(صفحه121)
سؤال 438 :اعاده نماز ظهر بدنبال نماز جمعه، بعد از تمام شدن نماز جمعه چگونه است؟ و اقتداى به امام جمعه در نماز عصر براى كسى كه نماز ظهر را احتياطاً خوانده چگونه است؟
جواب: اعاده مانعى ندارد و اقتداى نماز عصر به امام جمعه در هرحال صحيح است.
سؤال 439 :آيا در كشورهاى خارجى خواندن نماز جمعه را اجازه مى فرماييد؟
جواب: با وجود شرايط آن مانعى ندارد.
سؤال 440 :اگر مأموم در ركعت دوّمِ نماز جمعه پس از قنوت اشتباهاً به ركوع رفت و متوجّه شد كه اشتباه كرده و بايد همراه جماعت به سجده مى رفت، لذا سر از ركوع برداشته و به سجده رفت، آيا اين زيادى ركوع مبطل نماز است؟
جواب: بلى، در فرض سؤال نماز جمعه او به واسطه زياد كردن رُكن باطل شده، چون در اين فرض تبعيّت نيست و اين شخص بايد نماز ظهرش را بخواند.
سؤال 441 :اگر در ركعت اوّل نماز جمعه، مأموم اشتباهاً به ركوع رفت و در ركوع متوجّه شد كه امام مشغول قنوت شده، سر از ركوع برداشت و قنوت را با امام خواند و دو مرتبه به ركوع رفت، آيا اين زيادى ركوع مبطل نماز است؟
جواب: در فرض سؤال كه به قصد تبعيّت از ركوع برگشته، زيادى ركوع مبطل نيست.
سؤال 442 :گوش دادن خطبه ها، بر مأمومين واجب است يا نه؟ آيا در اثناى خطبه، خواندن نماز مستحب يا واجب صحيح است؟
جواب: واجب است كه خطبه ها را گوش بدهند و از نماز خواندن خوددارى كنند.
سؤال 443 :اگر كسى به خطبه هاى نماز جمعه نرسيد و فقط به نماز جمعه رسيد و اقتدا كرد، آيا از نماز ظهرش كفايت مى كند؟
جواب: بلى، كفايت مى كند.
(صفحه122)
سؤال 444 :اگر نمازگزار تنها يك ركعت از نماز جمعه را درك كرد و وظيفه اش چيست، آيا بايد ركعت دوم را فرادى بخواند و يا باطل است و بايد نماز ظهر را هم بخواند؟
جواب: باقى نماز را خودش بجا آورد و مستحب است احتياطاً نماز ظهر را هم بخواند.
(صفحه123)
نماز آيات
سؤال 445 :نماز آيات را بايد بلند خواند يا آهسته؟ و آيا در اين جهت فرقى بين فرادى و جماعت وجود دارد؟
جواب: مكلّف در بلند خواندن يا آهسته خواندن نماز آيات مخير است و فرقى بين فرادى و جماعت نيست.
سؤال 446 :اگر در حال حيض يا نفاس زن، يكى از اسباب وجوب نماز آيات اتفاق افتاد، زن در اين حال چه وظيفه اى دارد؟
جواب: اگر تا آخر مدتى كه خورشيد يا ماه باز مى شوند پاك نشود و نتواند به جهت عادت نماز را بخواند، بنابر احتياط مستحب بعد از پاك شدن بخواند و همچنين است نسبت به ساير چيزهايى كه موجب نماز آيات مى شود.
سؤال 447 :آيا زلزله اى كه يك ماه قبل صورت گرفته و من امروز مطلع شدم در ذمه بنده تكليف نماز آيات مثل قضاى در خسوف و كسوف ايجاد مى كند يا خير؟
جواب: احتياط وجوبى در مثل زلزله اقتضاى انجام نماز آيات را دارد.
(صفحه124)
نماز عيد فطر
سؤال 448 :يكى از ائمه جماعات در دو مسجد اقامه جماعت مى كند، آيا در عيد فطر هم مى تواند در هر دو مسجد اقامه نماز عيد فطر كند؟
جواب: خلاف احتياط وجوبى است.
سؤال 449 :آيا يك نفر روحانى مى تواند دو بار نماز عيد فطر را در دو روستا يا دو مسجد بخواند، و اگر جايز نباشد آنچه قبلا انجام گرفته چه حكمى دارد؟
جواب: اقامه چند نماز عيد فطر براى يك امام جايز نيست، ولى آنچه قبلا خوانده شده است صحيح است، مضافاً براينكه نماز عيد را بصورت فرادى هم مى توان خواند و اگر كسى به قصد و نيت اينكه در شرع مقدس وارد شده كه يك امام دو نماز عيد بخواند، نماز را تكرار كند جايز نيست.
(صفحه125)
احكام نماز مسافر
حد ترخّص
سؤال 450 :حد ترخّص چيست؟
جواب: محلّى است كه ديوارهاى شهر ديده نشود و اذان شهر هم شنيده نشود. و حد ترخص به اختلاف موارد از نظر مسطح بودن زمين و وجود و عدم وجود حائل مانند كوه فرق مى كند.
