Hukunci kashi da fitsari:
Mas'ala ta 61:wajibi ne
mutum yayin da zai biya bukatarsa ya rufe al'aurarsa daga sauran mutane wadan
da suke baligai ne. Koda kuwa mahaifiyarsa da kanwarsa ne ko kane. Sannan
mahaukaci ko karamin yaro idan suna gane abu suma wajibi ne a sirranta
al'aurarsa gabansu. Amma tsakanin miji da mata ba laifi suna iya ganin al'aurar junansu.
Mas'ala ta 62:Ba dole ba
ne mutum ya rufe al'aurarsa da wani tufafi na musamman ko da da hannu ne ya
wadatar.
Mas'ala ta 63:dole ne
mutum yayin kashi ko fitsari ya kauce wa alkibla ko ba ta baya.
Mas'ala ta 64:idan ya
kasance ya yin fitsari ko kashi mutum ya kalli alkibal ko ya ba ta baya , amma
ya kautar da al'aurarsa daga alkibla to bai isar ba,sannan idan ya kasance b
aya kallon kibla to mafi dacewa shi ne ya kauracewa juya al'aurarsa zuwa kibla.
Mas'ala ta 65:Yayin wanke
wurin fitsari ko kashi ba kaifi mutum ya kalli kibla ko ya bata baya.amma
mustahabbi ne ko a cikin wannan halin ya kauce ma yin hakan.
Mas'ala ta 66:Idan ya
kasance mutum ya zama dole ya juya zuwa libla don kaucewa daga wadnsu kada su
ga al'aurarsa ko sakamakon wani dalili da ya zana wajibi ya kauce zuwa kibla
babu laifi.
Mas'ala ta 67:,ya fi
dacewa yaro ya kauce wa kibla yayin kashi ko fitsari, Amma idan shi
da kanshi ya zauna ba dole ba ne a canza shi.
Mas'ala ta 68:Yin kashi ko
fitsariya haramta a wurare guda hudu:
1-A lungu da baya fita, sai
da izinin masu gidaje wajen.
2-A cikin fili ko kangon gida idan mai shi bai bad a izini ba.
3-A wuraren da suke na wasu
ne na musamman kamar wata makaranta.
4-makabartar musulmi idan ya
kasance rashin girmamamwa ne garesu.
Mas'ala ta 69:Ba a
tsarkake wurin fitsari da abin da ba
ruwa ba, idan aka gusar da fitsari ana iya tsarkake wurin da ruwa sau daya ya
wadatar,duk da cewa mafi dacewa a yi sau biyu.Amma wadanda suke yin fitsari in
dab a wurin da aka saba ba sakamkon wata matsala, dole ne a wanke sau biyu.
Mas'ala ta 70: Idan aka tsarkake wurin kashi da abin d
ruwa ba, to dole ne a tabbatar da cewa ya fita babu sauran shi.Amma don wari ko launi sun rage babu wani laifi.Idan aka wanke kashi
wankewar farko ya zama bau sauran kashin ba dole ban e sai an kara.
Mas'ala ta 71:Idan aka
tsarkake wurin kashi da dute ko wani makamancinsa duk da yake akwai matsala
wajen tsarkin amma yin salla da shi ba matsala.
Mas'ala ta 72:Ba dole ba ne a
goge wurin kashin da dutse guda uku ko takarda guda uku,ya isar a tsarkake
wurin da dutse ko takarda guda daya, amma ya zama na an goga a kalla sau
uku,amma idan aka gogen wurin da kashi ko wani abu dai day a kamata a girmama
shi, kamar takardar da akwai sunana Allah a kai, mutum ba zai iya yin salla bad
a wannan tsarkin.
Mas'ala ta 73:A wurare uku
kawai da ruwa ake iya tsarkake wurin kashi:
Na daya:Idan tare da kashin
wata najasa ta fito, kamar jini.
Na biyu:Idan najasar daga waje ta samun wajen kashin.
Na uku:Idan wurin kashin ya samu najasa fiye da yadda
aka saba.
Ban da wadan
nan wuraren ana iya tsarkake wurin kashin da ruwa ko da dutse da takarda kamar
yadda zamu fada a nan gaba, duk da cewa wankewa da ruwa ya fi.
Mas'ala ta 74:Idan mutum ya yi shakka akan cewa shin
ya yi tsarki ko bai yi ba,ko da ya kasance koda yaushe bayan ya gamakashi ko
fitsari yana yin tsarki, abin da ya fi shi ne, ya sake yi domin ya samu yakini.
Mas'ala ta 75:Idan mutum bayan ya yi salla sai ya yi skakka akan shin
ya tsarki ko bai yi ba, sallar day a yi ta inganta ,amma dole ya yi tsarki don
sallolin da zai yin an gaba.
