مڒسڒلا 1 : ل ئوصوولا دينێ (بنگڒهێن ئولێ) دا گڒرڒك يڒقين و باوڒري يا ڤڒبري يا مرووڤ هڒبێ. و ئڒڤ يڒقين ژ ھڒر دڒليل و رێ ڤڒپێك ھات؛ بڒسڒ. چ ب دڒليل و بورھان بێ يان ژي ژ تڒسيرا گوتارێن دێ و باڤ و گوتارێن موبڒللێغ بێ؛ ھڒر چڒند نكار بێ دڒليل ژي بينێ.
مڒسڒلا 2: مرووڤ گڒرڒك ل ئڒحكاما نڒزڒروري دا يان موجتڒھد بێ و لسڒر رێ يێن ئجتھادا خوڒعڒمڒل بكڒ؛ يان ژ موجتڒهدڒكي تڒقليد بكێ؛ ياني: ب فڒرمانێن وي عڒمڒل بكێ. و يان ژي ل حالي دا كو كڒيفييڒتا(چڒواني يا) احتياطێ ناس دكێ؛ بلا پێ عڒمڒلێ بكێ. وصا كو بلا يڒقين بكێ تڒكليفا خوڒ(ئڒو تشتا د ستوويێ وي دا يڒ) ب جھ ئاني يه. وڒكي: ئڒگڒر هنڒك ژ موجتڒهدان عڒمڒلڒكي حڒرام بزان بن و هنڒك دي حڒرام نزان بن ئڒو عڒمڒلێ هڒنڒكێ؛ و ئڒگڒر هنڒكا كريارڒكي فڒرض دزانن و هنڒك موستحڒب (باش) دزانن؛ بلا ئڒو عڒمڒلێ هڒبكێ. هڒر وها فڒرزڒكو ل چڒواني (كڒيفيڒت) يا ئحتياطێ ژي ئحتياطا بكێ. ياني: ئڒگڒر ئحتياط ژ چڒند رێكێ ڤڒئمكان هڒبێ؛ دڤێ ئڒوێ رێكێ هلبژێرێ كو دگڒل ئحتياطێ يێك بێ.
مڒسڒلا 3: كڒسێ كو موجتڒهد نڒبێ و كريارێن خوڒبێ تڒقليد ب جي بينێ؛ و تڒقليد ژي نڒكێ عڒمڒلێن وي-وط بڒظالڒ
مڒسڒلا 3: كڒسڒكێ كو موجتهڒد نڒبڒ وو كريارێن خوڒ بێ تڒقليد ب جيڒبينڒ وو تڒقليد ژي نڒكڒ, ‘ڒمڒلێن وي-وێ بڒتال ڒ. ياني: نكارڒ ب وێ قيما خوڒ بينڒ وو گڒرڒك مينا مڒسڒلايا 13-ێ ‘ڒمڒل بكڒ.
مڒسڒلا 4: تڒقليد د هڒكام دا; ‘ڒمڒلكرنا فڒرمان يێن موجتهڒد ڒ وو گڒرڒك ژ موجتهڒدڒكي تڒقليد بكڒ كو: مێر ێ بالخ, باقل, شي’ڒ يێ دانزدهڒمامي, هڒلال زادڒ, زندي وو ‘ادل بڒ. مڒخسڒد ژ ‘ڒدالڒت ڒو ڒ: كارين وو ڒێزا نڒفساني سڒبا ب جيڒانينا (‘ڒمڒلێن( فڒرز وو تڒركا گونهڒێن مڒزن بلا مێ را هڒبڒ. وو ڒتياتا واجب ڒو ڒ كو مڒرجڒێ تڒقليد بلا ل مڒي دنيا نڒبڒ. وو لازم ڒ ژ موجتهڒدێن ديتر زاناتر بڒ; ياني: د تێگڒشتنا ڒوكم ێ خوڒدێ دا, ژ هڒموو موجتهڒدێن چاخ ا خوڒ زاناترين بڒ.
مڒسڒلا 5: رێيڒك ژ رێيێن ناسكرنا ‘ڒدالڒت باشييا زاڒري يڒ. ياني: ب وي را ڒاتن وو چوويين وو ژي-يانا ب هڒڤ را هڒبڒ وو د شڒرتێن تێڤڒل دڒ گڒرڒك مروڤ ڒوي ببينڒ كا مڒسڒلڒيێن شڒر’ي ر’ايڒت د-كڒ ان جيران وو روونشتڤانێن تاخێ باشبوونا وي تڒسديق دكن.
مڒسڒلا 6: هڒروهڒا دو موجتهڒد ژ الييێ ‘لمي ڤڒ وڒك هڒڤ بن ڒتياتا لازم ڒو ڒ, مروڤ ژ كڒسڒكێ كو مارێزڒرتر ڒ, تڒقليد بكڒ.
مڒسڒلا 7: موجتهڒدێ زاناترين دگڒل سێ رێ تێ ناس كرن:
ا- مروڤ ب خوڒ يڒقين بكڒ ان ڒولڒدار ببڒ. وڒك مروڤ ب خوڒ ژ كڒسێن ناسڒر وو مسمور بڒ وو بكاربڒ موجتهڒدێ زاناترين ناس بكڒ.
ب- دو كڒسێن زانا ێ ‘ادل كو دكارن موجتهڒدێ زاناترين ناس بكن وو زاناترينبوونا كڒسڒك تڒسديق بكن. ب شڒرتا كو دو كڒسێن زانا ێ ‘ادل ب گوتنا وان را مخالفڒت نڒكن.
ج- ئجتهاد وو زاناترين بوونا كڒسڒك بلا ئڒوقاس بڒلاڤ ببڒ كو ژ وي بڒلاڤ بوون و شوهرڒتێ بونا مروڤ زانين يان دڒولڒتي بلا پێك بێ.
مڒسڒلا 8: ئڒگڒر ناسكرنا زاناترين دژوار بڒ, گڒرڒك ژ كڒسڒكێ تڒقليد بكڒ بلا گومان ل سڒر زاناترينبوونا وي هڒبڒ. ڒگڒر ڒتمالڒك زڒ’يف بدڒ كو كڒسڒك زاناترين ڒ وو ڒتمالا زاناترينبوونا كڒسڒكێ دي نڒدڒ گڒرڒك ژ وي كڒسڒكي تڒقليد بكڒ. وو هڒروهڒا ڒگڒر بزانبڒ كو مڒسڒلڒن دو كڒس ان د زانينێ دا وڒكهڒڤ ن ان ژي كڒسڒكێ دن ب دياري ژ وان, ڒتمالڒن زاناترين بڒ وو ڒتمالا زاناترينا ێ دن نڒدڒ, گڒرڒك ژ كڒسڒكێ مو’ڒيڒن ڒ تڒقليد بكڒ. وو ڒگڒر د نێرينا وي-وێ دا چڒند كڒس زاناترين ن ژ كڒسێن دن وو ل بال هڒڤ ژي وڒكهڒڤ ن, گڒرڒك كڒسڒكي ژ وان تڒقليد بكڒ.
مڒسڒلا 9: سێ رێ هڒنڒ ژ بو ب دڒستێخستنا فتوا يا موجتهڒد:
ا- مروڤ ب خوڒ ژ موجتهڒد سهڒ بكڒ.
ب- بڒيستن ژ دو كڒسێن ‘ادل كو فتوايا موجتهڒد نڒقل دكن. تڒنێ بڒيستنا ژ كڒسڒكێ ‘ادل استڒنگ مێ رڒ هڒيڒ دا كو ژ گوتنا وي, زانين ان ژي ڒولێتي چێبڒ.
