Back

Index

Next

m. 1085- mühür ya da üzerine secde yaptığı başka bir şey temiz olmalı, ama eğer mesela; mührü necis bir yaygı üzerine koyarsa veya mührün ِbür tarafı necis olur da alnını temiz tarafına koyarsa sakıncası yoktur.

m. 1086- alında çıban veya benzen bir şey olduğunda, mümkün olursa, alnın sağlam yeri ile secde etmeli, eğer mümkün olmazsa, yeri kazarak çıbanın geleceği yeri çukur bırakıp alnın sağlam tarafım secdeye yetecek kadar yere koymalıdır.

m. 1087- çıban veya yara bütün alnın tamamını kaplamışsa, alnın iki tarafından biriyle secde etmeli, eğer mümkün olmazsa çene ile, çene de mümkün olmazsa, ihtiyaten farz olarak yüzünün mümkün olan bir kısmıyla secde etmeli, yüzünden hiçbir yerle yapamazsa başının ِn tarafıyla secde yapmalıdır.

m. 1088- alnını yere ulaştıramayan kimse, eğitebildiği kadar eğilmeli ve yüksek bir şey üzerine koyduğu mühre veya üzerine secde sahih olan şeye "secde ediyor" denecek şekilde alnını koymalıdır. ancak mührü yukarı kaldırarak alnına yapıştırırsa secde sahih değildir. ama ellerinin içini, dizlerini ve ayak parmaklarım normal şekilde yere koymalıdır.

m. 1089- secde için hiç eğilemeyen kimse, secde için oturmalı ve başıyla işaret etmeli, her iki halde de eğer yapabilirse, mührü kaldırıp alnını ona koyması ihtiyaten farzdır. eğer başı ve gِzleriyle de işaret edemezse, kalben secdeye niyet etmeli ve ihtiyaten farz olarak elleri ve benzeri azasıyla secde için işaret etmelidir.

m. 1090- oturamayan bir kimse, ayakta secde niyeti yapar ve mümkün ise başıyla secde için işaret eder. eğer bunu yapamazsa gِzleriyle işaret eder (yani secde kastıyla gِzlerini yumar ve secdeden başını kaldırmak niyetiyle gِzlerini açar). bunu da yapamazsa kalbiyle secde niyeti yapar bu durumda elleri veya benzeri azasıyla secdeye işaret etmesi ihtiyaten farzdır.

m. 1091- iradesi dışında başını secdeden kaldırırsa, mümkünse başının tekrar secde yerine dِnmesine engel olmalıdır ve bu, secde zikrini okusa da okumasa da bir secde sayılır. eğer başını tutamaz ve iradesi dışında tekrar secdeye giderse, ikisi bir secde sayılır ve eğer zikrini okumamışsa okumalıdır.

m. 1092- insanın takiyye yapması gerektiği yerde yaygı ve benzeri şeyler üzerine secde yapabilir ve namaz için başka bir yere gitmesi gerekmez. ancak bulunduğu yerde hasır, taş veya üzerine secde edilmesi caiz olan herhangi bir şey olursa onun üzerine secde etmelidir.

m. 1093- bedenin üzerinde sakin duramadığı bir şey üzerine secde yapmak batıldır. ama içi dolu yatak gibi başı koyduktan sonra bir miktar aşağı gidip sakinleşirse secde yapmanın sakıncası yoktur.

m. 1094- çamur bir yerde namaz kılmaya mecbur olan kimse, eğer elbise ve bedeninin bulaşması onu zor duruma düşürmezse secde ve teşehhüdü normal şekilde yerine getirmelidir, eğer zor duruma düşürürse ayakta iken başıyla secdeye işaret edebilir, teşehhüdü ayakta okuyabilir. eğer secde ve teşehhüdü normal şekilde de yerine getirirse namazı sahihtir.

m. 1095- ضğle, ikindi ve yatsı namazlarının üçüncü rekatında olduğu gibi teşehhüt farz olmayan yerlerde ikinci secdeden sonra bir miktar oturup sonra diğer rekat için ayağa kalkmak daha iyidir; bu harekete dinlenme oturumu denir.

