د جنابت احکام
347- مسأله: په دوه شی انسان جنب
کيږی.
لومړی: جماع.
دوهم: د منی راوتل، څه په خوب
وی يا ويښ، لږ وی يا ډير په شهوت وی يا
بی شهوت، په اختيار وی يا بی اختيار.
348- مسأله: که رطوبت د انسان څه
راووځی ونه پوهيږی منی دی يا بولی يا
بيله ددغو که په شهوت او غورځيدل راوتلی دی او پسله راوتل
ئی، بدن سست سی، هغه رطوبت د منی حکم لری او که هيڅ
يو ددغو د رونښو يا بعضو د دغوونه لری د منی حکم نه لری،
ليکن په ښځه او ناروغ لازم نه دی هغه اوبه په غورځيدل
راوتلی وی، بلکه که په شهوت راوتلی وی د منی په حکم
دی او لازم نه دی بدن ئی سست سی.
349- مسأله: مستحب دی انسان پسله راوتل
د منی بولی وکړی او که بولی ونه کړی او
پسله غسل، رطوبت د هغه څه راووځی چی ونه
پوهيږی منی دی يا بل رطوبت، د منی حکم لری.
350- مسأله: که انسان جماع
وکړی او د سنت په اندازه يا ډير ننوځی، په
ښځه وی يا يه نارينه، د مخه وی يا په شا، بالغ وی
يا نابالغ که څه هم منی رانوځی هر دواړه جنب
کيږی.
351- مسأله: که شک وکړی
چی د سنت په اندازه ننوتلی دی که يه غسل پر هغه واجب نه
دی.
352- مسأله: که نعوذ بالله د يو حيوان
سره نژدی توب وکړی او منی د هغه څه
راووځی يواځی غسل کافی دی او که منی
رانوځی که د مخه تر جماع، اودس درلود بيا هم يواځی غسل
کافی دی. او که اودس ونه لری احتياط واجب هغه دی چی
غسل وکړی او اودس هم ونيسی.
353- مسأله: که منی د خپل
ځای څه حرکت وکړی او رانوځی يا انسان
شک وکړی چی منی د هغه څه راوتلی دی که
يه غسل پر هغه واجب نه دی.
354- مسأله: څوک چی
نسی کولای غسل وکړی ليکن تيمم د هغه د پاره ممکن
دی، پسله داخليدل د لمانځه وخت بی دليل د خپل ماندينی سره
جماع وکړی اشکال لری ليکن که دخوند اخيستل يا بيری پر نفس
وی اشکال نلری.
355- مسأله: که په خپل کالی
منی ووينی او وپوهيږی چی پخپله دهغه دی او د
هغه د پاره غسل ندی کړی، بايد غسل وکړی او هغه
لمونځونه چی يقين لری پسله راوتل د منی کړيدی
قضا کړی، ليکن هغه لمونځونه چی احتمال ورکوی پسله
راوتل د منی په ځای کړيدی لازم ندی
قضائی په ځای کړی.
هغه شيان چی پر جنب حرام
دی:
356- مسأله: پنځه شيان پر
جنب حرام دی.
لومړی: د بدن يو ځای
رسول د قرآن په خط يا د خدای (ج) په نوم، او د پيغمبرانو او امامانو (عليهم
السلام) مبارک نومان، چی بناپر احتياط واجب د خدای (جل جلاله) د نوم
حکم لری.
دوهم: تلل و مسجد الحرام او د حضرت پيغمبر
(صلی الله عليه و آله وسلم) مسجدته، که څه هم د يوی
دروازی څه داخل او د بلی دروازی څه خارج سی.
دريم: توقف په نورو مسجدو، ليکن که د
يوی دروازی څه داخل او د بل څه خارج سی يا د يو
شی د اخيستل د پاره ورسی مانع نه لری او احتياط واجب هغه
دی چی د امامانو په حرم هم توقف ونه کړی که څه هم ښه
هغه دی چی د مسجد الحرام او مسجد النبی (ص) حکم د امامانو (ع)
په حرم مراعت وکړی.