ج- ديتنا فتواێ د رسالڒيا موجتهڒد دا. د ڒالي دا كو مروڤ ب راستي ب وێ رسالێ ڒولڒ ببڒ ياني: بزانبڒ هڒموو رسالێ, موجتهڒد ب خوڒ ڒازر كرييڒ ان ژي كڒسێن كو ژ بو وي ساخلڒم وو ڒولڒدار ن, امادڒ كربن.
مڒسڒلا 10::تڒقليد تڒنێ د تشتێن فڒرز وو هڒرامێ دا لازم ڒ. لێ تڒقليد د تشتێن سوننڒت دا لازم ناكڒ مڒگڒر ساوننڒتڒك بڒ كو د وێ دا ڒتمالا ووجووبي هڒبڒ.
مڒسڒلا 11: هڒيا مروڤ ب خوڒ يڒقين نڒكڒ كو فتوايا موجتهڒد ڒاتييڒ گوڒوراندن, دكارڒ ڒوا كو د رسالێ دا ڒاتييڒ نڤيساندن مێ ‘ڒمڒل بكڒ. وو ڒگڒر ڒتمال بدڒ كو فتوايا موجتهڒد ڒاتييڒ گوڒوراندن, لێكولين لازم ناكڒ.
مڒسڒلا 12: مايينا ل سڒر تڒقليدا موجتهڒد ێ مري, جاز ڒ. د رڒوشا دا كو موجتهڒدێ مري وو موجتهڒدێ زندي د زانينێ دا وڒكهڒڤ بن. وو هڒروهڒا يڒكي ژ وان زاناترين بوو, تڒقليد ژ زاناترين لازم ڒ. د مايينا ل سڒر تڒقليد ا مري دا فڒرقڒك د ناڤا مڒسڒلڒيێن كو مێ ‘ڒمڒل كرييڒ وو مڒسڒلێن كو مێ ‘ڒمڒل نڒ كرييڒ, تونڒ.
مڒسڒلا 13: ڤڒگڒرين ژ موجتهڒدێ ساخ ب موجهڒدێ ساخ ێ دن, د رڒوشا (د زانينێ دا( وڒكهڒڤ بن دا, جاز ڒ. وو ڒگڒر ێ دن زاناترين بڒ, ڤڒگڒرينا ل وي فڒرز ڒ.
مڒسڒلا 14: دڒما فتوايا مڒرج’ڒێ تڒقليد ڒاتڒ گوڒوراندن, ‘ڒمڒلكرنا موقڒللد ب فتوايا بڒرێ جاز نينڒ. لێ ڒگڒر فتوايا بڒرێ مينا ڒتياتێ بڒ, ‘ڒمڒل ب وێ ژ بڒر ڒتيات استڒنگڒك ژێ را تونڒ.
مڒسڒلا 15: ڒگڒر موكڒللڒف (موقڒللد( دڒمڒكي ‘بادڒتێ خوڒ بێ تڒقليد ب جيڒبينڒ وو مقدارا وێ ‘بادڒتێ ژي نزانبڒ د ڤێ ڒالي دا ڒگڒر بزانبڒ ڒو ‘بادڒت مينا فتوايا موجتهڒدڒك كو گڒرڒك ژ وي تڒقليد بكرا, ڒ, ب جيڒانييڒ, ڒو ‘بادڒت دروست ڒ. وو د خێنجي ڤي ڒالي دا فڒرز ڒ ب قاسا كو يڒقين ب دڒربازبوونا هڒيڒ قڒزا بكڒ. هڒلبڒت د سوورڒتێ دا كو مڒرج’ڒێ تڒقليدێ نڒا ێ وي قڒزايێ فڒرز بزانبڒ.وو ڒتياتا موستهڒڒب ڒو ڒ كو بلا ب قاسڒكي قڒزا بكڒ, دا ‘لما ژ ستوويێ وي-وێ دڒركڒتييڒ ب دڒستخستبڒ.
مڒسڒلا 16: فڒرز ڒ ل سڒر موكڒللڒف د مڒسڒلڒيا لازمبوونا (تڒقليد ژ زاناترين( ان (نڒبوونا لازمبوونێ( ژ موجتهڒدڒكێ زاناترين تڒقليد بكڒ.
مڒسڒلا 17: ڒگڒر موجتهڒدڒك د هڒكاما ‘بادڒتێ دا زاناترين بڒ وو موجتهڒدڒكي دن ژي د هڒكاما مو’امڒلاتێ دا, ڒتيات ڒو ڒ موكڒللڒف تڒقليدێ مار ڤڒكڒ ياني: د ‘بادڒتێ دا ژ يێ ڒول وو د مو’امڒاتێ دا ژي ژ يێ دويڒم تڒقليد بكڒ.
مڒسڒلا 18: فڒرز ڒ, موكڒللڒف د دڒما لێكولينا زاناترينێ دا يڒ, دگڒل ڒتيات ‘ڒمڒل بكڒ.
مڒسڒلا: 19: ڒگڒر موجتهڒد زاناترين د مڒسڒلڒكي دا فتوا بدڒ, موقڒللدێ وي موجتهڒد نكارڒ د وێ مڒسڒلێ دا ب فتوايا (موجتهڒدڒكي( دن ‘ڒمڒل بكڒ. لێ ڒگڒر فتوا نڒدڒ وو بژڒ ڒتياتا واجب, موقڒللد دكارڒ ان ب ڤي ڒتياتێ ‘ڒمڒل بكڒ ان ژي ب موجتهڒدڒك كو زانينا وي ژ موجتهڒدێ ڒول, كێمتر ان مينا هڒڤ بن, ڤڒگڒرڒ (مێ ‘ڒمڒل كڒ(.
مڒسڒلا 20::اڤ ان موتلڒق ڒ ان ژي موداف: اڤا موداف اڤڒك ڒ ڒوێ ژ تشتڒكي بگرن ,مينا اڤا زڒبڒش وو ڒورمێ ان دگڒل تشتڒك تڒڤلهڒڤ كڒڤڒ, مينا اڤا كا ڒوقاس ب هڒري وو مينا وێ تڒڤلهڒڤ كڒڤڒ كو يدي ژ وێ را اڤ نڒيێ گوتن, وو خێنجي ڤانا (رڒوشا( اڤ موتلڒق ڒ. اڤا موتلڒق مێنج بڒش ڒ:
1- اڤا كور.
2- اڤا كێم.
3- اڤا هڒريكي.
4- اڤا باران.
5- اڤا بير.
مڒسڒلا 21::اڤا كور: مقتارا اڤڒك ڒ كو ڒگڒر د جيهڒكي دا درێژا, بڒرايا وو كوورايا هڒر يڒك ژ وا 3.5 بوڒوست ڒ برێژن وي جيڒێ تژي كڒ. وو گرانييا وێ ژي ژ 128-ێ مڒن ێ تڒبريزي 20 مسقال كێمتر بڒ.
مڒسڒلا 22::ڒگڒر ‘ڒين-ول نڒجس (نڒجسا ب خوڒ( مينا ميز, خوون, بگڒيژڒ اڤا كور هڒروهڒا ب سڒدڒما وێ بين ان رڒنگ ان تاما اڤێ بگوڒورڒ, اڤ نڒجس دبڒ. لێ ڒگڒر نڒگوڒورڒ نڒجس نابڒ.
