمادى، سبب نفوذ گسترش دين اسلام در قاره ى آفريقا شد.

15 رجب

تغيير قبله از بيت المقدس به سوى كعبه به قول مشهور (2 ق)
پس از دستور واجب شدن نماز بر مسلمانان، پيروان اين آيين الهى، به طرف بيت المقدس، محلى كه مورد احترام اديان ديگر از قبيل يهوديت و مسيحيت بود، نماز مى خواندند. ولى پس از هجرت پيامبر اسلام به مدينه، يهوديان اين شهر، پيامبر اسلام(صلى الله عليه وآله)را مورد طعنه قرار داده و از اين كه مسلمانان از قبله ى يهوديان براى نماز استفاده مى كنند، آنان را استهزاء مى كردند. سر انجام در حالى كه 17 ماه از ورود پيامبر اسلام(صلى الله عليه وآله) به مدينه مى گذشت، به دستور خدا، كعبه، قبله ى مسلمانان گرديد. اين دستور در حالى كه پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله) نماز ظهر را در مسجد بنى سلمه اقامه مى كرد از جانب خداوند صادر شد. پيامبر اسلام(صلى الله عليه وآله) در حال نماز،، روى به مسجد الحرام كرد و دو ركعت پايانى نماز ظهر را به سوى كعبه خواند و به همين دليل اين مسجد در تاريخ اسلام به "ذوالقبلتين" معروف شده است.

15 رجب

هلاكت "معاوية بن ابو سفيان" دشمن سر سخت اهل بيت و بانى خلافت اموى (60 ق)
معاوية بن ابو سفيان كه از زمان حكومت، عثمان، والى شام بود، پس از مرگ عثمان، ادعاى خلافت كرد. او پس از شهادت امام على(عليه السلام) و كناره گيرى امام حسن(عليه السلام) از خلافت، داعيه دار اصلى اين منصب گرديد معاويه، موسس سلسله ى اموى است كه خلافت آنان در حدود 90 سال به طول انجاميد. او به شدت با امام على(عليه السلام) و خاندان او دشمنى مىورزيد و ياران امام را مى كشت. ناسزا گويى به امام على(عليه السلام) از بدعت هاى شومى است كه در زمان معاويه رواج يافت و تا شصت سال ادامه داشت. وى مقرّ خلافت خود را دمشق كه از شهرهاى معروف سوريه بود قرار داد. معاويه وضع خلافت را با تشريفات دربارى قيصران روم همراه ساخت و خلافت را در خانواده ى خود موروثى كرد. معاويه در سال هاى پايانى عمر، با اين كه در صلح نامه ى خود با امام حسن(عليه السلام) تعهد داده بود كه خلافت وى موروثى نباشد، يزيد فرزند نالايق خود را به جانشينى خود برگزيد و شرايط را به نفع او هموار كرد.

15 رجب

وفات عقيله ى بنى هاشم، ام المصائب، حضرت زينب كبرى (62 ق)
حضرت زينب(عليها السلام) پس از بازگشت از شام و رجعت به مدينه، همواره در مجالس خود از راه امام حسين(عليه السلام) و مصايب عاشورا سخن مى راند و مردم را عليه حكومت جور تحريك مى كرد. كم كم كار به جايى رسيد كه اقامت آن حضرت در مدينه با مخالفت والى شهر روبرو گرديد و ايشان عازم شام شد. سر انجام آن حضرت در سن 56 سالگى به سراى باقى شتافت. محل دفن آن بانوى مجلله مورد اختلاف است و برخى شام، مدينه و عدّه اى مدفن ايشان را در سرزمين مصر مى دانند.

