صفحه 509
ـ همانطور كه در مساله قبل ذكر شد برادر وخواهر پدرى ارث نمى برند و ارث تنها به برادر وخواهر مادرى و برادر و خواهر پدر و مادرى به تفصيل زير مى رسد:
الف ـ اگر تنها يك برادر يا خواهر مادرى داشته باشد 61 مال ميت به او ميرسد و بقيه مال به خواهر و برادر پدرى و مادرى مى رسد كه طبق مسأله 2897 بين آنها تقسيم مى شود (حتى اگر يك نفر هم باشد بقيه مال به او مى رسد).
ب ـ اگر چند برادر يا چند خواهر يا چند خواهر و برادر مادرى داشته باشد سهم آنها31 مى شود كه بين انها بالسويه تقسيم مى شود و بقيه مال به خواهر و برادر پدر و مادرى مى رسد كه طبق مسأله 2897 بين آنها تقسيم مى شود (حتى اگر يك نفر هم باشد بقيه مال به او مى رسد).
مسأله : اگر ميت برادر و خواهر پدر و مادرى نداشته باشد ولى برادر و خواهر پدرى و برادر و خواهر مادرى داشته باشد برادر و خواهر پدرى جايگزين برادر و خواهر پدر و مادرى شده و طبق تفصيلى كه در مساله قبل بيان شد از ميت ارث مى برند يعنى61 يا31 مال به برادر و خواهر مادرى مى رسد و بقيه بين برادر و خواهر پدرى تقسيم مى شود كه هر برادر دو برابر سهم هر خواهر مى برد.
مسأله : اگر وارث ميت همسر و خواهر و برادر متوفى باشند:
ـ همسر ميت اگر زن او باشد 41 واگر شوهر او باشد 21 ارث مى برد و بقيه مال طبق تفصيل زير بين خواهر و برادر ميت تقسيم مى شود:
الف ـ اگر همه خواهر و برادر پدرى يا پدر و مادرى باشند به گونه اى تقسيم مى شود كه سهم هر برادر دو برابر هر خواهر بشود.
ب ـ اگر همه خواهر و برادر مادرى باشند بقيه مال بين آنها بالسويه تقسيم مى شود.
جـ اگر بعضى خواهر و برادر مادرى و بعضى خواهر و برادر پدر و مادرى باشند اگر برادر يا خواهر مادرى يك نفر باشد سهم او 61 و اگر چند نفر باشند سهم آنها 31 اصل مال مى شود كه بين آنها بالسويه تقسيم مى شود و بقيه بين خواهر و برادر پدر و مادرى طبق مسأله 2897 تقسيم مى شود.
د ـ اگر بعضى خواهر و برادر مادرى و بعضى پدرى و بعضى پدرى و مادرى باشند
صفحه 510
همانطور كه قبلا گذشت برادر و خواهر پدرى ارث نمى برند و بقيه مال طبق فرض ج مسأله 2897 بين خواهر وبرادرهاى ديگر تقسيم مى شود.
هـ ـ اگر بعضى برادر و خواهر پدرى و بعضى مادرى باشند خواهر و برادر پدرى احكام خواهر و برادر پدر و مادرى را پيدا مى كنند و طبق فرض ج مسأله 2897 بقيه مال بين آنها تقسيم مى شود.
مسأله : اگر تمام برادر و خواهرهاى ميت قبل از او از دنيا رفته باشند فرزندان آنها از ميت ارث مى برند و براى تقسيم ارث فرض مى كنند كه آنها زنده هستند و سهم الارث آنها را تعيين نموده وسپس آنرا بين فرزندان آنان تقسيم مى كنند (رعايت اين نكته لازم است كه سهم الارث برادر و خواهر پدرى يا پدر و مادرى بين فرزندان آنها طورى تقسيم مى شود كه هر پسر دو برابر هر دختر ارث ببرد ولى سهم الارث برادر و خواهر مادرى بين فرزندان آنها بالسويه تقسيم مى شود).