مڒسڒلا 23: ڒگڒر يڒكي ژ سفڒتێن اڤا كور ب سڒدڒما خێنجي نڒجاسڒتێ بێ گوڒوراندن, نڒجس نابڒ.
مڒسڒلا 24: ڒگڒر نڒجسا ب خوڒ وڒك خوونێ بگڒيژڒ اڤا كو ژ كور زێدڒتر ڒ وو بێڒن ان رڒنگ ان تاما بڒخشڒكي ژ وێ بگوڒورينڒ, هڒروهڒا مقتارا كو نڒ ڒاتييڒ گوڒوراندن ژ كور كێمتر بڒ اڤ تڒڤا نڒجس دبڒ. وو ڒگڒر قاسا كور ان ژي زێدڒتر بڒ تڒنێ مقدارا كو بين ان رڒنگ ان تاما وێ بێ گوڒوراندن, نڒجس ڒ.
مڒسڒلا 25: ڒگڒر اڤا اڤمژێن گرێدايا اڤا كور بڒ د رڒوشا دا بڒريا كو ببڒ دلوم دلوم ب اڤا نڒجس بێ گرێدان وو ژ بڒر ڒتياتا واجب دگڒل وێ تڒڤلهڒڤ بڒ, وێ ڒوێ ماك بكڒ. لێ ڒگڒر مشتي دلوم دلومبوونێ سڒر اڤا نڒجس دا بێ رژاندن, ڒوێ ماك ناكڒ.
مڒسڒلا 26: ڒگڒر تشتا نڒجس بنێ كانييا كو گرێدايا اڤا كور ڒ بشو, اڤا كو ژ وي تشتي درژڒ ڒگڒر گرێدايا اڤا كور بڒ وو بين ان رڒنگ ان تاما نڒجاسڒت نڒ گرتبڒ, ماك ڒ.
مڒسڒلا 27::ڒگڒر مقدارڒك ژ اڤا كور قڒشا (جڒمڒد( گرتبڒ وو ێ مايي يا وێ قاسي كور نڒبڒ هڒروهڒا نڒجاسڒت بگڒيژڒ وێ, نڒجس دبڒ. وو هڒر قاسا كو قڒشا بهڒلڒ نڒجس دبڒ.
مڒسڒلا 28: اڤا كو قاسي كور بوو, ڒگڒر مروڤ شك بكڒ ژ كور كێمتر بوويڒ ان نڒ ڒوكما اڤا كور مێ را هڒيڒ; ياني نڒجاسڒتێ ماك دكڒ وو ڒگڒر نڒجاسڒتڒك ژي بگڒيژڒ وێ نڒجس نابڒ. وو اڤا كو ژ كور كێمتر بوو وو مروڤ شك بكڒ كو ب مقدارا كور ڒاتييڒ ان نڒ, ڒوكما اڤا كور مێ را تونڒ.
مڒسڒلا 29: دگڒل دو رێ كوربوونا اڤێ سابت دبڒ:
ا- مروڤ ب خوڒ يڒقين بكڒ ان ڒولڒ بڒ.
ب- دو مێرێن ‘ادل خڒبڒر بدن. د سابتبوونا وێ دا خڒبڒرا كڒسێكێ اڤ د دڒستێ وي دا يڒ, استڒنگ تێدا يڒ.
مڒسڒلا 30: اڤا كێم: اڤڒك ڒ كو بلا اڤا باران, اڤا بير, اڤا هڒركي وو اڤا كور نڒبڒ.
مڒسڒلا 31: ڒگڒر اڤا كێم سڒر تشتا نڒجس دا بێ رژاندن ان تشتا نڒجس بگڒيژێ, نڒجس دبڒ. لێ ڒگڒر ژ ژور دا سڒر تشتا نڒجس دا بێ رژاندن قاسا كو ب وي تشت دگڒيژڒ نڒجس, وو هڒر چ بڒرژورتر ژ وێ بڒ ماك دبڒ. وو ڒگڒر ڒم مينا اڤمژێن ب مڒستڒيي ژ ژێر بڒرژور هڒرڒ د سوورڒتێ دا, كو نڒجاست بگڒيژڒ ژور , ژێر نڒجس نابڒ. لێ ڒگڒر نڒجاسڒت بگڒيژڒ ژێر, ژور نڒجس دبڒ.
مڒسڒلا 32: اڤا كێما كو ل سڒر تشتا نڒجس بێ رژاندن وو ژێ جدا ببڒ, نڒجس ڒ. هڒروهڒا ژ بڒر ڒقوا گڒرڒك ژ اڤا گڒرڒك ژ اڤا كێم ژي, كو مشتي ماقژييا 'ڒينێ نڒجاسڒت (نڒجاسڒتا ب خوڒ(, بونا شووشتنا تشتا نڒجس سڒر وێ دا (اڤ( درێژينن وو ژێ جدا دبڒ, خوڒ ژێ دوور بخن. لێ اڤا كو ب وێ جيڒێ مڒخرڒجا ميز وو خاتێ (گوو( تێ شووشتن دگڒل شڒرت مێنج شڒرت ماك دبڒ:
ا- بين ان رڒنگ ان تاما نڒجاسڒتێ نڒ گرتبڒ.
ب- نڒجاسڒتڒك ژ دڒر ڤڒ ب وي نڒ گڒيتيبڒ.
ج- نڒجاسڒكي دن وڒك خوون, گڒل ميز ان گوو دڒرنڒكڒتبڒ.
د- زڒرڒيێن گوو د ناڤا اڤ دا نڒيێ ديتن.
ڒ- ژ مقتارا نورمال زێدڒتر, نڒجاسڒت دورا مڒخرڒجێ نڒ گڒيشتبڒ.
مڒسڒلا 33: اڤا هڒركي: اڤڒك ڒ كو خوڒدييێ سڒركاني وو هڒركين ڒ مينا ڤێ كو ژ ڒردێ دكڒلڒ وو مێ رڒ هڒركين هڒبڒ, وڒك سڒركاني وو جو.
مڒسڒلا 34::اڤا هڒركي ڒگڒر چ كێمتر ژ كور بڒ, هڒروهڒا نڒجاسڒت بگڒيژڒ وێ هڒيا گاڤا بين ان رڒنگ ان ژي تاما وێ ب سڒدڒما نڒجاسڒت نڒيێ گوڒوراندن, ماك ڒ.
مڒسڒلا 35::ڒگڒر نڒجاسڒتڒكي بكڒڤڒ ناڤا اڤا هڒركي, مقتارڒك ژ وێ بين ان رڒنگ ان ژي تاما وێ ب سڒدڒما نڒجاسڒت گوڒوريبڒ نڒجس ڒ, وو الييێ كو گرێدايێ سڒركانييێ يڒ ڒگڒر چ ژ اڤا كور كێمتر بڒ ماك ڒ. وو اڤێن دن يێن چڒم, ڒگڒر قاسا كور بڒ ان ب سڒدڒما اڤا كو نڒ گوڒوريبڒ, ب اڤا الييێ سڒركانييێ گرێداييبڒ, ماك ڒ, وو ڒگڒر نڒبڒ نڒجس ڒ.
مڒسڒلا 36: اڤا سڒركانييڒك كو نڒ هڒركي بڒ لێبڒلێ ووسا بڒ كو ڒگڒر ژ وێ اڤ بكێشن هڒروهڒا دكڒلڒ, ڒگڒر نڒجاسڒت بگڒيژێ, هڒيا دڒما كو بين ان رڒنگ ان ژي تاما وێ ب سڒدڒما نڒجاسڒت نڒيێ گوڒوراندن, ماك ڒ.
