(صفحه81)
مى تواند نماز بخواند؟
جواب: با فرض آنكه آب براى او ضرر داشته باشد مى تواند با خشك كردن محل بول نماز بخواند، ولى محلّ نجس است و تطهير آن منحصر به آب است.
سؤال 247 :دندانهاى مصنوعى به واسطه خونِ دهان يا به سبب ديگر نجس شده آيا تطهير آن براى نماز لازم است يا نه؟
جواب: اگر ظاهر دهان پاك باشد نماز صحيح است.
سؤال 248 :دندانم را پر كرده ام و دهانم نجس شده، آيا بايد براى نماز دهانم را آب بكشم؟
جواب: اگر ظاهر دهان پاك است نماز صحيح است.
سؤال 249 :شخصى بخاطر بيمارى هرشب محتلم مى گردد و قادر نيست هر روز غسل كند و لباس خود را تطهير كند آيا مى تواند با تيمم و لباس نجس نماز بخواند؟
جواب: با عدم تمكّن از غسل، وظيفه او تيمم است هرچند مدت عذر طولانى باشد. ولى بايد لباس را براى نماز عوض كند و با لباس پاك نماز بخواند و اگر غير از لباس نجس، ساتر ديگرى نداشته باشد بايد به دستورى كه در توضيح المسائل ـ مسأله 802 ـ در مورد نماز برهنگان گفته شده عمل كند. بلى اگر به خاطر سرما يا عذر ديگر نمى تواند برهنه نماز بخواند نماز خواندن او در همان لباس نجس صحيح است.
سؤال 250 :لباسها و كفشهايى از خارج مى آورند كه قسمتهايى از آنها چرم است ولى نمى دانيم چرم مصنوعى است يا چرم طبيعى و آيا از حيوان حرام گوشت است يا حلال گوشت، پوشيدن و نماز خواندن در آنها چه حكمى دارد؟
جواب: در فرض سؤال كه محتمل است چرم مصنوعى باشد محكوم به طهارت است و نماز در آنها اشكال ندارد.
سؤال 251 :در صورتى كه ملافه، لباس و يا وسايل پزشكى كه همراه بيمار است، نجس و يا احتمال نجاست داده شود و تعويض آن براى بيمار غير ممكن و يا مشكل باشد، نماز
(صفحه82)
خواندن در آنها چه حكمى دارد؟
جواب: در فرض سؤال نماز خواندن با آنها، اشكالى ندارد و صحيح است.
سؤال 252 :بيمارى كه مبتلا به خونريزى در زير پوست مى باشد، گاهى به علل گوناگون، خون از روى پوست جريان پيدا مى كند، تكليف نماز و طهارات ثلاث در حال خونريزى چيست؟
جواب: خونريزى مزبور مانع از صحّت نماز نيست و طهارات را در حالى انجام دهد كه خونريزى نباشد و در صورت وقوع تكرار كند.
سؤال 253 :نماز خواندن با كراوات چه حكمى دارد؟
جواب: كراوات مربوط به مسيحى ها و شعار آنها است لذا بهتر است مسلمانان از آن اجتناب كنند. گرچه با شيوع آن در بين مسلمانان از آن جنبه خارج شده است و لذا نماز خواندن با آن فعلا اشكالى ندارد.
سؤال 254 :دندان طلا براى زينت حلال است يا حرام؟
جواب: زينت كردن مرد به طلا مطلقاً حرام و نماز با آن باطل است.
سؤال 255 :آيا استفاده از روكش طلا براى دندانها در مورد مردان اشكال دارد يا نه؟ و نماز چنين اشخاصى چه حكمى دارد؟
جواب: اگر براى اصلاح دندان باشد ـ نه براى زينت ـ مانعى ندارد.
سؤال 256 :آيا استفاده از حلقه پلاتين بر مرد حرام است؟ و آيا نماز با آن صحيح است؟
جواب: اگر پلاتين فلز ديگرى غير از طلا محسوب مى شود يا طلا بودن آن مشكوك است استعمال آن مانعى ندارد و نماز با آن صحيح است ولى چنانچه از جنس طلا باشد استعمال آن براى مرد حرام و مبطل نماز است.
سؤال 257 :آيا نمازخواندن با چادرهاى بدن نما صحيح است؟
جواب: اگر چادر نازك و بدن نما باشد نماز با آن باطل است. مگر اينكه زير چادر لباسهاى ديگرى پوشيده باشد كه ستر صلاتى موجود و حاصل باشد.
(صفحه83)
سؤال 258 :بطورى كه مشهود است بسيارى از خانواده ها براساس يك سنّت غلط به دامادهاى خود انگشترِ طلا يا ساعت طلا يا گردنبند طلا يا صليب هديه مى دهند و آنها نيز از آن استفاده مى كنند، بفرماييد ساختن اين چيزها و هديه دادن آنها چه صورت دارد؟
جواب: استفاده مردان از انگشتر طلا و ديگر زيور آلات طلا حرام و نماز با آن باطل است و ساختن آنها چنانچه استفاده از آنها مشترك بين زن و مرد نباشد و همين طور خريد و فروش و هديه دادن آنها حرام مى باشد.
