|
|
|
   |
 |
 |
|
اخبار >> سالگرد ارتحال ويژه بزرگداشت دومين سالگرد ارتحال: عوامل و رموز موفقيت آيت الله العظمي فاضل لنكراني [روزنامه جمهوري اسلامي 26/03/1388 ]
اشاره : سيره و روش علمي و عملي فقهاي عظام و علماي كرام از سرمشق ها و الگوهاي مناسب و برتر و عالي براي حركت در مسير اسلام و نيل به مقاصد بلند و از جمله تربيت و پرورش شخصيت جامع و سالم ديني مي باشد. سالگرد ارتحال حضرت آيت الله العظمي فاضل لنكراني فرصتي است كه بايد از آن براي نيل به اين هدف بهره وري شايسته نمود. آنچه در ذيل تقديم خوانندگان گرامي صفحه فرهنگ مي شود نگرشي است سريع و فشرده كه خود مقدمه اي است براي مطالعه بيشتر براي استفاده هاي همه جانبه از سيره و روش هاي اين مرجع عاليقدر جهان تشيع . تهذيب نفس مسلما تهذيب نفس و رعايت تقوا عامل اساسي در موفقيت آيت الله فاضل بوده است . تدريس و تدرس او براي رسيدن به مقام مرجعيت نبود . يكي از شواهد آن است كه در سال 1349 ش كه كسي گمان نمي كرد انقلابي بر پا شود و به پيروزي برسد حركتي انجام داد (تاييد مرجعيت حضرت امام ) كه معلوم بود نتيجه آن تعطيلي درس و بحث است . در حالي كه همان زمان او از استادان برجسته درس خارج در حوزه بود. او قدمي براي كسب مرجعيت يا رونق دادن به مرجعيت خود برنداشت . هنگام تدريس يا در ملاقاتها يا سخنرانيها مستقيم يا غيرمستقيم از سوابق و موقعيت علمي خويش چيزي به زبان نمي آورد. آنچه از خود گفته معمولا در مصاحبه هايي است كه از او درباره زندگي شخصي اش پرسيده بودند. ارادت به اهل بيت (ع ) نقطه مشترك مراجع تقليد بزرگ كه توفيقاتي درخور توجه كسب كردند ارادت قلبي و عشق سرشار آنها به اهل بيت عصمت و طهارت (ع ) و توسل به آن ذوات مطهر است . معظم له در طول حيات خود اعلاميه هاي فراوان نوشت . در رژيم طاغوت بيانيه هاي پرخطري چون تاييد مرجعيت حضرت امام و نيز خلع شاه را امضا كرد. در وصيت نامه خود به اعلاميه هايي كه به مناسبت ايام فاطميه صادر كرده بود افتخار كرده است . معظم له در يكي از پيامها به مناسبت ايام فاطميه به اين رمز موفقيت تصريح فرموده است : « بايد بدانيم رمز موفقيت ما ارتباط و ايمان كامل به مكتب ائمه طاهرين و توسل به آن ذوات مقدسه است . » پدري شايسته راهنماي شايسته نقش اساسي در پيشرفت انسان در عرصه هاي مختلف دارد. گاهي يك راهنمايي كوتاه مسير زندگي شخص را عوض مي كند. لذا از جمله سفارشهاي بزرگان حوزه به طلاب علوم ديني ارتباط آنها با انسانهاي موفق است . آيت الله فاضل قفقازي ـ پدر بزرگوار آيت الله فاضل لنكراني از نزديك ترين و معتمدترين اشخاص نزد آيت الله بروجردي بود. امام خميني با وي رفاقت صميمي داشت به گونه اي كه به بيت يكديگر رفت و آمد داشتند. پيكر او هشت سال پس از رحلت صحيح و سالم يافت شد. اينها نشانه هايي گويا در برجستگي آيت الله فاضل قفقازي است . پرورش چنين فرزندي ـ با آن زمينه هاي مناسب ـ در دامان چنين پدري تاثيري انكارناپذير در موفقيت وي داشته است . احترام به پدر بزرگوار يكي از اسباب جلب توفيقات الهي براي آيت الله فاضل بود. هر گاه همراه پدر به مجلسي مي رفت كفش او را بر مي داشت و به مجلس مي برد با اينكه در آن زمان خود نيز يكي از مدرسان برجسته حوزه در