فهرست مطالب

ابتدايى است، و امّا به منظور دفاع از اصول و ارزش هاى انسانى و الهى است. به سخنِ ديگر، جهاد با اين كه جنگى ابتدايى است و امّا در حقيقت تدافعى است; يعنى دفاع از اصول و نواميس توحيدى است.

جنگ امام حسين (عليه السلام) با يزيد و يزيديان، به منظور دفاع از اصول و نواميسى بود كه به وسيله خاندان ابوسفيان در حال تباه شدن بود. و امّا نكته اى را كه نبايد از نظر دور داشت، اين است كه دفاع از اصول و ارزش ها، تنها به كشتنِ مهاجم نيست; بلكه گاهى با كشته شدنِ مدافع، تحقّق پيدا مى كند. براى همين، در قران كريم و همين طور، در روايات رسيده از پيامبر (صلى الله عليه وآله) و اهلِ بيت آن حضرت، شهادت از جايگاهى رفيع برخوردار است:

وَلاَ تَحْسَبَنَّ الَّذِينَ قُتِلُوا ْفِى سَبِيلِ اللَّهِ أَمْوَ تَام بَلْ أَحْيَآءٌ عِندَ رَبِّهِمْ يُرْزَقُونَ).⁽¹⁾

و كسانى را كه در راه خداوند كشته شده اند، مرده مپندار كه زنده اند و نزد پروردگارشان روزى مى برند.

شهادت در راه خدا و اعتلاى اسلام و تحقّق ارزش هاى الهى، از مهمّ ترين آرزوهاى اولياى الهى است. على (عليه السلام) در پايان منشورى كه به مالك اشتر نوشته است از خداى تعالى مى طلبد كه سرانجامِ او و مالك را به شهادت پايان بخشد:

وَ أَنَا اَسْئَلُ اللهَ بِسَعَةِ رَحْمَتِهِ، وَعَظِيمِ قُدْرَتِهِ وَ... وَاَنْ يَخْتِمَ لِي وَلَكَ بِالسَّعَادَةِ وَالشَّهَادَةِ، اِنَّا اِلَيْهِ رَاغِبُونَ.⁽²⁾

و من از خداى مى خواهم با رحمتى فراگير كه او راست و قدرت بزرگ او بر انجام هر گونه درخواست... و اين كه كار من و

تو را به سعادت به پايان رساند و شهادت نصيب مان گرداند كه ما آن را خواهانيم.

آرى، امام حسين (عليه السلام) در شرايط اجتماعى و سياسى ويژه اى بود كه براى حفظ و پاسدارى از اسلام و دستاوردهاى بعثت حضرت محمّد (صلى الله عليه وآله) ، جز شهادت راه ديگرى نداشت. از اين رو، آگاهانه براى درگيرى با يزيد و يزيديان و رسوا كردن خاندان ابوسفيان قيام كرد و شهادت را به آغوش كشيد.⁽¹⁾

نتايج و آثار شهادت امام حسين (عليه السلام)

معاويه در دوره حكومت خود بر شام (دوران خليفه دوّم و سوّم)، با تلاشى مُجِدّانه توانسته بود پايگاهى به ظاهر استوار، براى خويش فراهم آورد، و مردم آن سامان را با خود همراه و به بخشش هاى خود اميدوار سازد. از اين رو، مردم شام همه طرفدار و كمك كار او بودند. و بدين ترتيب، موقعيت او در جهان