همراه داشتن چيز نجس در نماز
سؤال 259 :اگر مادر، بچه خود را كه بدن او نجس است در حال نماز در آغوش بگيرد آيا نمازش اشكال پيدا مى كند؟
جواب: اگر همراه بچه عين نجاست نباشد و يا همراه او لباس متنجسى كه به تنهايى بتوان با آن ستر عورت كرد نباشد مانعى ندارد.
سؤال 260 :آيا نجس بودن دست يا پاى مصنوعى خللى به نماز وارد مى كند؟
جواب: مانعى ندارد.
مكان نمازگزار
سؤال 261 :پدر اينجانب خمس نمى دهد، آيا مى توانم در خانه و روى فرش او نماز بخوانم؟
جواب: اگر علم به تعلق خمس به زمين خانه يا فرش نداريد، نماز خواندن اشكالى ندارد.
سؤال 262 :شخصى است كه تابحال خمس نداده و حاضر به پرداخت خمس هم نيست، آيا جايز است به خانه او وارد شويم و روى فرش منزلش نماز بخوانيم يا وضو و غسل در خانه اش انجام دهيم؟
جواب: وارد شدن بر او براى صله رحم و ارشاد و امر به معروف بى اشكال است و اگر يقين به بودن خمس در منزل و فرش و زندگى او نباشد نماز در آن
(صفحه84)
مانع ندارد و آب هم اگر مباح باشد وضو و غسل با آن صحيح است.
سؤال 263 :زنى كه از وظايف لازم زناشويى سرپيچى مى كند و ناشزه شده به طورى كه طبق دستور شرع حق نفقه و لباس و مسكن ندارد در صورتى كه در خانه شوهر يا با لباسى كه شوهر در اختيار او گذاشته است نماز بخواند آيا نمازش صحيح است؟
جواب: در فرض سؤال اگر شوهر راضى نباشد نمازش باطل است.
سؤال 264 :منزل موروثى متعلق به چند وارث است، آيا نمازخواندن بعضى از ورثه در آن خانه بدون رضايت ساير ورثه صحيح است؟
جواب: به طور كلى در خانه و ملكى كه مشترك است اگر بعضى از شريكها بخواهند نماز بخوانند يا تصرف ديگرى بكنند بدون اجازه ساير شركا جايز نيست و نماز در آن باطل است.
سؤال 265 :برادرانم سهم الارث من و ديگر خواهرانم را نداده و تمام خانه را تصرف كرده در آن نشسته اند با آنكه ما راضى نيستيم، نمازخواندن آنها در خانه صحيح است يا نه؟
جواب: تصرف و نماز خواندن در مال مشترك بدون رضايت شريكهاى ديگر جايز نيست و نماز در آن باطل است.
سؤال 266 :آيا نماز خواندن در قبرستان جايز است؟
جواب: مانعى ندارد اگرچه كراهت دارد.
سؤال 267 :آيا نماز خواندن در نمازخانه هاى اماكن عمومى و يا دولتى جايز است؟
جواب: جايز است.
سؤال 268 :آيا خواندن، روى تخت بيمارستان صحيح مى باشد يا نه؟
جواب: در صورتى كه تخت بى حركت و محل سجده ثابت و آرام باشد نماز خواندن روى آن اشكالى ندارد.
سؤال 269 :مدتى در زمينهايى كه توسط طاغوت از مالكين اصلى به كشاورزان داده شده بود بدون توجه در آنها نماز خوانده ام حال متوجه شده ام، نمازهاى گذشته ام چه صورتى دارد؟
(صفحه85)
جواب: اگر به كلّى غافل از حكم مسأله بوده ايد نمازهاى گذشته صحيح است و قضا ندارد، ولى فعلا كه ملتفت شده ايد بايد مراعات كنيد و احراز اباحه مكان نماز را بكنيد. بلى چون در زمان حضرت امام خمينى (رحمه الله) به عنوان حكم ثانوى مالكيت زمينهاى فوق نسبت به كشاورزان پذيرفته شده است نمازهايى كه بعد از آن خوانده شده صحيح است.
سؤال 270 :نماز خواندن بر سجّاده يا قاليچه هايى كه بر آنها آيات قرآن نوشته شده است چه صورتى دارد، در حالى كه در موقع نشستن و به سجده رفتن آيات قرآن زير پا قرار مى گيرند؟
جواب: اگر شخص متوجه است و از روى بى اعتنايى آن را زير پا قرار مى دهد، هتك حرمت قرآن است و جايز نيست. علاوه بر اين، نماز هم اشكال دارد.
سؤال 271 :آيا نماز خواندن در محلّى كه صداى موسيقى بلند است صحيح است؟
جواب: نماز خواندن در محلى كه آلات لهو و لعب مانند تار و غيره استعمال مى كنند و نمازگزار مى شنود محل اشكال است و اگر بعد از شروع در نماز صداى موسيقى مهيج كه مناسب مجالس لهو و لعب است بگوش برسد و گوش ندهد نماز صحيح است. ولى اگر قبل از شروع به نماز از محل ديگر صدا به گوش برسد در صورت امكان نماز را جاى ديگر بخواند.