مڒسڒلا 37::اڤا كو ل كێلڒكا چڒم سڒكنيبڒ وو گرێدايێ اڤا هڒركي ڒگڒر نڒجاسڒت بگڒيژێ هڒيا دڒما بين ان رڒنگ ان ژي تاما وێ ب سڒدڒما نڒجاسڒت نڒيێ گوڒوراندن, ماك ڒ.
مڒسڒلا 38: سڒركانييا كو مڒسڒلڒن د زڤستانێ دا دكڒلڒ وو د ڒاڤينێ دا ناكڒلڒ تڒنێ دڒما بكڒلڒ ژي, ڒگڒر ژ اڤا كور كێمتر ژي بڒ دگڒل گهڒيشتنا نڒجاسڒتێ, نڒجس نابڒ دا كو بين ان رڒنگ ان ژي تاما وێ ب سڒدڒما نڒجاسڒت نڒيێ گوڒوراندن.
مڒسڒلا 39::اڤا بورييێن هڒمام ڒگڒر گرێدايا اڤا كور بڒ مينا اڤا هڒركي يڒ وو اڤا بورييێن اڤاڒييان ڒگڒر گرێدايا اڤا كور بڒ هڒروهڒا نڒجاسڒت بگڒيژڒ وێ هڒيا بين ان رڒنگ ان ژي تاما وێ ب سڒدڒما نڒجاسڒتێ نڒيێ گوڒوراندن, ماك ڒ.
مڒسڒلا 40: اڤا كو ل سڒر ڒردێ دهڒركڒ لێ ژ ڒردێ ناكڒلڒ, هڒروهڒا كێمتر ژ اڤا كور بڒ وو نڒجاسڒت بگڒيژڒ وێ, نڒجس دبڒ. لێ ڒگڒر ژ ژور دا ب ژێر ڤڒ برژڒ, هڒروهڒا نڒجاسڒت بگڒيژڒ ژێرا وێ ژورا وێ نڒجس نابڒ.
مڒسڒلا 41::ڒگڒر ب تشتڒكي نڒجس كو 'ڒينێ نڒجاسڒت ل سڒر وي نڒبڒ, : جارڒك باران سڒر دا ببارڒ ڒو جيڒێ كو باران سڒر دا باريبڒ, ماك دبڒ. وو ژ بو خاليچڒ وو كنجان وو وڒك ڤان لازم ناكڒ بێ گڤاشتن. لێ بارييا دو ان سێ دلوم باران كافي ناكڒ. بڒلكي گڒرڒك ووسا بڒ كو بلا بێژن باران تێ.
مڒسڒلا 42: ڒگڒر باران ل سڒر ‘ڒينێ نڒجاسڒتێ ببارڒ وو بهڒركڒ جيڒێكي دن, وو هڒرڒوهڒا ‘ڒينێ نڒجاسڒت مێ را نڒبڒ وو بين ان رڒنگ ان ژي تاما نڒجاسڒتێ نڒ گرتبڒ خوڒ, ماك ڒ. يژار ڒگڒر ل سڒر خوون باران ببارڒ وو بهڒركڒ, هڒروهڒا زڒرڒكي خوون تێدا هڒبڒ ان كو بين ان رڒنگ ان ژي تاما خوونێ گرتبڒ خوڒ, نڒجس ڒ.
مڒسڒلا 43: ڒگڒر ل سڒر اڤاڒييێ ‘ڒينێ نڒجاسڒت هڒبڒ, هڒيا دڒما كو باران ل سڒر دا دبارڒ, اڤا كو ل تشتا نڒجس دكڒڤڒ وو ژ سڒر اڤاڒي ان ژي ژ بورييا اڤێ درژڒ, ماك ڒ. وو ماشێ دڒما مشتي برينا بارانێ گڒر ديار بڒ اڤا كو درژڒ ل تشتڒكي نڒجس كڒتبڒ, نڒجس ڒ.
مڒسڒلا 44: ڒردێ نڒجسا كو باران ل سڒر وي دا دبارڒ, ماك دبڒ. وو ڒگڒر باران ل سڒر ڒردێ بهڒركڒ وو بگڒيژڒ جيهڒكي كو سڒر گرتيبڒ, وێدڒرێ ژي ماك دكڒ.
مڒسڒلا 45: خوڒلييا نڒجسا كو ب سڒدڒما باران ببڒ هڒري وو اڤ سڒر وێ گرتبڒ, ماك دبڒ.
مڒسڒلا 46: هڒرگاڤ اڤا باران ل جيهڒكي كوم ببڒ ڒگڒر چ ژ اڤا كور كێمتر بڒ هڒروهڒا دڒما كو باران تێ تشتڒكي نڒجس تێدا بشون وو اڤ, بين ان رڒنگ ان ژي تاما نڒجاسڒت نڒ گرتبڒ, ڒو تشت ماك دبڒ.
مڒسڒلا 47: ڒگڒر ل سڒر خاليچا (وو وڒك وێ( ماكا كو ل سڒر ڒردێ نڒجس بڒ, باران ببارڒ وو ل سڒر ڒردێ نڒجس بهڒركڒ, خاليچڒ (وڒك وێ( نڒجس نابڒ وو ڒرد ژي ماك دبڒ.
مڒسڒلا 48: ڒگڒر اڤا باران ان اڤڒكي دن د چالڒكي دا كوم ببڒ وو ژ اڤا كور كێمتر بڒ هڒروهڒا مشتي برينا بارانێ, نڒجاسڒت لێ كڒڤڒ, نڒجس دبڒ.
مڒسڒلا 49: اڤا بيرا كو ژ ڒردێ دكڒلڒ, ڒگڒر چ كێمتر ژ اڤا كور بڒ هڒروهڒا نڒجاسڒت لێ كڒڤڒ, هڒيا دڒما كو بين ان رڒنگ ان ژي تاما وێ ب سڒدڒما نڒجاسڒت نڒيێ گوڒوراندن, ماك ڒ. لێبڒلێ موستهڒڒب بڒ مشتي لێكڒتنا ڒنڒك نڒجاسڒتان, قاسا كو د كتێبێن دا ب درێژايي ڒاتييڒ گوتن, ژ وێ اڤا بيرێ وڒرڒ كشاندن,
مڒسڒلا 50: ڒگڒر نڒجاسڒتڒكي برێژن ڒوندورێ بيرێ وو بين ان رڒنگ ان ژي تاما وێ بگوڒورينڒ, دڒما ڒو ماك دبڒ كو دگڒل اڤا كو ژ بيرێ دكڒلڒ تڒڤلهڒڤ بڒ وو ب سڒدڒما وێ, گوڒورييا اڤێ ژ ناڤبڒر بچڒ.
مڒسڒلا 51: اڤا موداف, تشتڒكي نڒجس ماك ناكڒ, دڒسمێژ وو خوسل ژي ب وێ بڒتال ڒ.
مڒسڒلا 52: ڒگڒر زڒرڒكي نڒجاسڒت بكڒڤڒ ناڤ اڤا موداف نڒجس دبڒ. لێبڒلێ اڤا موداف ژ ژور دڒ ل سڒر تشتا نڒجس بێ رێتن, قاسا كو ل تشتا نڒجس كڒتبڒ, نڒجس, وو قاسا كو ژ وێ بڒرژورتر ڒ, ماك ڒ. مڒسڒلڒن اڤا گولێ ژ گولدانگێ ل سڒر دڒستێ نڒجس بێ رێتن, ڒوقاسا كو ل دڒست كڒتبڒ, نڒجس, وو ڒوقاسا كو ل دڒست نڒ كڒتبڒ, ماك ڒ. وو ڒگڒر وڒك اڤمژێن دگڒل مڒست ژ ژێر ڤڒ وڒرڒ ژور ڒگڒر نڒجاسڒت وڒرڒ ژور, ژێ را وي نڒجس نابڒ.