üzerine secde yapilmasi caiz olan Şeyler

m. 1096- yere ve yenilecek şeyler dışında yerden biten ağaç ve ağaç yaprağı gibi şeylere secde edilmelidir. yenilecek ve giyilecek şeylere secde caiz değildir. yine altın, gümüş, akik, firuze gibi madeni şeylere secde yapmak da batıldır. ama mermer, siyah taş gibi madeni taşlar üzerine secde yapmanın sakıncası yoktur.

m. 1097- üzüm ağacı yaprağına taze olduğu zaman secde etmek caiz değildir; ancak kuruduktan sonra onun üzerine secde yapılabilir.

m. 1098- yerden bitip hayvan yiyeceği olan ot ve saman gibi şeylere secde sahihtir.

m. 1099- yenilecek cinsten olmayan çiçekler üzerine secde etmek sahihtir. ama ِküzdili ve menekşe gibi yerden bitip ilaç için yenilen çiçek üzerine secde sahih değildir.

m. 1100- bazı şehirlerde yenilmesi normal ve bazı şehirlerde ise yenilmesi normal olmayan bitkiler üzerine ve yine ham meyve üzerine secde sahih değildir. ancak tütün üzerine secde sahihtir.

m. 1101- kireç ve alçı taşı üzerine secde sahihtir. hatta pişmiş kireç ve alçı, tuğla, toprak testi ve benzeri şeylere de secde yapılabilir.

m. 1102- saman veya ağaç gibi üzerine secde yapılması caiz olan bir şeyden yapılan kağıt üzerine secde yapılabilir. pamuktan yapılan kağıt üzerine secde yapmanın da sakıncası yoktur. ancak, ihtiyaten farz olarak ipekten yapılan kağıdın üzerine secde yapılmaz.

m. 1103- secde için en iyi şey, hazret-i seyyidü'ş- şüheda (imam hüseyn) aleyhisselamın toprağıdır, ondan sonra toprak, topraktan sonra taş ve taştan sonra bitkidir.

m. 1104- üzerine secde caiz olan bir şey yoksa, ya da var ama çok soğuk, sıcak veya takiyye ya da benzeri bir şeyden dolayı ona secde yapılamazsa, eğer elbisesi keten ve pamuktansa onun üzerine secde etmelidir, eğer başka bir şey dense onun üzerine secde etmelidir. o da olmazsa elinin üzerine, o da mümkün olmazsa ihtiyaten akik ve yüzük gibi madeni bir şeye secde etmelidir.

m. 1105- alnın üzerinde sakin durmadığı çamur ve gevşek toprağa, eğer alın bir miktar battıktan sonra sakin duruyorsa secde etmenin sakıncası yoktur.

m. 1106- birinci secdede mühür alına yapışır ve bunu kaldırmadan ikinci kez secde yaparsa sakıncası yoktur ve iki secde sayılır, ama mührü alnından kaldırması daha iyidir.

m. 1107- namazdayken üzerine secde yapılan şey kaybolur ve üzerine secde caiz olan başka bir şey olmazsa eğer vakit müsaitse ve başka bir yerde üzerine secdenin caiz olduğu diğer bir şey varsa namazı bozmalıdır, eğer vakit daralmışsa veya üzerine secdenin caiz olduğu bir şey olmazsa elbisesinin cinsi keten ve pamuksa, elbisesine secde eder, eğer başka bir şeydense onun üzerine, o da mümkün olmazsa eli üzerine ve eğer o da olmazsa ihtiyaten akik ve yüzük gibi madeni bir şey üzerine secde eder.

m. 1108- secde halinde iken alnını, secdenin batı! olduğu bir şeye koyduğunu anlarsa mümkün olduğu takdirde alnını onun üzerinden secdenin sahih olduğu bir şey üzerine çekmelidir. eğer vakit dar ise ضnceki meselede sِylenen açıklamaya gِre amel etmelidir.

