ข้อที่ ๑๔๘. สิ่งที่ทำความสะอาดนะญิซได้มี ๑๐ ชนิด ซึ่งเรียกว่า มุเฏาะฮะรอต ได้แก่
๑. น้ำ ๒. พื้นดิน ๓. แสงแดด
๔. การแปลงสภาพ ๕. การเคลื่อนย้าย ๖. อิสลาม
๗. การตาม ๘. การหมดไปของนะญิซ
๙. การหายตัวของมุสลิม ๑๐. การอิซติบรออฺสัตว์ที่กินนะญิซ
ส่วนเงื่อนไขแต่ละหัวข้อจะอธิบายโดยละเอียดต่อไป
ข้อที่ ๑๔๙. น้ำสามารถชำระล้างนะญิซได้ต้องมีเงื่อนไข ๔ ประการ ดังนี้
๑. ต้องเป็นน้ำบริสุทธิ์ ฉะนั้น น้ำผสม เช่น น้ำกุหลาบ น้ำผลไม้ ไม่สามารถชำระล้างนะญิซได้
๒. ต้องเป็นน้ำสะอาด
๓. ขณะที่ล้างนะญิซน้ำต้องไม่เปลี่ยนเป็นน้ำผสม และสี กลิ่น หรือรสอย่างใดอย่างหนึ่งต้องไม่เปลี่ยนเพราะนะญิซนั้น
๔. เมื่อล้างนะญิซแล้วต้องไม่มีเศษนะญิซหลงเหลืออยู่ในน้ำ
ส่วนการชำระล้างสิ่งนะญิซด้วยน้ำน้อย หายถึงน้ำที่มีปริมาณน้อยกว่า ๑ กุรจะสะอาดได้อย่างไรจะอธิบายต่อไป
ข้อที่ ๑๕๐. ภาชนะที่เปื้อนนะญิซถ้าล้างด้วยน้ำน้อยต้องล้าง ๓ ครั้ง ล้างในน้ำกุรหรือน้ำไหลเช่นกัน อิฺฮฺติยาฏให้ล้าง ๓ ครั้ง ถึงแม้ว่าล้างครั้งเดียวจะเพียงพอก็ตาม ส่วนภาชนะที่ถูกสุนัขเลีย หรือกินอาหาร หรือน้ำ หรือสิ่งอื่นจาำกภาชนะนั้น ก่อนที่จะล้างน้ำให้เอาฝุ่นดินที่สะอาดถูก่อน หลังจากนั้นอิฮฺติยาฏวาญิบ ให้ล้างด้วยน้ำไหล หรือน้ำกุร หรือน้ำน้อย ๒ ครั้ง เช่นกันภาชนะีทีน้ำลายสุนัขได้ตกลงไป อิฮฺติยาฏวาญิบ ก่อนที่จะล้างให้เอาฝุ่นดินถูกก่อน
ข้อที่ ๑๕๑. ถ้าปากภาชนะที่ถูกสุนัขเลียแคบโดยไม่สามาถเอาฝุ่นดินถูำได้ ถ้าเป็นไปได้ให้เอาผ้าพันที่ปลายไม้คลุกฝุ่นดินแล้วนำไปถูภาชนะ ถ้าไม่ทำเช่นนี้ความสะอาดของภาชนะยังเป็นที่สงสัยอยู่
ข้อที่ ๑๕๒. ภาชนะที่สุกรได้กินอาหารหรือน้ำ ถ้าล้างด้วยน้ำน้อยให้ล้าง ๗ ครั้ง หรือล้างด้วยน้ำกุรหรือน้ำไหล อิฮฺติยาฏวาญิบให้ล้าง ๗ ครั้งด้วยเข่นกัน และไม่จำเป็นต้องใช้ฝุ่นดินถูก่อน แม้ว่าอิฮฺติยาฏมุซตะฮับให้เอาฝุ่นดินถูก่อนก็ตาม และภาชนะที่สุกรเลียอยู่ในกฏเดียวกันกับการกินน้ำจากภาชนะนั้น อิฮฺติยาฏวาญิบ