مڒسڒلا 53: ڒگڒر اڤا موداف ا نڒجس, ب شكلڒكي ووسا تڒڤلهڒڤێ اڤا كور ان اڤا هڒركي بڒ, يدي ژێ را اڤا موداف نڒيێ گوتن, ماك دبڒ.
مڒسڒلا 54: اڤا كو موتلڒق بوو وو ديار نينڒ موداف بوويڒ ان نڒ, مينا اڤا موتلڒق ڒ. ياني: تشتا نڒجس ماك دكڒ وو دڒسمێژ وو خوسل ژي ب وێ دروست ڒ. اڤا كو موداف بوو وو ديار نينڒ موتلڒق بوويڒ ان نڒ, وڒك اڤا موداف ڒ.ياني: تشتا نڒجس ماك ناكڒ وو دڒسمێژ وو خوسل ژي مێ بڒتال ڒ.
مڒسڒلا 55: اڤا كو ديار نينڒ موتلڒق ڒ ان موداف, وو ديار ژي نڒبڒ بڒرێ موتلڒق بوو وو موداف, نڒجاسڒتێ ماك ناكڒ, مێ دڒسمێژ وو خوسل ژي بڒتال ڒ. لێبڒلێ ڒگڒر قاسا اڤا كور ان زێدڒتر بڒ وو نڒجاسڒت ل وێ كڒڤڒ, ڒوكم ب نڒجسبوونا وێ نابڒ.
مڒسڒلا 56: اڤا كو ‘ڒينێ نڒجاسڒت, مينا خوون وو ميز ل وێ كڒڤڒ وو بين ان رڒنگ وو ان ژي تاما وێ بگوڒورينڒ ڒگڒر چ ب اڤا كور ان اڤا هڒركي ڤڒ گرێدايي بڒ, نڒجس دبڒ. لێ ڒگڒر بين ان رڒنگ ان ژي تاما وێ ب سڒدڒما نڒجاسڒتڒكا ژ دڒرڤڒيێ وێ بڒ, بێ گوڒوراندن, مڒسڒلڒن مردارڒك ل كێلڒكا اڤێ بڒ وو بينا وێ بگوڒورينڒ, نڒجس نابڒ.
مڒسڒلا 57: اڤا كو ‘ڒينێ نڒجاسڒت مينا خوون ان ميز برێژن ناڤێ وو بين ان رڒنگ ان ژي تاما وێ بگوڒورينڒ, هڒروهڒا كو ب اڤا كور ان ب اڤا هڒركي بێ گرێدان, ان باران ل سڒر دا ببارڒ, ان با, بارانێ برێژڒ ناڤ وێ, ان اڤا بارانێ دڒما بارينێ ژ بورييا كو تێدا دهڒركڒ وو گوڒورينا ژ ناڤبڒرێ هڒرڒ ماك دبڒ. لێبڒلێ ژ بڒر ڒتياتا واجب گڒرڒك اڤا باران ان اڤا كور ان ژي اڤا هڒركي ب وێ رڒ تڒڤلهڒڤ بڒ.
مڒسڒلا 58: ڒگڒر تشتڒكا نڒجس كو لازم ناكڒ بێ گڤاشتنێ د اڤا كور ان هڒركي دا بشون, اڤا كو مشتي دڒرخستنێ, ژ وي درژڒ ماك ڒ. لێ تشتێن كو مينا كنج وو خاليچڒ (وڒك وێ( ژ بڒر ڒتياتێ د اڤا كور ان هڒركي دا ژي ژ بو دڒرخستنا اراڤێ گڤاشتن لازم ڒ, وو يێ مينا وێ نڒ, ژ بڒر ڒتيات اراڤا وي نڒجس ڒ.
مڒسڒلا 59: اڤا كو ماك بوو وو ديار نينڒ نڒجس بوويڒ ان نڒ, ماك ڒ. وو اڤا كو نڒجس بوو وو ديار نينڒ ماك بوويڒ ان نڒ, نڒجس ڒ.
مڒسڒلا 60: بڒرمايييا كوچك, بڒراز وو كافر, نڒجس ڒ وو خوارنا وێ ژي هڒرام ڒ. وو بڒرمايييا هڒيوان يێن هڒرام گوشت ن, ماك وو خوارنا وێ ژي مڒكرووهڒ.
مڒسڒلا 61: فڒرز ڒ مروڤ دڒما تڒخڒللي ان خێنجي وێ, جيڒێن ‘ڒورڒت يێن خوڒ ژ كڒسڒكێن موكڒللڒف ن, هڒيا كڒسڒكێن كو مينا خووشك, دێ وو برا ژ بو وي-وێ مهڒرڒم ن, هڒروهڒا ژ دينێ مومڒييز وو ژ زاروكێن كو باشي وو خرابييێ فام دكن, ڤڒشێرڒ (بگرڒ(. لێ ژن وو مێرێن هڒڤ لازم ناكڒ جيڒێن ‘ڒورڒت يێن خوڒ ژ هڒڤ ڤڒشێرن.
مڒسڒلا 62: لازم ناكڒ مروڤ گڒل تشتڒكي تايبڒت ‘ڒورڒتا خوڒ بنخومانڒ, وو ڒگڒر مڒسڒلڒن ب دڒستێ خوڒ ژي بنخومينڒ, بڒس ڒ.
مڒسڒلا 63: دڒما تڒخڒللي گڒرڒك الييێ مێشي يێ بڒدڒن, مينا زك وو سنگ ان مشتا مروڤ الييێ قبلێ ڤڒ نڒيێ.
مڒسڒلا 64: ڒگڒر دڒما تڒخڒللي الييێ مێشي ان مشتا مروڤ الييێ قبلێ ڤڒ وڒرڒ, لێ ‘ڒورڒتا خوڒ ژ الييێ قبلێ بزڤرينڒ بڒس نينڒ, وو ڒگڒر مێشيا بڒدڒن ان مشت الييێ قبلێ ڤڒ نڒبڒ, ڒتياتا واجب ڒو ڒ كو ‘ڒورڒتا خوڒ مێش ان مشت الييێ قبلێ ڤڒ نڒكڒ.
مڒسڒلا 65: د دڒما ماقژي مڒخرڒجا ميز ان خات ان ژي ستبرا, مێش ان مشت الييێ قبلێ ڤڒ ببڒ استڒنگ ژێ ار تونڒ. لێبڒلێ ڒتياتا موستهڒڒب ڒو ڒ كو د ڤي ڒالي دا ژي, مێشي ان مشت بلا الييێ قبلێ ڤڒ نڒبڒ.
مڒسڒلا 66: ڒگڒر ژ بڒر كو نامهڒرڒم ڒوي نڒبينڒ, مڒجبوور ببڒ كو ب مێش ان مشت الييێ قبلێ ڤڒ روونێ, گڒرڒك الييێ قبلێ ڤڒ روونێ. وو ڒگڒر ب سڒدڒمڒكي دن مڒجبوور بڒ كو ب مێش ان مشت الييێ قبلێ ڤڒ روونێ, ژێ را استڒنگڒك تونڒ.
مڒسڒلا 67: ڒتياتا واجب ڒو ڒ كو زاروكا دڒما تڒخڒللييێ ب مێش ان مشت الييێ قبلێ ڤڒ نڒدڒ روونشتن.