څلورم: يو شی پريښول په
مسجد کی.
پنځم: د هغه سوری ويل چی واجبه
سوره لری او هغه څلور سوری دی:
1- د قرآن دوديرشمه سوره (الم
تنزيل).
2- يوڅلويښتمه
سوره (حم سجده).
3- درو پنځوسمه سوره
(والنجم).
4- شپږنيويم سوره
(اقرء). که يوه توری د دغه څلور سوری هم ووائی حرام
دی.
هغه شيان چی پر جنب مکروه
دی:
357- مسأله: نه شيان پر جنب مکروه
دی:
لومړی او دوهم: خوړل او
څښل، ليکن که اودس ونيسی مکروه نه دی.
دريم: ډير تر اوه آيی د هغه
سوری چی واجب سجدی نلری.
څلورم: د بدن يو ځای
رسول د قرآن د خط په منځ، حاشيی او جلد (پوښ).
پنځم: قرآن د ځان سره درلودل.
شپږم: بيديدل، ليکن که اودس ونيسی يا
د اوبه د نه درلودل په واسطه، د غسل پر ځای تيمم وکړی مکروه
نه دی.
اوم: نوکروزی کول او لکه هغه.
اتم: د بدن غوړول.
نهم: جماع کول، پسله هغه چی محتلم
سويدی يعنی په خوب منی د هغه څه راوتلی دی.
د جنابت (جنبيدل) غسل
358- مسأله: د جنابت غسل په خپله مستحب
دی او د واجب لمونځ د پاره او لکه هغه لازم کيږی. ليکن د
ميت د لمانځه، د شکر سجدی او د قرآن د واجب سجدی د پاره د جنابت
غسل لازم نه دی.
359- مسأله: د غسل په وخت لازم نه
دی نيت وکړی چی: واجب يا مستحب غسل کوم، او که د قربت په
قصد يعنی د خدای (ج) د فرمان پر ځای کول د پاره غسل
وکړی کافی دی.
360- مسأله: غسل څه واجب وی
او څه مستحب، په دوه ډول کيږی وکړی:
ترتيبی او ارتماسی.
ارتماسی غسل:
361- مسأله: د ترتيبی په
غسل بايد د غسل په نيت، لومړی سر او غاړه، پسله هغه راسته خوا و
روسته د بدن چپه خوا پريمينځی او که په قصد(عمد) يا د هيريدل په خاطر
يا د مسألی د نه پوهيدل په واسطه په دغه ترتيب عمل ونه کړی غسل
ئی باطل دی.
362- مسأله: نيم نو اونيم عورت بايد د
بدن په راسته خوا او بل نيم بايد د چپی خوا سره پريمينځی، بلکه
ښه دی ټول نو او عورت د دواړو خوا وسره پريمينځل
سی.
363- مسأله: د هغه د پاره چی يقين
وکړی هر دری برخه، يعنی سر او غاړه، راسته خوا او
چپه خوائی کامل غسل ورکړيدی، بايد هره برخه چی
پريمينځی يو مقدار د نورو برخو هم د هغه برخه سره
پريمينځی. بلکه احتياط مستحب هغه دی چی د
غاړی ټول راسته خوا د بدن د راسته خوا سره او د غاړی
ټول چپه خوا د بدن د چپی خواسره پريمينځی.
364- مسأله: که پسله غسل
وپوهيږی د بدن يو ځای ندی پريمينځل او و نه
پوهيږی د بدن کم ځای دی بايد دوباره غسل
وکړی.
365- مسأله: که پسله غسل
وپوهيږی يو مقدار د بدن ئی نه دی پريمينځل که د
چپی خواوی، هغه مقدار پريمينځل کافی دی او که د
راستی خواوی بايد پسله پريمينځل د هغه مقدار، دوباره چپی
خوا پريمينځی، او که د سر او غاړه وی بايد پسله
پريمينځل د هغه مقدار دوباره راسته خوا او وروسته چپه خوا
پريمينځی.