15 رجب

ولادت مرجع بزرگ دينى آيت الله العظمى "سيد ابو القاسم خويى" در خوى (1317 ق)

وفات حضرت "ابراهيم" فرزند رسول اكرم(صلى الله عليه وآله) (10 ق)

19 رجب

وقوع غزوه ى "تبوك" بين مسلمانان و لشكر روم (9 ق)
غزوه ى تبوك از آخرين غزوات پيامبر اسلام(صلى الله عليه وآله) به شمار مى رود سبب وقوع غزوه ى تبوك آن بود كه كاروان تجارى شام به پيامبر اسلام خبر داد كه سلطان روم لشگرى مجهز كرده و عازم مدينه است. از اين رو رسول خدا فرمان داد مسلمانان از دور و نزديك آماده ى جنگ شوند، على رغم دورى راه، فصل گرما، دوره ى برداشت محصول و سختى مسير، اكثر مسلمانان خود را جهت جنگ آماده كردند. در اين ميان گروهى از منافقين مدينه به بهانه هايى در اين غزوه شركت نكردند و ديگران را نيز از رفتن منع مى نمودند. لذا چون پيامبر از نيت سوء آنان آگاه شد. على(عليه السلام) را به جاى خويش در مدينه گماشت و رهسپار تبوك گشت. سر انجام لشكر سى هزار نفرى اسلام به محل جنگ رسيدند ولى از سپاه روم اثرى نيافتند در اين غزوه هر چند جنگى رخ نداد ولى شركت اسلام، فداكارى مسلمين و آمادگى آنها در برابر كفر به نمايش درآمد. همچنين به اين جنگ، غزوه ى "فاضحه" (به معنى رسوا كننده) نيز گفته مى شود زيرا جمعى منافق مسلمان نما در اين سفر رسوا شدند.

22 رجب

ارتحال فقيه نامدار شيعه "شيخ الفقهاء" شيخ جعفر كاشف الغطاء (1228 ق)
شيخ جعفر كاشف الغطاء در سال 1154 ق در نجف اشرف به دنيا آمد و از همان اوان كودكى به تحصيل علوم دينى پرداخت. در آغاز مقدمات را نزد پدر آموخت و سپس از محضر بزرگانى نظير شيخ محمد مهدى فنونى، محمد باقر وحيد بهبهانى و سيد مهدى بحر العلوم كسب دانش كرد. شيخ جعفر سپس به تاليف و تدريس پرداخت و شاگردان فراوانى تربيت نمود و كتب متعددى نگاشت. يكى از كارهاى مهم وى، مقابله با اخبارى گرى بود و تلاش مؤثرى در از بين بردن اين فتنه انجام داد. سر انجام اين عالم سترگ پس از هفتاد و چهار سال عمر با بركت، دار فانى را وداع گفت و زندگى جاودان خود را آغاز كرد.

22 رجب

درگذشت عالم بزرگ "ملا على نورى" حكيم و فقيه شيعه (1246 ق)
ملا على بن جمشيد معروف به آخوند نورى از محضر اساتيد بزرگى چون محمد بيد آبادى كسب فيض نمود. سپس به تدريس مشغول شد و حوزه بزرگى در فلسفه تاسيس كرد كه از نظر كمّى بى نظير بود، آخوند نورى علاوه بر تحصيل و تدريس به مقام شامخى نيز در حكمت متعاليه نايل گشت تا بدان پايه كه برخى از دانشمندان فلسفه، پايگاه او را از اين جهت به مقام و موقعيت "صدر المتألهين" نزديك دانسته اند. از آثار متعددى كه به وى نسبت مى دهند حواشى اسفار و رساله اى در وحدت وجود است. مدفن اين عالم طراز اول قرن 13 كفشكن حرم حضرت على(عليه السلام) در نجف اشرف مى باشد كه به وصيت او بوده است.