(صفحه86)
احكام مسجد
عنوان مسجد به چه چيز محقق مى شود؟
سؤال 272 :زمينى را كه متصل به مسجد است براى ساختمان مسجد واگذار كرده اند و شخصى براى اينكه واگذار كنندگان پشيمان نشوند دو ركعت نماز در آن خوانده است. آيا اين زمين جزء مسجد شده است يا خير؟ آيا مى توان در زير زمين آنجا دستشويى ساخت يا آن را جهت تهيه مخارج مسجد اجاره داد
جواب: اگر زمين را به نيت مسجد بودن تحويل متولى بدهند وقفيت محقق مى شود و در اين صورت استفاده غير مسجدى از آن جايز نيست، و نمى شود زير آن دستشويى و غيره ساخت. مگر اين كه واقف از اوّل غير از طبقه زير را براى مسجد وقف كرده باشد، ولى اگر واقف آنرا تحويل متولى نداده است و خودش هم متولى نبوده است وقفيت محقق نشده و فعلا اختيار با واقف و هيأت امناى مسجد است و هرطور صلاح دانستند مى توانند از آن استفاده كنند و مى توانند يك طبقه را مسجد قرار دهند و زير زمين آن را براى دستشويى و غيره قرار دهند.
احداث، تعمير، تجديد بنا، توسعه و كم كردن مسجد
سؤال 273 :مسجدى در اثر زلزله خراب شده و اهالى آن به دو كيلومترى نقل مكان كرده اند و مسجد جديدى ساخته اند. مسجد اوّل موقوفاتى دارد كه بايد صرف تعميراتش شود، آيا در مسجد ديگر مى توان استفاده كرد؟
(صفحه87)
جواب: لازم است كه همان مسجد مخروبه را تعمير و مرمّت كنند و در بعض مواقع مناسب جلسات عزادارى و اقامه جماعت را در آن مسجد برپا كنند تا مسجد متروك نشود.
سؤال 274 :موقع ساختن مدرسه يا مسجد يا حسينيه استخوان ميتى از زير زمين بيرون آمده است آيا وجود اين استخوان دليل بر وجود قبرستان قديمى در آن مكان مى باشد؟
جواب: مجرّد پيدا شدن استخوان، دليل بر قبرستان بودن آن مكان نيست. و در فرض سؤال استخوان را در زير زمين يا مكان ديگر دفن كنيد.
سؤال 275 :آيا عقب نشينى هنگام تجديد بناى مسجد طبق قوانين شهردارى جايز است به نحوى كه چند متر از مسجد داخل خيابان واقع شود؟
جواب: اگر ضرورتى در كار نباشد جايز نيست.
سؤال 276 :مسجد و حسينيه اى كنار هم قرار داشته و با تجديد بناى مسجد يك سالن حسينيه داخل مسجد قرار گرفته است آيا اين عمل شرعاً جايز است؟ و آيا سالن جزء مسجد محسوب مى شود و حكم مسجد را دارد؟
جواب: ساختن سالن مذكور اشكال ندارد ولى بايد قسمت مسجد و حسينيه معين باشد و احكام هريك در آن قسمت رعايت شود.
سؤال 277 :مسجد متروكه و مخروبه اى در صد مترى مسجد جامع قرار دارد آيا نذورات براى اين مسجد صحيح است؟
جواب: مرمت و تعمير اين مسجد جايز است و بهتر است كه نماز خواندن در آن نيز رعايت شود.
سؤال 278 :اگر تعمير اين مسجد موجب لطمه به مسجد جامع بشود از لحاظ تعمير آن و اقامه جماعت در آن چه حكمى دارد؟
جواب: سعى شود كه به مسجد جامع به هيچ وجه لطمه اى وارد نشود.
سؤال 279 :مسجدى است محتاج به توسعه يك طرف آن كوچه عمومى است كه كليه
(صفحه88)
اهل محل راضى هستند جزء مسجد شود طرف ديگر خانه مسكونى است كه قبلا براى مسجد خريدارى شده مى خواهند مسير كوچه عام را تغيير داده و آن خانه را مسير عبور قرار دهند آيا جايز است؟
جواب: بهتر آن است كه خانه خريدارى شده را جزء مسجد كنند و شارع عامر را به همان حال خود باقى بگذارند.
سؤال 280 :مسجدى است كه نياز مبرم به تعميرات كلى دارد، آيا از زكات فطره مى شود صرف آن كرد؟
جواب: بهتر است فطره را به مصرف فقراى محل برسانند ولى در مسجد و مانند آن نيز مانعى ندارد.