ข้อที่ ๑๕๓. ถ้าต้องการล้างภาชนะที่นะญิซเพราะเปื้อนสุราด้วยน้ำน้อย จำเป็นต้องล้าง ๓ ครั้ง แต่ดีกว่าให้ล้าง ๗ ครั้ง
ข้อที่ ๑๕๔. แจกันหรือหม้อดินที่ปั้นจากดินนะญิซ หรือน้ำนะญิซได้ซึมเข้าไปในเนื้อแจกันหรือหม้อ ถ้าวางไว้ในน้ำกุรหรือน้ำไหลส่วนไหนก็ตามที่น้ำเข้าไปถึง สะอาด และถ้าต้องการให้ข้างในสะอาดด้วย จำเป็นต้องแช่ไว้ในน้ำกุรหรือน้ำไหลจนมั่นใจว่าน้ำได้ซึมเข้าไปทั่วด้านในแล้ว ซึ่งเพียงแค่ความชื้นได้ซึมเข้าไปถือว่าไม่เพียงพอ
ข้อที่ ๑๕๕. ภาชนะนะญิซสามารถล้างด้วยน้ำน้อยได้ ๒ วิธี ดังนี้คือ วิธีแรกให้เทน้ำใส่ให้เต็มภาชนะและเทออกทำเช่นนี้ ๓ ครั้ง วิธีที่สองให้เทน้ำใส่ลงไปในภาชนะ และเขย่าเพื่อให้น้ำไปทั่วบริเวณที่เปื้ิ้อนนะญิซแล้วเทน้ำออกให้ทำ ๓ ครั้ง
ข้อที่ ๑๕๖. ถ้าภาชนะขนาดใหญ่นะญิซให้เทน้ำใส่ให้เต็มแล้วเทออกทำ ๓ ครั้ง ถือว่าสะอาด หรือราดน้ำจาำกด้านบนโดยให้น้ำผ่านทั่วทุกบริเวณ และทุกครั้งให้ตักน้ำที่รวมอยู่ที่ก้นภาชนะออก และอิฮฺติยาฏวาญิบ ภาชนะที่ใช้ตักน้ำออกให้ล้างน้ำทุกครั้ง
ข้อที่ ๑๕๗. ถ้าทองแดงนะยิซหรือสิ่งที่คล้ายคลึงกันนำมาหลอมจนเป็นน้ำ และใช้น้ำล้างภายนอกถือว่าสะอาด
ข้อที่ ๑๕๘. เตาที่ใช้ทำโรตีถ้านะยิซเนื่องจากเปื้อนปัสสาวะ ถ้าราดน้ำจากด้านบน ๒ ครั้ง โดยให้น้ำผ่านทั่วทุกบริเวณ ถือว่าสะอาด แต่ถ้าเป็นนะยิซประเภทอื่นที่นอกเหนือจากปัสสาวะหลังจากขจัดนะยิซออกแล้ว ให้ราดน้ำตามที่กล่าวมาเพียงครั้งเดียวถือว่าเพียงพอ แต่ดีกว่าให้ทำหลุมไว้ใต้เตาเพื่อให้น้ำที่ราดไปรวมกันที่หลุม หลังจากนั้นให้ตักน้ำออกและกลบหลุมด้วยดินที่สะอาด
ข้อที่ ๑๕๙. สิ่งของที่นะยิซหลังจากขจัดนะยิซออกแล้ว ถ้านำไปจุ่มลงในน้ำกุรหรือน้ำไหลโดยให้น้ำเปียกทั่วถึงทุกบริเวณที่นะยิซเพียงครั้งเดียว ถือว่าสะอาด อิฮฺติยาฏวาญิบ สำหรับพรมหรือเสี้อผ้าหรือสิ่งที่คล้ายคลึงกันให้บิดหรือรีดน้ำออกด้วย