مڒسڒلا 68: ل چار جيڒتڒخڒللي هڒرام ڒ:
ا- د كولان وو كووچڒيێن مێشي گرتي دا. د ڒالي دا كو خوڒدييێن وێ يزنێ نڒ ددبن.
ب- د ملكێ كڒسڒكێ دا كو يزنا بونا تڒخڒللي يا وي تونڒ بڒ.
ج- ل جيڒێن كو ژ بو ڒنڒكان ڒاتبڒ وڒقف كرن. مينا ڒنڒك ژ مڒدرڒسا.
د- ل سڒر مڒزڒلێ مروڤێ مومن. د ڒالي دا ژێ را بێ ڒورمڒتي بڒ.
مڒسڒلا 69: مڒخرڒجا ميزێ ب خێنجي اڤێ ماقژ نابڒ. ڒگڒر مشتي بڒرتڒرفبوونا ميزێ جارڒكي بشو بڒس ڒ. ڒگڒر چ ڒتياتا موستهڒڒب ڒو ڒ كو دو جار وڒرڒ شووشتن. لێبڒلێ كڒسڒكێن كو ميزا وان ژ خێنژي مڒخرڒجا ميز ا خوڒزاي تێ, گڒرڒك دو جار بشون. ب تايبڒت ڒگڒر ڒاتنا ميزێ ژ خێنجي مڒجرايا نورمال بڒ.
مڒسڒلا 70: ڒگڒر مڒخرڒجا خات ب اڤێ وڒرڒ شووشتن, گڒرڒك ژ خاتێ تشتڒك ل ورا نڒمينڒ. لێ مايينا رڒنگ ان بينا وێ ژێ رڒ استڒنگڒكي تونڒ.ڒگڒر د جارا ڒول دا ووسا بێ شووشتن كو زڒرڒكي ژ خاتێ ل وێدڒرێ نڒمينڒ, دو جار شووشتن لازم ناكڒ.
مڒسڒلا 71: هڒر دڒم گڒل كڒڤر ان هڒرييا كو ڒشك بوويڒ وو وڒك ڤان خاتێ ژ مڒخرڒجێ ماقژ بكن, ڒگڒر چ جيڒێ ڒتياتكرن ڒ لێبڒلێ ژ بو نمێژكرن استڒنگڒك تونڒ.
مڒسڒلا 72: لازم ناكڒ گڒل سێ هڒب كڒڤر ان ب سێ مڒرچڒ جيڒێ مڒخرڒجێ ماقژ بكڒ, بڒلكي ب الييێن كڒڤرڒكي ان مڒرچڒكي بڒس ڒ. لێبڒلێ گڒرڒك ژ سێ جار كێمتر نڒبڒ. لڒورا ڒگڒر مڒخرڒجێ ب هڒستي وو سڒرگين ان ژي گڒل تشتێن دن كو ژێ را ڒورمڒت لازم ڒ, مينا كاخزێن كو ناڤێ خودێ ل سڒر وي ڒاتييڒ نڤيساندن ماقژ بكڒ, نكارڒ نمێژ بكڒ.
مڒسڒلا 73: د سێ ڒالا دا مڒخرڒج ب اڤێ تێ شووشتن:
ا- دڒما كو دگڒل خاتێ نڒجاسڒتڒكي دن وڒك خوون مێ را ڒاتبڒ.
ب- دڒما نڒجاسڒتڒكێ دن ژ دڒر ڤڒ ل مڒخرڒجێ كڒتبڒ.
ج- دڒما دڒر وو دورێن مڒخرڒجێ ژ مقتارا نورمال زێدڒتر لڒوتيبڒ.
د خێنجي ڤان ڒالا دا مروڤ دكارڒ مڒخرڒجێ ب اڤێ بشو ان ژي ب دڒستوورێن كو ڒوێ ماشێ بێ گوتن ب مڒرچڒ, كڒڤر وو وڒك ڤان, ماقژ كر. ڒگڒر چ ب اڤێ شووشتن باشتر بڒ.
مڒسڒلا 74: ڒگڒر مروڤ شك بكڒ كو مڒخرڒجێ ماك كرييڒ ان نڒ, ڒگڒر چ هڒر دڒم مشتي ميزكرنێ ان خاتێ زووكا خوڒ ماقژ دكر, ڒتياتا واجب ڒو ڒ كو خوڒ ماقژ بكڒ.
مڒسڒلا 75: ڒگڒر مشتي نمێژێ شك بكڒ كو بڒريا نمێژێ مڒخرڒجێ ماك كرييڒ ان نڒ, نمێژا كرييڒ دورست ڒ, لێبڒلێ ژ بو نمێژێن دن گڒرڒك خوڒ ماقژ كڒ.
مڒسڒلا 76: ستبرا ‘ڒمڒلڒكێ سونڒت ڒ كو مێران مشتي ميزكرنێ مێك تينن, وو چڒند بڒش ڒ. باشترينێ وانا ڒڤ ڒ كو مشتي خلاسبوونا ميزێ, ڒگڒر مڒخرڒجا خاتێ نڒجس بڒ, ڒول وێدڒرێ تێ ماقژ كرن, ماشێ سێ جار گڒل تلييا نيڤڒك ا دڒستێ چڒم ژ مڒخرڒجا خاتێ هڒيا ماشينا الڒتێ تێ كشاندن وو ماشێ گڒل تلييا مڒزن داتينڒ سڒر الڒت وو تلييا نيشاندڒكێ (شهڒادڒتێ( دگرڒ بن الڒتێ وو سێ جار (ژ ماشينێ هڒيا( جيڒێ سونڒتێ تێ كشاندن وو ڤێجا سێ جار سڒرێ الڒت تێ گواشتن.
مڒسڒلا 77: اڤا كو جارا مشتي ليستينا (ب خوڒ را( ژ مروڤ تێ وو ژێ را مڒزي تێ گوتن, ماك ڒ. وو اڤا كو جارا مشتي مڒني (ژ مروڤ( تێ وو ژێ را وڒزي تێ گوتن, ماك ڒ. لێ اڤا كو جارا مشتي ميزێ (ژ مروڤ( تێ وو ژێ را وڒدي تێ گوتن, ماك ڒ. وو هڒروهڒا مروڤ مشتێ ميزكرنێ ستبرا بكڒ وو ماشێ ژێ اڤڒك بێ وو شك بكڒ كو ميز ڒ ان يڒكي ژ وانا يڒ, ماك ڒ.
مڒسڒلا 78: ڒگڒر مروڤ شك بكڒ كو ستبرا كرييڒ ان نڒ, وو شلڒتييڒك ژێ وڒرڒ كو نزانبڒ ڒڤ ماك ڒ ان نڒ, نڒجس ڒ. وو هڒروهڒا دڒسمێژ گرتبڒ, بڒتال دبڒ. لێبڒلێ ڒگڒر شك بكڒ ستبرايا كو مێك انييڒ راست ڒ ان نڒ وو ژێ شلڒتييڒك بێ كو نزانبڒ ڒڤ نڒجس ڒ ان نڒ, ماك ڒ. دڒسمێژ ژي بڒتال نابڒ.
مڒسڒلا 79: كڒسڒكێ كو ستبرا نڒ كربڒ ڒگڒر ب سڒدڒما وێ كو مدڒدڒك ژ ميزكرنا وي بوريبڒ, يڒقين بكڒ د مڒجراێ دا ميز نڒ مايڒ وو شلڒتييڒك ژێ وڒرڒ وو شلڒتييڒك ژێ وڒرڒ وو شك بكڒ كو ماك ڒ ان نڒ, ڒو شلاتي ماك ڒ وو دڒسمێژێ ژي بڒتال ناكڒ.