m. 1109- alnını, üzerine secde yapmanın batıl olduğu şeye koyduğunu secdeden sonra anlarsa, sakıncası yoktur.

m. 1110- allah-u teala'dan başkası için secde yapmak haramdır. avam halktan bazısı, imamların aleyhimüsselam- kabirleri karşısında alınlarım yere koyuyorlar; eğer allah-u teala'ya şükür içinse sakıncası yoktur, yoksa haramdır.

secdenin müstehaplari ve mekruhlari

m. 1111- secdede bir kaç şey müstehaptır:

1- ayakta namaz kılan kimsenin başını rüku'dan kaldırıp tam olarak doğrulduktan sonra, oturarak namaz kılan kimsenin ise tam olarak oturduktan sonra, secdeye gitmek için tekbir alması.

2- erkeğin, secdeye gitmek istediği zaman ِnce ellerini, kadının ise ِnce dizlerini yere koyması.

3- alnın dışında burunun mühre veya üzerine secde yapılması caiz olan bir şeye koyması.

4- secdede parmaklarını birbirine bitiştirip, uçları kıbleye gelecek şekilde kulaklarının hizasına koyması.

5- secdede ihtiyacını gidermesi için allah'a dua etmesi; müstehap olan dualardan biri şudur:

(ey, kendisine dilekte bulunulanların en hayırlısı! ey ihsan edenlerin en iyisi! fazlından beni ve ailemi rızıklandır. doğrusu sen, büyük fazı sahibisin.)

6- secdeden sonra sol ayağının üzerine oturması ve sağ ayağının üstünün sol ayağının altı içine koyması, (buna "teberrük" denir).

7- her secdeden kalkıp oturduğunda bedeni sakinleştikten sonra tekbir alması.

8- birinci secdeden sonra, bedeni sakinleşince: "esteefirullahe rabbi ve etubu ileyh *** demesi. ***

9- secdeyi uzatması ve otururken ellerini bacaklarının üzerine koyması.

10- ikinci secdeye gitmek için bedeni sakin iken "allah- u ekber" demesi.

11- secdelerde salavat getirmesi.

12-  doğrulurken, ellerini, dizlerinden sonra yerden kaldırması.

13-  erkeklerin dirseklerini ve karnını yere koymamaları ve kollarını yanlarına yapıştırmamaları ve kadınların ise dirsek ve karınlarını yere koymaları ve bedenin uzuvlarını birbirine bitiştirmeleri.

secdenin diğer müstehapları tafsilatlı kitaplarda zikredilmiştir.

m. 1112- secdede kuran okumak mekruhtur. yine secde yerindeki toz toprağı gidermek için üflemek mekruhtur. eğer üfleme neticesinde ağızdan iki harf çıkarsa namaz batıldır. bunlardan başka, tafsilatlı kitaplarda zikredilen diğer mekruhlar da vardır.

kuran'in farz olan secdesi

(tilavet secdesi)

m. 1113- kuran-ı kerim'in şu dِrt suresinde bir secde ayeti vardır: ve'n-necm (en-necm), ikra (alak), elif-lam- mim tenzil (secde), hâ-mim (fussilet). insan secde ayetlerinden birini okursa veya dinlerse hemen secde yapması gerekir; eğer unutursa, aklına geldiği zaman secde yapmalısı farzdır, eğer dinlemez ama ayet kulağına ulaşırsa ihtiyaten farz olarak secde yapmalıdır.

m. 1114- insan secde ayetini okurken başka birisinden de işitirse, eğer onu dinlemişse iki secde yapması gerekir

m. 1115- namaz dışında secde halinde iken secde ayetini okursa veya başkasından dinlerse, başını secdeden kaldırıp yeniden secde yapması gerekir.

m. 1116- secde ayetini, radyo, televizyon veya teyp kasetinden duyarsa secde yapmalıdır.

m. 1117- ihtiyaten farz olarak kuran'ın farz olan secdesi yenecek ve giyilecek şeyler üzerine yapılmaz. ama namaz secdesi için gerekli diğer şartlara da uyulması gerekmez.