ข้อที่ ๑๖๐. ถ้าต้องการล้างสิ่งของที่นะญิซเพราะปัสสาวะด้วยน้ำน้อย ให้ราดน้ำลงบนสิ่งนั้นหนึีงครั้ง ถ้าน้ำได้ไหลผ่านไปและไม่มีปัสสาวะตกค้างอยู่อีก ให้ราดน้ำซ้ำอีกครั้ง ถือว่าสะอาด แต่ถ้าเป็นพรมหรือเสื้อผ้าหรือสิ่งที่คล้ายคลึงกัน ทุกครั้งที่ราดน้ำลงไปให้บิดหรือรีดน้ำออกด้วย ซึ่งน้ำที่ไหลออกมาเรียกว่า ฆุซซาละฮฺ หมายถึงน้ำที่ขณะล้างหรือหลังจากล้างสิ่งที่โสโครกแล้ว ซึ่งโดยปกติจะไหลออกเองหรือโดยการบิดหรือรีดออกมา
ข้อที่ ๑๖๑. สิ่งของนะญิซเนื่องจากเปื้อนปัสสาวะเด็กที่กินนมมารดาอย่างเดียว ซึ่งย้งไม่ได้รับประทานอาหารอื่น หรือกินนมสุกร ถ้าราดน้ำบนสิ่งนั้นครั้งเดียวและน้ำได้ผ่านไปทั่วบริเวณที่นะญิซ ถือว่าสะอาด แต่อิฮฺติยาฏมุซตะฮับถ้าเป็นพรมหรือสิ่งที่คล้ายคลึงกันไม่จำเป็นต้องบิด
ข้อที่ ๑๖๒. ถ้าสิ่งของเปื้อนนะญิซที่ไม่ใช่ปัสสาวะหลังจากขจัดนะญิซ ออกแล้วให้ราดน้ำตรงบริเวณนั้น ๑ ครั้ง เมื่อน้ำผ่านทั่ว ถือว่าสะอาด หรือถ้าราดน้ำครั้งแรกแล้วนะญิซได้หมดไปด้วย และหลังจากนะยิซได้หมดไปแล้วให้ราดน้ำอีกครั้ง ถือว่าสะอาด แต่ทั้งสองกรณีถ้าเป็นเสื้อผ้าหรือสิ่งที่คล้ายคลึงกันต้องบิดเพื่อให้น้ำที่ราดลงไปไหลออกมา
ข้อที่ ๑๖๓. ถ้าเสื่อนะญิซซึ่งทอด้วยด้าย ให้จุ่มลงในน้ำกุรหรือน้ำไหล หลังจากนะญิซได้ออกหมดแล้ว ถือว่าสะอาด
ข้อที่ ๑๖๔. ถ้าภายนอกข้าวสาลี ข้าวสาร สบู่ หรือสิ่งที่คล้ายคลึงกันนะญิซ ให้จุ่มลงในน้ำกุรหรือน้ำไหล ถือว่าสะอาด แต่ถ้าภายในของสิ่งเหล่านั้นนะญิซ ถือว่าไม่สะอาด
ข้อที่ ๑๖๕. ถ้าสงสัยว่าน้ำนะญิซได้ซึมเข้าไปในสบู่หรือไม่ข้างในสบู่ ถือว่าสะอาด
ข้อที่ ๑๖๖. ถ้าภายนอกของข้าวสาร เนื้อ หรือสิ่งที่คล้ายคลึงกันนะญิซ ให้วางในภาชนะแล้วราดน้ำลงไปให้ทั่วบริเวณหลังจากนั้นเทออกทำ ๓ ครั้ง ถือว่าสะอาด และภาชนะที่ใส่ถือว่าสะอาดด้วย แต่ถ้าต้องการนำเสื้อผ้าหรือสิ่งที่จำเป็นต้องบิดวางในภาชนะหลังจากราดน้ำทุกครั้งต้องบิดด้วย และให้เทน้ำในภาชนออก
ข้อที่ ๑๖๗. ถ้านำเสื้อผ้านะญิซไปย้อมสีแล้วรีบนำไปจุ่มน้ำกุรหรือน้ำไหลก่อนที่สีจะติดเสื้อผ้า โดยให้น้ำท่วมเสื้อผ้าทั้งหมด ถือว่าสะอาด แม้ว่าเวลาบิดน้ำผสมหรือน้ำสีจะไหลออกมาก็ตาม