سؤال 451 :دو منطقه مسكونى (روستا) كه قبلا جدا بودند ولى الآن به هم متصل شده اند و هنوز اسمشان فرقى نكرده ساكنين اين دو محل حد ترخص را از كجا بايد حساب كنند؟
جواب: اگر يك محل شناخته شوند گرچه داراى دو اسم باشند حد ترخّص را از مجموعه بايد حساب كرد.
سؤال 452 :كسى كه اهل تهران است اگر به قصد قم حركت كند، كجا مى تواند نماز را شكسته و روزه اش را افطار كند و چنانچه به شهر رى برسد نمازش چه حكمى دارد؟
جواب: در صورتى كه وطن او تهران است همين كه از آخر خانه هاى تهران به طرف شهر رى و قم حركت كرد، وقتى به جايى رسيد كه ديگر خانه هاى آخر تهران را نبيند و صداى اذان محله هاى آخر تهران را نشنود نمازش شكسته و روزه اش را افطار كند.
(صفحه126)
مسافت شرعى
سؤال 453 :مسافت شرعى چه مقدار است؟
جواب: مسافت شرعى هشت فرسخ است كه حدود 45 كيلومتر مى باشد و كسى كه مجموع رفت و برگشت او هشت فرسخ باشد، به شرط آنكه رفتن او كمتر از چهار فرسخ نباشد بايد نماز را شكسته بخواند.
سؤال 454 :مسافت شرعى از كجا تا كجا محاسبه مى شود؟
جواب: از جايى كه عرفاً آخر محل است تا ابتداى محل ديگر محاسبه مى شود.
سؤال 455 :اينجانب از وطنم كه اطراف شهر اصفهان است به قصد اصفهان مى روم، تا اوّل شهر چهار فرسخ نيست لكن تا محلى كه قصد اينجانب است، مثل بازار اصفهان چهار فرسخ مى باشد، نماز و روزه ام چه حكمى دارد؟ البته بنا دارم همان روز برگردم
جواب: در فرض سؤال نماز تمام و روزه صحيح است.
كم شدن مسافت به جهت توسعه محلّ
سؤال 456 :چند سال قبل، قريه اى با شهرى چهار فرسخ فاصله داشت، و اهل قريه در سفر به شهر نماز را قصر و روزه را افطار مى كردند، ولى فعلا شهر بزرگ شده و فاصله بين شهر و قريه حدود سه فرسخ گرديده، فعلا وظيفه اهالى قريه هنگام سفر به شهر چيست؟
جواب: در صورتى كه فاصله كمتر از مسافت شرعى شده، نماز را تمام و روزه را بگيرند.
سؤال 457 :آيا تهران و شهر رى و باقرآباد كه فعلا متصل يا نزديك به متصل شدن هستند يك شهر حساب مى شوند؟
جواب: خير، از جهت احكام مسافر سه شهر مستقل مى باشند.
وطن
سؤال 458 :مقصود از وطن اصلى كه در رساله توضيح المسائل براى آن احكامى بيان
(صفحه127)
فرموده ايد چيست؟
جواب: مقصود از وطن اصلى جايى است كه شخص در آنجا متولد شده و جايگاه پدرى او بوده است.
سؤال 459 :در صورت اتخاذ وطن جديد، چه مدت بايد در آن اقامت كرد تا وطن صدق كند؟
جواب: بعد از قصد توطن دائمى مقدارى كه عرفاً بگويند آنجا ساكن شده، و ظاهراً شش ماه كافى است.
سؤال 460 :منظور از مدّت زمانى كه مردم محل بگويند اينجا وطن اوست چقدر است؟
جواب: ميزان صدق عرفى است.
سؤال 461 :در توضيح المسائل مسأله 1353 فرموده ايد: «تا انسان قصد ماندن هميشگى در جايى كه غير وطن اصلى خودش است، نداشته باشد، وطن او حساب نمى شود، مگر آنكه بدون قصد ماندن آنقدر بماند كه مردم محل بگويند وطن اوست»، اكنون با توجه به اين مسأله اينجانب كه مدت 8 سال است در قم مشغول تحصيل هستم و ازدواج هم كرده ام، ولى قصد حتمى ماندن دائم در قم را ندارم، وظيفه من چيست، البته قصد رفتن حتمى هم ندارم و فعلا نمى توانم براى آينده ام تصميم جدى بگيرم
جواب: در صورتى كه قصد رفتن گرچه در چند سال آينده نداشته باشيد و مردم شما را اهل قم بشمارند، قم براى شما حكم وطن را دارد، هرچند كه قصد ماندن هميشگى را نداشته باشيد.
سؤال 462 :اينجانب ساكن تهران مى باشم و در 36 كيلومترى تهران در منطقه اى كوهستانى باغ و خانه دارم، كه گاهى براى تفريح و استفاده از آب و هوا به آنجا مى روم، با توجه به اينكه در آن محل بدنيا نيامده ام، نماز و روزه ام در آنجا چه حكمى دارد؟
جواب: در فرض سؤال نماز شما قصر است و روزه تان صحيح نيست، مگر اينكه قصد ده روز يا قصد توطن دائمى ـ اگرچه سالى چند ماه باشد ـ در آنجا بكنيد.
