(صفحه 257)
به وطن برگردد و نمى تواند اعمال حج بجا آورد، يا وقت وقوف گذشته و او را محرم كرده اند، يا محرم كرده اند ولى براى وقوف نبرده اند، تكليف چيست؟
ج ـ چنانچه بيمار را محرم نكرده اند وظيفه اى ندارد والاّ بايد به وظيفه محصور عمل كند و در هر صورت چنانچه حج بر او مستقر بوده بايد حج را بعداً انجام دهد.
س 700 ـ شخص محرمى در عمره مفرده پس از ورود به مكه معظّمه بيمار مى شود و نمى تواند طواف و سعى انجام بدهد، لذا يكى از دوستانش نيابتاً اعمال عمره مفرده را از طواف و نماز و سعى از جانب او انجام مى دهد و به ايران باز مى گردند. آيا از احرام خارج شده است؟ با توجه به اينكه از نظر مقرّرات دولتى امكان بازگشت به مكه وجود ندارد، تكليف او چيست؟
ج ـ در فرض سؤال، چنانچه مقدور نبوده كه خود بيمار را طواف و سعى بدهند يا مشقت غير قابل تحمل داشته و دوست ايشان با استنابه از وى اعمال عمره او را نيابتاً انجام داده و پس از آن خود بيمار تقصير كرده باشد، از احرام خارج شده است.
س 701 ـ شخصى اعمال عمره تمتّع را به پايان برده و اكنون نمى تواند حج تمتع بجا آورد، مثلاً براى خدمت به حجاج از سوى سازمان حج و زيارت به حج آمده و اكنون سازمان مذكور او را مأمور كرده كه در مكه بماند، وظيفه اش چيست؟
ج ـ فعلاً محل است و تكليفى ندارد و به مأموريت خود ادامه دهد.
(صفحه 258)
كفارات
س 702 ـ حيوانى كه به عنوان كفاره محرمات احرام ذبح مى شود آيا بايد شرايط قربانى را داشته باشد؟
ج ـ خير، لازم نيست.
س 703 ـ محل ذبح كفاره محرمات احرام را بيان فرماييد:
ج ـ احتياط اين است كه كفاره محرمات احرام عمره در مكه ذبح شود و كفاره محرمات احرام حج در منى، ولى فعلاً كه گوشت آنها در آن دو مكان مصرف فقراى مؤمن نمى شود، جايز بلكه احتياط اين است كه در وطن ذبح كنند و به مصرف فقراى مؤمن برسانند.
س 704 ـ آيا جايز است پوست حيوانى كه به عنوان كفاره ذبح مى شود، به ذابح آن داده شود؟
ج ـ بنابر اقوى جايز نيست. و بايد تمام آن مصرف فقرا شود (حتى كله و پاچه آن) بلى اگر ذابح فقير باشد مى توان به عنوان مصرف به او بدهند. نه بعنوان اجرت و كارمزد.
س 705 ـ مصرف كفاره چه اشخاصى هستند؟
ج ـ مصرف آن فقير مؤمن غير سيد است. بلى اگر دهنده آن سيد باشد مى توان به سيد فقير بدهد. و خود شخص بنابر احتياط نمى تواند از آن بخورد. و اگر خورد بنابر احتياط واجب قيمت آن مقدار را كه خورده صدقه بدهد. و نزديكان او هم اگر فقير نيستند از آن نخورند.
س 706 ـ كيفيت مصرف كفاره را بيان فرماييد:
ج ـ مى توانند بصورت خام بين فقرا تقسيم كنند. يا بپزند و آنها را دعوت و
(صفحه 259)
اطعام كنند.
س 707 ـ آيا جايز است حيوان زنده را به عنوان كفاره به فقير بدهند؟
ج ـ خير. بايد ذبح كنند. بلى مى توانند آن را زنده تحويل فقير بدهند و او را وكيل كنند تا از طرف دهنده ذبح كند و بين فقرا تقسيم كند. البته بايد وكيل مورد وثوق و اطمينان باشد.
س 708 ـ آيا جايز است به مقدار يك گوسفند گوشت خريدارى كنند و بين فقرا تقسيم كنند؟
ج ـ خير مجزى نيست و بايد گوسفند را به نيت كفاره ذبح كند و آن را بين فقرا تقسيم كنند.