ข้อที่ ๑๖๘. ถ้านำเสื้อผ้าไปจุ่มในน้ำกุรหรือน้ำไหล หลังจากนั้นสังเกตเห็นว่ามีคราบไขมันเปื้อนอยู่ แต่ไม่คิดว่าจะเป็นอุปสรรคขว้างกั้นไม่ให้น้ำเปียก ถือว่าเสื้อผ้าสะอาด
ข้อที่ ๑๖๙. หลังจากเอาน้ำราดเสื้อผ้าแล้วสังเกตเห็นว่ามีดิน หรือทรายติดอยู่ กรณีที่รู้ว่าน้ำได้ผ่านรอยคราบทั้งสองแล้ว ถือว่าสะอาด แต่ถ้าน้ำนะญิซได้ซึมผ่านเข้าไปด้านในของดินหรือทรายภายนอกของทั้งสอง ถือว่าสะอาด แต่ภายในนะญิซ
ข้อที่ ๑๗๐. ของทุกสิ่งที่นะญิซถ้าไม่ล้างนะญิซออกก่อนถือว่าไม่สะอาด แต่ถ้าสีหรือกลิ่นนะญิซติดค้างอยู่ ไม่เป็นไร ดังนั้น ถ้าขจัดเลือดที่เปื้อนเสื้อผ้าออก และนำเสื้อไปซักน้ำแต่ยังมีสีเลือดติดอยู่ ถือว่าสะอาด แต่ถ้ามั่นใจหรือคิดว่าสีหรือกลิ่นที่ติดค้างอยู่นั้นเป็นเพราะมีเศษนะญิซติดค้างอยู่ นะญิซ
ข้อที่ ๑๗๑. ถ้าล้างนะญิซบนร่างกายในน้ำกุรหรือน้ำไหล ร่างกายสะอาด และหลังจากขึ้นจากน้ำแล้วไม่จำเป็นต้องลงไปล้างอีกครั้ง
ข้อที่ ๑๗๒. เศษอาหารนะญิซที่ติดอยู่ตามซอกฟัน ถ้าเอาน้ำกลั้วปากแล้วน้ำ้ำได้ผ่านไปทั่วเศษอาหารนั้น ถือว่าสะอาด
ข้อที่ ๑๗๓. ถ้ามีผมหรือนวดเคราหนาทึบและต้องการล้างด้วยน้ำน้อย จำเป็นต้องรีดเพื่อให้น้ำไหลออกมา
ข้อที่ ๑๗๓. ถ้าเอาน้ำน้อยราดบนร่างกายหรือเสื้อผ้า บริเวณที่อยู่ติดกันโดยปกติแล้วเวลาราดน้ำบริเวณนั้นจะนะญิซไปด้วย เมื่อราดน้ำเพื่อทำความสะอาดบริเวณที่นะญิซน้ำได้ผ่านบริเวณดังกล่าว ฉะนั้น เมื่อบริเวณนะญิซสะอาดบริเวณดังกล่าวก็สะอาดด้วย เช่นเดียวกันถ้านำสิ่งที่สะอาดไปวางไว้ข้าง ๆ สิ่งที่นะยิซและราดน้ำลงบนทั้งสอง ดังนั้น ถ้าต้องการราดน้ำบนนิ้วที่นะญิซนิ้วหนึ่ง แต่ได้ราดน้ำลงบนนิ้วทั้งหมด ซึ่งน้ำนะญิซได้ไหลผ่านไปที่นิ้วอื่นด้วย เมื่อนิ้วนะญิซสะอาด นื้วอื่นก็สะอาดทั้งหมด
ข้อที่ ๑๗๕. เนื้อหรือก้อนไขมันนะญิซ สามารถใช้น้ำล้างเหมือนกันสิ่งอื่นได้ เช่นเดียวกัน ถ้าร่างกายหรือเสื้อผ้ามีคราบไขมันติดเล็กน้อยแต่ไม่ได้เป็นอุปสรรคขว้างกั้นน้ำ