اجداد وخواهر برادر
مسأله : اگر وارث ميت هم جد وجده بودند وهم خواهر و برادر جد در حكم برادر و جده در حكم خواهر قرار گرفته و مثل آنها ارث مى برند مثلا اگر وارث ميت در طبقه دوم عبارتند از جد پدرى و سه برادر پدرى و مادرى باشند مال ميت به چهار قسمت تقسيم شده و هر يك، يك سهم مى برند.
مسأله : اگر علاوه بر اجداد وبرادر همسر ميت هم باشد همسر سهم خود را مى برد يعنى اگر زن باشد 41 واگر شوهر باشد 21 و بقيه بين اجداد و خواهر و برادر ميت طبق مسأله سابق تقسيم مى شود.
مسأله : اگر جد و جده يا يكى از آنها زنده باشند ولى تمام برادر و خواهرهاى او مرده باشند فرض مى كنيم كه خواهر و برادرهاى او زنده هستند و در كنار جد وجده سهم الارث آنها تعيين مى شود سپس سهم الارث جد و جده به خود آنها پرداخت و سهم الارث برادر و خواهر بين فرزندان آنها طبق مسأله 2903 تقسيم مى شود.
مسأله : اگر فرزندان خواهر و برادر هم قبل از متوفى مرده باشند نوه هاى آنها از
صفحه 511
متوفى ارث مى برند ولى بايد توجه داشت كه تا يك نفر از فرزندان خواهر وبرادر زنده باشند نوه ها ارث نمى برند.
مسأله : تا يك نفر از طبقه دوم ارث زنده باشند (ولو نوه يا نتيجه خواهر و برادر باشند يا جد يا جده دوم يا سوم ميت باشند) افراد طبقه سوم ارث نمى برند.
طبقه سوم نسبى
مسأله : طبقه سوم عبارتند از عمو و عمه و دايى و خاله و فرزندان آنها كه اگر از طبقه اول و دوم كسى نباشند اينها از ميت بنابر احكام آينده ارث مى برند.
مسأله : عمو و عمه يعنى برادر و خواهر پدر متوفى كه اگر پدر و مادر آنها با پدر و مادر پدر متوفى يكى باشند آنان را عمو و عمه پدر و مادرى گويند و اگر فقط پدر آنها با پدر پدر متوفى يكى باشد و مادرشان فرق كند آنان را عمو وعمه پدرى گويند و اگر تنها مادر آنان با مادر پدر متوفى يكى باشد آنان را عمو وعمه مادرى گويند.
مسأله : دايى و خاله يعنى برادر و خواهر مادر متوفى كه به ترتيب مساله قبل به دايى و خاله پدر و مادرى و دايى و خاله پدرى و دايى و خاله مادرى تقسيم مى شوند.
مسأله : اگر وارث فقط يك نفر از طبقه سوم باشد تمام مال ميت به او مى رسد مثلا اگر يك عمو يا يك دايى داشته باشد تمام مال به عمو يا دايى مى رسد وفرقى نمى كند پدرى باشد يا مادرى يا پدر و مادرى.
عمو وعمه
مسأله : اكر وارث متوفى فقط چند عمه يا چند عمو باشند اموال متوفى بين آنان بالسويه تقسيم مى شود و در اين فرض فرقى نمى كند كه همه پدرى باشند يا مادرى يا پدر و مادرى.
مسأله : اگر وارث ميت تنها چند عمو و عمه پدر و مادرى يا پدرى باشند مال بين آنان به طورى تقسيم مى شود كه عمو دو برابر عمه ارث ببرد.
مسأله : اگر وارث متوفى تنها چند عمو و عمه مادرى باشند چون دقيقا معلوم
صفحه 512
نيست كه سهم آنان به چه صورتى باشد بايد بنابر احتياط واجب با همديگر مصالحه نمايند.
