فهرست مطالب

الْبَيْتِ وَ إِسْمَـعِيلُ رَبَّنَا تَقَبَّلْ مِنَّـآ إِنَّكَ أَنتَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ * رَبَّنَا وَ اجْعَلْنَا مُسْلِمَيْنِ لَكَ وَ مِن ذُرِّيَّتِنَآ أُمَّةً مُّسْلِمَةً لَّكَ وَ أَرِنَا مَنَاسِكَنَا وَ تُبْ عَلَيْنآ إِنَّكَ أَنتَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ).

فَلَمَّا اَجَابَ اللهُ اِبْرَاهِيمَ وَ اِسْمَاعِيلَ، وَ جَعَلَ مِنْ ذُرّيَّتِهِمَا اُمَّةً مُسْلِمَةً، وَ بَعَثَ فِيهَا رَسُولا مِنْهَا ـ يَعْني مِنْ تِلْكَ الاُمَّةِ ـ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِه وَ يُزَكّيهِمْ وَ يُعَلِّمُهُم الْكِتَابَ وَ الْحِكْمَةَ، رَدِفَ اِبْرَاهِيمُ دَعْوَتَهُ الاُولى بِدَعْوَتِهِ الاُخْرى فَسَألَ لَهُمْ تَطْهِيراً مِنَ الشِّرْكِ وَ مِنْ عِبَادَةِ الاَصْنَامِ لِيَصِحَّ اَمْرُهُ فيِهِم وَ لاَيَتْبَعُوا غَيْرَهُم، فَقَالَ: وَ إِذْ قَالَ إِبْرَ هِيمُ رَبِّ اجْعَلْ هَـذَا الْبَلَدَ ءَامِنًا وَ اجْنُبْنِى وَ بَنِىَّ أَن نَّعْبُدَ الاَْصْنَامَ)⁽¹⁾فَهَذِهِ دِلالَةُ عَلَى اَنَّهُ لاتَكُونُ الاَئِمَّةُ وَ الاُمَّةُ الْمُسْلِمَةُ الَّتي بَعَثَ فِيهَا مُحَمَّدُ (صلى الله عليه وآله) إلاّ مِنْ ذُرّيَةِ اِبْرَاهيِمَ; لِقَولِهِ: وَاجْنُبْنِي وَ بَنِيَّ اَنْ نَعْبُدِ الاَصْنَامَ.⁽²⁾

امّت محمد را به من بشناسانيد: كه چه كسانى هستند؟ فرمود: امت محمد تنها بنى هاشم اند، عرض كردم، امت محمد چه دليلى دارند كه آن ها، همان اهل بيت اند، كه ياد كرديد، نه ديگران؟ فرمود: (دليل شان) سخن خداوند است كه فرمود: «و هنگامى كه ابراهيم و اسماعيل، پايه هاى خانه (كعبه) را فرا مى بردند (گفتند): پروردگارا! از ما بپذير، بى گمان تويى كه شنواى دانايى، پروردگارا! و ما را فرمانبردار خود گردان و از فرزندان ما، گروهى را فرمانبردار خويش (برآور) و شيوه هاى پرستش مان را به ما بنما و توبه ما را

بپذير، بى گمان تويى كه توبه پذير مهربانى» و چون خداوند دعاى ابراهيم و اسماعيل را اجابت كرد و از ميان ذريّه آن دو، امتى فرمانبردار، برآورد و در ميان امت فرمانبردار، پيامبرى از خودشان بر انگيخت، كه آيه هاى خدا را براى آن ها بخواند و آن را پاكيزگى ببخشد و به آنان كتاب و فرزانگى بياموزد، از پى خواسته نخست، خواسته دوّمش را مطرح كرد و از خداوند خواست كه آن ها را از شرك ورزى و پرستشِ بت ها، پاك نِگه دارد تا امر (امامت) به درستى سامان يابد و (مردم) جز آنان را پيروى نكنند. براى همين بود كه گفت: مرا و فرزندانم را از پرستيدنِ بت ها، دور بدار. پروردگارا به درستى آنان (= بتان) بسيارى از مردم را گمراه كرده اند، پس هر كه از من پيروى كند، از من است و هر كه با من سركشى وَرْزَد، بى گمان تو آمرزنده اى بخشاينده اى، پس اين آيه دليل آن است كه امامان و امت فرمانبردارى كه محمد (صلى الله عليه وآله) در ميان آن ها برانگيخته شده است، جز از ذريّه ابراهيم نيستند; چرا كه فرمود: «مرا و فرزندانم را از پرستيدنِ بت ها، دور بدار».

در حقيقت حضرت ابراهيم و فرزندش اسماعيل با تعبير «وَ مِنْ ذُرّيَّتِنَا اُمَّةً مُسْلِمَةً»، از خداى تعالى دو چيز را در خواست كرده اند:

يك، بر انگيخته شدن پيامبر گرامى اسلام (صلى الله عليه وآله) .

دو، نماياندن و بر آوردنِ گروهى ممتاز از دودمان هاشم، تا پس از پيامبر بر اساس تعليم او هدايت مردم را بر عهده بگيرند.

بر اين اساس، همچنان، كه پيامبرىِ پيامبر (صلى الله عليه وآله) ، امرى ريشه دار و اصيل و از پىِ پيامبرى ابراهيم و اسماعيل است، امامت امامان معصوم كه از دودمان هاشم اند

نيز، ريشه دار و اصيل بوده و از امامت ابراهيم مايه مى گيرد. و اين ها همه، حقايقى است كه در مضمون بسيار سرشارِ خواسته هاى ابراهيم تعبيه شده است: «وَ مِن ذُرِّيَّتِنَآ أُمَّةً مُسْلِمَةً لَكَ...».⁽¹⁾

فصل چهارم: رهبرى و فرماندهىِ طالوت