| قرآن، حديث، دعا |
| زندگينامه |
| کتابخانه |
| احكام و فتاوا |
| دروس |
| معرفى و اخبار دفاتر |
| ديدارها و ملاقات ها |
| پيامها |
| فعاليتهاى فرهنگى |
| کتابخانه تخصصى فقهى |
| نگارخانه |
| اخبار |
| مناسبتها |
| صفحه ويژه |
|
(صفحه341)
آيا مى توانند رأساً وصيت را قبول و موصى به را تملك كنند؟
جواب: در هردو صورت مى توانند.
سؤال 1305 :آيا متوفى مى تواند سهم هريك از وارثان را معين كند يا به وارثى اختيار استيفاى از تركه را بدهد؟
جواب: بصورت ارث جايز نيست. فقط مى تواند سهم خاص هريك را در زمان حيات به او ببخشد و تمليك كند.
سؤال 1306 :اگر كسى دخترش را شوهر دهد و در وصيتنامه قيد كند كه علاوه بر جهيزيه، فلان مال را بابت حقوق به او داده ام و ديگر حق ارث ندارد، حكم قضيه چيست؟
جواب: صحيح نيست. بلكه حق الارث دختر به قوت خود باقى است.
سؤال 1307 :آيا تصرّفات منجز مريض، تابع احكام وصيّت است و نفوذ زايد بر ثلث آن نياز به اجازه وارثان دارد؟
جواب: منجزات مريض مانند وصيت نيست.
سؤال 1308 :آيا موصى مى تواند به وصى مأموريت دهد تا با فروش اموال خاصّى از تركه، ديون او را بپردازد؟
جواب: مانعى ندارد.
سؤال 1309 :اگر موصى پس از وصيّت به حق سكناى خانه اى در مدّت يكسال، آنرا يك سال اجاره دهد و در اين فرض موصى قبل از پايان مدّت اجاره فوت كند، حكم قضيّه چيست؟
جواب: اجاره نسبت به مابقى مدت باطل نيست. و پس از پايان مدت اجاره، يكسال در اختيار موصى له قرار مى گيرد.
سؤال 1310 :اينجانب وصى برادرم هستم كه محصول زمين او را در امور خيريه مصرف كنم. وى سفارش كرده كه من نيز همينطور وصيت كنم. ولى خوف آن مى رود كه به وصيت من عمل نكنند. آيا مى توانم آن زمين را فروخته و در امور خير مصرف كنم؟
جواب: اگر مى توانيد با انتخاب وصى متدين و نيرومند عمل به وصيت را ادامه
(صفحه342)
دهيد لازم است وصى انتخاب كنيد. و اگر اطمينان داريد كه بعد از فوت شما به وصيت عمل نمى شود، مى توانيد آن را بفروشيد و در امور خيريه مصرف كنيد.
سؤال 1311 :شخصى وصيت كرد كه ثلث مال او را در نماز و روزه و رد مظالم و برگزارى مراسم ترحيم خرج كنند. ولى وصى مقدارى بيش از 41 ثلث آن را صرف مراسم ترحيم كرده است. آيا برئ الذمه است يا خير؟ و آيا وصى يا ناظر مى توانند مقدارى از ثلث را به عنوان اجرت كارى كه مى كنند بردارند؟
ج: 1 ـ اگر از سهم صوم و صلاة كم نگذاشته باشيد ان شاءالله برى الذمة شده ايد، چون معمولا در مجالس ترحيم فقرا نيز شركت مى كنند و قهراً سهم مظالم عباد مصرف آنان شده است.
2 ـ موارد مختلف است، در صورتى كه وصى و ناظر قبول وصايت و نظارت كرده اند و قرينه اى بر تبرع و مجانيت عمل وصى و ناظر، در وصيت نباشد، جايز است اجرت المثل عمل خود را بردارند. و مقدار آن موكول به نظر عرف محل است.
سؤال 1312 :اگر پدر به نماز، روزه و رد مظالم وصيت كرده باشد، آيا بايد از مال صغير هم براى انجام اينها داد يا خير؟
جواب: وصيت تا مقدار ثلث نافذ است و از تمام مال برداشته مى شود و مابقى اموال بين ورثه تقسيم مى شود، چه صغير باشند و چه كبير.
سؤال 1313 :شخصى همه اموالش را جز مخارج كفن و دفن به يك پسرش بذل كرده است كه در زمان حيات او تصرف شده است. در اين مورد چه فرماييد. آيا بذل صحيح است يا حكم وصيت را دارد؟
جواب: اگر وصيت كرده است كه بعد از مرگ و مخارج كفن و دفن مابقى اموال مال يك پسرش باشد، تا ثلث نافذ است و مازاد بر ثلث منوط به اجازه ورثه مى باشد. اما اگر در زمان حياتش اموالش را به پسرش بخشيده و به تصرف او داده، نمى توانند از او پس بگيرند.
