(صفحه 66) باشد جايز نيست، و الاّ اشكالى ندارد.

هـ  ـ سرمه كشيدن:
مسأله 156 : كشيدن سرمه سياه كه زينت محسوب مى شود بر زن و مرد محرم حرام است، هر چند قصد تزيين نداشته باشد. و احتياط واجب اجتناب از مطلق سرمه است.
مسأله 157 : چنانچه براى مداوا سرمه بكشد مانعى ندارد.

و ـ حنا بستن
مسأله 158 : حنابستن اگر زينت محسوب شود و به قصد تزيين باشد حرام است.

نگاه كردن در آينه

مسأله 159 : نگاه كردن در آينه براى زن و مرد محرم
(صفحه 67) حرام است. ولى نگاه كردن به اجسام صاف و صيقلى و آب مانعى ندارد.
مسأله 160 :عكسبردارىوفيلمبردارى درحال احرام مانعى ندارد، اگر چه مستلزم نگاه به لنز و شيشه دوربين باشد.

ماليدن روغن و پماد چرب

مسأله 161 : ماليدن روغن و پماد اگر چه بوى خوش نداشته باشد بنابر اقوى حرام است، ولى كفاره ندارد. و اگر مشتمل بر بوى خوش باشد بنابر احتياط واجب كفاره آن يك گوسفند است.
مسأله 162 : پمادهايى كه براى عرق سوز شدن بدن و مداوا به كار مى رود مانعى ندارد.

ناخن گرفتن

مسأله 163 : گرفتن ناخن دست يا پا، با هر وسيله اى كه
(صفحه 68) باشد جايز نيست. مگر اينكه بقاى آن موجب اذيت و آزار محرم شود.
مسأله 164 : محرم نمى تواند ناخن خود را بگيرد. ولى مى تواند ناخن ديگرى را بگيرد. بنابراين گرفتن ناخن محرم ديگر به قصد تقصير براى محرم مانعى ندارد و صحيح است.

ازاله مو

مسأله 165 : ازاله مو از بدن خود يا ديگرى به هر وسيله اى كه باشد براى محرم حرام است، مگر در موارد ضرورت.
مسأله 166 : اگر هنگام وضو يا غسل مويى بدون قصد كنده شود اشكال ندارد.
مسأله 167 : كفاره تراشيدن يا ازاله موى سر به احتياط واجب يك گوسفند است.
(صفحه 69)

سايه قرار دادن

مسأله 168 : زير سايه قرار دادن بدن براى مردان در حال حركت و طى مسير در سفر ـ پياده يا سواره ـ حرام است. ولى براى زنان و كودكان اشكال ندارد.
مسأله 169 : در زير سايه قرار دادن فرقى بين سر و بدن نيست. لذا نشستن در ماشين سرپوشيده و سر خود را از شيشه يا سقف بيرون كردن خلاف احتياط وجوبى است.
مسأله 170 : حرمت استظلال آنجايى است كه محرم خود را زير سايبان مانند چتر و سقف قرار دهد. ولى اگر در كنار مانع باشد و خود را در سايه آن قرار دهد اشكالى ندارد، مثلا دركنار ماشين يا ديوار حركت كند هر چند خلاف احتياط استحبابى است.
مسأله 171 : حرمت سايه قرار دادن منحصر به سايبانى كه همراه انسان حركت كند مثل سقف ماشين و هواپيما است و شامل سايبان ثابت مثل تونل و پل نمى شود. لذا
(صفحه 70) عبور از زير پلهايى كه در جاده واقع شده و به ناچار بايد از آن جا عبور كرد اشكالى ندارد.
مسأله 172 : مرد محرم مى تواند در ايستگاههاى بين راه يا در مكه، زير سايبان برود; چون حرمت سايه قرار دادن مربوط به حال حركت و سفر كردن است. بنابراين براى رفتن از منزل خود در مكه تا حرم، مى تواند زير سايبان حركت كند.
مسأله 173 : تمام شهر مكه حتى محله هاى جديد آن منزل محسوب مى شود، لذا به محض ورود به مكه زيرسايبان رفتن مانعى ندارد، بنابراين مى تواند از محله هاى جديد مكه تامسجدالحرام با ماشين سرپوشيده برود.
مسأله 174 : كسى كه در مسجد تنعيم براى عمره مفرده محرم مى شود مى تواند با ماشين سرپوشيده تا مسجدالحرام يا خانه خود در مكه برود.