تبديل مسجد به غير آن
سؤال 281 :مسجدى است كه ادعا مى شود به زور اربابان ساخته شده است و مكان آن هم خيلى سرد است كه بعد از شهريور ماه نمى شود در آن نماز خواند و امكان گرم كردن آن هم نيست و در ضمن مسجد ديگرى در دويست مترى اين مسجد ساخته شده كه بسيار مناسب است. آيا مى توان مسجد را خراب كرده و جاى آن كشاورزى كرد و حاصل آن را صرف مسجد جديد كرد؟
جواب: تخريب مسجد به هيچ عنوان و تحت هيچ شرايطى جايز نيست و بهتر است در صورت امكان در تعمير آن و اقامه نماز در آن سعى شود كه «انّما يَعْمُرُ مَساجِدَ اللهِ مَنْ آمَنَ بِاللهِ واليومِ الآخِر».
سؤال 282 :آيا تخريب مسجد جهت ايجاد فضاى سبز، بدون هيچ نياز و ضرورتى، در حالى كه ابقاى مسجد با طرح مذكور سازگار است، جايز است؟
جواب: در مفروض سؤال كه هيچگونه ضرورتى براى تخريب مسجد وجود ندارد و صرفاً به منظور تبديل به فضاى سبز مى باشد، به هيچ وجهى شرعاً جايز نيست.
سؤال 283 :روستايى آب آشاميدنى بهداشتى ندارد جهاد سازندگى اقدام به حفر چاه در
(صفحه89)
جايى كرده است كه بعداً معلوم شد آنجا مسجد بوده و در اثر زلزله ويران شده است و الآن هيچ استفاده اى از زمين مسجد نمى شود، آيا استفاده از چاه جايز است؟ و در صورت جواز، آيا مى شود اطراف آن را براى محافظت ديواركشى كرد؟
جواب: در فرض سؤال جواز استفاده از آب بعيد نيست، و براى نصب لوله و موتور آلات در زمين و چاه به حاكم شرع مراجعه شود.
سؤال 284 :مسجد و حسينيه اى را در زمان سابق به مدرسه تبديل كرده اند، آيا اين عمل جايز است؟
جواب: لازم است به حالت اول برگردد.
داخل شدن جنب يا حائض در مسجد
سؤال 285 :در بعضى از مناطق به دليل كمبود سالن، امتحانات دانش آموزان در مساجد برگزار مى شود، با توجه به اينكه اكثريت خواهران شركت كننده بالغ بوده و قطعاً عده اى از آنها در حال عادت ماهانه اند و از طرفى مجبور به شركت در همان جلسه امتحان مى باشند و عدم شركت آنها موجب از بين رفتن زحمات يكساله آنها خواهد شد، لطفاً بفرماييد آيا مشخص كردن مسجد براى برگزارى امتحانات خواهران جايز است؟ و آيا در صورت برگزارى امتحان در مسجد خواهرانى كه در حال عادت ماهانه اند مى توانند شركت كنند؟
جواب 1: لازم است برگزار كنندگان امتحان خواهران اين جهات را رعايت كنند و حداقل در حسينيه ها برگزار كنند نه در مساجد.
2: در صورت ضرورت كه مورد فوق يكى از آنهاست رفتن به داخل مسجد مانعى ندارد.
سؤال 286 :شخص جنب كه نمى تواند غسل كند، آيا مى تواند با تيمم وارد مسجد شود و نمازش را به جماعت بخواند؟
جواب: اگر بواسطه عذر شرعى مثل مريضى، يا نبود آب و امثال آن مكلف به تيمم باشد، مى تواند با تيمم وارد مسجد شود و مثل ديگران در مسجد بماند اما اگر عذرش تنگى وقت است، تنهابه مقدار خواندن نماز مى تواند وارد مسجد شود.
(صفحه90)
ورود غير مسلمان به مسجد
سؤال 287 :ورود اهل كتاب به مساجد براى شركت در مجلس ترحيم دوستان و آشنايانشان جايز است يا بايد از آنها جلوگيرى كرد؟
جواب: اگر موجب هتك مسجد نباشد جلوگيرى آنها واجب نيست.
سؤال 288 :زمين مشاعى بين مسلمان و ارمنى با رضايت مالكين آن تبديل به مسجد شده است و شخص ارمنى در مراسم مسلمانان در مسجد شركت مى كند حتى مراسم درگذشت پدرش را در مسجد گرفته است، آيا شرعاً جايز است و موجب هتك حرمت مسجد نيست؟
جواب: برگزارى مراسم فوت ارمنى و غير مسلمان در مسجد جايز نيست.
موقوفات، هدايا و نذورات مسجد
سؤال 289 :آيا مى توان ظروف وقفى حسينيه و مسجدى را كه به جهت قديمى بودن مورد استفاده واقع نمى شود فروخت و تبديل به احسن كرد و ظروف جديد قابل استفاده تهيه كرد؟
جواب: چنانچه قابل استفاده نباشد تبديل آنها به ظروف متداول روز مانعى ندارد.
سؤال 290 :شخصى مسجد و مدرسه كوچكى ساخته و املاك و مستغلاتى را وقف آن كرده است، بعداً فوت مى كند و شخص ديگرى مسجد و مدرسه بزرگى به جاى آن دو مى سازد، آيا درآمد موقوفات آن را مى توان صرف اين دو كرد، يا بايد به فقرا داد؟
جواب: اگر مسجد و مدرسه جديد همان مسجد و مدرسه است ولى با تغيير كيفيت، لازم است درآمد موقوفات صرف آنها شود.
