(صفحه211)
از طرف شخص ديگرى براى انجام حج نايب شود؟
ج ـ بلى، مى تواند.
س 492 ـ كسى كه هنگام پذيرفتن نيابت عذرى از انجام اعمال عمره و حج ندارد، ولى در بين اعمال عذرى برايش پيش آيد، آيا به نيابت او ضرر مى زند؟
ج ـ چنانچه پيش آمدن عذر بعد از شروع در اعمال پيش بينى نمى شده، نيابت مانعى ندارد.
س 493 ـ نايب پس از عقد اجاره بلافاصله از انجام بعض اعمال معذور شد، آيا نيابت او صحيح است؟ و از مصاديق عذر طارى است يا خير؟
ج ـ پس از انعقاد اجاره، نيابت صحيح است و عذر طارى محسوب مى شود.
س 494 ـ شخصى به نيابت وارد جده شده و نمى گذارند به مواقيت معروفه برود آيا عذر طارى محسوب مى شود و صحيح است كه با نذر از جده محرم به عمره تمتع نيابى شود يا مجزى نيست؟
ج ـ در فرض سؤال با نذر از جده محرم شود و در ادنى الحل احتياطاً تجديد احرام كند و نيابتش صحيح است.
س 495 ـ كسى به نيابت به حج بلدى اقدام مى كند ولى قبل از ميقات، شخص ديگرى را به جاى خود به عنوان عمل به نيابت به كار مى گيرد، آيا اذن منوب عنه لازم است؟ و در صورت عدم اذن، اين حج مجزى است يا خير؟
ج ـ در فرض سؤال كه ظاهراً منوب عنه زنده است، نايب گرفتن ديگرى براى وى كافى و مجزى نيست. مگر اينكه از طرف او در گرفتن نايب وكالت داشته باشد.
س 496 ـ اگر در حين نيابت، نايب معذور است و يقين به عذر دارد. ولى مى داند در اثناى عمل عذر او بر طرف مى شود (مثلاً قرائت نمازش را تصحيح
(صفحه212)
مى كند) دراين صورت آيا احرام محقق گرديده؟ و آيا نيابت درست مى باشد؟
ج ـ نيابت و احرام او صحيح است.
س 497 ـ كسى كه نمى تواند اعراب تلبيه را صحيح بگويد و يا حروف را از مخارج ادا كند، ولى با تلقين روحانى كاروان مى تواند صحيح بخواند، آيا مى تواند نايب شود؟
ج ـ در فرض سؤال، نيابت مانعى ندارد.
س 498 ـ اگر نايب در حج تمتع در ارتكاب بعضى از محرمات مضطر باشد، نيابتش صحيح است؟
ج ـ بلى نيابتش صحيح است. ولى كفاره آن به عهده خودش مى باشد.
س 499 ـ آيا صحيح است كه شخصى در بدو ورود به مدينه يا مكه ديگرى را وكالت و نيابت دهد كه قربانى او را بخرد و به موقع، آن را ذبح كند و اگر هم در بين اعمال مشكلى براى او پيش آمد و نتوانست بعضى از اعمال خود را انجام دهد اين فرد اعمال او را انجام دهد؟
ج ـ وكالت و استنابه به نحو مذكور مانعى ندارد و اگر نايب اعمالى را كه نيابت در آن صحيح است، به نيت منوب عنه انجام دهد صحيح و مبرءذمه است.
س 500 ـ كسى كه نماز او از جهت قرائت كامل نبود نايب كسى در حج شد، ولى نمازهاى طواف را نايب گرفت و طبق نظر خود، مشكل را حل كرد، آيا اين حج از منوب عنه مجزى است؟
ج ـ اگر از قرائت صحيح معذور بوده، نيابت و احرام او باطل است.
س 501 ـ خدمه كاروانها و افرادى كه به جهتى ديگر، شب عيد قربان را در مشعرالحرام نمى مانند و تنها براى انجام وقوف، از اذان صبح تا طلوع آفتاب به مشعر مى آيند و يا وقوف اضطرارى مشعر را بجا مى آورند، مى توانند در حج
(صفحه213)
نايب شوند؟
ج ـ براى صحت نيابت، لازم است وقوف اختيارى مشعر را درك كنند و وقوف اضطرارى كافى نيست.
س 502 ـ بانوان كه وقوف اختيارى مشعر را درك نمى كنند و قبل از طلوع فجر وارد منى مى شوند، آيا مى توانند از مرد يا زن نايب شوند؟
ج ـ در فرض سؤال، مى توانند نايب شوند.