مسأله : اگر وارث همسر و چند عمو و عمه باشند همسر اگر شوهر باشد 21 و اگر زن باشد 41 ارث مى برد و بقيه مال به ترتيبى كه در مسائل قبل گفته شد بين عمو و عمه تقسيم مى شود.
مسأله : اگر ميت چند عمو و عمه پدر و مادرى و پدرى و مادرى داشته باشد:
الف ـ با وجود عمو و عمه پدر و مادرى عمو و عمه پدرى ارث نمى برند و مال تنها بين عمو و عمه پدر و مادرى و عمو وعمه مادرى به تفصيل زير تقسيم مى شود:
الف ـ 1: اگر متوفى فقط يك عمو يا عمه مادرى داشته باشد 61 مال به او مى رسد و بقيه مال بين عمو وعمه پدر و مادرى همانطور كه در مسأله 2914 بيان شد تقسيم مى شود.
الف ـ 2: اگر متوفى چند عمو و عمه يا چند عمو يا چند عمه مادرى داشته باشد 31 مال ميت به آنان مى رسد كه بالسويه بين آنان تقسيم مى شود (طبق مسأله 2915) و بقيه مال بين عمو و عمه پدر و مادرى به ترتيبى كه در مسأله 2914 بيان شد تقسيم مى شود.
الف ـ 3: در اين مساله فرقى نمى كند كه عمو و عمه پدر و مادرى يك نفر باشد يا چندنفر يعنى اگريك نفرباشد 65 مال در فرض يك و 32 مال در فرض دو به اومى رسد و اگر چندنفرباشند طبق آنچه درمسائل 2913و2914 بيان شداين مقداربين آنان تقسيم مى شود.
مسأله : اگر وارث ميت همسر و چند عمو و عمه باشند:
ـ همسر اگر شوهر باشد 21 و اگر زن باشد 41 ارث مى برد و عمو و عمه مادرى اگر يكى باشد 61 و اگر چند نفر باشند 31 بقيه مال را ارث مى برند و 32 بقيه مال به عمو و عمه پدر و مادرى يا پدرى طبق مسأله قبل تقسيم مى شود.
دايى وخاله
مسأله : اگر فقط يك دايى يا خاله وارث باشند تمام مال ميت به او مى رسد.
مسأله : اگر چند دايى يا خاله وارث باشند تمام مال بين آنان بالسويه تقسيم
صفحه 513
مى شود (به شرطى كه تمام آنان پدرى يا مادرى يا پدر و مادرى باشند).
مسأله : اگر همسر ميت با چند دايى و خاله وارث باشند:
ـ همسر اگر شوهر باشد 21 و اگر زن باشد 41 مال به او مى رسد و بقيه مال طبق مسائل گذشته بين دايى و خاله تقسيم مى شود.
مسأله : اگر وارث ميت چند دايى و خاله پدرى و مادرى و پدر و مادرى باشند:
ـ همانطور كه در مسائل سابق بيان شد با وجود دايى يا خاله پدر و مادرى دايى و خاله پدرى ارث نمى برند بنابر اين مال ميت به صورت زير بين دايى و خاله مادرى و پدر و مادرى تقسيم مى شود:
1 ـ اگر فقط يك دايى يا خاله مادرى باشد 61 مال متوفى به او مى رسد و بقيه مال بين دايى و خاله پدر و مادرى بالسويه تقسيم مى شود.
2 ـ اگر چند دايى و خاله مادرى يا چند دايى يا خاله مادرى داشته باشد 31 مال ميت به آنان ميرسد كه بين آنها بالسويه تقسيم مى شود و بقيه مال نيز بين ورثه پدر و مادرى بالسويه تقسيم مى شود.
مسأله : اگر وارث ميت عبارت باشند از دايى وخاله پدرى و دايى و خاله مادرى چون دايى و خاله پدر و مادرى وجود ندارند دايى و خاله پدرى ارث مى برند و در تقسيم ارث احكام دايى و خاله پدر و مادرى را خواهند داشت ودر كنار دايى و خاله مادرى طبق مساله قبل ارث مى برند.