23 رجب

آغاز فرمانروايى "عضد الدوله ديلمى" (338 ق)
على عماد الدوله كه پسر بزرگ بويه و مورد احترام برادرانش بود، چون پسرى نداشت وصيت كرد برادر زاده اش پناه خسرو پسر حسين ركن الدوله كه سيزده ساله بود، پس از وى به جاى او بنشيند. پس از مرگ عماد الدوله، پناه خسرو با لقب عضد الدوله ديلمى حاكم فارس شد. او از بزرگترين پادشاهان آل بويه است و بيش از 34 سال در اين مقام فرمانروايى كرد. عضد الدوله چون مانند ديگر پادشاهان آل بويه، شيعه مذهب بود، خود به زيارت قبر امام على(عليه السلام) در نجف رفت و به دستور او بر مزار امير المؤمنين و امام حسين(عليه السلام) بقعه اى بنا كردند.

23 رجب

رحلت عالم بزرگ "سيد حسين كوه كمره اى" (1299 ق)
عالم بزرگ آيت الله سيد حسين كوه كمره اى از بزرگان علماى شيعه است كه نسب شريفش با 24 واسطه به امام حسين(عليه السلام) مى رسيد. وى پس از فراگيرى مقدمات راهى نجف اشرف گرديد و سال ها در عتبات عاليات از محضر شيخ كاشف الغطاء، شيخ محمد حسن صاحب جواهر و شيخ انصارى بهره مند گرديد. آيت الله كوه كمره اى در فقه و اصول استاد بود و پس از مرحوم شيخ انصارى از زعماى حوزه ى عراق به شمار مى رفت و قسمتى از بلاد جهان تشيع از ايشان تقليد مى كردند. گويند. بيش از 800 نفر از فضلاى بزرگ در محضر درس او حضور مى يافتند. حضرات آيات ميرزا موسى تبريزى و شيخ حسن مامقانى از جمله شاگردان اين فقيه فرزانه بودند. آيت الله كوه كمره اى هم چنين رساله هايى در باب عبادات فروع دين و احكام حلال و حرام به رشته ى تحرير در آمده است و فات اين عالم ربانى در نجف اشرف واقع شد و در مقبره اى كه به نام خودش و در مقابل مقبره ى استادش، محمد حسن نجفى صاحب جواهر، قرار داشت به خاك سپرده شد.

24 رجب

فتح قلعه ى خيبر به دست تواناى "حضرت على(عليه السلام)" (7 ق)
خيبر، سرزمين حاصلخيزى در 32 فرسخى شمال مدينه، داراى هفت قلعه و بالغ بر بيست هزار سكنه ى يهودى بود. يهوديان خيبر، همچنين پايگاه دشمن در نقطه اى حساس در حكومت اسلامى، بر ضد اسلام عمل مى كردند. يهوديان فرصت طلب، على رغم پيمانى كه با مسلمانان داشتند، خيبر را كانون مبارزه با اسلام قرار داده و تا مى توانستند، مشركان را بر ضد اسلام مى شوراندند و كمك مى كردند. پيامبر اسلام(صلى الله عليه وآله)تصميم گرفت اين آخرين كانون ضد اسلامى دشمن در مدينه را نيز نابود كند و ريشه ى فتنه را درآورد پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله) با هزار و ششصد نفر با روش غافلگيرانه، خود را به قلعه هاى خيبر رساندند. يهوديان قلعه به قلعه هاى خود پناه برده و قلعه ها را به روى خود بستند. مسلمانان قلعه ها را يكى پس از ديگرى گشودند ولى فتح دو قلعه ى آخر ده روز به طول انجاميد حضرت رسول اكرم(صلى الله عليه وآله) پس از اين كه عده اى از اطرافيانش موفق به فتح آن دو قلعه نشدند، فرمود: فردا پرچم جنگ را به مردى مى دهم كه جنگجويى است كه فرار نمى كند، خدا و رسول خدا(صلى الله عليه وآله) را دوست دارد، خدا و رسولش نيز او را دوست دارند و خداى تعالى خيبر را به دست او فتح مى كند. فردا حضرت على(عليه السلام) حاضر گشت و حضرت رسول(صلى الله عليه وآله) پرچم را به دست او سپرد حضرت على(عليه السلام) به سوى خيبر شتافت و پس از آن كه پهلوانان يهود را به هلاكت رسانده قلعه ى خيبر را به دست او فتح مى كند فردا حضرت على(عليه السلام) حاضر گشت و حضرت رسول(صلى الله عليه وآله) پرچم را به دست او سپرد حضرت على(عليه السلام) به سوى خيبر شتافت و پس از آن كه پهلوانان يهود را به هلاكت رساند قلعه ى خيبر را به دست مبارك خويش فتح كرد.