س 503 ـ اگر كسى بداند كه شب عيد بايد همراه زنان و ضعفا قبل از طلوع فجر به منى برود، ولى مى تواند برگردد و وقوف اختيارى مشعرالحرام را درك كند. آيا مى تواند نيابت قبول كند؟
ج ـ مانعى ندارد و نيابت او صحيح است.
س 504 ـ شخصى استحباباً براى عمره تمتع محرم شده و پس از انجام اعمال عمره و محلّ شدن از آن، متوجه شده كه بر پدرش حج واجب است، آيا مى تواند حج تمتع مستحبى خود را انجام ندهد و مجدداً از يكى از مواقيت، به نيابت پدرش محرم به احرام عمره تمتع شود و يا در همين فرض آيا مى تواند براى ديگرى اجير شود و حج تمتع استيجارى انجام دهد؟
ج ـ بايد حج خود را تمام كند ولى اگر معصيت كرد و براى ديگرى عمره و حج تمتع انجام داد اجاره و حج صحيح و مبرء ذمه منوب عنه مى شود و عمره تمتعى كه براى خودش انجام داده بود باطل مى شود و طواف نساء هم براى آن لازم نيست.
س 505 ـ در فرض سابق اگر اجير شد آيا استحقاق اجرت تعيين شده را دارد؟
ج ـ بلى اجاره و حج صحيح است و استحقاق اجرت تعيين شده را دارد.
س 506 ـ شخص اجير شده كه حج نيابتى ميقاتى انجام دهد. و چون مطمئن
(صفحه214)
بوده كه مى تواند بعداً به ميقات برود. لذا هنگام ورود عمره مفرده انجام داده و به طرف قرن المنازل رفته كه از آنجا براى منوب عنه محرم شود. حكومت مانع شده لذا از همانجا به قصد منوب عنه محرم شده و وارد مكه شده است. تكليف اين شخص چيست؟
ج ـ عذر طارى در نيابت اشكالى ندارد. بنابراين حج نيابتى در فرض سؤال مانعى ندارد و صحيح است.
س 507 ـ كسى كه در انجام حج بلدى نيابت دارد، آيا در برگشت از سفر حج نيز بايد به شهر منوب عنه برگردد يا لزومى ندارد؟
ج ـ خير لازم نيست، مگر اينكه در ضمن عقد اجاره شرط شده باشد.
س 508 ـ كسى كه در انجام حج بلدى نيابت دارد، چه مقدار از مستحبات مدينه و مكه را بايد به نيابت از منوب عنه انجام دهد؟
ج ـ به مقدار متعارف انجام دهد.
س 509 ـ كسى كه حج نيابتى انجام مى دهد، آيا بايد طبق فتواى مرجع تقليد خود عمل كند، يا طبق فتواى مرجع منوب عنه؟
ج ـ طبق فتواى مرجع خودش عمل كند.
س 510 ـ آيا صحيح است كه انسان حج را براى خود و به نيابت از مثلاً پدر و مادرش انجام دهد بطورى كه هر سه نفر در يك حج شريك باشند؟
ج ـ در حج مستحبى مانعى ندارد.
س 511 ـ چنانچه نايب در حج تمتع پس از تمام اعمال حج بخواهد يك عمره مفرده بجاى آورد و نيت كند، مشتركاً يك عمره مفرده براى خودش و منوب عنه و پدر و مادر و... انجام دهد، آيا صحيح است؟
ج ـ بلى صحيح است.
(صفحه215)
س 512 ـ آيا در حج و عمره مستحبى كه به نيت غير انجام مى شود استنابه و وكالت لازم است؟
ج ـ در حج و عمره مستحبى تبرعى، اذن و استنابه لازم نيست.
س 513 ـ در مواردى كه نيابت جايز است، مثل ذبح و رمى، نيابت تبرعى كافى است يا بايد با وكالت باشد؟
ج ـ نيابت تبرعى كافى نيست و بايد با وكالت باشد مگر در رمى كه شخص معذور از استنابه است.
س 514 ـ اگر نايب از بعض اعمال حج معذور شد و نايب گرفت، نايب عمل را به نيابت نايب انجام دهد يا به نيابت منوب عنه؟
ج ـ نايب نيت كند عملى را كه بر عهده نايب است انجام مى دهم.
س 515 ـ بعضى از خدمه كاروانهاى حج، مجبورند قبل از ايام تشريق جهت آماده سازى منى و عرفات و تهيه اتوبوس به خارج از شهر مكه رفته و بازگردند، آيا اين افراد مى توانند نيابت قبول كرده و حج نيابتى انجام دهند؟
ج ـ بلى، مى توانند حج نيابتى انجام دهند و از اين جهت مانعى ندارد.