(صفحه343)
سؤال 1314 :شخصى وصيت كرده است كه بعد از فوت او سه ختم قرآن و حج انجام دهند و مبلغى به مسجد كمك كنند، آيا ورثه مى توانند ختم قرآن را مقدم بدارند يا خير؟
جواب: اگر ثلث مال ميّت براى انجام امور وصيت شده كفايت كند، يا در فرض عدم كفايت، ورثه اجازه دهند از بقيه مال ميت براى انجام اين امور استفاده شود، وصيت نافذ است و مقدم داشتن ختم قرآن در مقام عمل مانعى ندارد. اما اگر ثلث مال ميت براى انجام اين امور كافى نيست و ورثه هم اجازه استفاده از بقيه اموال ميت را نمى دهند، بايد از ميان امورى كه به آنها وصيت شده، آنهايى را كه واجبند مقدم بدارند. و مسأله داراى صور ديگرى نيز هست كه فعلا مجال ذكر آنها نيست.
سؤال 1315 :شخصى يك نفر را بعنوان ناظر در امور وصيّت قرار داده و بدون اطلاع او امورى انجام شده اين عمل صحيح است يا خير؟
جواب: چنانچه وصى طبق وصيت عمل كرده باشد، امورى را كه انجام داده صحيح است. ولى در امور بعدى لازم است عنوان نظارت را رعايت كند.
سؤال 1316 :شخصى وصيت كرده كه ثلث اموال او را بمصرف خاصى برسانند و ملكى را براى اين منظور معين كرده و پس از مدتى از دنيا رفته است. اكنون ملكى را كه معين كرده اگر نسبت به موقع وصيت سنجيده شود نصف تركه بوده، و اگر نسبت به حين فوت حساب شود ثلث تركه مى باشد. مستدعى است بفرماييد وظيفه چيست؟
جواب: اگر وصيت به عين معين يا مقدار كلى از مال مثلا پنجاه هزار تومان باشد ثلث يا كمتر و بيشتر بودن نسبت به اموال حين وفات موصى سنجيده مى شود. يعنى اگر ارزش آن عين در حين وصيت بمقدار نصف تركه بود و بعد به جهت نقصان قيمت يا زيادى آن يا بدست آمدن مال ديگرى براى موصى، ارزش آن در حين وفات موصى بقدر ثلث تركه است، تمامى آن عين ثلث است. و اگر در حين وصيت ارزش آن به مقدار ثلث بود و بعد به جهت بالا رفتن قيمت يا پايين آمدن اموال ديگر موصى يا تلف بعضى از اموال او ارزش آن در حين وفات به مقدار نصف است، آن عين زايد بر ثلث است. و اگر وصيت به كسر مشاع باشد، مثل اينكه موصى بگويد ثلث مال من بعد از مرگم مال زيد باشد و بعد اموال
(صفحه344)
ديگرى تحصيل كند، به حسب موارد، حكم آن مختلف مى شود. پس اگر قرينه اى بود كه معلوم شد مراد موصى ثلث حين الوصية است يا مرادش ثلث حين الفوت است برطبق آن عمل مى شود. و اگر قرينه اى كه مراد او را معلوم كند نبود، بايد به مقدار كمتر اكتفا كرد. و زايد بر آن ملك ورثه است.
سؤال 1317 :هرگاه موصى بگويد ثلث مال من بعد از مرگم مال زيد باشد، يا بگويد ثلث مال مرا در فلان مورد مصرف كنيد، آيا لازم است تعيين آن با رضايت ورثه باشد يا خير؟
جواب: در فرض سؤال، موصى با ورثه به نحو مشاع شريك است و بايد تعيين و افراز ثلث با رضايت همه ورثه باشد.
سؤال 1318 :زنى در حال صحت و ثبات عقل وصيت كرده كه برادرم وصى من است و شوهرم وكيل كه وصاياى مرا بر طبق وصيت نامه عمل كند. وكيل كه شوهر زن است مى گويد چون من اطلاع نداشتم و بى خبر من وصيت كرده من اين وصيت را قبول ندارم و اين وصيت باطل است، تكليف چيست؟
جواب: در فرض سؤال، اگر وصيت محرز باشد، زوج كه تا بعد از فوت اطلاع نداشته، باحتياط لازم عملى كه در عهده اوست بايد انجام دهد، و ردّ نكند. بلى نسبت به سهم الارث، زايد بر ثلث را مى تواند امضا نكند.