24 رجب

وفات دانشمند كبير "ابو نصر فارابى" معروف به معلم ثانى (339 ق)
محمد بن طرخان، حكيم و فيلسوف شهير، معروف به ابو نصر فارابى در سال 260 ق در روستايى نزديك فاراب در خراسان قديم به دنيا آمد. فارابى از بزرگ ترين دانشمندان اسلامى قرن چهارم هجرى بوده و به معلم ثانى، استاد الفلاسفه و ملك الحكما خوانده مى شود. وى پس از تحصيل مقدمات در فاراب، به بغداد رفته و زبان عربى، رياضيات و فنون حكمت را آموخت. فارابى با هوش سر شارى كه داشت، در تحصيل، دقت بسيار مىورزيد و با وجود عدم بضاعت مالى، به سرعت در علوم پيشرفت كرد، وى همچنين در طب، منطق، موسيقى و زبانشناسى استاد كامل بود. فارابى در اثر تسلط بر زبان هاى متعدد كتب يونان قديم را به عربى ترجمه كرد. آراء اهل المدينة الفاضله، احصاء العلوم، القياس و ده ها اثر ديگر از تاليفات اوست. وى در 79 سالگى در دمشق وفات يافت و در آن شهر به خاك سپرده شد.

24 رجب

رحلت علامه ى شهير و دانشمند كم نظير "سيد محمد مهدى بحر العلوم" (1212 ق)
سيد محمد مهدى فرزند سيد مرتضى طباطبايى بروجردى از نسل امام حسن مجتبى(عليه السلام) در سال 1155 ق در كربلا به دنيا آمد. پس از گذراندن دروس مقدمات و سطح، به درس خارج پدرش راه يافت و پس از پنج سال و در حالى كه جوانى بيش نبود به اجتهاد رسيد. وى همچنين از اساتيد نجف و كربلا همچون وحيد بهبهانى، شيخ يوسف بحرانى، ميرزا ابو القاسم مدرس و... بهره جست و سر آمد روزگار گرديد. سيد بحر العلوم هفت سال در مشهد و دو سال در حجاز اقامت گزيد و در آن جا منشأ خدمات ارزنده اى گرديد و حتى باعث شيعه شدن امام جمعه ى مكه در سن هشتاد سالگى شد. در محضر اين عالم بزرگوار، عالمان فراوانى پرورش يافتند كه شيخ جعفر كاشف الغطاء، ملا احمد نراقى، محمد باقر شفتى، سيد محمد جواد عاملى و... از آن جمله مى باشند. همچنين الفوائد الرجاليه، ارجوزة فى الامامة، لؤلؤالبحرين و از جمله كتب ارزشمند اين فقيه بزرگ مى باشند. سيد بحر العلوم كه به علت بيمارى در منزل به مطالعه و تاليف مى پرداخت. سر انجام در 24 رجب (يا 24 ذيحجه) سال 1212 ق در 57 سالگى از دنيا رفت و در كنار مرقد شيخ طوسى در نجف اشرف مدفون شد.