س 516 ـ شخصى كه قرائت نماز او صحيح نيست. و هر چه تلاش كرده نتوانسته آن را تصحيح كند. در عين حال به نيابت آمده و عمره تمتع را براى منوب عنه انجام داده، و بعد از تقصير متوجه مى شود از معذورين است كه نيابتش درست نبوده است. حال تصميم مى گيرد شخص ديگرى را براى منوب عنه خود نايب بگيرد. و براى خود حج انجام دهد. با توجه به اينكه حكومت اجازه نمى دهد به مواقيت معروفه برود، اگر از مسجد تنعيم براى عمره تمتع محرم شود. از حجة الاسلام خودش كفايت مى كند يا خير؟ و نيز نايب گرفتن او چه صورت دارد؟
(صفحه216)
ج ـ در فرض سؤال، اگر شرايط وجوب حجة الاسلام را داشته باشد، حج او صحيح و از حجة الاسلام كفايت مى كند. و در اين فرض احرام او از تنعيم اشكال ندارد وصحيح است. استنابه او ازمنوب عنه خود در صورتى صحيح و مجزى است كه ازطرف اومجازووكيل دراستنابه باشد. و اگر حج تمتع است نايب بايد در يكى از مواقيت معروفه محرم شود. والاّصحيحومجزى نيست.
س 517 ـ شخصى با فيش پدر يا مادرش نيابتاً به حج آمده، و چون از بعضى از اعمال معذور است يا قرائتش صحيح نيست فعلا متوجه شده كه نيابتش صحيح نيست و حج بر پدر يا مادرش واجب نبوده، فعلا چه وظيفه اى دارد؟
ج ـ اگر شرايط استطاعت را دارد مى تواند براى خودش حجة الاسلام بجاآورد، والاّ حج مستحبى براى خود بجاآورد و ثواب آن را به پدر يا مادر خود اهدا كند.
س 518 ـ نايبى كه در ماه ذى القعده يا ذى الحجه وارد مكه شده، قبل از آنكه براى منوب عنه خود محرم به احرام عمره تمتع شود، آيا مى تواند براى خودش عمره مفرده بجا آورد و بعد براى كار ضرورى به مدينه رفته و از آنجا براى منوب عنه خود محرم شود؟
ج ـ بلى مى تواند براى خود يا براى ديگرى عمره مفرده بجا آورد. ولى پس از آنكه محرم باحرام عمره تمتع براى منوب عنه شد، نمى تواند عمره مفرده ديگرى انجام دهد تا حج منوب عنه را اتمام كند.
س 519 ـ شخصى در مدينه منوره، ديگرى را اجير مى كند كه براى پدر وى حج ميقاتى بجا آورد ولى مشخص نكرده است كه از مسجد شجره محرم شود يا ميقاتهاى ديگر، آيا اجير مى تواند از مسجد شجره به نيّت عمره مفرده محرم شود و پس از آن به جحفه يا قرن المنازل برود و براى عمره تمتّع استيجارى محرم شود؟
(صفحه217)
ج ـ چنانچه عقد اجاره انصراف و يا ظهور عرفى در احرام از خصوص مسجد شجره را نداشته باشد، اشكالى ندارد.
س 520 ـ نايب اگر از انجام حج تمتع معذور شد، و حج تمتع را به حج افراد بدل كرد. آيا اين حج از منوب عنه مجزى است؟
ج ـ مجزى است و بعد از آن لازم است يك عمره مفرده به نيت منوب عنه انجام دهد.
س 521 ـ نايب طواف نساء را به چه نيتى انجام دهد؟ به نيت خودش يا منوب عنه؟ و آيا فرقى بين نيابت در عمره مفرده و حج و طواف نساءِ تنها وجود دارد؟
ج ـ نايب بايد به نيت منوب عنه انجام دهد وفرقى بين موارد مذكوره نيست.
س 522 ـ شخصى كه حج بر او مستقر شده و نمى تواند مكه برود و ناچار است نايب بگيرد، آيا مى تواند از ميقات نايب بگيرد؟
ج ـ بلى مى تواند از ميقات نايب بگيرد. گرچه بهتر اين است كه از بلد كسى را اجير كند.