(صفحه345)
نذر
سؤال 1319 :كاسبى مثلا به اين لفظ نذر كرده كه: يا اباالفضل العباس (عليه السلام) اگر من از اين كسب استفاده كنم صدى پنج از اين درآمد مال جناب شما باشد. گاهى در نظر مى گيرد كه از سهم آن حضرت مس بخرد يا صرف برق كند يا پارچه سياه جهت سينه زنهاى هيأت ابوالفضل خريدارى و يا اطعام كند. و امثال ذلك. ولى صيغه مخصوصى را كه در نذر شرط است (لله علّى كذا) تلفظ نكرده است، آيا ملزم است به اين نذر عمل كند يا نه؟ و اگر به آن صيغه مخصوص تلفظ مى كرد مى توانست در مطلق امور خيريه مصرف كند؟ يا بايد در همان مصرفى كه در نظر داشته صرف كند؟
جواب: در فرض مذكور وفاى به نذر واجب نيست. و اگر ناذر بخواهد در هر راه خيرى آن را به قصد اهداى ثواب آن به حضرت ابوالفضل العباس (عليه السلام) صرف كند خوب است. و در نذر صحيح، غير از آنچه در نظر گرفته خلاف احتياط است.
سؤال 1320 :اگر شخصى بگويد: خدايا اگر حاجت من برآورده شد فلان كار را مى كنم. آيا در انعقاد نذر كافى است؟
جواب: كافى نيست. و در انعقاد نذر بايد صيغه مخصوص يعنى «لله علىّ كذا» خوانده شود، يا لفظى مرادف آن، مانند اينكه بگويد: براى خدا بر من است كه چنين كارى بكنم.
(صفحه346)
متعلّق نذر
سؤال 1321 :آيا ورزش مى تواند متعلّق نذر باشد؟
جواب: در موارد رجحان، مانعى ندارد.
سؤال 1322 :آيا ترك سيگار مى تواند متعلّق نذر باشد؟
جواب: مى تواند.
صيغه نذر
سؤال 1323 :اينجانب گفته ام چنانچه مسافر من به سلامت بيايد براى خدا بر من است كه يك گوسفند سرببرم و به فقرا بدهم، آيا اين نذر صحيح است؟
جواب: بلى صحيح است و صيغه نذر بايد به زبان گفته شود و قصد آن در دل كافى نيست.
تصرف در مال منذور
سؤال 1324 :حيوان نرى را براى قربانى نذر كرده ام، آيا مى توان آن را به ماده نزديك كرد، با فرض اينكه عمل مذكور موجب لاغر شدن حيوان مى شود؟
جواب: در فرض سؤال كه موجب نقصان حيوان مى شود، اشكال دارد.
وجوب عمل به نذر
سؤال 1325 :كسى كه نذر كرده روزهاى دوشنبه و پنجشنبه را روزه بگيرد و نمى گويد هر هفته، اگر چند هفته عمل كند و چند هفته يا چند ماه فاصله بيندازد و دوباره شروع كند، آيا ايرادى ندارد؟
جواب: اگر در وقت نذر، در نيت او اين بوده كه جهت جبران گناهان خود مدتى دوشنبه ها و پنجشنبه ها روزه بگيرد، همين كه مدتى گرفته كافى است. و اگر هم شك دارد كه چگونه عهد كرده است، باز به همان مقدار كافى است.
سؤال 1326 :شخصى ده گوسفند جهت قربانى روز عاشورا نذر كرده آيا مى شود در طول
(صفحه347)
محرّم قربانى كرد؟
جواب: چنانچه نذر كرده باشد كه روز عاشورا ذبح كند، لازم است وفاى به نذر كند.
سؤال 1327 :41 گاو و بچه هاى گاو را نذر حضرت ابوالفضل (عليه السلام) كرده ام، آيا نذر من واجب الوفا است؟ و اگر واجب الوفا است چگونه آن را مصرف كنم؟
جواب: اگر نذر شرعى كرده باشيد واجب الوفا است. و وفاى به آن به اين نحو است كه سهم حضرت ابوالفضل (عليه السلام) را يا به نيت ايشان اطعام كنيد و يا روضه خوانى و يا به فقرا بدهيد.
سؤال 1328 :شخصى نذر مى كند كه اگر از اين به بعد سيگار بكشم سه ماه روزه بگيرم، آيا بايد سه ماه را فورى بگيرد يا مى تواند سالى ده روز بگيرد تا تمام شود؟
جواب: مانعى ندارد، ولى چنانچه اطمينان به زنده ماندن نداشته باشد بايد تعجيل كند. و در وفاى به نذر مسامحه نكند.