25 رجب

شهادت امام موسى كاظم(عليه السلام) در زندان "هارون الرشيد، خليفه ى ستمكار عباسى (183 ق)
در زمان امامت امام موسى كاظم(عليه السلام) شرايط براى مبارزه ى منفى و قيام علمى و ارشاد مردم، آماده بود. با توجه به اين وضعيت. آن امام بزرگوار، فعاليت خويش را در دو جبهه آغاز فرمود. يكى مبارزه ى منفى و عدم تسليم در برابر طاغوت و متنفر كردن مردم از دستگاه ظلم و جور و ديگرى در جهت ارشاد و هدايت مردم و نشر احكام و تربيت شاگردان امام كاظم(عليه السلام) در اين راه سختى هاى فراوانى را متحمل شده و ساليان طولانى در زندان هارون، خليفه ى ستمكار عباسى محبوس گرديد. سر انجام حضرت امام موسى كاظم(عليه السلام) پس از پنجاه و پنج سال زندگى و سى و پنج سال امامت در حالى كه سال هاى زيادى از دوران امامت را در زندان ستم هارون الرشيد عباسى گذرانده بود به دستور خليفه و توسط زندانبان قسى القلبى به نام سندى بن شاهك مسموم شده و به شهادت رسيد; شهادت آن امام بزرگوار در زندان بغداد صورت گرفت و بدن مطهرش را در نزديكى بغداد و در محلى كه امروزه به كاظمين مشهور است به خاك سپردند.

26 رجب

وفات حضرت "ابو طالب"، عموى گرامى پيامبر گرامى(صلى الله عليه وآله) به روايتى (10 بعثت)
حضرت ابو طالب بن عبدالمطلب مانند بيشتر رؤساى قريش مردى تاجر بود و پس از درگذشت پدرش، عبدالمطلب سرپرستى پيامبر اسلام(صلى الله عليه وآله) را از هشت سالگى بر عهده گرفت. در سفرى كه حضرت محمد را براى تجارت با خود به شام برد، بشارت پيامبرى آن حضرت را از راهبى به نام بحيرا شنيد و در حراست از پيامبر تلاش بيشترى از خود نشان داد. پس از بعثت نيز ابو طالب، ياور و پشتيبان هميشگى پيامبر بود و در حمايت از ايشان دريغ نمى كرد; ابو طالب در حالى كه با ديگر مسلمانان در شعب ابو طالب، در محاصره ى مشركان مكه بود، درگذشت در همان سال حضرت خديجه همسر با وفاى پيامبر نيز وفات كرد و رسول خدا(صلى الله عليه وآله) بر اثر شدت غم و اندوه، آن سال را "عام الحزن" يعنى سال حزن و اندوه ناميدند.

27 رجب

مبعث پيامبر ختمى مرتبت حضرت "محمد بن عبدالله(صلى الله عليه وآله)" (سيزده سال قبل از هجرت)
حضرت محمد(صلى الله عليه وآله) قبل ازبعثت، در بعضى از اوقات براى تفكر و عبادت به غار حرا در كوهى واقع در شمال مكه پناه مى برد تا اين كه در اين روز، فرشته ى وحى، جبرييل امين، بر آن حضرت نازل شد و به آن حضرت بشارت نبوت و رسالت داد. اين واقعه به طور مشهور، در روز 27 رجب، سيزده سال قبل از هجرت و در سال چهلم عام الفيل برابر با سال 610 ميلادى روى داد. اوّلين آياتى كه بر حضرت نازل شد. در ابتدا آيات نخستين سوره ى علق و سپس مدّثر بود. آغاز اسلام و شروع بعثت با نام خدا، خواندن قلم، قيام، هشدار، پاكى و اخلاص و بزرگداشت خدا شروع شد. بعثت كه به معنى رستاخيز معنوى و انقلاب در همه ى امور است با انقلاب فرهنگى آغاز گرديد. چرا كه پايه و اساس تحول فرهنگى به خواندن، نوشتن و پاك سازى و بهسازى فرهنگى بستگى دارد. در آن زمان محيط مكه و اطراف آن، چنان در لجن زار بت پرستى و خرافات و فساد غرق بود كه دعوت علنى بر خلاف آن وضع، ممكن نبود. بلكه نياز به هسته ى مركزى و دفاعى و اجتماع ياران وفادار و فداكار داشت. از اين رو، پيامبر بزرگ اسلام(صلى الله عليه وآله) سه سال به طور محرمانه با افراد تماس مى گرفت و آن ها را به اسلام دعوت مى نمود. پيامبر گرامى اسلام، پس از بعثت، نستوه و خستگى ناپذير با جهل، كفر و ستم مبارزه كرد و پس از سه سال تبليغ مخفى و ده سال دعوت علنى مردم به توحيد و ترويج آشكار دين اسلام در شهر مكه، به مدينه هجرت كرد و تا پايان عمر خويش در آن ديار ماند.