ميقات
س 523 ـ آيا زائران ايرانى بيت الله الحرام در موسم حج و يا عمره مى توانند از ميقات حديبيه محرم شوند؟ و آيا حديبيه نيز مانند ساير مواقيت از قبيل ميقات شجره و جحفه مى باشد؟
ج ـ ميقات عمره تمتع يكى از مواقيت پنجگانه معروفه است كه در مناسك حج بيان شده است. و در صورت عدم عبور از آنها، لازم است از محاذى
(صفحه218)
يكى از آنها محرم شود. لذا كسانى كه براى حج تمتع از جده به مكه مى روند. بايد به جحفه يا يكى از مواقيت معروفه ديگر بروند و از آنجا محرم شوند والاّ از محاذى يكى از آنها محرم شوند. و در غير اين صورت احرام عمره تمتع صحيح نيست. ولى ميقات براى احرام عمره مفرده علاوه بر مواقيت پنجگانه معروفه ادنى الحل(1) نيز مى باشد. امّا افضل نسبت به ادنى الحلّ اين است كه در حديبيه يا جعرانه يا تنعيم محرم شوند. بلى اگر كسى براى عمره مفرده از يكى از مواقيت پنجگانه با تمكن از احرام، بدون احرام عبور كند مرتكب معصيت شده است. ولى احرامش از حديبيه يا جعرانه يا تنعيم صحيح است.
بنابراين كسانى كه از جده براى عمره مفرده به مكه مى روند مى توانند از حديبيه يا جعرانه يا تنعيم محرم شوند و معصيتى نيز مرتكب نشده اند. چون از مواقيت پنجگانه عبور نكرده اند.
س 524 ـ كسى كه از ميقات اهل مدينه مى گذرد، آيا حتماً بايد داخل مسجد شجره محرم شود يا بيرون مسجد كافى است؟
ج ـ به احتياط واجب از داخل مسجد شجره محرم شود.
س 525 ـ وظيفه زنان حائض و كسانى كه از وارد شدن به مسجد شجره معذورند، نسبت به احرام چيست؟
ج ـ كنار مسجد شجره محرم شده و لازم نيست وارد مسجد شوند هرچند مى توانند در حال عبور از مسجد محرم شوند.
س 526 ـ با توجه به توسعه جديد مسجد شجره، آيا احرام در قسمتهاى جديدالتأسيس كفايت مى كند، با توجه به اينكه محدوده مسجد قديم
1 ـ ادنى الحل، يعنى نزديكترين منطقه خارج از حرم به حرم.
(صفحه219)
مشخص نمى باشد، يا تشخيص آن بسيار مشكل است؟
ج ـ احرام در تمام قسمتهاى آن كافى است.
س 527 ـ كسانى كه ابتدا به جده رفته و سپس براى عمره تمتع به مكه مى روند، آيا براى محرم شدن، حتماً بايد به يكى از ميقاتها بروند؟ يا مى توانند در محاذات ميقات محرم شوند؟
ج ـ در صورت عدم امكان احرام از ميقات، لازم است از محاذى آن محرم شوند و بايد احراز محاذات شود.
س 528 ـ آيا احرام حج حتماً بايد در مكه قديم يا مسجدالحرام باشد، يا درمحله هاى نوساز هم كفايت مى كند؟
ج ـ در هرجا كه صدق مكه كند كافى است. اگرچه در محلّه هاى نوساز باشد.
س 529 ـ شخصى از روى جهل به مسأله در فرودگاه جدّه براى عمره مفرده محرم مى شود و پس از انجام طواف و نماز و سعى متوجه مى شود كه مى بايست به يكى از مواقيت برود، تكليف او در اين صورت چيست؟
ج ـ در فرض سؤال عمره باطل است و تكليف خاصى ندارد و چنانچه عمره به جهتى بر او واجب بوده است يا بخواهد يك عمره مستحبى انجام دهد بايد به يكى از مواقيت برگردد ولو به ادنى الحل و محرم شود و اعمال را انجام دهد.
س 530 ـ با توجه به پاسخ فوق منظور از ميقات، آيا مواقيت معروفه است؟
ج ـ ميقات در عمره مفرده ادنى الحل است.
س 531 ـ شخصى قبل از ميقات يا در ميقات و قبل از احرام بيهوش شده، وظيفه او چيست؟
ج ـ در فرض سؤال بيهوش وظيفه اى ندارد بلى اگر ممكن است صبر كنند تا
(صفحه220)
بهبودى حاصل شود والاّ مى توانند او را بدون احرام وارد مكه كنند، ولى اگر قبل از ضيق وقت بهبود يافت بايد برگردد به يكى از مواقيت معروفه و محرم شود و اگر ممكن نشد تكليفى ندارد و معلوم مى شود در اين سال مستطيع نبوده و حج بر او واجب نشده است و الحاق بيهوش به جاهل و ناسى مشكل است، بلى چنانچه سالهاى بعد استطاعت داشت يا حج بر او مستقر بوده است بايد حج انجام دهد.