مسأله : اگر وارث ميت علاوه بر دايى و خاله همسر ميت هم باشد:
ـ همسر اگر شوهر باشد 21 واگر زن باشد 41 مال را ارث ميبرد و دايى و خاله مادرى هم اگر يكى باشند 61 و اگر چند نفر باشند 31 از بقيه مال را ارث مى برند و 32 بقيه مال بين دايى و خاله پدر و مادرى يا پدرى طبق مسئله قبل تقسيم مى شود.
عمو وعمه ودايى وخاله
مسأله : اگر وارث ميت عبارت از عمو وعمه يا يكى از آنان و دايى و خاله يا يكى از آنان باشند:
صفحه 514
ـ عمو و عمه كه از جانب پدر منتسب به ميت هستند سهم الارث پدر يعنى 32 اصل مال را ارث مى برند كه طبق مسائل 2913 تا 2917 بين آنان تقسيم مى شود و دايى و خاله كه از جانب مادر به ميت انتساب دارند سهم الارث او يعنى 31 از اصل مال ارث مى برند كه طبق مسائل 2919 تا 2923 بين آنان تقسيم مى شود.
مسأله : اگروارث ميت علاوه برچند عمو وعمه ودايى وخاله همسرميت نيز باشد:
ـ همسر ميت اگر شوهر باشد 21 و اگر زن باشد 41 ارث ميبرد و 31 اصل مال ميت به دايى و خاله مى رسد كه طبق مسائل 2919 تا 2923 بين آنان تقسيم مى شود و بقيه مال بين عمو و عمه طبق مسائل 2913 تا 2917 تقسيم مى شود.
ـ توجه به اين نكته لازم است كه سهم همسر از سهم دايى وخاله كسر نمى شود و تنها از سهم عمو و عمه كسر مى شود.
مسأله : اگر هيچيك از عمو وعمه و دايى. خاله ميت زنده نباشند فرزندان آنان جايگزين آنها شده و سهم الارث آنها را بر فرض اينكه پدرشان زنده باشد مى برند منتهى فرزندان عمو وعمه سهم خود رابه نحوى تقسيم مى كنند كه هر پسر دو برابر دختر ارث ببرد اما بين فرزندان دايى و خاله مال بالسويه تقسيم مى شود.
مسأله : اگر هيچيك از عمو وعمه و دايى و خاله و فرزندان آنان زنده نباشند عمو و عمه ودايى و خاله پدر يا مادر ميت از او ارث مى برند واگر اينها هم زنده نباشند فرزندان آنان ارث مى برند.
مسأله : وارث ميت فقط عموى پدرى ميت و پسر عموى پدر و مادرى ميت باشند ارث به پسر عموى پدر و مادرى مى رسد و عموى پدرى ميت ارث نمى برد و اين تنها مورد استثناء از قاعده كلى است كه در مساله قبل بيان شد البته اين در موردى است كه ميت عموى پدر و مادرى يا عموى مادرى يا دايى يا عمه نداشته باشد.
ارث زن وشوهر
مسأله : اگر زنى كه اولاد ندارد بميرد و شوهر داشته باشد نصف تمام مال او به شوهر مى رسد و بقيه مال او به ورثه ديگر طبق مسائل گذشته مى رسد و در اين مسئله
صفحه 515
فرقى نمى كند كه شوهر اولاد داشته باشد يا نداشته باشد.
مسأله : اگر زنى كه فرزند داشته باشد بميرد سهم شوهر او 41 تمام مال ميت مى شود بقيه اموال او به ورثه ديگر وفرقى نمى كند كه فرزندان زن از اين مرد باشد يا شوهر ديگر و فرقى نمى كند كه شوهر فرزند داشته باشد يا خير.