28 رجب

حركت حضرت امام حسين(عليه السلام) و خاندان پيامبر از مدينه به مكه (60 ق)
پس از مرگ معاوية بن ابو سفيان اولين خليفه و مؤسس سلسله ى ستم پيشه ى بنى اميه در 15 رجب سال 60 قمرى، يزيد بن معاويه به حكومت رسيد و بلا فاصله به والى مدينه نامه نوشت تا از امام حسين(عليه السلام) و چند نفر ديگر از بزرگان مدينه براى او بيعت بگيرد ولى امام حسين(عليه السلام) از بيعت با يزيد امتناع كرد و در جواب درخواست كنندگان گفت، فردى مثل من با مثل يزيد فاسق فاجر بيعت نمى كند. ولى والى مدينه در اين امر، اصرار و تأكيد نمود. امام حسين(عليه السلام) به ناچار از مدينه به سوى مكه حركت كرد تا اين كه با قيام خويش حكومت فاسد يزيد بن معاويه را رسوا سازد. نهايت اين سفر، وقوع حادثه ى خونبار و جاودانه ى عاشورا در كربلا بود.

28 رجب

رحلت علامه ى بزرگ "سيد محمد كاظم يزدى" عالم جليل و استاد كم نظير شيعه (1337 ق)
علامه سيد محمد كاظم يزدى در سال 1248 ق در يزد به دنيا آمد و پس از فراگيرى علوم مقدماتى، راهى نجف گرديد. در نجف اشرف از محضر استادانى برجسته نظير ميرزاى شيرازى و شيخ مهدى كاشف الغطاء بهره برد و به اجتهاد دست يافت. آيت الله يزدى كه بر مباحث فقهى تسلط كامل داشت. مسايل مشكل و پيچيده ى فقه را با بيانى روان و ساده و با استدلال قوى به طلاب عرضه مى كرد. ايشان هم چنين در مدتى كوتاه علوم رياضى و نجوم را آموخت و در زمره ى استادان برجسته ى اين دانش ها در آمد. علامه يزدى پس از ارتحال ميرزاى بزرگ شيرازى و آخوند خراسانى، زعيم عاليقدر جهان تشيع گرديد و در راه حفظ كيان اسلامى، به صحنه آمد. ايشان علاوه بر نشر احكام الهى و مبارزه براى عزت و آزادى مسلمانان بناهاى خيريه، مراكز عام المنفعه و نيز مساجد و مدارسى را تأسيس كرد، از اين عالم الهى، آثار فراوانى به جاى مانده است كه كتب حاشيه بر مكاسب، الصحيفة الكاظميه و... از آن جمله اند. كتاب شهير عروة الوثقى اثر اين مرجع بزرگ دينى است كه در آن، ابواب فقه را به روشى بديع شرح داده است. در مكتب علامه يزدى فرزانگان بى شمارى پرورش يافتند كه هر يك بعدها، استوانه هاى علمى سرزمين اسلامى بودند و به عنوان مرجع دينى، پاسخگوى مسايل گوناگون مردمى شدند. از جمله ى اين بزرگواران، حضرات آيات عظام شيخ محمد حسين كاشف الغطاء، شهيد سيد حسن مدرس، سيد محمد تقى خوانسارى، سيد محمد فيروز آبادى، سيد عبدالحسين شرف الدين عاملى و ده ها عالم فاضل، خوشه چين دروس معرفت اين علاّمه ى بزرگ بوده اند. علاّمه محمد كاظم يزدى سر انجام در 89 سالگى به لقاى معبود شتافت و در حرم مطهر امام على(عليه السلام) به خاك سپرده شد.