(صفحه128)
سؤال 463 :اگر پسر در وطن اوّلى پدر به دنيا بيايد و مدت كمى در همانجا باشد و بعد بجاى ديگر برود و آنجا را محل سكونت قرار دهد، كدام محل وطن او محسوب مى شود؟
جواب: مكان دوم.
سؤال 464 :زنانى كه بدون توجه به اعراض و عدم اعراض از وطن اصلى شان به شهر ديگر به منزل شوهر مى روند و پس از توجه و التفات هم نوعاً قصد دارند كه اگر زناشويى شان تا آخر عمر برقرار و باقى بماند در وطن شوهر اقامت كنند والاّ به وطن خودشان برگردند، بفرماييد كه حكم نماز و روزه اين زنها در وقتى كه به وطن اصلى شان مى آيند چگونه است؟
جواب: تا از وطن اصلى چشم نپوشيده و اعراض نكرده اند حكم وطن باقى است و نمازشان در آنجا تمام است.
سؤال 465 :اگر مسافر بعد از ظهر از وطن خود به قصد مسافت شرعى حركت كند حكم نماز و روزه او چگونه است؟
جواب: روزه آن روز صحيح است ولى نماز خود را اگر بخواهد در سفر بخواند بايد شكسته بخواند.
عبور مسافر از وطن خود
سؤال 466 :مسافرى كه اهل اراك است به قم آمده، سپس از قم به قصد بروجرد حركت كرده و از ميان زمينهاى مزروعى خودش كه در كمتر از حد ترخص شهر اراك است (يعنى ديوار خانه هاى اراك را مى بيند و صداى اذان شهر را مى شنود) عبور كرده و براى نماز پياده مى شود، آيا نماز او قصر است يا تمام؟
جواب: در فرض سؤال نماز او تمام است.
سؤال 467 :وطن اينجانب قم است ولى ساكن اراك مى باشم، حال اگر مسافرت كنم و از قم بگذرم و به ده كيلومترى آن طرف قم كه مقصدم مى باشد برسم، آيا نمازم در اينجا تمام است؟ و آيا مسافت را بايد از قم حساب نمايم يا از اراك؟
جواب: در فرض سؤال نماز شماتمام است و مسافت را بايد از قم حساب كنيد.
(صفحه129)
اعراض از وطن
سؤال 468 :اعراض از وطن يعنى چه؟
جواب: اعراض از وطن ترك وطن و تصميم به عدم اقامت در آن مى باشد، به اينكه ديگر قصد زندگى در آنجا را نداشته باشد.
سؤال 469 :اينجانب در شهرى شغلى دارم، وقتى بوطن برگردم نمازم چگونه است؟
جواب: اگر از وطن خود اعراض نكرده ايد، نماز شما تمام است.
سؤال 470 :دخترى در شهرى غير از زادگاه خود شوهر كرده و هم اكنون در وطن شوهر خود زندگى مى كند، اگر به وطن اصلى خود بيايد نماز و روزه اش چگونه است؟
جواب: اگر از وطن اصلى خود اعراض و چشم پوشى كرده و تصميم دارد براى هميشه در وطن شوهرش زندگى كند، وطن شوهر وطن او نيز مى شود و اگر احياناً براى صله رحم يا غيره به وطن اصلى خود آمد نمازش شكسته است و روزه اش صحيح نيست، مگر اينكه قصد ده روز كند.
تبعيت زن و اولاد در وطن
سؤال 471 :آيا زن در وطن تابع شوهر است؟
جواب: زن تابع نيست و ميزان تصميم و قصد خودش مى باشد.
سؤال 472 :در مورد تبعيت اولاد از والدين در قصر و اتمام نماز، اولا آيا اولاد تابع پدر و مادر هر دو هستند يا تابع پدر؟ و چنانچه وطن مادر غير از وطن پدر باشد وظيفه اولاد چيست؟ با توجه به اينكه پدر در وطن مادر مسافر است؟ و ثانياً اين تبعيت تا چه زمانى است؟ و ثالثاً شهرى كه فرزند در آن متولد شده لكن نه وطن پدر او است و نه وطن مادر او آيا وطن او محسوب مى شود؟
جواب: به طور كلى تبعيت به اين است كه شخص در اراده و زندگى استقلال نداشته باشد و تابع اراده و زندگى ديگرى باشد و در اين جهت فرقى بين صغير و كبير و پدر و مادر و همسر و بيگانه نيست. بنابراين اگر فرزند تابع مادر بوده و
(صفحه130)
خواه ناخواه با مادر و در وطن مادر زندگى كند و در آنجا بزرگ شود، وطن مادر او هم خواهد بود اگرچه وطن پدر محسوب نشود و پدر در آنجا مسافر باشد و اين تبعيت تا زمانى است كه فرزند در زندگى و اراده مستقل شود و به ميل خود تصميم ماندن يا اعراض بگيرد.