سؤال 1329 :شخصى نذر كرده و متعلّق نذر و منذورٌله و مقدار آن را فراموش كرده، وظيفه چيست؟
جواب: اگر مردد بين اقل و اكثر است اكتفا كند به اقل، و اگر مردد بين متباينين است احتياط كند.
سؤال 1330 :شخصى نذر كرده هشت جلسه پشت سرهم روضه بخواند، يك جلسه را فراموش كرده، وظيفه چيست؟
جواب: اگر نذر مطلق بوده، بايد بنابر احتياط هشت جلسه را پشت سر هم تجديد كند. و اگر مقيد بوده بنابر احتياط بايد يك جلسه را بلافاصله اضافه كند.
سؤال 1331 :ارادتمندان حضرت سيدالشهداء براى اداى نذرشان همه ساله تعداد زيادى گوسفند در مسير دسته عزاداران حسينى قربانى مى كنند. و براى مصرف گوشت آنها موارد خاصّى معين نمى كنند. مسؤولان تصميم دارند گوشت آنها را با قيمت مناسب بين مردم توزيع
(صفحه348)
كرده و وجوه آن را با نظارت نماينده ولى فقيه، در تأسيس مراكز عام المنفعة، مانند مدرسه مصرف كنند، تكليف چيست؟
جواب: فروش آنها و گرفتن قيمت اگرچه مناسب باشد ظاهراً جايز نيست. و هدف صاحبان گوسفند صرف مجّانى آنها است. از اين جهت لازم است يا بين فقرا و مستمندان توزيع شود، يا در مجالس عزادارى اطعام شود.
سؤال 1332 :زنى نذر كرده كه اگر شوهرش سيگار را ترك كرد، خرج هر هفته سيگار او را صدقه دهد. حال اگر شوهر يك هفته سيگار نكشيد فوراً بايد بپردازد يا منتظر باشد تا از ترك سيگار وى مطمئن شود؟ در صورتى كه در ذهن زن ترك موقت يا دائمى نبوده است. اگر شوهر مدتى ترك كرده و دو مرتبه شروع كرد تكليف زن چيست؟ و اگرچند هفته به نذر خود وفا نكرد، آيا تعدد كفاره لازم است؟
جواب: با توجه به اينكه ترك هميشگى معمولا نمى تواند مورد نظر نذر كننده باشد، زيرا كه احراز آن متوقف بر ملاحظه زندگى شوهر تا آخر عمر خواهد بود، لذا بنظر مى رسد كه مورد نظر ترك موقت است. دراين صورت براى هر هفته لازم است صدقه بدهد، و ظاهراً تعدد كفاره وجود ندارد.
كفاره مخالفت با نذر
سؤال 1333 :اگر نذر كرده بود در وقت معين روزه بگيرد. ولى در آن روز روزه نگرفت و زمان ديگر انجام داد، آيا كفاره دارد و چقدر است؟
جواب: اگر عمداً به نذرش عمل نكرد، كفاره تخلّف از نذر بر عهده او است. و كفاره عمل نكردن به نذر با قدرت بر عمل و تخلف عمدى اين است كه دو ماه پى در پى روزه بگيرد يا به شصت فقير طعام دهد يا يك بنده آزاد كند.
مسائل متفرقه نذر
سؤال 1334 :چنانچه زن در غياب شوهر و يا با عدم اطلاع و يا با عدم رضايت او نذر كند، در صورتى كه مال منذور از شوهر باشد و يا مشترك و يا از مال مختص به زن، از قبيل ارث و
(صفحه349)
يا اجرت كارى كه از شوهر مى گيرد، چه صورت دارد؟
جواب: نذر زن اگر مزاحم حقوق شوهر باشد بى اجازه او باطل است. و اگر مزاحم نباشد احتياط واجب آن است كه با اجازه او باشد، خصوصاً در نذر مال گرچه مال متعلّق به خود زن باشد.
سؤال 1335 :افرادى كه در دهه محرم اشيايى را نذر حضرت اباعبدالله الحسين (عليه السلام)كرده اند. از قبيل قند و شكر و چاى و آرد براى دور ديگ و غيره. منذورات را تحويل امين مسجد و يا حسينيه داده اند. در صورتى كه از مصارف روضه خوانى در مورد خودش زياد بيايد و اگر بخواهند خود عين را براى عاشورا نگهدارند فاسد مى شود و يا از بين مى رود، آيا مى توانند آن اشيا را به مستحق شرعى بدهند؟ و يا فروخته وجه آن را صرف مايحتاج حسينيه كنند؟ و يا اعيان را در غير اوقات معلومه در ساير روضه خوانيها صرف كنند؟ و يا وجه آنرا نگهداشته و در سال آينده مثل همان اشيا را جهت مصرف خريدارى كنند؟ نظر مبارك را مرقوم فرماييد.