احرام
س 532 ـ آيا در نيّت احرام و ساير اعمال حج، قصد بر انجام عمل بدون ريا و توجه به عملى كه انجام مى دهد، كافى است؟ و يا گذراندن از قلب، يا به زبان آوردن آن لازم است؟
ج ـ نيّت به تنهايى كافى است. ولى مستحب است كه به زبان بياورد.
س 533 ـ اين جانب يك سال حج براى خود انجام داده ام و چند حج نيابتى نيز در سالهاى متعدّد انجام داده ام ان شاءالله امسال توفيق تشرف به حجّ خواهم داشت، آيا مى توانم به نيّت مافى الذّمه حج بجا آورم كه اگر حج خود يا يكى از منوب عنه ها اشكال داشته بجاى آنها محسوب شود والاّ براى خودم مستحبى محسوب شود؟
ج ـ بلى مى توانيد به نحو مذكور نيت كنيد و چنانچه يك حج واجب ـ اعم از حجى كه اصالتاً واجب بوده، يا نيابتاً واجب شده ـ بر ذمه شما باشد برئ الذمه مى شويد. والاّ حج ندبى خواهد بود.
س 534 ـ ولىّ طفل غير مميز طبق فتواى چه كسى او را محرم كند و اعمال او
(صفحه221)
را انجام دهد؟
ج ـ طبق فتواى مجتهدى كه خودش از او تقليد مى كند، عمل كند و در موارد اختلافى بهتر است احتياط كند.
س 535 ـ اگر زن در ميقات حائض باشد، و يقين كند كه نمى تواند عمره تمتع را در وقت خود انجام دهد بايد به نيت عمره تمتع محرم شود و بعداً در ضيق وقت عدول به افراد كند. آيا با فرض يقين زن به اينكه مى داند تا آخر وقت پاك نمى شود. چگونه نيّت عمره تمتع كند؟ ملاك چيست؟
ج ـ ملاك عمل به وظيفه فعلى است و چون در حال حاضر مأمور و مكلف به حج تمتع است. نه اِفراد لذا فعلاً بايد نيت تكليف و امر فعلى را بكند. و يقين او به اينكه تا آخر وقت پاك نمى شود مانع از امكان نيت عمره طبق وظيفه فعلى نمى شود. مضافاً بر اينكه لعل الله يحدث بعد ذلك امراً.
س 536 ـ آيا بانوان هم براى احرام، بايد لنگ و ردا يا مشابه آن را بپوشند؟ و يا مى توانند در لباس معمولى خود محرم شوند؟
ج ـ به احتياط مستحب، در حال احرام كه چند دقيقه بيشتر طول نمى كشد لنگ و ردا را روى لباس معمولى بپوشند.
س 537 ـ فرموده ايد احتياط مستحب آن است كه زنها در حال نيّت و تلبيه. دو لباس احرام را بپوشند. سؤال اين است كه اگر عمداً نپوشند و در همان لباس معمولى خودشان محرم شوند، احرامشان باطل است يا خير؟
ج ـ خير. به احرام آنها ضرر نمى زند و باطل نيست.
س 538 ـ كسى بدون نيت احرام حج لباس احرام را پوشيده و با سايرين تلبيه را گفته است و بعد از وقوف در عرفات متوجه شده است، حكم او چيست؟
ج ـ اگر نيت انجام حج را داشته و تلبيه گفته، احرام محقق شده است و حج
(صفحه222)
او صحيح است.
س 539 ـ شخصى عمره مفرده انجام داده و سپس براى عمره مفرده يا تمتع محرم شده، در اثناى عمل متوجه بطلان عمره قبل شد، وظيفه او چيست؟
ج ـ در فرض سؤال هنوز در احرام اول باقى است و احرام دوم منعقد نشده و بايد اعمال عمره اول را تمام كند.
س 540 ـ اگر كسى عصياناً بدون احرام وارد مكه شد و حج و عمره اى هم قبلا بر او واجب نبوده، فعلا وظيفه اش چيست؟
ج ـ معصيت كرده، و فعلا تكليف خاصى ندارد، و ماندنش در مكه بى اشكال است. واگر بخواهد عمره مفرده بجاآورد مى تواند از ادنى الحل محرم شود.
محرمات احرام
س 541 ـ كفاره پوشيدن چيزى كه تمام روى پا را مى گيرد چيست؟
ج ـ احتياط آن است كه يك گوسفند كفاره بدهد.
س 542 ـ شخصى ناچار است هنگام احرام جوراب بپوشد كه روى هر دو پا پوشيده مى شود، آيا يك كفاره براى هر دو پا كفايت مى كند؟
ج ـ بلى يك كفاره كفايت مى كند.