سؤال 473 :تابعيت زن و فرزند از شوهر و پدر در توطن و اعراض قهرى است يا اختيارى و مربوط به نظر و تصميم خود زن و فرزند است يا نه؟
جواب: زن و فرزند در توطن و اعراض تابعيت ندارند، مگر اينكه بنا داشته باشند هركجا شوهر و پدر زندگى مى كند زندگى كنند و خود در تصميم گيرى استقلال عرفى نداشته باشند، در اين صورت تابعيت عرفى در توطن و اعراض هست. ولى در صورتى كه خود مستقل در تصميم گيرى هستند و زن از وطن اصلى خود چشم نپوشيده اعراض محقق نمى شود، اگر چه شوهر مثلا چشم پوشيده باشد و همينطور است فرزند. پس فرزند وقتى در زندگى مستقل شد، از تابعيت خارج مى شود.
سؤال 474 :شخصى از قم به تهران رفته است و در آنجا ساكن شده و ازدواج كرده است، ولى از وطن خود (قم) اعراض نكرده، اكنون بفرماييد اگر همسرش را از تهران براى دو يا سه روز زيارت و صله رحم به قم بياورد در حالى كه خودش نماز را در قم تمام مى خواند، همسرش چه وظيفه اى دارد؟
جواب: در فرض سؤال، نماز همسر در قم قصر است، مگر اينكه قصد ماندن ده روز بكند.
سؤال 475 :دخترى كه شوهر كرده، آيا در انتخاب وطن تابع شوهر است و يا خود بايد مستقلا تصميم بگيرد و اگر به وطن اصلى خود برود، چه وظيفه اى دارد؟
جواب: زن در انتخاب وطن تابع شوهر نيست و در صورتى كه از وطن اصلى خود اعراض نكرده باشد، نماز وى در آنجا تمام و روزه واجب است.
سؤال 476 :آيا زن در وطن يا اعراض از وطن تابع شوهر خود مى باشد يا مى تواند مستقل
(صفحه131)
باشد؟
جواب: زن در وطن تابع شوهر خود نيست، بلكه در صورتى كه بخواهد همراه شوهر و در محل زندگى او زندگى كند، وطن زوج وطن او هم مى شود. ولى اگر بخواهد با توافق شوهر يا حتى بدون توافق شوهر در جاى ديگرى زندگى دائمى داشته باشد، همانجا وطن او مى باشد.
سؤال 477 :آيا فرزند در وطن يا اعراض از آن تابع پدر است يا مى تواند مستقل باشد؟
جواب: فرزند تا وقتى مستقل نشده، در وطن تابع سرپرست خود مى باشد. اما هرگاه زندگى مستقل پيدا كرد، مى تواند براى خود وطن انتخاب كند يا اعراض كند.
سؤال 478 :اگر انسان از شهر ديگر زن بگيرد، وطن زن شهر خودش مى باشد يا شهر شوهرش؟
جواب: اگر قصد شوهر اين باشد كه تا آخر عمر در وطن خودش زندگى كند و قصد زن هم اين باشد كه تا آخر عمر همراه شوهر و در شهر او زندگى كند، شهر شوهر وطن زن مى شود و شهر خود زن ديگر وطن او نيست.
قصد اقامت
سؤال 479 :كسى كه تصميم دارد ده روز جايى بماند تا روزه و نمازش تمام باشد، آيا لازم است نيت خود را به زبان آورد؟
جواب: همين كه تصميم دارد ده روز در جايى بماند، نمازش تمام و روزه اش صحيح است و لازم نيست بزبان يا قلب بگذراند.
سؤال 480 :اگر كودكى قبل از بلوغ وارد مشهد شود و بنا دارد جمعاً ده روز بماند و روز پنجم اقامت بالغ شد، آيا بايد در پنج روز باقى مانده نمازش را تمام بخواند يا شكسته؟
جواب: همين كه از اوّل قصد ده روز داشته، بايد نماز را تمام بخواند.
سؤال 481 :زن مسافر، در ايام عادت وارد مشهد مقدّس شده است، و سه روز از ايام
(صفحه132)
عادتش باقى است، و بنا دارد جمعاً ده روز در مشهد بماند، آيا بايد صبر كند تا پاك شود و قصد كند يا اينكه از اوّل ورود قصد ده روز كند، به طورى كه 3 روز اوّل جزء ده روز باشد؟
جواب: مجرّد قصد ده روز كافى است. اگرچه مقدارى از آنرا در حال عادت بگذراند. بلكه اگر از اوّل ورود تا دهم حائض باشد، قصد ده روز كافى است كه بعد از آن اگر يك روز هم بماند، بايد نماز را تمام بخواند.
سؤال 482 :شخصى به مشهد مقدس رفته است و بنا دارد ده روز در آنجا بماند، در كجا مى تواند نماز را تمام بخواند؟
جواب: وقتى به شهر مشهد رسيد نماز را تمام بخواند. ولى اگر بخواهد قبل از رسيدن به مشهد مقدس در جايى كه ديوارهاى شهر پيداست يا صداى اذان به گوش مى رسد نماز بخواند، احتياط واجب آن است كه نماز را هم تمام بخواند و هم شكسته.