جواب: اگر اشياى مذكوره را براى آن مى دهند كه در دهه محرم صرف شود و از قرائن معلوم باشد كه مقيد بصرف آن را در خصوص محرم سال جارى نيست، عين مازاد را اگر ممكن است نگاه دارند. وگرنه بفروشند و قيمت آن را سال ديگر در دهه محرم به مصرف برسانند. و اگر مخصوص دهه محرم سال جارى داده اند، بايد از دهندگان آن براى صرف در محل ديگر اذن بگيريد.
سؤال 1336 :مردم مسلمان ايران همه ساله مبالغى به امامزاده ها و بقاع متبركه اهدا مى كنند. آيا سازمان اوقاف مى تواند مقدارى از اين وجوه را جهت تبليغ و نشر معارف اسلام، تعمير و تكميل مساجد، خريد كتب مذهبى و اهدا به كتابخانه ها از اماكن مذكور بگيرد؟
جواب: چنانچه براى مصارف خاصى اهدا نشده و خود امامزاده يا بقعه نياز نداشته باشد، صرف در موارد مذكوره با رعايت مقررات اسلامى مانعى ندارد.
سؤال 1337 :در بعضى از شهرها امامزاده هايى مى باشد كه زائران نذورى را در ضريح آنها واريز مى كنند، كه مقدارى از آن صرف مخارج خود امامزاده مى شود، آيا مصرف مازاد در امور زير جايز است: 1 ـ احداث مسجد 2 ـ تعميرات مسجد 3 ـ تكميل مساجد نيمه كاره 4 ـ تزيين
(صفحه350)
مساجد 5 ـ فرش مساجد 6 ـ درب مساجد 7 ـ كولر مساجد 8 ـ فرش و تعميرات حسينيه ها
جواب: پس از استثناى مصارف خود بقعه و مخارج مربوط به آن، صرف در امور مذكوره مانعى ندارد.
(صفحه351)
مسابقات
سؤال 1338 :آيا مسابقه با اسلحه هاى امروزى از مصاديق رمى به حساب مى آيد؟
جواب: بلى محسوب مى شود.
سؤال 1339 :آيا مسابقه با دوچرخه و اتومبيل از مصاديق سبق محسوب مى شود؟
جواب: با توجه به نياز جبهه ها به اين امور، مسابقه با مراكب امروزى از مصاديق سبق محسوب مى شود.
سؤال 1340 :جوايزى كه به برندگان مسابقات فوتبال و هندبال و غير آن داده مى شود چه حكمى دارد؟
جواب: مانعى ندارد.
سؤال 1341 :آيا برپا كردن مسابقات فرهنگى از زندگى ائمه (عليهم السلام) و احكام شرعى يا قرآن و نهج البلاغه جايز است؟
جواب: مسابقات مزبوره كه به منظور اشاعه و نشر فرهنگ اسلام و تشيع است، مانعى ندارد بلكه رجحان دارد، مشروط بر اينكه از شركت كنندگان پول نگيرند تا جايزه را با آن وجوه تهيه و به افراد بدهند.
سؤال 1342 :آيا برپا كردن مسابقات فرهنگى و دريافت وجوه از شركت كنندگان جهت ثبت
(صفحه352)
نام در مسابقه و پرداخت جوايز از وجوه اهدايى جايز است؟
جواب: خير، جايز نيست.
سؤال 1343 :آيا برپا كنندگان مسابقات فرهنگى مى توانند حق الزحمه خود را از وجوه اهدايى بردارند؟
جواب: در صورتى كه عنوان كار به حسب ظاهر تبرّع و مجانيت نباشد، مانعى ندارد.
سؤال 1344 :آيا مى توان براى بدست آوردن هزينه مسجد و مراكز فرهنگى، مسابقات فرهنگى ترتيب داد و مقدارى از وجوه اهدايى شركت كنندگان را صرف مسجد يا مركز فرهنگى و مقدارى را صرف پرداخت جوايز به شركت كنندگان ممتاز كرد؟
جواب: جايز نيست.
