فهرست مطالب

پيامبر گرامى، بسيارى از آنان، به عمق و جوانب گوناگون آموزه هاى اسلام هنوز دست نيافته و از اسلام جز اقرار زبانى به توحيد و نبوّت و... بهره اى نداشتند;⁽¹⁾به عهده كسانى وانهد كه مدّعى ايمان بودند امّا خداوند در توصيفِ شان فرمود:

قُل لَّمْ تُؤْمِنُوا ْوَ لَـكِن قُولُوا ْأَسْلَمْنَا وَ لَمَّا يَدْخُلِ الاِْيمَـنُ فِى قُلُوبِكُمْ).⁽²⁾

بگو: ايمان نياورده ايد بلكه بگوييد: اسلام آورده ايم; و هنوز ايمان در دل هايتان راه نيافته است.⁽³⁾

آرى، شيعيان بر اين باورند كه زعامت دينى و رهبرى فكرى و سياسى مسلمانان، مهم ترين مسأله اجتماعى و انسانى است، تا آنجا كه امر به معروف و نهى از منكر و بقاى دينِ خدا وابسته به آن است، و از سوى خداوند به تصريح اعلام گرديده و به وسيله سنّت ـ روش عملى شخص پيامبر (صلى الله عليه وآله) ـ تأييد و تأكيد شده است. و اگر چنين نمى بود، به طور قطع، آئين اسلام كه براى تبيين معارف توحيدى و اجراىِ اصول عدالت و احسان است، از مسير اصلى و طبيعى خود منحرف مى گشت; چرا كه حقيقت، همواره در محاصره انسان هاىِ سوداگرِ هواپرستِ سودجوست، و اگر پاسدارى نشود، تحريف مى گردد; چنان كه آئين هاى آسمانى گذشته، از اين خطر مصون نماندند و به وسيله، حتّا آن ها
كه خود را متولّيان شريعت مى دانستند، تحريف شدند، تا آنجا كه پيامبرِ بعدى،

با اين كه پيامبرِ پيش از خود و تعاليم آسمانى او را تأييد مى كرد،
آن ها را منسوخ مى دانست:

فَبِمَا نَقْضِهِم مِّيثَـقَهُمْ لَعَنَّـهُمْ وَجَعَلْنَا قُلُوبَهُمْ قَـسِيَةً يُحَرِّفُونَ الْكَلِمَ عَن مَّوَاضِعِهِى وَنَسُوا ْحَظًّا مِّمَّا ذُكِّرُوا ْبِهِى وَلاَ تَزَالُ تَطَّـلِعُ عَلَى خَآلـِنَة مِّنْهُمْ إِلاَّ قَلِيلاً مِّنْهُمْ).⁽¹⁾

براى پيمان شكنى، لعنتشان كرديم و دل هايشان را سخت گردانيديم زيرا عبارات /1 را از جاى خويش پس و پيش مى كردند و بخشى از آن چه را بديشان يادآور شده بودند، از ياد بردند و تو پيوسته از خيانت آنان ـ جز شمارِ اندكى از ايشان ـ آگاهى مى يابى.

نتيجه اين كه، در اسلام مسأله «امامت و خلافت» به معنايى كه گذشت، به جدّى ترين صورت و از آغازِ دعوت تا روز رحلت، مطرح بوده و جزء اركان اصلى اسلام قرار داده شده است; چونان كه در مذهبِ شيعه، جزء اصول دين است.

فصل يكم: آيه اولى الامر