29 رجب

وفات همسر گرامى رسول خدا، حضرت خديجه، به روايتى (سه سال قبل از هجرت)
حضرت خديجه(عليها السلام) پس از 25 سال زندگى مشترك با پيامبر اسلام(صلى الله عليه وآله) در سن 65 سالگى، وفات يافت و در منطقه ى حجون مكه دفن گرديد. وى در سن 40 سالگى با رسول خدا(صلى الله عليه وآله) ازدواج نمود و ثمره ى ازدواج آن ها طبق آنچه مشهور است، دو پسر و چهار دختر به نام هاى قاسم، عبدالله، زينب، رقيه، ام كلثوم و حضرت فاطمه زهرا(عليها السلام) بود. آن حضرت نخستين زنى بود كه به دين اسلام گرويد و تمام اموال خود را در راه ترويج اسلام در اختيار پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله) گذاشت. يكى از روزهايى كه در آن احتمال رحلت آن حضرت نقل شده، 29 رجب است.

29 رجب

رحلت آيت الله العظمى"سيد محمد هادى ميلانى"، فقيه بزرگ و مرجع عالى مقام شيعه (1395 ق)
حضرت آيت الله العظمى سيد محمد هادى ميلانى در محرم سال 1313 ق در نجف، در خانواده اى اهل علم و معنويت به دنيا آمد، اجداد او همه از سادات حسينى شهر مدينه ى منوره و از فرزندان امام چهارم حضرت على بن الحسين(عليه السلام) بودند. پس از اتمام دروس مقدماتى، به درس حضرات آيات: ابو الحسن اصفهانى، ميرزاى نايينى و آقا ضياء الدين عراقى حاضر شد و در طول 23 سال حضور در دروس و محافل علمى اين بزرگان توانسته بود بر آراء و نظرات قوى ترين اساتيد مسلط شود. آيت الله ميلانى علاوه بر مهارت در فقه، در علومى همچون فلسفه، تفسير و علوم قرآنى نيز تبّحر داشت و اين دروس را تدريس مى نمود. جلسات درس ايشان در حوزه ى بزرگ نجف بسيار با شكوه بود و شاگردان فراوانى از جمله آيات عظام، حسين وحيد خراسانى، سيد عباس صدر، محمد تقى جعفرى، سيد محمد باقر طباطبايى و... در محضر درس او به مدارج بالاى علمى دست يافتند هم چنين آثار فراوان علمى آيت الله ميلانى در كتب گوناگون معظم له متبلور شده است. محاضرات فى الفقه الاماميه در ده جلد، قادتنا كيف نعرفهم در نه جلد و... از جمله تاليفات اين مرجع بزرگ تقليد به شمار مى روند. اين عالم بزرگ در سال 1373 ق وارد شهر مشهد شده و با حضور خود، حوزه ى علميه ى مشهد را رونقى دوباره بخشيد. سر انجام اين عالم ربانى كه در اواخر عمر خود، از همراهى با نهضت اسلامى مردم عليه رژيم پهلوى غافل نبود، در سال 1395 ق برابر با 1354 شمسى در 82 سالگى دار فانى را وداع گفت و پس از تشييعى با شكوه، در جوار مرقد مطهر امام رضا(عليه السلام) به خاك سپرده شد. گفته مى شود كه تاييد شرعى براى اعدام حسنعلى منصور نخست وزير خائن رژيم منحوس پهلوى از جانب آيت الله ميلانى به اعضاى هيئت مؤتلفه ى اسلامى، صادر شده بود.