سؤال 291 :زمينى وقف شده تا درآمد آن صرف روشنايى مسجد شود حال در اثر احداث خيابان قسمت اعظم آن از بين رفته است، آيا اگر روى زمين باقيمانده، ساختمانى تجارى يا مسكونى ساخته شود ساختمان نيز جزء موقوفه خواهد شد يا وقف فقط مربوط به زمين است؟
جواب: وقف مربوط به خود زمين است و لازم است اجاره زمين را صرف روشنايى مسجد كنند.
(صفحه91)
سؤال 292 :خادم مسجدى ميان دو نماز پول به عنوان كمك براى مسجد جمع مى كند، آيا مى شود آن را به امام جماعت يا سخنران داد و يا در جهات ديگر صرف كرد؟
جواب: اگر مقصود پول دهندگان كمك به مخارج مربوط به مسجد باشد مانعى ندارد.
سؤال 293 :چيزهايى كه به مسجد به عنوان نذر داده مى شود، مانند: پنكه، چراغ، استكان و نعلبكى چنانچه زايد بر احتياج باشد، آيا متولى مى تواند زياده را بفروشد و به ساير هزينه هاى لازم مسجد برساند؟
جواب: در صورتى كه مورد نياز ساير مساجد نباشد مانعى ندارد.
سؤال 294 :حسينيه اى بصورت مخروبه درآمده و مردم قدرت تعمير آن را ندارند، آيا اجازه مى دهيد از موقوفات آن در تعمير حسينيه استفاده شود؟
جواب: چنانچه موقوفات مزبوره براى خصوص روضه خوانى و عزادارى و مخارج آن وقف نشده باشد بلكه براى همه امورى كه با امام حسين (عليه السلام) ارتباط دارد وقف شده باشد در اين صورت مانعى ندارد كه از آنها جهت تعمير و يا تجديد بناى حسينيه مزبور صرف شود.
اشياى متعلّق به مسجد
سؤال 295 :مسجدى قديمى را جهت تجديد بنا خراب كرديم، پس از تجديد بنا مبلغ دويست هزار تومان بدهكار شديم، آيا مى توان گچ و آهن اضافه آمده و چوب و فرشهاى مستعمل قبلى را كه مورد نياز مسجد نيست براى پرداخت قرض مسجد به فروش برساند؟
جواب: فروش مصالح اضافه آمده براى پرداخت قرض مسجد مانعى ندارد، ولى چوب و فرشهاى مستعمل قبلى را در مسجد ديگرى كه مورد نياز است استفاده كنند و در صورتى كه مورد نياز هيچ مسجد ديگرى نباشد، فروش آنها نيز مانعى ندارد.
(صفحه92)
سؤال 296 :سماور ذغالى را فردى وقف مسجد كرده و اكنون مورد استفاده قرار نمى گيرد، آيا مى شود آن را فروخت و به جاى آن فرش تهيه كرد؟
جواب: اگر مسجد ديگرى نياز به چنين سماورى داشته باشد به آنجا داده شود و اگر چنين نيست آن را تبديل به سماور گازى و مثل آن كنند و در صورت عدم نياز پول آن را صرف در آبدار خانه مسجد كنند.
سؤال 297 :آيا وسايل مسجد و حسينيه را مى توان به جاى ديگر براى استفاده عمومى انتقال داد؟
جواب: اگر وقف بر مسجد يا حسينيه باشد تغيير و انتقال آن جايز نيست.
سؤال 298 :مسجدى است گاهى در آن نماز خوانده مى شود تا خراب نشود، آيا مى توان لوازم آن مانند: فرش، آهن و آجر را به مسجد ديگرى انتقال داد؟
جواب: جايز نيست، بلكه بايد همان مسجد را مرمت و تعمير كرد و بر مؤمنين لازم است كه حرمت مسجد را حفظ كنند.
سؤال 299 :مسجدى فقط يك خط تلفن در اطاق خادم دارد به طورى كه اگر نباشد كسى جوابگوى مردم نخواهد بود، آيا مى توان از آن سيمى به مغازه اى كشيد كه هميشه از آن استفاده شود؟
جواب: در صورتى كه هيأت امنا مصلحت را در اين ببينند مانعى ندارد.
سؤال 300 :مسجد جامعى خراب شده كه در حال تجديد بناى آن مى باشيم و فعلا از آن مسجد و لوازم آن استفاده نمى شود، آيا مى توان از وسايل مسجد در مهديه اى كه نزديك مسجد است استفاده كرد؟
جواب: مانعى ندارد مشروط به اينكه به مجرد امكان استفاده در مسجد به آنجا انتقال داده شود.
سؤال 301 :فرشهاى مسجدى فرسوده شده و در صورت عدم تعويض از بين مى رود، آيا جايز است آنها را فروخته يا تبديل به احسن كنيم؟
(صفحه93)
جواب: اگر فرشها را به مسجد اهدا و يا تمليك كرده اند تعويض آن در صورت حاجت مانعى ندارد. اما اگر براى مسجد وقف كرده اند، بدون مجوّز شرعى تغيير و تبديل آن جايز نيست.