مسأله : اگر مردى كه فرزند ندارد بميرد و فرزند نداشته باشد 41 اموال او به زن او و بقيه اموال او به ورثه ديگر مى رسد كه طبق مسائل سابق بين آنان تقسيم مى شود و اگر ميت فرزند داشته باشد سهم زن 81 اموال او مى شود.
مسأله : در كليه مسائل سابق كه سهم الارث زن بيان شد:
الف: زن از اموال منقول شوهر ارث مى برد.
ب: زن از قيمت تاسيسات و ساختمان و درختان ارث مى برد ولى از عين آنها ارث نمى برد.
ج: زن از زمين هاى شوهر خود به طور كلى (نه از اصل ونه از قيمت) ارث نمى برد.
مسأله : براى قيمت گذارى درختان و ساختمان و تاسيسات مى توانند همانطور كه قيمت گذاران امروزه براى تقويم كل زمين و ساختمان عمل مى كنند يعنى زمين را جداگانه و درختان و تاسيسات و ساختمان را هم جداگانه قيمت كنند و نمى توانند به واسطه اينكه زن از زمين ارث نميبرد از قيمت درختان و تاسيسات وساختمان كسر كنند.
مسأله : چاه و مجرى آب قنات و آبى كه به تدريج از قنات يا چاه خارج مى شود هم حكم زمين را دارد و زن از آن ارث نمى برد.
ـ بلى از آبى كه در هنگام فوت ميت درچاه يا منشاء قنات وجود دارد مثل ميوه درخت ارث مى برد.
ـ زن از تمام تاسيسات و اجزاء ساختمان مثل كنتور آب و برق و گاز سيم كشى و لوله كشى و چيزهاى كه معمولا در خريد خانه همراه خانه معامله شده و عرفا جزء خانه محسوب مى شود ارث مى برد.
مسأله : زن بنابر آنچه بيان شد تنها از قيمت اموال غير منقول ارث ميبرد لذا نمى تواند به مقدار سهم الارث خود عين اموال را مطالبه كند همانطور كه ساير ورثه هم
صفحه 516
بايد پول اموال غير منقول را به زن بدهند البته اگر با هم مصالحه كنند مانعى ندارد.
مسأله : زن از قيمت اموال غير منقول در حال فوت متوفى ارث ميبرد بنابر اين اگر بعد از فوت ميت اموال افزايش قيمت داشت زن از قيمت افزوده شده ارث نميبرد همانطور كه از ساير نماءات و منافع ان ارث نميبرد البته در صورت افزايش قيمت مصالحه با زن ميت بسيار پسنديده است خصوصا اگر ندادن قيمت به جهت تاخير ورثه صورت گرفته باشد.
مسأله : اگر ميت بيش از يك زن داشته باشد:
الف: چنانچه ميت فرزند نداشته باشد 41 اموال ميت بين آنها بالسويه تقسيم ميشود.
ب: اگر ميت فرزند داشته باشد 81 اموال او بين زنها بالسويه تقسيم ميشود.
مسأله : اگر تنها وارث ميت همسر او باشد و هيچيك از ورثه ديگر در طبقات سه گانه نباشند
الف: اگر وارث شوهر باشد تمام مال ميت به او ميرسد
ب: اگر وارث فقط زن ميت باشد تنها 41 اموال ميت طبق بيان سابق به او ميرسد وبقيه مال ميت در اختيار مجتهد جامع الشرائط قرار مى گيرد.
مسأله : اگر زن مهريه خودش را نگرفته باشد ونبخشيده باشد بعد از مرگ شوهر ميتواند انرا مطالبه كتد و ورثه بايد از اصل مال ميت مهريه زن رامثل بقيه ديون ميت بدهند.
مسأله : آنچه مرد براى زن خريده وبه او هديه نموده ملك زن شده و جزءاموال ميت محسوب نميشود ولى آنچه خريده و در اختيار زن قرار داده مثل اكثر وسائل منزل جزءاموال او محسوب شده و بين ورثه تقسيم مى شود.