Istibra'i:
Mas'ala ta 76:Istibra'i wani aiki ne mustahabbi da maza ke yi bayan
sun gama fitsari,Wannan aiki kuwa yana da kashe -kashe,amma wanda duk ya fi su
muhimmanci shi ne,wanda ake yi bayan an gama fitsari, Idan wurin da kashi yake
fita ya samu najasa yayin fitsari, sai a wanke wajen da farko, sannan sai a sa
hannun hagu daga kusa da in da kashi yake fita a matso zuwa farkon al'aura
sau uku, sai a sa babban yatsa bisa al'aura a sanya yatsa na tsakiya a karkashi
a matse zuwa kan al'aurar sau uku.sanan sai a kama kan ala'urar a matsae sau
uku.
Mas'ala ta 77:Ruwan da yake fita yayin da
mutum yake wasa da matarsa ana kiransa maziyyi, sannan kuma mai tsarki
ne.Sannan ruwan da yake fita bayan maniyyi ana kiransa waziyyi sannn mai tsarki
ne.Ammam ruwan da yake fitowa wata sa;a bayan fitsari ana kiransa wadiyyi, kuma
mai tsarki ne.saboda haka idan mutum bayan ya yi fitsari sannan ya yi Istibra'i
kamar yadda muka fada a sama, idan wani ruwa ya fito bayan nan, sai mutum ya yi
shakku akan cewa fitsari ne ko kuwa daya daga cikin abubuwan da muka fada,
hukuncinsa mai tsarki ne.
Mas'ala ta 78: Idan mutum ya yi shakku
akan cewa ya yi istibra'i ko kuwa bai yi ba, sannan sai wata lema ta fito daga
gare shi, sannan yana shakkun cewa shin mai tsarki ce ko kuwa? Hukuncinta najasa ne, domin ba da ya tabbas akan ya yi istibra'i.Saboda haka
idan ya riga ya yi al'walla ta ba ci, amma idan yana shakku akan cewa shin
istiba'in da ya yi shin ya yi dai- dai ko bai yi dai-dai ba, idan ya ji wata
lema hukuncinta mai tsarki ce sannan
idan ya yi alwalla ta inganta.
Mas'ala ta 79:Idan mutum bai yi istibra'i
ba sannan tsawon lokacin ya wuce kuma ya
samu yakini akan cewa fitsari bai rage ba a cikin al'aurarsa,, sai ya ji wata
lema ta fito daga gare shi , hukuncin wannan lema mai tsarki ce. Sannan alwallarsa ba ta ba ci ba.
Mas'ala ta 80: Idan mutum bayan ya yi
istibra'i sai ya yi alwalla, sannan sai ya ji wata lema, sai ya yi tunanin cewa
shin fitsari ne ko maniyyi? Wajibi ne ya yi wanka sannan ya yi alwalla don yin
ayyukan ibada.Amma idan dama ya kasance
bai yi alwalla ba to idan ya yi alwalla kawai ta wadatar.
Mas'ala ta 81:Mace ba ta yin istibra'i
don haka idan ta ji wata lema sai ta yi
shakku akan cewwa shin mai tsarki ce ko najasa, hukuncinnta mai tsarki ce,
sannan ba ta bata wanka ko alwalla.
Mustahabbai da makaruhai wajen kashi da fitsari:
Mas'ala ta 82:Mustahabbi ne mutum ya yi
kashi ko fitsari a wurin da ba wanda yake ganinsa,Sannan idan zai shiga bayi
mustahabbi ne ya shiga da kafar hagu sannan ya fito da kafar dama. Sannan mustahabbi ne mutum ya
rufe kansa yayin da yake kashi ko fitsari,sannan ya ba bangaren kafar hagunsa
nauyi.
Mas'ala ta 83:fuskantar rana ko wata
yayin kashi ko fitsari makaruhi ne, Amma idan mutum ya rufe al'aurarsa ba laifi
kuma ba makaruhine ba.Sannan makaruhi ne mutum ya kalli wajen da iska yake
bugawa yayin kashi ko fitsari, sannan haka nan a bisa hanya ko titi,sannan
makaruhi ne a cikin lungu ko kofar gida
ko karkashin itaciyar da take yin 'ya'ya.Sannan makaruhi ne cin wani abu
yayin kashin ko fitsari ko kuma dadewa a wajen,sannan makaruhi ne yin tsarki da
hannun dama.sannan haka nan yin magana yayin kashi ko fitsari makruhi ne idan
dai ba ya zama dole ba.Haka babu laifi mutum ya ambaci sunan Allah.
Mas'ala ta 84: Makaruhi ne yin fitsari
daga tsaye ko kuma yin fitsari bisa kasa mai tauri(hako)ko kuma akan ramin
dabbobi da kwari, haka nan yin fitsari a cikin ruwa, musamman ruwan da baya
gudu.
Mas'ala ta 85: mutum ya ki yin kashi ko fitsari alhali yana jinsa makaruhi ne,
idan har zai cutar ma dole ne ya kauce ma kin yinsa.
Mas'ala ta 86:Mustahabbi ne mutum kafin
ya yi salla ya yi fitsari ko kafin barci, sannan mustahabbi ne mutum ya yi
fitsari kafin ya yi jima'i ko bayan ya yi jima'i, bayan ya fitar da maniyyi.
|