سؤال 302 :اجناسى مانند قند و چاى را كه در مساجد و غيره زياد مى آيد و در اثر گذشت ايام احتمال فاسد شدن آنها وجود دارد، آيا مى توان فروخت و پول آن را خرج همان مسجد كرد، يا بايد به مسجد ديگر برد؟
جواب: اگر بشود از عين آن در مساجد ديگر و يا در وقت ديگر استفاده كنند اين امر تقدّم دارد.
سؤال 303 :مسجدى است پنجاه سال پيش درست شده و فعلا چون در مسير سيل قرار دارد امكان تعمير ندارد، آيا مى توان مسجد ديگرى ساخت و از امكانات مسجد مخروبه صرف آن كرد؟
جواب: باقى ماندن مسجد حدود 50 سال، دليل بر اين است كه امكان بقا دارد مگر اينكه جديداً در راه سيل قرار گرفته باشد كه در اين صورت چنانچه تغيير راه سيل امكان نداشته باشد و سيل خطرى براى مسجد باشد مى توان از امكانات آن در مسجد ديگر استفاده كرد.
سؤال 304 :آيا آوردن مهر از مسجد به منزل و نماز بر روى آن جايز است؟
جواب: جايز نيست.
جاى گرفتن براى نماز
سؤال 305 :شخصى براى نماز در مسجد جا گرفته و مى رود وضو بگيرد، ديگرى جانماز او را كنار زده و جاى او مشغول نماز مى شود آيا نماز او صحيح است؟
جواب: بنابر احتياط واجب نمازش را دوباره در محل ديگر بخواند.
مسائل متفرقه مسجد
سؤال 306 :آيا تشكيل كلاسهاى تابستانى و نمايش فيلمهاى سينمايى در مساجد جايز
(صفحه94)
است؟
جواب: احترام مساجد لازم است و بايد رعايت شود و تأسيس كلاسهاى مذهبى منافاتى با حرمت مسجد ندارد، اما پخش برخى فيلمها مناسب نيست.
سؤال 307 :در اعياد مذهبى و جشن ولادت ائمه در مسجد يا حسينيه مجلس جشن گرفته مى شود و اشعار مذهبى خوانده مى شود، آيا كف زدن در اين مجالس جايز است؟
جواب: بطور كلّى كف زدن در مساجد و حسينيه ها و اماكن مقدس، به هر عنوان كه باشد جايز نيست، و در غير آنها هم با توجّه به اينكه در طول تاريخ اسلام و تشيّع، شعار مسلمانان ذكر صلوات بوده است، خصوصاً در مجالسى كه به نام و ياد ائمّه (عليهم السلام)تشكيل مى شده، لذا مناسب است مسلمانان احساسات و علايق مذهبى خويش را با فرستادن صلوات ابراز دارند.
سؤال 308 :اگر برگزارى مجالس ترحيم در مساجد مزاحم نمازگزاران يا كسانى كه مشغول تعقيب نمازند باشد، از نظر شرعى چه صورت دارد؟
جواب: جايز نيست، مگر اينكه تعقيب بيش از حد معمول طول بكشد.
سؤال 309 :مسجدى است كه در آن فعاليتهاى فرهنگى، ورزشى انجام مى پذيرد و كتابخانه و نوارخانه در زير زمين آن تأسيس شده و هيچگونه تضاد و مزاحمتى با موضوع وقف و موقوف عليهم ندارد و در ساعات غير نماز فعاليتهاى مزبور و احياناً ورزش در زيرزمين انجام مى شود. نظر مبارك را در اين مورد بيان فرماييد.
جواب: در صورتى كه موجب هتك مسجد و اهانت به آن نباشد مانعى ندارد.
سؤال 310 :در صورت جايز نبودن، رفتن و ماندن در چنين مجالسى (بدون دست زدن) چه حكمى دارد؟
جواب: اگر در مساجد و حسينيه ها باشد شركت مانعى ندارد ولى دست نزنيد و در صورت احتمال اثر، نهى كنيد چون دست زدن در چنين مكانهاى مقدس نوعى هتك و بى احترامى است و با شؤون آنها منافات دارد.
سؤال 311 :گذاشتن عكس يا كشيدن تصوير انسان يا حيوان در مسجد چه حكمى دارد؟
(صفحه95)
جواب: گذاشتن عكس به جهت اينكه مى خواهند در مسجد نماز بخوانند، مكروه است و احتياط واجب آن است كه صورت ذى روح در مسجد نكشند.
سؤال 312 :مسجدى را بازسازى كرده و توسعه داده اند و معمار مقدارى از مال خود را خرج كرده است و مزد كارگر و بنّاء هم پرداخت نشده است و افراد طلبكار مى گويند تا پول ما را ندهيد، راضى نيستيم در مسجد نماز بخوانيد، حكم آن را روشن كنيد.