دروس عالي بود. تلاش فراوان بي گمان در دنيا و آخرت بنا نيست بدون زحمت به كسي چيزي داده شود. جلب توفيقات الهي وكسب موفقيتهاي چشم گير از سوي اين عالم گرانقدر در سايه زحمتها و كوششهاي طاقت فرسا بوده است . آيت الله سيدعلي شفيعي ـ نماينده خوزستان درمجلس خبرگان ـ مي گويد : « ايشان دو بار به اينجانب گفت : من از بدن و جسم خود خيلي بيشتر از توان طبيعي كار كشيدم . بعضي اوقات شش ساعت در شب كار علمي مي كردم و سه درس آيت الله بروجردي و حضرت امام را در همان روز تدريس مي نوشتم . اما اكنون يك كتاب در قفسه كتابخانه را نمي توانم برخيزم و بردارم . » تدريس تدريس يكي از اسباب پيشرفت علمي معظم له بود و آن را به ديگران نيز سفارش مي كرد. مسلما مرادشان اين نبود كه شخصي يك كتاب مثلا در حوزه ادبيات را تا زنده است تدريس كند بلكه مراد آن است كه وقتي استاد پس از چند بار تدريس كتابي متوجه شد كه از آن به بعد رشدي به آن نمي دهد به تدريس كتابي بالاتر بپردازد. بر برنامه ريزان حوزه است كه زمينه اي را فراهم سازند كه استادان نيز در قالب تدريس به پيشرفتهاي علمي لازم برسند. استادان برجسته استاد برجسته ـ از جهت علمي و معنوي ـ تاثيري وصف ناپذير در رشد و شكوفايي شاگرد دارد. از جمله نعمتهاي بزرگ آيت الله فاضل آن بود كه در پيشگاه بزرگاني چون آيات : بروجردي امام خميني و علامه طباطبايي زانو زد. پدر معظم له از اصحاب خاص آيت الله بروجردي بود و با امام خميني رفاقت نزديك داشت و نيز آيت الله فاضل از دوران دبستان با حاج آقا مصطفي خميني هم دوره بود. از اين رو از كودكي به هر دو بيت شريف رفت و آمد مي كرد و از سجاياي گوناگون آن بزرگواران بهره هاي فراوان مي برد. دوستان برجسته علاوه بر خانواده و استاد دوست نيز نقش اساسي در پيشرفت انسان دارد. وجود دوستي چون مرحوم آيت الله سيد مصطفي خميني بر ايشان تاثير زياد گذاشته است چنان كه خود به اين نكته تصريح كرده است : « يكي از دوستان دوران دبستان ما مرحوم آقاي حاج آقا مصطفي هم وارد اين رشته (رشته روحانيت ) شده بود. وجود اين دوست عزيز در شدت علاقه ما نقش مهمي داشت و از همان اوان به كمك يكديگر و به عنوان دو هم مباحثه مشغول تحصيل شديم . » دوست و هم بحث نزديك ديگر معظم له آيت الله شهاب الدين اشراقي بود كه برخي كتابها را به اتفاق هم نوشتند. مسلما اين رفاقت در پيشرفتهاي ايشان تاثيري چشم گير داشت . هوش و استعداد برخورداري از هوش سرشار از نعمتهاي خدادادي او بود. در دوران تحصيل در دبستان وقتي معلمي از كلاسهاي پايين تر غيبت مي كرد به جاي او درس مي داد و در امتحان نهايي ششم ابتدايي رتبه اول را در قم كسب كرد. در سيزده سالگي وارد حوزه شد و به مدت شش سال دروس رابا موفقيت فرا گرفت و در درس آيت الله بروجردي شركت كرد و با اينكه سن كمي داشت تقريرات آيت الله بروجردي را به عربي مي نوشت . اين در حالي بود كه نه درحوزه نجف درس خوانده بودو نه پدر و مادر او عرب زبان بودند. تقريرات مايه شگفتي استاد شد و زمينه چاپ آن ها را با عنوان نهايه التقرير فراهم ساخت . هوش سياسي از جواني امور سياسي را به خوبي درك مي كرد. يكي از اسباب علاقه مندي شديد او به امام خميني مواضع سياسي حضرت امام بود. در سايه همين ويژگي از