سؤال 483 :اگر شخصى قصد كرده ده روز در محلّى بماند، ولى بعداً براى كارى پيش بينى نشده بخواهد چندين بار، و چندين ساعت تا كمتر از مسافت 5/22 كيلومتر از محلّ اقامت خود خارج شود، آيا به اقامت او ضرر مى زند؟
جواب: به قصد اقامت ضرر نمى زند، حتى اگر از ابتدا قصد داشته باشد، مشروط بر اينكه شب در محل قصد اقامت بماند و رفت و آمد كمتر از 6 ساعت باشد.
سؤال 484 :اگر شخصى احتمال بدهد كه به دليل پيش آمدن كارى نتواند ده روز بماند تكليف او چيست، آيا مى تواند قصد كند و اگر آن كار پيش آمد، از قصد خود اعراض كند؟
جواب: اگر پيش آمدِ احتمالى، امرى غير منتظره باشد، لطمه اى بقصد اقامت ده روز نمى زند.
سؤال 485 :مسافرى قصد كرده ده روز در محلّى بماند، بعد از آنكه ده روز در آنجا اقامت كرد روز يازدهم به قريه اى رفته كه فاصله آن تا محل اقامت 2 فرسخ است و روز يا شب را در آنجا ماند، آيا در آن يك روز يا شب كه آنجا مانده، نمازش شكسته است يا نه؟ و همچنين
(صفحه133)
پس از بازگشت به محل اقامت، آيا لازم است دوباره قصد ده روز بكند؟
جواب: اگر موقع رفتن به آن محل، قصد سفر جديد ندارد، و قصد دارد به همان محلّى كه اوّل قصد ماندن كرده برگردد، نمازش در آن محل و در محلّ اقامت تمام است و نيازى به تجديد قصد اقامت نيست.
سؤال 486 :دانشجويى قصد كرده ده روز در محلى بماند، سپس به دليل ملغى شدن كلاس روز پنجشنبه مى خواهد به مسافرت برود، آيا اين مسافرت جايز است؟
جواب: مانعى ندارد.
سؤال 487 :طلاّبى كه بنا دارند در ماه رمضان در يك قريه بمانند و از اول بنا دارند به روستاهاى اطراف كه در پنج كيلومترى يا پانزده كيلومترى قرار دارند براى تبليغ روزانه بيشتر از چندين ساعت بروند و گاهى شب هم آنجا مى مانند. لطفاً راه تمام خواندن نماز و گرفتن روزه شان را بفرماييد؟
جواب: در صورتى كه در يك محل قصد اقامه كنند كه ده روز در آنجا بمانند، اگر بعد از خواندن يك نماز چهار ركعتى از جاهاى ديگر او را دعوت كنند، نماز و روزه آنان در محل اقامت و روستاهاى اطراف تا به چهار فرسخى نرسد تمام و صحيح است، هرچند شب در آن روستاهاى ديگر بمانند، و نيز اگر ده روز در يك محل با قصد اقامت بمانند از روز يازدهم به بعد مى توانند به اطراف و قريه هاى مجاور كه به چهار فرسخى نمى رسد رفت و آمد كنند و نماز و روزه آنان تمام و صحيح است، هرچند شبها هم در آن روستاها بمانند.
سؤال 488 :اينجانب براى تبليغ در دو قريه نزديك به هم مى مانم، آيا قصد اقامت در اين دو قريه جايز است؟
جواب: اگر آن دو قريه به نظر عرف يك محل حساب شود قصد اقامت صحيح است. ولى اگر يكى محسوب نشود چنانچه در يكى از آن دو قريه قصد اقامت كنيد و بنا داشته باشيد همه روزه به قريه ديگر برويد ولى شب آنجا نمانيد، در اين صورت قصد اقامت محقق مى شود و اگر بخواهيد چهار فرسخ برويد باز قصد
(صفحه134)
اقامت محقق نمى شود.
سؤال 489 :كسى كه در غير وطن اصلى اش زندگى مى كند و براى رفتن به محلّ كار بايد از حدّ ترخص بگذرد، حكم نماز و روزه او در محلّ زندگى و محلّ كار چيست؟
جواب: اگر قصد اقامت ده روز در محلّ سكونت فعلى نداشته باشد، در هر دو محلّ نماز او شكسته و روزه اش باطل است.
سؤال 490 :شخصى در غير وطن اصلى خود براى تحصيل آمده است. اگر اين شخص در محلّ تحصيل خود قصد اقامت ده روز كند، آيا مى تواند در طول اقامت خود به شهرهاى هم جوار محل تحصيل خود مسافرت كند؟
جواب: اگر به حد مسافت شرعى مسافت كند قصد اقامت او به هم مى خورد. ولى اگر حدود چند ساعت در كمتر از مسافت شرعى سفر كند، قصد اقامت او به هم نمى خورد.