366- مسأله: که د مخه تر تماميدل د غسل،
د چپی خوا د يو مقدار په پريمينځل شک وکړی،
پريمينځل د هغه مقدار کافی دی ليکن که پسله مشغوليدل د
چپی خوا په پريمينځل د راستی خوا په پريمينځل يا يو مقدار
د هغه شک وکړی يا پسله مشغوليدل د راستی خوا په پريمينځل
د سر او غاړی په پريمينځل يا يو مقدار د هغه شک
وکړی لازم نه دی په خپل شک اعتنا (پروا) وکړی.
ارتماسی غسل:
367- مسأله: په ارتماسی غسل اوبه
بايد په يوه پلا ټول بدن ونيسی، نو که د ارتماسی غسل په نيت يوه
پلا يا په تدريج په اوبو ننوځی ترڅو چی ټول بدن تر
اوبو لاندی ولاړسی غسل ئی صحيح دی.
368- مسأله: په ارتماسی غسل که
ټول بدن تر اوبو لاندی وی او د غسل د نيت وروسته، بدن ته حرکت
ورکړی غسل ئی صحيح دی. ليکن احتياط مستحب دا دی
چی د بدن ډيره برخه دا اوبو د باندی وی او پسله نيت د
اوبو لاندی ولاړسی.
369- مسأله: که پسله ارتماسی غسل
وپوهيږی د بدن ويو مقدارته اوبه نه دی رسيدلی څه
ځای ئی وپوهيږی ياونه پوهيږی بايد
دوباره غسل وکړی.
370- مسأله: که د ترتيبی غسل د
پاره وخت نه لری او د ارتماسی غسل د پاره وخت لری، بايد
ارتماسی غسل وکړی.
371- مسأله: څوک چی واجبه
روژه نيولی دی يا د حج يا عمری د پاره احرام تړلی
دی ارتماسی غسل نسی کولای او که د هيريدل په خاطر
ارتماسی غسل وکړی صحيح دی.
د غسل کول احکام:
372- مسأله: په ارتماسی غسل
ټول بدن بايد پاک وی ليکن په ترتيبی د ټول بدن پاک کيدل
لازم نه دی. او که ټول بدن نجس وی او هره برخه د مخه تر غسل
ورکول د هغه برخه پريمينځی کافی دی.
373- مسأله: د حرام جنب خولی نجس
نه دی او څوک چی د حرام څه جنب سويدی که په توده
اوبه هم غسل وکړی صحيح دی.
374- مسأله: که په غسل د يو وريښته
په اندازه د بدن بيله پريمينځل پاته سی غسل باطل دی، ليکن د بدن
د هغو ځايو پريمينځل چه نه ليدل کيږی، بلکه د غوږ د
ننه، واجب نه دی.
375- مسأله: هغه ځای چی
شک لری د بدن ظاهر (د باندی) دی يا باطن ئی، بناپر احتياط
واجب لازم دی پريمينځی مګر داچی د مخه باطن ؤ او
خارجاً شک وسی چی آيا ظاهر سويدی که يه چی په دی
ډول پريمينځل ئی لازم نه دی.
376- مسأله: که د ګوشواری د
سوری ځای او لکه هغه دومره لوی وی چی د ننه
ئی ليدل کيږی او د بدن ظاهر برخه شميرل کيږی، بايد
هغه پريمينځی او که نه ليدل سی او د بدن ظاهر برخه ونه شميرل
سی د ننه برخه پريمينځل ئی لازم نه دی.
377- مسأله: هغه شی چی د
اوبو د رسيدل مانع و بدن ته کيږی بايد ايسته کړی او که د
مخه تر هغه چی يقين وکړی ايسته سويدی غسل
وکړی غسل ئی اجازه نه دی.
378- مسأله: که د غسل په وخت شک
وکړی هغه شی چی د اوبو د رسيدل مانع دی د هغه په
بدن سته که يه، څرنګه چی شک ئی عقلی اساس
ولری بايد پلټنه وکړی ترڅو مطمئن سی چه مانع
نسته.