جواني تا پايان حيات خويش به خوبي امور سياسي را تحليل مي كرد و دخالت بجا و موثر در عرصه سياست داشت . در ميان مراجع عظام آيت الله فاضل نخستين كسي بود كه اعلاميه اي بسيار تند بر ضد طالبان صادر كرد و شايد در آن زمان هنوز مخالفت رسمي دولت جمهوري اسلامي ايران با طالبان ابراز نشده بود. آقاي برهان الدين رباني ـ از شخصيتهاي سياسي برجسته افغانستان ـ وقتي به ايران آمد در ملاقاتي به معظم له گفت : آن بيانيه شما تحول عجيبي در ميان مجاهدين ما ايجاد كرد. ويژگي هاي خاص و گوناگون آيت الله رضا استادي در زمان حيات آيت الله فاضل پاره اي از عوامل موفقيت آيت الله فاضل لنكراني را برشمرده است . ذكر اين سخنان را بسيار مناسب مي دانيم : « فضايل و ويژگيهايي در آيت الله فاضل جمع است كه در يك فرد. بسيار كم اتفاق مي افتد : الف ) ايشان در سايه پدري مجتهد و مادري از بيت صالحان پرورش يافت كه نبايد از تاثير اين بيوت و بركت آنها نسبت به ولادت و پرورش چنين فرزندي غافل بود. ب ) در سايه استعداد خدادادي در حدي بود كه توانست از درس استادي مانند آيت الله العظمي بروجردي استفاده و درس ايشان را تقرير كند و آيت الله بروجردي با اينكه بسيار مشكل پسند بود تقرير ايشان را تاييد كرد. ج ) درس سطح آيت الله فاضل از آغاز تا انجام مورد توجه و استقبال طلاب و فضلا بود; زيرا عوامل يك درس خوب و قابل قبول در ايشان جمع بود. د) معظم له با شركت چندين ساله در درس سه استاد كه هر سه از امتيازات فراوان علمي و اخلاقي برخوردار بودند (آيات : بروجردي امام خميني و علامه طباطبايي ) كمال استفاده را برد و استعداد دروني خود را شكوفا ساخت . هـ) تدريس خارج فقه و اصول ايشان به سبك استادشان آيت الله بروجردي است و حضرت امام نيز همان سبك تدريس آيت الله بروجردي را پسنديد و دنبال كرد. و) خوب درس خواندن و حتي تدريس سودمند ملازم با خوب تقرير كردن نيست . آيت الله فاضل با نوشتن تقريرات دروس آيت الله بروجردي نشان داد كه خوش تقرير نيز هست . تقريرات بحث نماز آيت الله بروجردي مورد تحسين آن بزرگوار قرار گرفت و آن را ذخيره علمي خود در حوزه ها دانست و از كتابهايي است كه همواره در حوزه مورد استفاده خواهد بود. ز) بنده ديده ام مدرس خوب و حتي مقرر خوب كه توان تاليف نداشته است ; زيرا ملازمه ميان آنها نيست . اما موسوعه تفصيل الشريعه و تاليفات ديگر ايشان نشان مي دهد كه معظم له علاوه بر بيان و تقرير خوب در بعد تاليف نيز از مولفان ممتاز به شمار مي آيد. ح ) در كنار اين امتيازات علمي تواضع ايشان با طلاب و فضلا و دوستان حتي غير روحاني جاذبه خاصي را در ايشان ايجاد كرده بود. ط ) كساني كه مستغرق در مباحث علمي و درس و بحث مي شوند كمتر به كارهاي شبه اجرايي تن مي دهند; اما آيت الله فاضل به دليل علاقه به حوزه و حوزويان و ترقي و تعالي آنان سالهاي متمادي در راس مديريت حوزه علميه قم بود و براي اين خدمت وقت مي گذاشت . ي ) كساني كه سرگرم درس و بحث و مسائل علمي مي شوند گاهي از حوادث جهان و آنچه در جهان اسلام و شيعه مي گذرد غفلت مي ورزند و در موارد لازم موضع گيري لازم را ندارند; اما آيت الله فاضل از معدود مجتهداني است كه به مسائل جهان اسلام و تشيع و نيز انقلاب و نظام اسلامي و مصالح