سؤال 491 :اينجانب از وطن اصلى خود به تهران آمده ام و قصد اقامت ده روز كرده ام و از اوّل بنا داشته ام همه روزه براى كار به بهشت زهرا بروم، آيا نماز و روزه ام صحيح است؟
جواب: نماز شكسته و روزه صحيح نيست، چون قصد اقامت ده روز در يك مكان را نداريد.
كسى كه محل كار يا تحصيل او در غير وطن اوست
سؤال 492 :كسانى كه شغلشان در سفر است مانند دانشجويانى كه از شهرستانها به تهران آمده و معمولا جمعه ها به وطن برمى گردند، يا معلمانى كه همه روزه از تهران براى تدريس به كرج مى روند و عصر برمى گردند، با توجه به اينكه اين افراد قبلا مقلد حضرت امام (رحمه الله) بوده اند و بعد از رحلت ايشان با اجازه آيات عظام آقاى اراكى و آقاى گلپايگانى و آقاى خويى به تقليد امام باقى مانده اند، نسبت به نماز و روزه چه وظيفه اى دارد؟
جواب: به نظر اينجانب نماز اين افراد در غير از وطن خودشان بنابر احتياط شكسته است ولى اين قبيل افراد كه شغلشان در سفر است مى توانند در اين مسأله
(صفحه135)
به فتواى يكى از اين سه بزرگوار «رضوان الله عليهم» عمل كنند يا به فالاعلم رجوع كنند. و نماز را تمام و روزه را بگيرند.
سؤال 493 :آيا حكم كثير السفر و دائم السفر يكى است، يعنى مثلا افرادى كه براى تحصيل از شهرى به شهر ديگرى مى روند با كسى كه شغل او سفر است در تمام خواندن نماز و گرفتن روزه برابرند؟
جواب: ملاك در اتمام نماز و صحت روزه اين است كه شغل او سفر باشد، مانند راننده و خلبان و امثال آنها و دوام و كثرت سفر براى كسى كه شغل او سفر نيست اثرى ندارد، بلكه نماز اين افراد به احتياط واجب شكسته و روزه صحيح نيست.
سؤال 494 :پاسدارى هستم كه محل سكونتم گلپايگان و خدمتم در اصفهان مى باشد و هر هفته از شنبه تا دوشنبه در محل خدمت و مابقى هفته در شهر و وطنم مى باشم. نماز و روزه من چگونه است؟
جواب: در محل خدمت و در بين راه نماز به احتياط واجب شكسته و روزه صحيح نيست.
سؤال 495 :كسى كه در طول سال پانزده روز در جايى كار مى كند و پانزده روز در وطن مى ماند. نماز و روزه او چگونه است؟
جواب: در وطن كه حكمش معلوم است و در محل كار چنانچه در يك محل 15 روز بماند نمازش تمام است.
سؤال 496 :كسى كه در غير وطنش كار مى كند، يعنى هرهفته يكبار يا بيشتر مى رود و برمى گردد، آيا در بين راه كه عبور و مرور مى كند نمازش تمام است؟ بعضى از معلّمين در غير وطن تدريس مى كنند و هر هفته يكبار به دانشگاه براى درس خواندن مى روند، نمازشان چه صورت دارد؟
جواب: در هر دو صورت نماز به احتياط واجب شكسته و روزه صحيح نيست.
سؤال 497 :افرادى كه به عنوان كارمند و كارگر در شركت ذوب آهن كار مى كنند، كه سابقه
(صفحه136)
كار آنها گاهى بيش از 20 سال است. اگر فاصله وطن و محلّ كار آنها چهار فرسخ يا پيش از آن باشد و هر روز اين مسير را رفت و آمد كنند، حكم نماز و روزه آنها در محلّ كار چگونه است؟
جواب: در فرض سؤال، نماز به احتياط واجب قصر است و روزه صحيح نيست.
سؤال 498 :دانشجويى كه در هفته يك يا دو بار مسافت شرعى را طى مى كند، مثلا پنج روز در شهرى براى تحصيل سكونت دارد و دو روز آخر هفته را به شهر خود باز مى گردد، آيا حكم دائم السفر را دارد؟
جواب: در فرض سؤال، نماز به احتياط واجب شكسته است و روزه صحيح نيست.
سؤال 499 :استادى بين دو شهر كه هيچكدام وطن او نيست و با وطن او بيش از هشت فرسخ فاصله دارند رفت و آمد دارد و در يك جا تحصيل و در جاى ديگر تدريس مى كنند، آيا هر دو به عنوان شغل او محسوب مى شود؟
جواب: بلى هر دو شغل او محسوب مى شود و نماز او در هر يك از اين دو شهر و نيز در مسير به احتياط واجب شكسته و روزه صحيح نيست.
كسى كه شغل او سفر كردن است
سؤال 500 :اينجانب راننده يك شركت مسافربرى مى باشم. اكنون دوازده روز مرخصى گرفته ام و بنا دارم به مدت يك هفته به همراه خانواده ام به مشهد مقدس مسافرت كنم، آيا در سفر مشهد نمازم قصر است يا تمام؟ و آيا بعد از دوازده روز كه به كارم برمى گردم در سفر اوّل نمازم قصر است يا تمام؟
جواب: در فرض سؤال، در سفر مشهد مقدس نماز شما قصر است. ولى پس از بازگشت به كار خودتان چون ده روز در يك جا نمانده ايد در سفر اول نمازتان تمام است. بلى اگر ده روز در وطن خود يا در غير وطن با قصد اقامت بمانيد، در سفر اول نمازتان شكسته است.