(صفحه353)
سربريدن حيوان
شرايط ذبح
سؤال 1345 :گوسفندى را سر بريدند. بعد معلوم شد چهار رگ بريده نشده است، ولى زنده است، آيا مى شود حلال شود؟
جواب: در فرض سؤال، اگر سر گوسفند از بدن جدا نشود و بلافاصله چهار رگ را از زير برآمدگى گردن قطع كنند، گوسفند تماماً (سر و بدن) حلال مى شود. ولى اگر سر از بدن جدا شده باشد، دو صورت دارد: اول آنكه سر را از بيخ، از زير چانه جدا كرده اند، در اين صورت اگر قبل از زهاق روح چهار رگ را از زير برآمدگى قطع كنند، ظاهراً بدن گوسفند حلال است ولى سر گوسفند حرام و مردار است، صورت دوم آنكه سر را از پايين حلقوم قطع كنند و حلقوم در قسمت سر مانده باشد، در اين فرض اگر بلافاصله چهار رگ را قطع كنند، سر حلال است ولى بدن حرام و مردار خواهد بود.
سؤال 1346 :ذبح حيوان با كارد استيل چگونه است؟
جواب: جايز است.
سؤال 1347 :در رساله ذكر شده است كه سر گوسفند را بايد از زير برآمدگى گلو بريد، يعنى برآمدگى در طرف سر باشد. حال اگر اشتباه شد و برآمدگى به طرف بدن بود، آيا گوسفند حرام مى شود؟
(صفحه354)
جواب: بلى بايد سر گوسفند را از پايين برآمدگى زير گلو ببرند تا چهار رگ بريده شود. و اهل خبره مى گويند اگر سر را از بالاى برآمدگى ببرند چهار رگ قطع نمى شود و حيوان حرام مى شود. ضمناً در اين جهت فرقى بين عمد و اشتباه نيست و اگر از بالاى برآمدگى بريده شده حرام است ولو اشتباهاً.
سؤال 1348 :گاوى است قوى كه نمى توانند بخوابانند و سر او را ببرند، آيا مى شود ايستاده رو به قبله سرش را ببرند؟
جواب: بلى از اخبار چنين استفاده مى شود كه استقبال در صورت عدم امكان بخاطر سركشى و طغيان، ساقط است.
سؤال 1349 :آيا مى توان گاو را قبل از ذبح كردن با چوب يا سنگ يا وسيله اى ديگر بى حس كرد و سپس آن را ذبح كرد؟
جواب: حيوان اگر در موقع ذبح كردن جان داشته باشد، گرچه با ذبح كردن حلال مى شود، ولى زدن حيوان براى بى حسّ كردن آن، جايز نيست.
سؤال 1350 :سر حيوانى را بريده اند و حيوان هم مرده است، سپس معلوم مى شود كه مقدارى از اوداج اربعه، مثلا ربع يا ثلث يا نصف يا كمتر يا بيشتر در بدن باقى مانده است آيا پاك است و خوردن آن جايز است يا نه؟
جواب: جايز نيست، حكم ميته دارد.
سؤال 1351 :مرغى را ذبح كرده اند، به علّت تيزى كارد سرش جدا مى شود، در حالى كه مرغ زنده است و رگ همه به طرف بدن مرغ رفته است، آيا تا مرغ زنده است مى توان مقدار رگ را به طرف سر مرغ بريد يا خير؟
جواب: اگر تا زنده است اوداج اربعه بريده شود، حلال مى شود. ولى سر كه قبل از ذبح شرعى جدا شده حرام است.
ذبح به وسيله دستگاه
سؤال 1352 :آيا استفاده از گوشت گوسفند و مرغ كه توسط ابزار برقى كه در كشتارگاه ذبح
(صفحه355)
مى شوند، جايز است؟ و اگر ذبح توسط انسان و پَركنى مرغ توسط كارخانه انجام شود و قبل از ذبح شوك به مرغ وارد شود، آيا استفاده از آن جايز است؟
جواب الف ـ چنانچه ابزار از جنس آهن باشد ولى حركت آن بوسيله برق انجام گيرد با توجه به رعايت ساير شرايط مانند قبله و بسم الله، مانعى ندارد.
جواب ب ـ استفاده از آن مانعى ندارد.
سؤال 1353 :در كشتارگاههاى صنعتى مرغ كه اخيراً در بعضى شهرها داير شده است، روزانه قريب به هزار مرغ را آويزان مى كنند و يك نفر مأمور بريدن سر آنها است. حال آويزان كردن آنها با اينكه معلوم نيست رو به قبله باشند، چگونه است؟ و همين طور آيا براى بريدن سر هزار مرغ يكبار بسم الله بگويند، كافى است يا خير؟
جواب الف ـ لازم است رو به قبله بودن احراز شود.