m. 1118- kuran'ın farz olan secdesinde, secde yapıyor denecek şekilde amel etmelidir. yani niyet ve zahiri secde gِrünümü yeterlidir.

m. 1119- kuran'ın farz olan secdesi niyetiyle alnını yere koyarsa, zikir etmese bile kafidir. zikir sِylemek müstehaptır. Şِyle demesi daha iyidir: ***

m. 1120- kuran'ın farz secdesinde tekbiret-ul ihram, teşehhüt ve selam yoktur; ancak ihtiyaten farz olarak alnı secdeden kaldırdıktan sonra tekbir almak gerekir.

teŞehhüt

m. 1121- insan, bütün farz namazların ikinci rekatlarında, akşam namazının üçüncü rekatında ve ِğle, ikindi ve yatsı namazının dِrdüncü rekatında ikinci secdeden sonra oturmalı ve bedeni sakin olduğu halde teşehhüt okumalıdır. yani şِyle demeli:

m. 1122- teşehhüdü, sahih arapça ile ve normal şekilde peş peşe okumalıdır.

m. 1123- teşehhüdü unutup ayağa kalkar ve rüku'dan ِnce teşehhüt okumadığını hatırlarsa, oturup teşehhüdü okumalı ve tekrar ayağa kalkmalı, o rekatta okunması gerekenleri okuyup namazı tamamlamalı; eğer rüku'da veya rükudan ondan sonra hatırlarsa namazı tamamlamalı ve namazın selamından sonra teşehhüdü kaza etmeli. unutulan teşehhüt için iki sehiv secdesi yapmalıdır.

m. 1124- teşehhüt halinde iken sol bacak üzerine oturup sağ ayağının üstünü sol ayağının iç kısmına koyarak teşehhütten ِnce: *** veya *** demesi müstehaptır yine ellerini bacaklarının üzerine koyması, parmaklarını birbirine bitiştirmesi dizleri hizasına bakması ve teşehhüdü bitirdikten sonra: *** demesi müstehaptır.

m. 1125- kadınların, teşehhüt okurken bacaklarını birbirine bitiştirmesi müstehaptır.

namazin selami

m. 1126- namazın son rekatındaki teşehhütten sonra, oturduğu halde ve bedeni sakinken:

demesi müstehaptır ve ondan sonra:

veya: *** demesi gerekir. ama eğer bu selamı sِylerse ondan sonra *** eklemesi de ihtiyaten farzdır.

m. 1127- namazın selamını unutursa, namaz hali bozulmadan, arkasını kıbleye dِnmek gibi bilerek veya bilmeyerek yapıldığında namazı batıl eden bir şeyi de yapmadan hatırlarsa, selam vermelidir; namazı sahihtir.

m. 1128- namazın selamını unutur ve namaz halinden çıktıktan sonra hatırlarsa namaz hali bozulmadan ِnce, arkasını kıbleye dِnmek gibi bilerek veya bilmeyerek yapıldığında namazı batıl eden bir şey de yapmamışsa namazı sahihtir. eğer namaz halinden çıkmadan ِnce, bilerek veya bilmeyerek yapıldığında namazı batıl eden bir şey yapmışsa namazı batıldır.

tertip

m. 1129- sureyi fatiha'dan ِnce okumak veya secdeleri rüku'dan ِnce yapmak gibi namazın (tertip) sırasını bilerek bozarsa, namaz batıl olur.

m. 1130- rüku' yapmadan ِnce secdeleri yapmak gibi namazın rükünlerinden birini unutup ondan sonraki rüknü yaparsa namaz batıldır.

m. 1131- secdeleri yapmadan ِnce teşehhüt okumak gibi bir rüknü unutup ondan sonra gelen rükün olmayan bîr şeyi yaparsa, rüknü yerine getirmeli ve yanlışlıkla ondan ِnce okuduğu şeyi yeniden okumalıdır ve ihtiyaten farz olarak her fazlalık için iki sehiv secdesi yapmalıdır.