سؤال 501 :راننده اى در بين راه ماشينش خراب شده و مجبور است براى تهيّه وسايل
(صفحه137)
يدكى، با ماشين ديگرى به شهرستانى در پنج فرسخى برود و برگردد. با توجه به اينكه ماشين، وسيله شغل و كار او مى باشد، آيا در اين سفر، كه براى تهيّه لوازم ماشين سفر كرده نمازش قصر مى شود يا اين سفر جزء سفر شغلى محسوب مى شود؟
جواب: اين سفر شغل محسوب نمى شود و احكام مسافر را دارد.
سؤال 502 :فرموده ايد: كسى كه شغلش مسافرت است اگر ده روز يا بيشتر در وطن خود بماند چه قصد ماندن ده روز را داشته باشد و چه بدون قصد بماند، بايد در سفر اول كه مى رود نماز را شكسته بخواند. حال اگر كسى در غير وطن خود ده روز بماند وظيفه اش در سفر اول چيست و آيا فرقى بين قصد ده روز و عدم قصد وجود دارد؟
جواب: اگر قصد ده روز در غير وطن كرده، در سفر اولى كه بعد از ده روز مى رود نماز را شكسته بخواند. ولى اگر ده روز در غير وطن بدون قصد اقامت مانده در سفر اول بنابر احتياط واجب نماز را هم تمام و هم شكسته بخواند.
سؤال 503 :اينجانب اهل قم مى باشم و شغلم رانندگى است كه مسافر به تهران مى برم. در يكى از سفرها ده روز با قصد اقامه در تهران ماندم و مجدداً مسافر به قم آوردم و بنا دارم باز مسافر ببرم، بفرماييد سفر اول من تا كجا پايان مى يابد؟
جواب: وقتى از تهران سفر خود را آغاز كرديد و به قم رسيديد سفر اول شما محقق شده و همين كه مجدداً و بدون ماندن ده روز در قم، مسافر برديد سفر دوّم شما شروع و نماز تمام و روزه صحيح است.
سؤال 504 :شخصى كه شغلش مسافرت بوده، بعد از ماندن ده روز در وطن جنسى را از شهر خود به اصفهان كه فاصله آن بيش از هشت فرسخ است برده و جنس در آنجا فروش نرفته لذا آنرا به شهر كرد برده، آيا همين كه به شهر كرد رفته، سفر دوم است و نماز را تمام بخواند؟
جواب: سفر اول از وطن به مقصد (اصفهان) است و از آنجا به مقصد ديگر (شهر كرد) سفر دوم محسوب مى شود و بايد نماز را تمام بخواند.
سؤال 505 :شخصى كه شغلش سفر است و اهل آبادان مى باشد، در سفر شغلى به
(صفحه138)
بندرعباس رفته است و تا يك ماه در حال تردد مانده تا اينكه كشتى آمده و با او به سفر دريا رفته، آيا در سفر اول نمازش شكسته است يا تمام؟
جواب: در فرض سؤال نماز در سفر اول قصر است. (چون سى روز مترددّاً ماندن بمنزله قصد اقامت عشرة و قاطع سفر است)
سؤال 506 :در فرض فوق اگر بدون قصد، ده روز مانده در سفر اول چه وظيفه اى دارد؟
جواب: در اين صورت، در سفر اول احوط جمع بين قصر و اتمام است.
سؤال 507 :پيلهورها كه هر روز يا هر هفته در مسافرت مى باشند و كارشان پيلهورى است، تكليف آنان نسبت به نماز و روزه چه مى باشد؟
جواب: پيلهور حكم راننده را دارد.
سؤال 508 :سربازى از شهرستان به يكى از پادگانهاى تهران آمده و مأموريتش گشت زنى در اطراف تهران تا شعاع بيش از مسافت شرعى است و مقرّش در تهران است. نماز و روزه او چگونه است و سفر اول وى چه وقت و كجا پايان مى يابد، كه از سفر دوم نماز را تمام و روزه را بگيرد؟
جواب: در فرض سؤال وقتى از شهرش به مقصد تهران حركت كرد و به پادگان رسيد، سفر اولش محقق شده و با شروع گشت زنى، سفر دوم شروع و بايد نماز را تمام و روزه را بگيرد.
سؤال 509 :اينجانب در پاسگاه نگهبان مى باشم و عدّه اى در حوزه محل كار بيش از چهار فرسخ به گشت زنى مشغول مى باشند. لطفاً وظيفه ما را نسبت به نماز و روزه بيان فرماييد؟
جواب: افرادى كه شغلشان نگهبانى در پاسگاه است، در صورتى كه از وطنشان چهار فرسخ يا بيشتر فاصله دارند و رفت و آمد مى كنند، حكم مسافر را دارند و نمازشان در پاسگاه قصر است. مگر اينكه قصد ده روز كنند. ولى افرادى كه شغل آنها گشت زنى در حوزه محل كار است، و تا مسافت چهار فرسخ و بيشتر گشت زنى مى كنند، در گشت زنى، نمازشان تمام و روزه صحيح است.