ب ـ در صورتى كه تدريجاً سر بريده شود، لازم است براى هريك بسم الله گفته شود و اگر دفعتاً انجام گيرد، يك مرتبه كافى است.
سؤال 1354 :در مورد ذبحهاى بعضى از كشتارگاهها كه با دستگاه و دسته جمعى انجام مى گيرد، چه مى فرماييد؟
جواب: با توجه به اينكه كشتارگاههاى كشور رعايت مقررات و ضوابط شرعيه را مى كنند مشكلى در كار نيست. و اصولا ذبح با دستگاه دسته جمعى با رعايت ساير شرايط معتبره، مانعى ندارد.
سؤال 1355 :روزانه 500 عدد مرغ در كشتارگاه شهر ذبح و در اختيار مردم قرار مى گيرد، بعضى مى گويند اولا رو به قبله ذبح نمى شوند و ثانياً در موقع ذبح بسم الله گفته نمى شود، وظيفه ما چيست؟
جواب: عمل مسؤولان حمل بر صحت مى شود. و مرغها محكوم به طهارت و حليت هستند. مگر آنكه يقين كنيد كه خلاف طريق شرعى ذبح شده اند.
(صفحه356)
گوشتهايى كه از خارج آورده مى شود
سؤال 1356 :آيا گوشت حيوانات حلال گوشت، مانند ماهى، مرغ، گوسفند و گاو كه توسط دولت از كشورهاى غير اسلامى آورده مى شود، با توجه به اينكه هنگام ذبح نام خدا برده نمى شود و حيوان رو به قبله نيست، آيا حلال است؟ اگر بلامانع است چرا وقتى در آن كشور با چنين گوشتى مواجه مى شويم حكم به حرمت مى شود؟
جواب: گوشتهايى كه فعلا توسط دولت وارد مى شود با نظارت و دخالت مسلمان كه دولت فرستاده ذبح مى شود، لذا اشكالى ندارد. اما آنچه در آن كشورها به دست خودشان ذبح مى شود محكوم به حرمت است، مگر احراز شود ذابح مسلمان بوده. و در خصوص ماهى اگر احراز شود فلس دار بوده و بدانيد يا اطمينان پيدا كنيد زنده از آب گرفته شده و بيرون آب جان داده، يا اينكه در تور ماهيگير در آب مرده حلال است، گرچه گيرنده آن مسلمان نباشد.
مسائل متفرقه ذبح
سؤال 1357 :آيا حيوان حلال گوشت را قبل از ذبح مى توان توسط آمپول يا چيز ديگر بى حس كرد، تا احساس درد كمتر داشته باشد؟
جواب: اشكالى ندارد.
سؤال 1358 :حيوان اهلى كه به علتى ذبحش ممكن نيست، يعنى وسيله سر بريدن مانند چاقو نباشد، آيا مى توان آن را با تير تيز مثل شكار صحرايى بزنيم؟
جواب: اگر به وسيله همان تير تيز رگهاى چهارگانه را قطع كنند، با حفظ ساير شرايط لازم حلال خواهد بود.
سؤال 1359 :اگر حيوان درنده اى قسمتى از حيوان اهلى را خورده باشد، چه حكمى دارد؟
جواب: چنانچه نمرده باشد و آن را ذبح شرعى كنند، خوردن آن مانعى ندارد.
سؤال 1360 :اگر غير مسلمان بگويد اين گوشت ذبح اسلامى شده، آيا مى توان پذيرفت؟
جواب: اگر از بازار مسلمانها خريدارى شده باشد، كافى است.
(صفحه357)
سؤال 1361 :اگر يك نفر مسلمان ولى نه چندان مورد اعتماد مدعى شود كه گوشت ذبح اسلامى شده، آيا مى توان پذيرفت؟
جواب: مى توان پذيرفت.
(صفحه358)
خوردنيها و آشاميدنيها
گوشتهاى حلال و حرام
سؤال 1362 :آيا گوشت خرگوش حرام است؟
جواب: بلى حرام است.
سؤال 1363 :اگر ماهى در تور صيادى در زير آب بميرد، حلال است يا حرام؟
جواب: حلال است.