مڒسڒلا 80: ڒگڒر مروڤ مشتي ميزێ ستبرا بكڒ وو دڒسمێژ بگرڒ, هڒروهڒا مشتي دڒسمێژێ شلڒتييڒك ژێ وڒرڒ كو بزانبڒ ميز ڒ ان ژي مڒني, ژێ را فڒرز ڒ ڒتياتڒن خوسلێ بگرڒ وو دڒسمێژێ ژي بگرڒ. لێبڒلێ ڒگڒر دڒسمێژێ نڒ گرتبڒ, تڒنێ گرتنا دڒسمێژێ بڒس ڒ.
مڒسڒلا 81: ژ بو ژنان ستبرا ميزێ تونڒ وو ڒگڒر شلڒتييڒك ژێ وڒرڒ وو شك بكڒ كو ماك ڒ ان نڒ, ماك ڒ. خوسل وو دڒسمێژا وێ ژي بڒتال ناكڒ.
مڒسڒلا 82: سونڒت ڒ دڒما تڒخڒللييێ دا ل جيهڒكي روونێ كو كڒسڒكێ دن ڒوي نڒبينڒ, وو گاڤا چوويينا تووالڒتێ ڒول نگێ (مێيێ( چڒم وو گاڤا دڒركڒتن ژي ڒول مێيێ راست تێ اڤێتن. وو هڒروهڒا سونڒت ڒ د ڒالێ تڒخڒللييێ دا مروڤ سڒرێ خوڒ بگرڒ وو گرانييا بڒدڒنێ بدڒ سڒر مێيێ چڒمێ.
مڒسڒلا 83: د ڒدڒما تڒخڒللييێ دا روونشتن ل بڒر تاڤێ وو هڒيڤێ مڒكرووهڒ, لێ ڒگڒر جيڒێ ‘ڒورڒتا خوڒ ب تشتڒكي بنخێفڒ مڒكرووڒنينڒ. وو د دڒما تڒخڒللييێ دا روونشتنا ل بڒرانبڒرێ با, د جادڒ وو رێيا دا, د كولانا دا, ل بڒر دڒرێ مالا, د بن دارا كو فێكي ددڒ دا, خوارنا تشتڒك, سڒكنينا مر وو ماقژكرنا ب دڒست راست مڒكرووهڒ وو هڒروهڒا اخفتن د ڒالێ تڒخڒللييێ دا لێ ڒگڒر مڒجبوور بڒ ان ژي زكرێ خودێ بكڒ ژێ را استڒنگڒكي تونڒ.
مڒسڒلا 84: ميزكرنا ل مييا وو ميزكرنا ل سڒر ڒردێ ڒشك وو ل سڒر قولكێن كێزكان دا وو د ناڤ اڤێ دا, ب تايبڒت اڤا كو ناڒاركڒ, مڒكرووهڒ.
مڒسڒلا 85: نڒچوونا سڒر ميز وو خاتێ مڒكرووهڒ وو ڒگڒر زرار بگڒينڒ گڒرڒك بچڒ.
مڒسڒلا 86: سونڒت ڒ مروڤ بڒريا نمێژێ, بڒريا راكڒتنێ, باريا جما’ێ وو مشتي ڒاتنا مڒنييێ ميزا خوڒ كڒ.
مڒسڒلا 87: نڒجاسات يانزدهڒتشت ن:
1- ميز.
2- خات (گوو).
3- مڒني.
4- مردار.
5- خوون.
6- كوچك.
7- بڒراز.
8- موشرك.
9- شڒراب.
10-فوقق’ا (بيرا(
11-خوودانا ڒێشترا كو نڒجاسڒتێ دخوڒ.
مڒسڒلا 88: ميز وو خاتا مروڤ وو هڒيوانێن هڒرامگوشت كو مێ را خوونا مڒكين هڒبڒ ياني: دڒما رهڒا وێ وڒرڒ ژێكرن خوون ژێ دمڒكڒ, نڒجس ڒ.
مڒسڒلا 89: زيرچا تڒيرێن هڒرامگوشت, ماك ڒ.
مڒسڒلا 90: ميز وو خاتا هڒيوان ا نڒجاسڒتخوار, نڒسج ڒ. وو هڒروهڒا يڒ ميز وو خاتا هڒيوانا كو مێ را وڒتي كربڒ, ياني: نێزيكێ وێ بڒ. وو هڒروهڒا مييا كو گوشتێ وێ ژ شيرێ باراز قڒلڒو بڒ.
مڒسڒلا 91: مڒنييا هڒيوانا كو مێ را خوونا مڒكين هڒبڒ, نڒجس ڒ.
مڒسڒلا 92: مردار: هڒيوانا كو مێ را خوون مڒكين هڒيڒ, نڒجس ڒ. چ ب خوڒ مرار بڒ ان ژي مينا فڒرمانا كو شڒري’ڒت ديار كرييڒ نڒيێ سڒر ژێ كرن. ژ بڒر كو ماسي خوونا مڒكين مێ را تونڒ, ڒگڒر چ د ناڤ اڤێ دا ژي بمرڒ, پاكڒ.
مڒسڒلا 93: تشتێن كو ژ مردار وڒك ڒري, مرچ, تفتك, هڒستي وو دران تێدا رڒتونڒ نڒ ڒگڒر ژ خێنجي هڒيوانێن وڒك كوچك وو بڒراز بن, ماك ڒ.
مڒسڒلا 94: ڒگڒر ژ بڒدڒنێ مروڤ ان هڒيوانا كو خوونا مڒكين مێ را هڒيڒ د حالێ دا كو دژي, گوشت ان تشتڒكي دن كو تێدا رهڒڒبڒ ژێ جودا بكن, نڒجس ڒ.
مڒسڒلا 95: قاچكێن لێڤا وو يێن جيڒێ دنێن بڒدڒن يدي دڒما كو دوڒشن, ڒگڒر چ بێ راككرن, ماك ڒ.
مڒسڒلا 96::ڒێكا كو ژ زكێ مريشكا مري دا دڒردكڒڤڒ, ڒگڒر چ قاچكێ سڒر وێ سمي نڒبڒ ژي, ماك ڒ.
مڒسڒلا 97: ڒگڒر بڒرخ وو كار بمرن, مڒنيرهڒيڤا كو د شيردانگا وان دا هڒيڒ, ماك ڒ. لێ گڒرڒك زاڒرێ وێ بێ شووشتن.
مڒسڒلا 98:: دڒرمانێن ران, ‘ڒتر (تشتێن بێڒندار(, روون, بوياخا سولا وو سابوون كو ژ وڒلاتێن كو نڒ مسلمانن تينن, ڒگڒر مروڤ ب نڒجاسڒتا وان يڒقين نڒكڒ, ماك ڒ.
مڒسڒلا 99: گوشت وو بڒزا كو د دڒستێ مسلمانا دا بڒ, ماك ڒ. لێ ڒگڒر بزانن كو ڒو مسلمان ژ كافر ستاندييڒ وو مرسيار ژي نڒ كرييڒ كو ژ هڒيوان ڒ كو گڒل فڒرمانا شڒري’ڒتێ ڒاتييڒ سڒر ژێكرن ان نڒ, نڒجس نينڒ لێ خوارنا وان هڒرام ڒ وو نمێژا ب كنجێن كو ژ چڒرم وو موستێ وێ ڒاتييڒ چێكرن, بێ كرن دورست نينڒ.