آن توجه لازم را دارند و در مواقع حساس با موضع گيريهاي به موقع خود مردم را روشن و نظام اسلامي را تقويت مي كنند. همه مطالبي را كه گفتم و آنچه نگفتم يك طرف و علاقه خاص ايشان به اهل بيت (ع ) و حضرت سيدالشهدا(ع ) در طرف ديگر. » هدف از پذيرش مرجعيت آيت الله العظمي فاضل در ملاقاتي با آيت الله سيد علي شفيعي ـ نماينده خوزستان در مجلس خبرگان ـ در مورد يكي از علل قبول مرجعيت چنين فرمود : « من به همين دليل (حمايت از تفكرات امام خميني ) مرجعيت را قبول كردم و الا بسيار كار مشكلي است و اگر چندين چوب به من بزنند براي من آسان تر از فتوا دادن است . فتوا دادن بسيار سخت است . مسئوليت دين مردم را به عهده گرفتن آسان نيست و هميشه علما و بزرگان دين از زير بار مسئوليت شانه خالي مي كردند مگر در شرايطي كه تكليف شرعي آنها اقتضا مي كرد كه اين مسئوليت سنگين را بپذيرند. » ايشان در حمايت از تفكرات حضرت امام همواره شخصا در راهپيمائيهاي روز جهاني قدس و 22 بهمن شركت مي كرد. حجت الاسلام محمدجواد فاضل مي گويد : « ايشان در موضوعي حضور فعال داشت . يكي از بزرگان حوزه به من گفت : به ايشان بگوييد كه اين حركتها با مرجعيت تناسبي ندارد و مانع رشد مرجعيت ايشان است و بهتر است در اين امور دخالت نكنند. وقتي پيام را به ايشان رساندم خيلي ناراحت شدند و فرمودند : من اصلا مرجعيت را پذيرفتم براي خدمت ; براي اينكه انقلاب به حيات خود ادامه دهد. من دين و مرجعيتي را كه به درد مردم و انقلاب نخورد مي خواهم چه كار ! » شخصي در خارج قم در موضوع مسائل زنان مصاحبه اي كرد و نظرياتي ابراز كرد و به اطلاع ايشان رسيد. معظم له با ناراحتي زياد پيامي بسيار تند براي آن آقا فرستاد. وقتي به ايشان عرض شد; آن آقا مروج اعلميت شما در تقليد است و شايد اين تندي روي گرداني او را در پي داشته باشد ايشان فرموده بود : « به جهنم ! من مرجعيت را براي دين مي خواهم . اگر مرجع هستم بايد دفاع از دين كنم و اگر ديدم جايي برخلاف دين حرف زده مي شود نمي توانم ساكت بمانم و اگر گوينده مروج من هم باشد بايد با او برخورد شود. » (سيناي فقاهت سيد حسن فاطمي موحد انتشارات مركز فقهي ائمه اطهار عليهم السلام ) آيت الله العظمي فاضل لنكراني : من به دليل حمايت از تفكرات امام خميني مرجعيت را قبول كردم . من مرجعيت را پذيرفتم براي خدمت براي اين كه انقلاب به حيات خود ادامه دهد. من دين و مرجعيتي را كه به درد مردم و انقلاب نخورد مي خواهم چه كار ! اگر مرجع هستم بايد دفاع از دين كنم و اگر ديدم جايي برخلاف دين حرف زده مي شود نمي توانم ساكت بمانم و اگر گوينده مروج من هم باشد بايد با او برخورد شود. يكي از علل علاقمندي شديد آيت الله العظمي فاضل لنكراني به حضرت امام خميني مواضع سياسي امام بود. ايشان تا پايان حيات خويش امور سياسي را به خوبي تحليل مي كرد و دخالت بجا و موثر در عرصه سياست داشت در كنار امتيازات علمي تواضع آيت الله العظمي فاضل با طلاب و فضلا و دوستان و حتي غيرروحاني جاذبه خاصي را در ايشان ايجاد كرده بود علاقه شديد و وصف ناپذير آيت الله العظمي فاضل لنكراني به ائمه اطهار(ع ) يكي از بزرگ ترين عوامل و رموز موفقيت ايشان در عرصه هاي فعاليت هاي علمي و ديني و سياسي و مبارزاتي بود |