س 543 ـ به مچ بستن ساعتى كه بند آن دوخته است چه حكمى دارد؟
ج ـ احوط اجتناب از مطلق دوخته است حتى بند ساعت.
س 544 ـ پوشيدن دمپايى دوخته براى مرد محرم چه حكمى دارد؟
ج ـ جايز نيست.
س 545 ـ دست و پاى مصنوعى كه با چرمهاى دوخته شده به بدن مى بندند،
(صفحه223)
در حج چه حكمى دارد؟
ج ـ ظاهراً حكم فتق بند را دارد كه اگر ضرورت دارد، مانعى ندارد ولى بهتر است در احرام عمره يك كفاره بدهند، و در احرام حج نيز يك كفاره ديگر بدهند و كفاره آن يك گوسفند است.
س 546 ـ گره زدن لباس احرام چه حكمى دارد؟
ج ـ گره زدن لباس احرام جايز است. ولى احتياط در گره نزدن است. و احتياط واجب آن است كه لنگ را به گردن گره نزنند.
س 547 ـ زدن سوزن قفلى به لباس احرام چه حكمى دارد؟
ج ـ مانعى ندارد. ولى مكروه است.
س 548 ـ شخصى از روى جهل يا فراموشى شورت خود را درنياورده و محرم شده، در اثناى عمل متوجه شده ولى باز با همان حال باقى مانده و اعمال را ادامه داده، حكم آن چيست؟
ج ـ اعمالش صحيح است، ولى بايد يك گوسفند كفاره بدهد.
س 549 ـ آيا مطلق زينت بر محرم حرام است يا خصوص انگشتر و حنا و سرمه كشيدن؟
ج ـ بنابر احتياط هرگونه زينت كه به قصد تزيين باشد بر محرم حرام است.
س 550 ـ آيا تظليل مخصوص خورشيد است؟ يا شامل باد و سرما و گرما و باران هم مى شود؟
ج ـ استظلال منحصر به خورشيد است و شامل موارد ديگر نمى شود.
س 551 ـ آيا محرم مى تواند در شب، هنگام پيمودن راه، زير سقف قرار بگيرد؟ مثلاً فاصله ميقات تا مكه را در ماشين سقف دار سوار شود؟
ج ـ در شب مانعى ندارد.
(صفحه224)
س 552 ـ پس از آنكه حاجى در ميقات محرم شد، آيا به مجرد ورود به شهر فعلى مكه (با توجه به توسعه آن) تظليل بى مانع است؟ يا بايد به محل اقامت وارد شود و از آن به بعد تظليل بى اشكال است؟
ج ـ به مجرد ورود تظليل بلامانع است.
س 553 ـ با توجه به اينكه مسجد تنعيم (ميقات عمره مفرده) اينك داخل شهر مكه قرار گرفته، پس از احرام در مسجد تنعيم تظليل از آنجا تا مسجدالحرام يا تا محل اقامت چه حكمى دارد؟
ج ـ مطلقاً مانعى ندارد. اگر چه در روز باشد.
س 554 ـ پس از آنكه حاجى در مكه منزل كرد، هنگام رفتن به حرم، يا جاى ديگر آيا مى تواند زير سايه برود؟
ج ـ بلى، مى تواند.
س 555 ـ محرم در شهر مكه، يا در حال پيمودن فاصله بين منى و مكه آيا مى تواند از داخل تونل حركت كند؟ در حالى كه راه ديگرى هم كه دورتر است وجود دارد.
ج ـ مانعى ندارد.
س 556 ـ محرم در عرفات براى رفتن به مسجدنمره آيامى تواند زير سايه برود؟
ج ـ مانعى ندارد، البته هنگام وقوف نبايد از عرفات خارج شود.
س 557 ـ استظلال در عرفات و منى چه حكمى دارد؟
ج ـ مانعى ندارد.
س 558 ـ در ايامى كه محرم در منى است و هنوز حلق نكرده، آيا مى تواند هنگام رفتن به مسجد خيف و براى رمى جمره يا قربانگاه در بين راه زير سايه برود؟
(صفحه225)
ج ـ مانعى ندارد.
س 559 ـ خوردن نعنا و ساير سبزيهاى خوشبو در حال احرام چه حكمى دارد؟
ج ـ بنابر احتياط جايز نيست.