سؤال 510 :برادران سپاهى كه كارشان گشت زنى با اتومبيل در محدوده بيش از چهار
(صفحه139)
فرسخ خارج از شهر مى باشد، حكم نماز و روزه آنها به چه صورتى است؟
جواب: اگر شغلشان گشت زنى است، نمازشان تمام و روزه صحيح است.
سؤال 511 :افرادى كه در مسافت شرعى، نامه هاى پستى را ردّ و بدل مى كنند، و يا سيم هاى تلفن و يا لوله هاى گاز و امثال آنرا تعمير مى كنند. يا براى تعمير راه آهن در حال گشت زنى در مسافت شرعى هستند، حكم نماز و روزه آنها چيست؟
جواب: اشخاصى كه مانند نامه رسان و يا مسؤول تداركات هستند كه بايد چيزهايى را با خود ببرند بطورى كه كار آنان به نحو دوره گردى است، نمازشان تمام و روزه آنها صحيح است و همچنين افرادى كه مانند كارمند يا مهندس راه آهن و غيره كه بين راهها سركشى مى كنند به طورى كه صدق كند كار آنان به نحو دوره گردى است، نمازشان تمام و روزه صحيح است.
سؤال 512 :شخصى از اهل «اصفهان» در «شهرضا» كه حدود 20 فرسخ است باغى خريده و در آنجا لوازم زندگى فراهم كرده و دوره سال، روزهاى جمعه به آن باغ مى رود و گاهى شب جمعه هم در آنجا مى ماند، و فقط براى تفريح و آب و هوا به آنجا رفت و آمد مى كند، نماز و روزه او چگونه است؟
جواب: چون شغل او سفر نيست، نمازش شكسته است و روزه اش را هم در آنجا بايد افطار كند.
سؤال 513 :اگر كسى بدون نياز به سفر دائماً سفر كند تا كثيرالسفر شود، آيا حكم كثيرالسفر را دارد؟
جواب: مناط در قصر و اتمام اين است كه سفر شغل شخص محسوب شود مثل راننده و دوره گرد كه نمازش تمام است. ولى اگر شغل شخص سفر نباشد بلكه شغل او در سفر است، مثل دانشجويان، معلمان، كارگران كارخانه ها نمازشان به احتياط واجب شكسته است، هرچند كثيرالسفر باشند.
مسافرى كه نمى داند چند روز در محل مى ماند
سؤال 514 :گاهى فردى دستگير مى شود و به زندانى فرستاده مى شود كه در فاصله 45
(صفحه140)
كيلومترى شهر او قرار دارد و نمى داند حبس او چه مقدار طول مى كشد، حكم نماز و روزه او چيست؟
جواب: اگر زندانى نمى كند كه به كجا برده شده، نمازش را تمام بخواند و اگر مى داند ولى او را بدون اختيار در ماشين گذاشته اند و برده اند، بايد احتياط كند و نماز را هم تمام و هم شكسته بخواند. مگر اينكه سى روز مردّد در آنجا بماند كه پس از آن بايد نماز را تمام بخواند.
روزه را هم در مواردى كه نماز را تمام مى خواند بايد بگيرد و در مورد جمع هم بايد روزه ماه مبارك رمضان را بگيرد و قضاى آنرا هم بگيرد.
سؤال 515 :اگر زندان در فاصله 5/22 كيلومترى شهر قرار داشته باشد، نماز و روزه زندانى چگونه است؟
جواب: در تمام موارد نمازش را تمام مى خواند و روزه را هم مى گيرد. چون قصد مسافرت نكرده است.
سؤال 516 :اگر زندان در فاصله كمتر از 22كيلومترى شهر واقع شده باشد، حكمش چيست؟
جواب: نماز او تمام است و بايد روزه بگيرد.
سؤال 517 :اگر زندانى را از زندان به جاى ديگر مثل بيمارستان بردند كه با زندان فاصله دارد و دو مرتبه به آن برگرداندند، حكم نماز و روزه او چيست؟
جواب: اگر فاصله بيمارستان و زندان هشت فرسخ باشد و او را بى اختيار به آنجا برده باشند، بايد احتياط كند و جمع بخواند و روزه را هم بهمان نحو كه ذكر شد بگيرد. مگر اينكه سى روز در آنجا مردد بماند، كه بعد از آن نمازش تمام است. يا از ابتدا بداند كه ده روز در آنجا مى ماند.
سؤال 518 :بيمارى كه در شهرى غير از وطن خود بسترى است و مدت يك ماه از بسترى شدن او مى گذرد و معلوم نيست كه درمان او چه مدت ديگر طول مى كشد تكليف نماز و روزه او چيست؟
جواب: بعد از گذشت سى روز نماز او تمام و روزه او صحيح است.
|