m. 1132- fatiha'yı unutup rüku'a eğilmek gibi rükün olmayan bir şeyi unutup ondan sonraki rüknü yaparsa, namazı sahihtir ve ihtiyaten farz olarak unutulan fatiha için iki sehiv secdesi yapmalıdır.

m. 1133- fatiha'yı unutup sureyi okumak gibi rükün olmayan bir şeyi unutup, ondan sonra gelen rükün olmayan şeyi yerine getirirse, eğer sonraki rükne başlamışsa, mesela, rüku'da fatiha'yı okumadığını hatırlarsa devam etmeli, namazı sahihtir ve ihtiyaten farz olarak unutulan her farz için iki sehiv secdesi yapmalıdır. eğer sonraki rükne başlamamışsa, unuttuğu şeyi yerine getirmeli ve ondan sonra yanlışlıkla ِnce okuduğu şeyi yeniden okumalıdır ve ihtiyaten farz olarak her fazlalık için iki sehiv secdesi yapmalıdır.

m. 1134- birinci secdeyi ikinci secde veya ikinci secdeyi birinci secde zannıyla yaparsa namaz sahihtir ve onun birinci secdesi birinci secde ve ikinci secdesi ikinci secde sayılır.

muvalat

(namazın farzlarının, cüzlerinin peş peşe ve fasılasız olması)

m. 1135- insan, namazı muvalatıyla kılmalıdır. yani rüku, secdeler ve teşehhüt gibi namazın kısımlarını peş peşe yapmalıdır. namazda okuduğu şeyleri de normal olarak peş peşe okumalıdır. onların arasında, namaz kılıyor denmeyecek kadar fasıla bırakırsa, yanlışlıkla olsa bile namaz batıl olur.

m. 1136- namazda kasten harfler ve kelimeler arasında namaz hali bozulmayacak şekilde fasıla bırakılırsa namazı batıl olur. eğer sehven olursa, sonraki rükne başlamamışsa, o harfleri veya kelimeleri normal şekilde yeniden okumalıdır; eğer sonraki rükne başlamışsa namazı sahihtir. fakat iftitah tekbirinde kelimeler arasındaki fasıla, iftitah tekbiri şeklinden çıkacak kadar olursa namaz batıl olur.

m. 1137- rüku, secdeleri ve kunutu uzatmak ve büyük süreleri okumak, muvalatı bozmaz.

kunut

m. 1138- farz ve müstehap namazların hepsinde, ikinci rekatın rükusundan ضnce kunut okumak müstehaptır. bir rekat olan vitir namazında da rüku'dan ِnce kunut okumak müstehaptır. cuma namazının her rekatında bir kunut vardır; birinci rekatta rükudan ِnce ve ikinci rekatta rükudan sonra. ayat namazında beş kunut, ramazan ve kurban bayramı namazlarının birinci rekatında beş kunut ve ikinci rekatında dِrt kunut vardır.

m. 1139- kunut okumak istediğinde ihtiyaten farz olarak ellerini yüzü hizasına kaldırmalı ve avuçlarının içini gِkyüzüne doğru açarak yan yana tutması ve başparmak dışındaki parmaklan birbirine bitişilmeli ve avuçlarının içine bakması müstehaptır

m. 1140- kunutta herhangi bir zikri okumak, hatta bir "sübhanellah" bile olsa kafidir. Şu zikri okumak daha iyidir: ***

m. 1141- insanın, kunutu yüksek sesle okuması müstehaptır. ama namazı cemaatle kılan kimsenin sesini cemaat imamı işitecekse, ona, kunutu yüksek sesle okumak müstehap değildir.

m. 1142- eğer bilerek kunut okumazsa kazası yoktur. unutarak okumaz ve rüku miktarı eğilmeden hatırlarsa, doğrulup okuması müstehaptır, eğer rüku'da hatırlarsa rüku'dan sonra ve eğer secdede hatırlarsa, namazın selamından sonra kaza etmesi müstehaptır.

namazin tercümesi

1- fatiha suresinin tercümesi:

dünyada mümin ve kafire merhamet eden ve ahirette yalnızca mümine merhamet eden allah'ın adıyla başlıyorum.