س 560 ـ كسانى كه كلاه گيس دارند. در مورد احرام كه نبايد سر را بپوشانند چه حكمى دارند؟ و اگر برداشتن آن براى آنها محذور داشته باشد (نزد مردم خجالت مى كشند) آيا كفاره دارد؟ و آيا تكرار آن موجب تعدد كفاره مى شود؟
ج ـ اگر مرد آن را بر سرش بگذارد كفاره دارد و عذر مذكور مسقط كفاره نيست. و اگر تكرار شد كفاره آن كه يك گوسفند است، به احتياط مستحب تكرار شود.
س 561 ـ بستن شال به كمر براى محرم چه حكمى دارد؟
ج ـ روى شكم مانعى ندارد ولى روى سينه نبندند.
س 562 ـ كمربند اگر دوخته نباشد جايز است روى لنگ ببندند يا خير؟ مانند هميانهايى كه شبيه كمربند است و روى لنگ به كمر مى بندند؟
ج ـ مانعى ندارد. هر چند بهتر است نبندند.
س 563 ـ كفاره پوشاندن صورت براى بانوان چيست؟
ج ـ كفاره لازم نيست. گرچه احتياط است كه يك گوسفند براى كفاره بدهد.
س 564 ـ كسى كه احرام را فراموش كرده و اعمال عمره و حج را بدون احرام تمام كرده و فعلا متوجه شده چه وظيفه اى دارد؟
ج ـ در فرض مزبور عمره و حج او صحيح است.
س 565 ـ در فرض سابق اگر عمداً مرتكب محرمات احرام شده باشد چه وظيفه اى دارد؟
ج ـ كفاره بر او واجب نيست.
(صفحه226)
س 566 ـ كشتن مگس، پشه و حشرات خاكى در حال احرام چه حكمى دارد؟
ج ـ اگر موجب اذيت و آزار باشند مانعى ندارد.
طواف
س 567 ـ آيا نيّت طواف را مى توان قبل از رسيدن به حجرالاسود گفت و تا زمانى كه به ركن مى رسد در نظر داشت يا حتماً بايد هنگام رسيدن به ركن نيّت را بگوييم؟
ج ـ احتياط در اين است كه قبلاً نيت كند كه طواف را از مقابل ركن شروع مى كنم. و لازم نيست كه هنگام رسيدن به ركن نيت را بگويد.
س 568 ـ كسى كه غسل مس ميت بر او واجب بوده و نمى دانسته و به عمره مفرده رفته و كليه اعمال را انجام داده است. فعلاً در ايران متوجه شده، وظيفه او چيست؟
ج ـ چنانچه بعد از مس ميت يك غسل واجب مثل غسل جنابت انجام داده باشد، كليه اعمال او صحيح است. اما اگر غسل واجبى انجام نداده است طواف و نماز طواف او باطل است و بايد طواف عمره و طواف نساء و نمازهاى آنها را دو مرتبه انجام دهد، و بنابر احتياط بعد از طواف عمره و نماز آن، سعى را نيز اعاده كند. و اگر خودش نمى تواند برود، نايب بگيرد و تا زمانى كه طواف نساء صحيحاً انجام نشده، بايد از زن اجتناب كند.
س 569 ـ وظيفه زنى كه پس از احرام عمره تمتع و قبل از طواف حائض شده، نسبت به بقيه اعمال چيست؟
ج ـ اگر به واسطه حيض نمى تواند طواف را بجا آورد و اگر بخواهد بماند تا
(صفحه227)
پاك شود ترس دارد كه وقت وقوف به عرفات بگذرد، به حج افراد عدول كند و پس از بجا آوردن آن، عمره مفرده بجا آورد و حج او صحيح است و كافى از حجة الأسلام است.
س 570 ـ زنى در ميقات حائض بود. به احرام عمره مفرده محرم مى شود. بعد از ورود به مكّه و يك روز قبل از عزيمت كاروان به وطن پاك مى شود. بعد از غسل و طهارت اعمال عمره مفرده را انجام مى دهد و پدرش احتياطاً طواف عمره مفرده و طواف نساء، را به نيابت او انجام مى دهد. روز بعد كه به وطن برمى گردد لك مى بيند چون قبل از ده روز لك ديده است، آيا طواف و نماز نيابتى كه پدرش احتياطاً برايش انجام داده كفايت مى كند؟
ج ـ احتياط انجام شده بجا بوده و طواف و نماز نيابتى كفايت مى كند.
س 571 ـ افراد بيمار و معلولى كه نمى توانند بدن و لباس احرام خود را پاك نگهدارند، براى طواف و نماز طواف چه بايد بكنند؟
ج ـ در فرض سؤال، حكم مسلوس را دارند. و در صورت حرجى بودن يا تعذر تطهير بدن و لباس، طواف و نماز آنها صحيح است.