مسأله : اگر زن در طول زندگى مشترك كار كرده باشد يا مالى بدست آورده باشد ملك خودش ميباشد وجزء اموال شوهر محسوب نمى شود.
مسأله : اگر زن اموال يا حقوق خود را در اختيار شوهر قرار داده باشد
الف: اگر آنها را به شوهر بخشيده باشد نميتواند آنرا مطالبه كند.
ب: اگر اموال خود را در اختيار شوهر قرار داده باشد و شوهر آنرا مصرف كرده باشد نميتواند آنرا مطالبه كند.
صفحه 517
ج: اگر اموال خود را در اختيار شوهر قرار داده باشد و شوهر آنرا مصرف نكرده باشد ميتواند آنرا مطالبه كند.
د: اگر اموال و حقوق خود را به شوهر قرض داده باشد ميتواند همان مبلغ را مطالبه كند.
هـ : اگر اموال وحقوق خود را به شوهر داده تا با آن چيزى را به شراكت بخرد در آن چيز با شوهر شريك ميباشد و حق دارد سهم شراكت خود را مطالبه كند
و: البته در تمام موارد مذكور احتياط اين است كه با ورثه ديگر مصالحه كنند.
شرائط ارث زن و شوهر
مسأله : زن و شوهر در صورتى كه ازدواج دايم نموده باشند از همديگر ارث ميبرند و اگر ازدواج موقت كرده باشند و لو مدت آن طولانى باشد از همديگر ارث نمى برند.
مسأله : زن و شوهر در صورتى كه ازدواجشان به هر علتى باطل باشد ولو آنها ندانند از همديگر ارث نميبرند
الف: اگر انسان در مرضى كه احتمال مرگ او ميرود ازدواج كند و با آن زن نزديكى نكند تا از دنيا برود اين ازدواج باطل است و زن از مرد ارث نميبرد همانطور كه استحقاق مهريه را هم ندارد
ب: اگر انسان با يكى از زنهايى كه ازدواج با آنها باطل است ازدواج كند ويكى از آنها بميرد از همديگر ارث نميبرند هر چند در صورت جهل به مسئله استحقاق مهر المثل داردو ميتواند آنرا مطالبه كند
ج: اگر زنى كه مريض است با مردازدواج كند ازدواج صحيح است ولو قبل از همبستر شدن زن بواسطه آن مرض بميرد شوهر از او ارث مى برد.
صفحه 518
مسأله : در صورتى كه زن وشوهر طلاق گرفته باشند:
الف: اگر طلاق رجعى باشد و قبل از پايان عده زن يا شوهر بميرند ديگرى ازاو ارث مى برد.
ب: اگر طلاق بائن باشد از همديگر ارث نميبرند و لو هنوز عده تمام نشده باشد
ج: اگر شوهر در حال بيمارى زن خود را طلاق دهد وقبل از گذشتن دوازده ماه قمرى بميردزن از او با سه شرط زير ارث ميبرد:
ج ـ 1: هنوز ازدواج نكرده باشد.
ج ـ 2: شوهر زن را بدون در خواست او طلاق داده باشد.
ج ـ 3: شوهر بر اثر همان بيمارى مرده باشد.
مسأله : اگر زن طلاق خلع بگيرد يا مرد بر اثر ديگرى غير از بيمارى مذكور بميرد زن از او ارث نميبرد.
مسائل متفرقه ارث
مسأله : قران و شمشير و انگشتر و لباسى كه ميت براى پوشيدن تهيه نموده است ولو نپوشيده باشد به پسر بزرگتر ميت اختصاص دارد.
ـ اگر ميت چند قران يا شمشير يا انگشتر يا لباس داشته باشد همه آنها به پسر بزرگتر ميت ميرسد.
مسأله : اگر ميت قرض داشته باشد وقرض او بيشتر از تمام مال او باشد يا وصيت كرده باشد كه قرض او را از اين وسائل بدهند يا اين وسائل را به شخص ديگرى بدهند اين وسائل به پسر بزرگتر نميرسد.