hamd, bütün varlıkları terbiye eden allah'a mahsustur.

dünyada mümin ve kafire, ahirette ise mümine merhamet eder.

kıyamet gününün ihtiyar sahibi ve malikidir.

yalnız sana ibadet eder ve yalnız senden yardım dileriz. ***

bizi doğru yola (islam dinine) hidayet et.

kendilerine nimet verilen (peygamber ve peygamberin yerine oturanlar) yoluna.

gazap ettiklerinin ve yolunu şaşırmışların yoluna değil.

2- ihlas suresinin tercümesi

de ki: (ey muhammedi) o allah tektir.

allah her şeyden müstağnidir.

o, doğurmamış ve doğrulmamıştır.

hiçbir şey o'na denk değildir.

3- rüku ve secdelerin zikirleriyle onlardan sonra gelen müstehap zikirlerin tercümesi:

benim büyük rabbim, her türlü kusur ve noksanlıktan pâk ve münezzehtir ve ben, o'na hamd etmekteyim.

benim her şeyden yüce olan rabbim her türlü kusur ve noksanlıktan münezzehtir ve ben o'na hamd etmekteyim.

allah, kendisini hamd ederim hamdını işitir, kabul eder.

beni terbiye edici olan allah'tan mağfiret ve bağışlanmamı diliyorum ve o'na dِnüyorum.

allah'ın yardımı ve verdiği kuvvetle ayağa kalkıyor ve oturuyorum.

4- kunutun tercümesi:

hilm ve kerem sahibi ve bir tek olan allah'tan başka (ِvgü ve kulluğa layık olacak) ilah yoktur.

yüce ve büyük merhamet sahibi allah'tan başka (kulluğa layık) allah yoktur.

yedi kat gِğün ve yedi kat yerin yaratıcısı olan allah, (eksiklik ve kusurdan) münezzehtir.

gِklerde, yerlerde ve ikisi arasında bulunan her şeyin ve yüce arş'ın rabbidir.

hamd ve sena, bütün mevcudatı terbiye eden allah'a mahsustur.

5- tesbihat-ı erbaa'nın tercümesi:

yani, allah pak ve münezzehtir. bütün hamtlar allah teala'ya mahsustur. bir tek olan allah'tan başka (kulluğa layık) ilah yoktur. o, tavsif edenlerin tavsifinden yücedir.

6- teşehhüt ve selam'ın tercümesi:

hamd allah'a mahsustur ve şahadet ederim ki bir tek olan allah'tan başka kulluğa layık bir ilah yoktur ve o'nun ortağı yoktur.

muhammed (sallallahu aleyhi ve âlihi'nin,) o'nun kulu ve resulü olduğuna şahadet ederim.

allah'ım! muhammed'e ve âl-i muhammed'e rahmet gِnder.

peygamberin şefaatini kabul eyle ve onun derecesini, kendi katında yücelt.

ey allah'ın nebisi, selam ve allah'ın rahmet ve bereketi senin üzerine olsun.

bizlerin (namaz kılanların) ve allah'ın iyi kullarının üzerine âlemlerin rabbinden selam olsun.

allah'ın selam, rahmet ve bereketi siz (müminlerin) üzerine olsun.

namazin takibati

m. 1143- insanın, namazdan sonra bir miktar takibe, yani zikir, dua ve kuran okumaya meşgul olması müstehaptır. yerinden ayrılmadan abdest, gusül ve teyemmümünü bozmadan yüzü kıbleye karşı olarak okumak daha iyidir. takibin arapça olması gerekli değildir. ama dua kitaplarında tavsiye edilen duaları okuması daha iyidir. ve çok tavsiye edilen takiplerden biri hz. zehra selamullahi aleyha'nın teşbihidir, ki şu şekilde okunmalıdır:

34 defa *** allah-u ekber".

sonra 33 defa *** "elhamdülillah”.

sonra 33 defa *** "sübhanellah".

Back

Index

Next