379- مسأله: په غسل بايد لنډ
وريښتان چی د بدن برخه شميرل کيږی، پريمينځی
او بناپر احتياط واجب د اوږ د وريښتان پريمينځل هم لازم
دی.
380- مسأله: ټول شرطونه چی د
اودس د صحيح توب د پاره وويل سو، لکه د اوبو پاکی او نه غصبی توب
ئی، د غسل په صحيح توب هم شرط دی ليکن په غسل کی لازم نه
دی بدن د لوړ څه وکښتی پريمينځی. او هم
په ترتيبی غسل لازم نه دی پسله پريمينځل د هر برخه سمدستی
بله برخه پريمينځی بلکه که پسله د سر او غاړی
پريمينځل يو مقدار صبر وکړی او راسته خوا پريمينځی
او پسله يو مدت چپه خوا پريمينځی اشکال نلری. مګر
مستحاضی ښځه چی حکم ئی وروسته ويل
کيږی.
381- مسأله: څوک چی قصد
لری د حمامی پيسی ورنکړی يا بيله دی چی
وپوهيږی حمامی راضی دی وغواړی پور
پريږدی که څه هم وروسته حمامی راضی
کړی، غسل ئی باطل دی.
382- مسأله: که وغواړی حرام
پيسی يا هغه پيسی چی خمس ئی نه دی
ورکړی حمامی ته ورکړی غسل ئی باطل دی.
383- مسأله: که حمامی راضی
وی چی د حمام پيسی پور پاته سی ليکن څوک چی
غسل کوی قصدئی دا وی چی د هغه پور ورنکړی يا
د حرام مال ورکړی غسل ئی باطل دی.
384- مسأله: که د غايط مخرج د خزينی
به اوبو تطهير کړی او د غسل د مخه شک وکړی چی
ځکه په خزينه کی تطهير کړيدی حمامی د هغه په غسل
کول راضی دی که يه، غسل ئی باطل دی، مګر داچی
د مخه تر غسل حمامی راضی کړی.
385- مسأله: که شک وکړی
چی غسل کړيدی که يه بايد غسل وکړی که پسله غسل شک
وکړی چی غسل ئی صحيح وه که يه لازم نه دی دوباره
غسل وکړی.
386- مسأله: که د غسل په منځ اصغر حدث
(يوعلت) ورته پيداسی، مثلاً بولی وکړی، کولای
سی غسل تمام کړی او وروسته اودس ونيسی او ښه هغه
دی چی غسل احتياطاً په قصد د هغه څه چی پر غاړه
ئی دی د بيرته کول د سره ونيسی او ليکن اودس پسله غسل په
دی ډول هم واجب دی.
387- مسأله: هر وخت پدی خيال
چی دلمانځه اوغسل د پاره وقت لری دلمانځه د پاره غسل
وکړی، که څه هم پسله لمانځه و پوهيږی
چی د غسل په اندازه وخت نه درلود غسل ئی صحيح دی.
388- مسأله: څوک چی جنب
سويدی که شک وکړی غسل کړيدی که يه هغه
لمونځونه چی کړيدی صحيح دی، ليکن د نورو
لمونځو د پاره بايد غسل وکړی.
389- مسأله: څوک چی څو
غسل پر هغه واجب دی کولای سی د ټولو په نيت يو غسل
وکړی، يا هغو جلا جلا په ځای کړی.
390- مسأله: که د يو څوک پر بدن د
قرآن آيه يا د خدای (ج) نوم ليکل سوی وی يا خال وهل سوی وی
د مخه تر جنبيدل بايد هغه پاک کړی او پسله جنبيدل واجب دی
سمدستی غسل وکړی او بايد پام ولری چی د غسل کول په
وخت لاس پر هغه ونه کاږی او فقط اوبه پر هغه جاری
کړی.
391- مسأله: څوک چی د جنابت
غسل کړيدی، نبايد د لمانځه د پاره اودس ونيسی، بلکه په
نورو واجبو غسلو بيله متوسطی استحاضی غسل، هم کولای سی
بيله اودس لمونځ وکړی که څه هم ښه دی اودس
هم ونيسی.