س 572 ـ بعضى از معلولين با خود كيسه بول دارند (چون با حركت بدن از آنان بول خارج مى شود) اين افراد براى طواف و نماز طواف چه وظيفه اى دارند؟
ج ـ اگر وقت دارند كه بتوانند با بدن و احرام پاك طواف و نماز را با وضو انجام دهند، بايد آن وقت را انتخاب كنند. و طواف و نماز را با وضو و بدن پاك انجام دهند و بقيه اعمال را بعد از آن انجام دهند. و اگر چنين وقتى ندارند چنانچه مشقت نداشته باشد، براى هر بار كه حدث صادر شود خود را تطهير كنند و يك وضو بگيرند. و اگر مشقت دارد براى طواف يك وضو بگيرند و براى نماز هم يك وضو بگيرند. و بنابر احتياط واجب نايب هم
(صفحه228)
بگيرند.
س 573 ـ كودكى را محرم كرده اند و طواف مى دهند، آيا طهارت بدن و لباس كودك در حال طواف لازم است؟ و چنانچه قبل از طواف او را تطهير كنند براى يك طواف كافى است و وارسى بين طواف لازم نيست؟
ج ـ بلى لازم است. و وارسى در بين طواف لازم نيست. ولى اگر متوجه شدند كه لباس و بدن او نجس شده، احتياط اين است كه آنها را تطهير كنند.
س 574 ـ آيا نجاست معفوّ در نماز، در طواف نيز معفوّ است؟ و حكم محمول متنجس در طواف چيست؟
ج ـ احتياط واجب آن است كه از نجاساتى كه در نماز عفو شده و از محمول متنجس اجتناب شود.
س 575 ـ اگر در اثناى طواف ساتر طواف كننده كنار رفت و متوجّه نشد و به همان حال مقدارى طواف را انجام داد وظيفه اش چيست؟ و اگر بعد از طواف متوجه شد حكم چگونه است؟
ج ـ طواف صحيح است و از همانجا كه متوجه شد خود را مستور كند و طواف را تمام كند و چنانچه بعد از تمام شدن طواف متوجه شد، طواف صحيح است و اعاده لازم نيست.
س 576 ـ خانم ها در هنگام زيادى جمعيت اگر بخواهند طواف را در محدوده 5/26 ذراع بجا آورند نامحرم به آنها تنه مى زنند، تكليف آنها چيست؟
ج ـ لازم است طواف را در محدوده انجام دهند و حتى الامكان مراقب دور بودن از تنه زدن نامحرمان باشند.
س 577 ـ اگر بعضى افراد ناآگاه هنگام سعى و طواف معصيت كنند مثلاً به بدن
(صفحه229)
زن نامحرم نگاه كنند، يا با آنان تماس پيدا كنند، آيا به طواف و سعى آنها ضرر مى زند؟
ج ـ طواف و سعى آنها صحيح است هر چند كار حرامى مرتكب شده اند.
س 578 ـ چنانچه انجام طواف مستحبى مستلزم تماس با بدن نامحرم شود، آيا انجام چنين طوافى جايز است؟
ج ـ در هنگام خلوت كه مستلزم تماس حرام نيست طواف مستحبى بجاآورد.
س 579 ـ كسى كه سه يا چهار دور از طواف را انجام داده و از انجام بقيه آن عاجز شده است، وظيفه او چيست؟
ج ـ اگر بعد از رفع عذر مى تواند اعاده يا اتمام كند بايد خودش آن را بجاآورد اگر چه با تخت روان باشد، و اگر امكان آن نيست بايد نايب بگيرد تا باقيمانده طواف را انجام دهد، و پس از طواف خود شخص نماز طواف را بخواند. و احتياط اين است كه پس از نماز، نايب طواف را از نو اعاده كند و نماز را هم خودش و هم نايب اعاده كند.
س 580 ـ آيا بيمار يا زن حائض مى تواند بلافاصله نايب بگيرد و محل شود. يا بايد تا آخر وقت صبر كند؟
ج ـ با اطمينان به بقاى عذر تا ضيق وقت، مى تواند بلافاصله نايب بگيرد و محل شود. وگرنه بنابر احتياط واجب بايد صبر كند.
س 581 ـ كسى كه طواف مى كند ناچار مى شود كه با ديوار حجراسماعيل برخورد كند، آيا طواف او اشكال پيدا مى كند؟
ج ـ خير. ولى دستش را در حال طواف نبايد روى ديوار قرار دهد.
س 582 ـ در طواف چنانچه به ركن يمانى برسد. خيال كند به حجر رسيده و
|