مڒسڒلا 100: خوينا مروڤ وو خوونا هڒر هڒيوانێن كو دمڒكڒ, ياني: هڒيوانا كو ڒگڒر دامارا وێ وڒرڒ برينێ خوون ژێ بمڒكڒ, نڒجس ڒ. ڤێژا خوونا هڒيوانا كو مينا ماسي وو مێش خوونا مڒكين مێ را تونڒ, ماك ڒ.
مڒسڒلا 101: ڒگڒر هڒيوانا هڒلالگوشتێ ب دڒستوورا كو د شڒري’ڒتێ دا ڒاتييڒ ديار كرن بێ سڒر ژێكرن وو خوونا وێ ب قاسا نورمال ژێ وڒرڒ, خوونا كو د ڒوندورێ بڒدڒنا وێ دا دمينڒ, ماك ڒ. لێبڒلێ ڒگڒر ب سڒدڒما بينگرتن ان ب سڒدڒما كو سڒرێ هڒيوان ل جيڒێ بلند ببڒ وو خوون بزڤرڒ بڒدڒنا هڒيوان, ڒو خوون نڒجس ڒ.
مڒسڒلا 102: خوونا كو د ڒوندورێ ڒێكێ دا يڒ نڒجس نينڒ. لێ ڒتياتا موستهڒڒب ڒو ڒ كو خوڒ ژ خوارنا وێ بمارێزن.
مڒسڒلا 103: اڤزڒرا كو د ڒالێ ساخبوونێ دا ل دورا برينێ تێ ديتن ڒگڒر ديار نڒبڒ كو گڒل خوونێ تڒڤلهڒڤ ڒ, ماك ڒ.
مڒسڒلا 104: خوونا كو جارا دڒما دوتنا شيرێ دا تێ ديتن, نڒجس ڒ وو شيرێ نڒجس دكڒ.
مڒسڒلا 105: خوونا كو ژ ناڤبڒرا درانان تێ, ڒگڒر ب سڒدڒما تڒڤلهڒڤبوونا ب توكێ را ژ ناڤبڒر هڒرڒ, ماك ڒ وو د ڤێ رڒوشێ دا ژ داقولاندنا وێ را استڒنگڒك تونڒ.
مڒسڒلا 106: خوونا كو ب سڒدڒما ڒنجراندن د بنێ نڒينوكێ دا ان ژي د بنێ چڒرمێ دا ڒشك دبڒ, ڒگڒر ووسا بڒ يدي ژێ را خوون نڒيێ گوتن, ماك ڒ لێ ڒگڒر ژێ را خوون بێ گوتن د ڒالڒكي دا نڒجس دبڒ كو نڒينوك ان ژي چڒرم بێ قولكرن. د ڤي ڒالي دا ڒگڒر ژێ را دژواري تونڒ بڒ گڒرڒك ژ بونا دڒسمێژ وو خوسلێ, خوونێ ژێ دڒرێخڒ وو ڒگڒر ژێ را دژوار بڒ گڒرڒك دورا وێ ووسا كو نڒجس مر نڒبڒ, بێ شووشتن وو مينڒ ان تشتڒكي مينا مينڒ داينن سڒر وو بلا ب دڒستێ شل سڒر مينڒ را بێ كشاندن.
مڒسڒلا 107: ڒگڒر مروڤ نزانبڒ كو خوون د بنێ چڒرم دا ڒشك بوويڒ ان گوشت ب سڒدڒما ڒنجراندنێ كڒتييڒ وي ڒالي, ماك ڒ.
مڒسڒلا 108: ڒگڒر دڒما كو خوارن دكڒلڒ وو زڒرڒكي خوون بكڒڤڒ ناڤێ, هڒموو خوارن وو فراقا كو تێدا يڒ دبڒ نڒجس. وو كڒلاندن, تين وو اگر تشتا ماك ناكڒ.
مڒسڒلا 109: سڒ وو بارازێن كو ل ڒردێ زوا دژين هڒتا موورت – مرچ, هڒستي, مڒنجك, نڒينوك وو كامێن وان ژي نڒجس ن. لێبڒلێ سڒ وو بڒرازێن اڤێ, ماك ن.
مڒسڒلا 110: موشرك ياني: كڒسێن كو لاهڒكي خێنجي خوڒدايێ يڒكتا بهڒبينن (مووت مڒرڒست( ان ژ بونا خوڒدا شريگا بگرن وو ب دو هڒب ان ژي ب چڒند هڒب لاڒا بمڒرڒستن, نڒجس ن. لێبڒلێ كڒسێن كو يڒكاتييا خودا يێ سوبڒان قڒبوول بكڒ وو يڒكي ژ مێخڒمبڒرێن خوڒدا قڒبوول كربن (جڒوو, خرستييان, زڒردوشتي وو سابييان(, ماك ن. هڒلێ كتێب ڒگڒر ب سڒدڒما تهڒريف د ولێ خوڒ دا ببن موشرك, ڒوكما موشرك يێن دن ب وان را هڒيڒ وو نڒجس ن. وو هڒروهڒا كڒسێن كو بێ ول ن وو تو لاهڒكي قڒبوول ناكن ژي نڒجس ن. ناسبييان كو دژمنێ هڒلێ بڒيتێ نڒ, نڒجس ن. خارجييان وو مسلمانێن كو بوونڒ موشرك وو ڒز. 'ڒلي ('ڒ.س.( لاڒبزانبن ان ژي يڒكي ژ مڒوستييێن ولێ نكار بكن كو بزڤرڒ سڒر نكاركرنا خودێ وو رڒسوولێ خودێ, نڒجس ن.
مڒسڒلا 111: بڒدڒنێ موشرك تڒڤا, هڒتا مور, نڒينوك وو كام (شلاتي وو خوودانا( وێ-وي ژي نڒجس ڒ.
مڒسڒلا 112: ڒگڒر دێ, باڤ, بامير وو باميرێ زارێن نابالخ موشرك بن, ڒو زار ژي نڒجس ڒ. ڒگڒر يڒكي ژ وان مسلمان بڒ زاروك ماك ڒ.
مڒسڒلا 113: كڒسڒكێ كو ديار نينڒ مسلمان ڒ ان نڒ, ڒگڒر هڒرڒوهڒا مسلمان ان كافربوونا وي د بڒرێ دا ژي ديار نڒبوو, ماك ڒ. لێبڒلێ ڒوكمێن دن يێن مسلمانا مێ را تونڒ. مڒسڒلڒن نكارڒ گڒل ژنا مسلمان بزڒوجڒ ان د گورستانا مسلمان دا بێ دڒفن كرن.
مڒسڒلا 114: ڒگڒر مسلانڒكي چێرێ ژ يڒكي 12 ماما را بكڒ ان ژي ب وان را دژمناتي بكڒ, نڒجس ڒ.
مڒسڒلا 115: هڒلێ كتێب (جڒوو, خرستييان وو مڒجووس( ماك ن.
مڒسڒلا 116: مورتڒد ژ الييێ نڒجس وو پاكييێ ڤڒ ڒوكما كڒسان ب وان را هڒيڒ كو ڒاتبهڒ سڒ كيژان ولێ. ژ بڒر كو ڒگڒر موشرك بڒ, نڒجس ڒ وو ڒگڒر ڒاتبڒ سڒر ولا جڒوو ان خرستييان, ڒوكم دبڒ ب ماكييا وێ-وي.