جواب: نماز خواندن در مسجد منوط به رضايت كسى نيست و ديون مسجد را اگر مسجد موقوفه دارد از آن پرداخت كنيد و اگر ندارد مؤمنين بايد بپردازند.
سؤال 313 :كتابخانه اى در قسمت بالكن مسجد قرار دارد و چون راه پله آن غير اصولى و ناراحت كننده بود براى خوب ساختن آن، آنرا تخريب كرده ايم ; البته براى اجراى طرح جديد مقدارى ديگر از مسجد تخريب شده است، حال متوجه شده ايم اين امر نياز به اجازه حاكم شرع دارد، چه مى فرماييد؟
جواب: پله را به طور اصولى بسازيد و سعى كنيد از خرابى جلوگيرى شود.
سؤال 314 :سالها فردى در مسجد اقامه جماعت مى كرده است و بعد از فوت او فرزندش چند سالى اقامه جماعت كرده است و فعلا امام جمعه شهر طبق مصالحى مسجد را توسعه داده و امام جماعت جديدى نصب كرده است و امام جماعت قبلى اظهار نارضايتى مى كند; نماز در اين مسجد چه حكمى دارد؟
جواب: نسبت به امامت مسجد هيچ كس حق پيدا نمى كند و رضايت و عدم رضايت كسى معتبر نيست.
سؤال 315 :آيا روى زمين اصلاحات ارضى مى توان مسجد و ساير اماكن عمومى از قبيل: حمام، مدرسه دينى طلاب و اماكن فرهنگى درست كرد؟
جواب: ظاهراً حضرت امام (رحمه الله) به عنوان حكم ثانوى تصرف در اين اراضى را اجازه داده اند. لذا احداث اماكن مذكور در اين زمينها مانعى ندارد.
سؤال 316 :اگر در مسجد روضه برقرار باشد، آيا مى توان براى ضبط شخصى از برق آن استفاده كرد؟
(صفحه96)
جواب: جايز نيست، مگر آنكه پول برق مصرف شده را بدهند.
سؤال 317 :چندين سال قبل 12 نفر به قصد زيارت به كربلا رفته اند مجتهد براى تيمّن حكم هيأت امنايى مسجد به نام حضرت ابوالفضل (عليه السلام) را به آنها مى دهد، ولى فعلا مجتهد و هيأت فوت كرده اند، آيا اولاد آنان حقّ دارند ادعا كنند كه جزء هيأت امناء مى باشند؟
جواب: اولاد آنها حقّى ندارند.
سؤال 318 :مدت چهل سال است در خدمت مسجد هستم، آيا مى توانم وصيت كنم در آستانه آن (كفش كن) دفنم كنند؟
جواب: جايز نيست.
سؤال 319 :زمينى را به عنوان مسجد در اختيار مسجد گذاردم مبنى بر اينكه قيمت نصف آن را به من بدهند امّا وقتى ديوار كشيده شد از ادامه كار انصراف پيدا كردند، آيا مى توان آن را تبديل به زمين كرد با توجه به اينكه نه صيغه خوانده شده و نه تحويل نمازگزاران داده شده؟
جواب: با توجه به خصوصيات ذكر شده بهتر آن است كه زمين را تدريجاً بصورت مسجد درآورند و از آن استفاده كنند.
سؤال 320 :در بعضى از مساجد معمول است هنگام مجالس ختم و فاتحه صداى بلندگو در فضاى بيرون مسجد پخش مى شود با توجه به اينكه چه بسا بيماران و سالخوردگانى از صداى بلندگو اذيت مى شوند، آيا اين عمل جايز است؟
جواب: محلّ اشكال است.
سؤال 321 :تخريب بناها و مكانهايى كه آيات قرآن بر آنها نوشته شده يا حك شده است به قصد تعمير چه حكمى دارد؟ و در صورت تخريب با خاك و باقيمانده آنها به چه نحو عمل شود؟
جواب: در صورتى كه تعمير و بازسازى لازم باشد، تخريب مانعى ندارد و خاك باقيمانده را در جايى بريزند كه بى احترامى نشود يا در آب روان بريزند يا دفن كنند يا در بيابان دوردست بريزند.
(صفحه97)
سؤال 322 :آيا تشكيل مجلس عروسى در مسجد يا حسينيه فقط براى غذا خوردن عيب دارد؟
جواب: بطور كلى هرچه موجب هتك و وهن مسجد شود حرام است، لذا انشاء عقد ازدواج و اجراى صيغه عقد در مساجد، مانعى ندارد اما انجام مراسم عقد و عروسى به نحوى كه امروزه متعارف است جايز نيست.
(صفحه98)
نماز
اذان و اقامه
سؤال 323 :آيا اذان راديو و تلويزيون جمهورى اسلامى ايران حجّت است و مى شود با آن نماز خواند و روزه را افطار كرد؟
جواب: بلى، براى اهالى شهرِ محل پخش و اهالى اطراف كه با آن شهر نزديك و هم افق هستند حجّت است و نماز و افطار مطابق آن مانعى ندارد.
سؤال 324 :آيا گفتن اقامه مشروط به گفتن اذان است، يا مى توان آن را بدون اذان گفت؟
جواب: استحباب اقامه مشروط به گفتن اذان نيست.