ข้อที่ ๑๗๖. ถ้าร่างกายหรือภาชนะนะญิซ หลังจากนั้นได้กลายเป็นคราบไขมันและเป็นอุปสรรคขว้างกั้นน้ำ ฉะนั้น ถ้าต้องการทำความสะอาดร่างกายหรือภาชนะ จำเป็นต้องขจัดคราบไขมันออกก่อนเพื่อไม่ให้มีอุปสรรคขว้างกั้นน้ำ
ข้อที่ ๑๗๗. สิ่งนะญิซที่ไม่มีนะญิซติดอยู่ ถ้าล้างใต้ก๊อกน้ำที่เชื่อมกับน้ำกุรเพียง ๑ ครั้ง ถือว่า สะอาด หรือถ้ามีนะญิซติดอยู่และนะญิซได้หมดไปเนื่องจากล้างใต้ก๊อกนั้น หรือด้วยวิธีการอื่น ซึ่งน้ำที่ใช้ราดบนของสิ่งนั้นถ้าสี กลิ่น หรือรสไม่ได้เปลี่ยนไป สามารถทำความสะอาดด้วยน้ำก๊อกได้ แต่ถ้าสี กลิ่น หรือรสได้เปลี่ยนไปเพราะนะญิซนั้น จำเป็นต้องเปิดน้ำราดจนกว่าน้ำที่กระออกจากสิ่งนั้นจะไม่มีสี กลิ่น หรือรส
ข้อที่ ๑๗๘. ถ้าเอาน้ำล้างสิ่งของบางอย่างและมั่นใจว่าสะอาดแล้ว หลังจากนั้นสงสัยว่านะญิซที่ติดอยู่ถูกขจัดด้วยหรือไม่ ดังนั้น ขณะที่ล้างถ้าใส่ใจต่อการขจัดนะญิซ ถือว่าของสิ่งนั้นสะอาด แต่ถ้าไม่ได้ใส่ใจในเรื่องการขจัดนะญิซ อิฮฺติยาฏมุซตะฮับ ให้ล้างน้ำอีกครั้ง
ข้อที่ ๑๗๙. พื้นดินที่น้ำไม่สามารถไหลผ่านได้ ถ้านะญิซ ไม่สามารถล้างด้วยน้ำน้อยได้ แต่ถ้าเป็นพื้นทรายหรือพื้นกรวด ซึ่งน้ำสามารถไหลผ่านได้ เมื่อราดน้ำลงบนพื้นน้ำจะซึมลงทันที ดังนั้น สามารถล้างด้วยน้ำน้อยได้ แต่ข้างใต้ของกรวดนะญิซ
ข้อที่ ๑๘๐. พื้นหิน หรืออิฐ หรือพื้นดินแข็งซึ่งน้ำไม่สามารถซึมผ่านได้ ถ้านะญิซ สามารถล้างด้วยน้ำน้อยได้แต่ต้องราดน้ำจนกระทั่งน้ำไหล ดังนั้น น้ำีที่ราดลงบนพื้นถ้าไหลลงรูน้ำออกไป ถือว่าพื้นทั้งหมดสะอาด แต่ถ้าน้ำไม่ได้ไหลออกไป เฉพาะบริเวณที่น้ำไปรวมกันนะญิซ และการทำความสะอาดบริเวณดังกล่าวต้องขุดหลุมเพื่อให้น้ำไปรวมกัน หลังจากนั้นให้ตักน้ำออกและกลบหลุมด้วยดินที่สะอาด
ข้อที่ ๑๘๑. ถ้าภายนอกของหินเกลือหรือสิ่งที่คล้ายคลึงกัน นะญิซ ล้างด้วยน้ำที่น้อยกว่าโกรธถือว่าสะอาด
ข้อที่ ๑๘๒. ถ้าน้ำตาลที่กลายเป็นน้ำ นะญิซ หลังจากนั้นได้นำไปทำน้ำเป็นน้ำตาลก้อน แล้วนำไปแช่ในน้ำกุรหรือน้ำไหล ถือว่าไม่สะอาด