سؤال 1364 :در بعضى از مناطق نوعى صيد ماهى رايج است كه در كنار رودخانه يعنى آنجايى كه آب هست ولى خيلى كم است و بعضى از انواع ماهيان حلال گوشت در آنجا تخم گذارى مى كنند. حلبى يا ظرف ديگرى را زير خاك مى كنند، به شكلى كه دهانه حلب مساوى است با سطح آب. ماهيان هنگام تخمگذارى درون ظرف مى ريزند و نمى توانند بيرون بروند. بعضى از اين ماهى ها ممكن است درون اين ظرف بميرند. حال حضرت مستطاب عالى بفرماييد:
1 ـ حكم اين ماهيها از جهت حلّيت و حرمت چه مى باشد؟
2 ـ به فرض حلال بودن، حكم آن ماهيهايى كه مى ميرند چه مى باشد؟ در ضمن اين نوع صيد تقريباً مى توان گفت رايج است.
جواب: اگر حلبى يا ظرف را به قصد صيد ماهى مى گذارند، به نظر اينجانب ماهيهايى كه درون آب مى ريزند اگرچه در آب ظرف هم بميرند همه حلال هستند.
(صفحه359)
سؤال 1365 :مورد ديگرى از صيد كه رايج است اين است كه اگر رودخانه دو شط باشد يعنى دو خط جريان داشته باشد و آب را از يكى از اين دو شط به ديگرى برگردانند به شكلى كه آب شط مذكور خشك شود و ماهيها در خشكى واقع شوند. بفرماييد اولا آيا اين نوع صيد از حيث شرعى جايز است؟ و ثانياً در صورت جايز بودن اگر ماهيها پيش از دسترسى به آنها بميرند، چه حكمى دارد؟
جواب: ماهيهايى كه در شط وارد مى شوند اگر زنده از آب گرفته شوند يا در تور ماهيگيرى اگرچه در آب بميرند حلال هستند، اما آنچه داخل شط مى ميرند حلال نيستند.
سؤال 1366 :آيا ماهى ها از لحاظ أَشكال در حليت و حرمت فرق مى كنند؟
جواب: ماهى فلس دار حلال است به هرشكل و از هر نوعى باشد، و غير فلس دار حرام است به هرشكل و نوعى باشد.
سؤال 1367 :اگر انسان با گاو وطى كند، گوساله هايى كه از آن بوجود مى آيند چه حكمى دارند؟
جواب: گوساله هايى كه بعد از وطى از آن به عمل آيند بنابر احتياط واجب حرامند.
سؤال 1368 :در فرض سؤال قبل، اگر هنگام وطى گاو حمل داشته است، آيا حمل و بچه در شكم او نيز حرام است؟
جواب: خير، حرام نيست و فقط گوساله اى كه نطفه اش بعد از وطى منعقد شود بنابر احتياط واجب حرام است.
غذاى اهل كتاب
سؤال 1369 :آيا خوردن غذاى اهل كتاب جايز است؟
جواب: در غير گوشت جايز است. اما گوشتى كه غير مسلمان آن را ذبح كرده باشد جايز نيست.
(صفحه360)
سؤال 1370 :آيا غذا خوردن با اهل كتاب (مسيحى، يهودى، زردشتى) جايز است؟
جواب: در صورت مشرك نبودن پاك مى باشند. و غذاى آنان محكوم به طهارت و حلال است.
مسائل متفرقه خوردن و آشاميدن
سؤال 1371 :غذايى كه نيم خورده بچه باشد يا به نحو ديگر در سفره ريخته مى شود، اگر براى پرندگان بيرون بريزيم، آيا اشكال دارد؟
جواب: در موردى كه اسراف نباشد، مانعى ندارد.
سؤال 1372 :آيا مى شود ميوه شاخه درخت همسايه را كه وارد خانه ديگرى شده مصرف كرد؟
جواب: جايز نيست.
سؤال 1373 :اگر به بوته گوجه فرنگى جهت تقويت كود انسانى يا شراب بدهند، آيا تأثير در حليّت گوجه فرنگى دارد؟
جواب: تأثيرى ندارد.
سؤال 1374 :خوردن مقدارى از خاك كه در بازار به نام تربت مطهر امام حسين (عليه السلام) به فروش مى رسد، چه حكمى دارد؟
جواب: در صورتى كه مريض به قصد شفا بخورد، مانعى ندارد.
سؤال 1375 :نظر حضرتعالى در ارتباط با استعمال دخانيات ترياك و مواد مخدر و سيگار چيست؟
جواب: استعمال ترياك و مواد مخدر، اگر زمينه اعتياد داشته باشد حرام است. و سيگار را بهتر آن است كه شروع نكند.
سؤال 1376 :اگر مقدارى انگور جهت سركه شدن در ظرفى بريزيم و هربار مقدارى انگور به آن اضافه كنيم در صورتى كه انگورهاى قبلى به اصطلاح جوش آمده باشد، آيا سركه پاك
|
|