سؤال 325 :كسى نماز ظهر را به نماز عصر امام جماعت اقتدا كرد، آيا پس از آن براى نماز عصر اقامه بگويد يا همين كه صفوف جماعت متفرق نشده اقامه از او ساقط است؟
جواب: در فرض سؤال اقامه ساقط نيست.
سؤال 326 :بلندگوى مسجد اذان را با نوار ضبط صوت پخش مى كند، آيا صحيح است كه با همان اذان نماز خوانده شود و ثواب دارد يا اذان ديگر گفته شود؟
جواب: اذان نوار ضبط صوت مجزى از اذان نماز نيست.
سؤال 327 :آيا جمله أشهد أنّ عليّاً ولىّ الله جزء اذان و اقامه است؟ و آيا گفتن «اشرف الانبياء والمرسلين» در اذان و اقامه صحيح است؟
(صفحه99)
جواب: جملات مذكور جزء اذان و اقامه نيست ولى گفتن آنها بدون قصد ورود و جزئيت مانعى ندارد بلكه رجحان هم دارد.
سؤال 328 :بلند كردن صداى اذان و غير آن در صورتى كه موجب آزار همسايگان مى شود چگونه است؟
جواب: صداى اذان در موقع نماز جماعت مانعى ندارد و غير آن جايز نيست.
سؤال 329 :در نمازهاى يوميه كه بايد اذان و اقامه گفته شود اگر اذان را از راديو بشنود و خود اقامه بگويد نماز چگونه است؟
جواب: اذان براى نماز واجب نيست، ولى براى درك استحباب بعيد نيست اذان راديو كفايت كند اگر پخش مستقيم باشد والا كفايت نمى كند.
قرائت
سؤال 330 :كسى كه دندانش افتاده يا كشيده و نمى تواند قرائت را درست بخواند آيا لازم است دندان مصنوعى بگذارد تا بتواند نماز را صحيح بخواند؟
جواب: بلى، در صورت قدرت واجب است.
سؤال 331 :آيا غلط خواندن يا از مخرج ادا نكردن اذكار مستحبى نماز، موجب بطلان نماز مى شود؟
جواب: اگر غلط فاحش نباشد و موجب تغيير معنى نگردد نماز باطل نيست. ولى اگر عمداً غلط بخواند احتياطاً نماز را پس از خواندن اعاده كند.
سؤال 332 :تكرار بعضى كلمات حمد و سوره و ذكرهاى نماز جايز است يا نه؟
جواب: در صورت شكّ در صحت آنها تكرار عيب ندارد. و اگر از محلّ آن نگذشته آن كلمه را تكرار كند تا يقين به اداى صحيح آن كند. ولى مشروط به اينكه منشأ شك، وسواس نباشد.
سؤال 333 :تلفّظ صحيح ضاد در نماز چگونه است و در صورت مشكل بودن تلفظ وظيفه چيست؟
(صفحه100)
جواب: تلفّظ حرف ضاد به اين كيفيت است كه زبان را به جانب دندانهاى طرف راست يا چپ مى برد و با تكيه به آنها ادا مى كند و در صورت عدم امكان يا مشكل بودن به همان صورت معمولى تلفظ مانعى ندارد.
سؤال 334 :اگر نون «ولم يكن له» و «اشهد ان لا اله الا الله» بطور ادغام تلفظ نشود، صحيح مى باشد يا نه؟
جواب: بهتر اين است كه در موارد ذكر شده ادغام كنند، ولى بدون ادغام هم صحيح است و در هرحال بايد نون يا بنحو ادغام يا بدون آن ادا شود..
سؤال 335 :اگر كسى در تسبيحات اربعه شك كند، 3 تا گفته يا 2 تا، وظيفه اش چيست؟
جواب: بنا را بر اقل بگذارد و يك مرتبه ديگر بگويد.
سؤال 336 :اگر در ركعت سوّم يا چهارم سهواً تسبيحات اربعه را 4 بار بگوييم، وظيفه چيست؟
جواب: مانعى ندارد.
سؤال 337 :اگر انسان بفهمد شخصى نماز خود را غلط مى خواند آيا لازم است به او تذكر دهد؟
جواب: لازم نيست.
سؤال 338 :كسى كه روز جمعه نمازش را فرادى مى خواند آيا مستحبّ است حمد و سوره را بلند بخواند؟ و همچنين امام جماعت در روز جمعه كه نماز را به جماعت مى خواند؟
جواب: بلى، مستحب است خصوص حمد و سوره نماز ظهر روز جمعه بلند خوانده شود، چه نماز فرادى باشد، چه جماعت.
سؤال 339 :آيا در نماز ظهر و عصر غير از حمد و سوره بايد ذكرهاى نماز را آهسته خواند؟
جواب: فقط واجب است حمد و سوره را آهسته بخواند.
سؤال 340 :آيا حركت دادن سر در حال قرائت و ساير ذكرهاى نماز اشكال دارد؟
جواب: اگر حركت كم باشد مانعى ندارد.
|