مسأله : اگر ميت كافر باشد
الف: اگر تمام ورثه او هم كافر باشند ورثه طبق احكام ارث از او ارث مى برند.
ب: اگر بعضى از ورثه او مسلمان باشند و بعضى كافر فقط ورثه مسلمان او
صفحه 519
ارث ميبرند و به ورثه كافر ارث نميرسد.
ج: اگر همه ورثه او مسلمان باشند همه آنها طبق احكام ارث از او ارث ميبرند.
مسأله : اگر ميت مسلمان باشد
الف: اگرهمه ورثه او مسلمان باشند همه طبق احكام ارث از او ارث مى برند.
ب: اگر بعضى از ورثه مسلمان باشند و برخى از آنها كافر باشند تنها ورثه مسلمان ازاو ارث ميبرند.
ج: اگر همه ورثه او كافر باشند هيچيك از آنها از او ارث نميبرند و تمام مال ميت مسلمان در اختيار مجتهد جامع الشرائط قرار ميگيرد.
مسأله : اگر كسى شخصى را كه از او ارث ميبرد بكشد.
الف: اگراو را عمدا و به نا حق كشته باشد از او ارث نميبرد.
ب: اگر او راعمدا ولى از روى حق و به حكم حاكم شرع كشته باشد از او ارث ميبرد.
ج: اگر او را به صورت خطا يا شبه عمد بكشد از اموال ديگر او ارث ميبرد ولى از ديه او ارث نميبرد
مسأله : اگر كودكى از زنا متولد شود.
الف: اگر زن و مرد هر دو زنا كار باشند نه آنهااز كودك ارث ميبرند ونه كودك از آنهاارث ميبرد
ب: اگر يكى از آن دو زنا كار باشند ولى ديگرى فكر ميكرده كه حلال است كودك و زانى از همديگر ارث نميبرند ولى كودك نسبت به فردى كه فكر ميكرده حلال است ولد شبهه محسوب ميشود و ازيكديگر ارث ميبرند.
ج: اگر ولد الزنا ازدواج كند زن و فرزندان او طبق احكام ارث از او ارث ميبرند.
مسأله : اگر در بين كسانى كه ارث ميبرند كودكى باشد كه هنوز متولد نشده باشد:
الف: اگر بدانند پسر است يا دختر و يك نفر است يا دو نفر سهم الارث او
صفحه 520
را براى او كنار ميگذارند و اگر بعد از تولد معلوم شد اشتباه كرده اند يا كودك مرده به دنيا آمد جبران ميكنند.
ب: اگر بدانند يك نفر است ولى ندانند دختراست يا پسر سهم الارث يك پسر را براى او كنار ميگذارند و اگر بعد از تولد معلوم شود اشتباه شده جبران ميكنند.
ج: اگر ندانند كه چند نفر است و چه جنسى دارد بنا بر احتياط واجب سهم الارث دو پسر را براى او كنار ميگذارند و بعد از تولد اگر اشتباه شده بود جبران ميكنند.
مسأله : اگر چند نفر كه از همديگر ارث ميبرند مثل پدر و پسر و زن و شوهر در يك حادثه بميرند و معلوم نباشد كداميك اول مرده اند همه از يكديگر ارث ميبرند.
ـ در تقسبم ارث فرض ميكنيم كه اول يكى از آنها فوت نموده و بنا بر اين فرض اموال او را بين ورثه او تقسيم ميكنيم و سهم كسانى كه فوت كرده اند را به ورثه زنده آنها ميدهيم.
ـ سپس فرض ميكنيم كه ديگرى اول فوت نموده وبنا بر اين فرض اموال او را بين ورثه او تقسيم ميكنيم (در اين فرض كسى را كه در فرض سابق فرض كرده بوديم اول مرده است زنده فرض ميكنيم) و سهم الارث افرادى كه فوت شده اند را به ورثه زنده آنها ميدهيم.
| 