مسائل متفرقه
س 709 ـ در كتاب «عروة الوثقى» آمده است كه: «نماز در مسجدالحرام معادل يك ميليون نماز است»،(1) مدرك آن چيست؟
ج ـ شيخ صدوق(ره) روايتى از پيغمبر اكرم(صلى الله عليه وآله) نقل كرده و از آن استفاده مى شود كه، نماز در مسجدالحرام معادل «هزار هزار» (يك ميليون) نماز است.(2)
- 1 ـ عروة الوثقى، فصل فى الامكنة المكروهة، مسأله 4: فالصلاة فيه (اى فى المسجد الحرام) تعدل الف الف صلاة.
- 2 ـ عن ابى جعفر(ع) انه قال: قال رسول الله صلى الله عليه و آله و سلم: الصلاة فى مسجدى كألف صلاة فى غيره الاّ المسجد الحرام، فإنّ الصلاة فى المسجد الحرام تعدل الف صلاة فى مسجدى (وسائل الشيعه، ج 3، ص 536، باب 52 من ابواب احكام المساجد، حديث 3)
- بلكه مى توان از روايتى كه اباذر از پيغمبر اكرم(ص) نقل كرده، استفاده كرد كه نماز در مسجدالحرام به مراتب بيش از يك ميليون نماز است.
- (عن ابى ذر عن رسول الله(ص) فى وصيّته له قال(ص): يا اباذر صلاة فى مسجدى هذا تعدل مائة الف صلاة فى غيره من المساجد الا المسجدالحرام و صلاة فى المسجد الحرام تعدل مائة الف صلاة فى غيره); وسائل الشيعه، ج 3، ص537، حديث 10، جهت توضيح بيشتر به «بحارالانوار، ج 83، ص 369» مراجعه شود.
- البته رواياتى مى فرمايد كه نماز در مسجدالحرام معادل صد هزار نماز است (قال رسول الله صلى الله عليه و آله: صلاة فى مسجدى هذا تعدل عندالله عشرة آلاف صلاة فى غيره من المساجد الاّ المسجد الحرام و صلاة فى مسجدالحرام تعدل مائة الف صلاة فى غيره); وسايل الشيعه، ج 3، ص536، باب 52، ابواب احكام مسجد، حديث 5 . و وجه اختلاف روايات، ظاهراً بر اختلاف نمازگزاران و حالات و توجهات و نيات آنان مى باشد. (به جواهرالكلام، ج 14، ص 153 نيز مراجعه شود).
شركت در نماز جماعت اهل سنّت و خواندن نمازهاى يوميّه با آنها، آيا كفايت از نماز واجب مى كند؟
ج ـ بلى كفايت مى كند.
س 711 ـ شركت در نماز جماعت مغرب اهل سنت، با توجه به اينكه وقت نماز مغرب نزد آنها زودتر از مغرب شرعى نزد شيعيان است، آيا كفايت از نماز مغرب مى كند؟
ج ـ كفايت مى كند.
س 712 ـ گاهى مشاهده مى شود هنگام برپايى نماز جماعت در مسجدالحرام و مسجدالنبى، بعضى از حجاج ازمسجد خارج مى شوند و يا در كنارى ايستاده و تماشا مى كنند، لطفاً نظر مبارك را در اين باره مرقوم فرماييد.
ج ـ انجام امورى كه موجب اتّهام شيعه مى باشد، جايز نيست.
س 713 ـ در طبقه بالاى مسجدالحرام و مسجدالنبى كه نماز جماعت تشكيل مى شود و ايرانى ها در آن شركت مى كنند. با وصف اينكه اتصال به هيچ وجه مراعات نشده و جاى تقيه هم نيست. زيرا مى توانند نماز را در طبقه پايين كه لااقل اتصال حفظ مى شود بخوانند. آيا نماز در طبقه فوقانى صحيح است؟
ج ـ چنانچه هنگام اقامه جماعت اتفاقاً آنجا بودند. همانجا اقتدا كنند. و
(صفحه 261)
نماز صحيح است. ولى اختياراً به آنجا نروند.
س 714 ـ شركت در نماز جماعت اهل سنّت، آيا اختصاص به مسجدالحرام و مسجدالنبى دارد، يا در مساجد ديگر هم كافى است؟
ج ـ اختصاص به مسجدالحرام و مسجد النبى ندارد.
س 715 ـ برادران شيعه در نماز جماعت اهل سنت شركت مى كنند. بعضاً ديده شده كه امام جماعت در حين قرائت آيه سجده را تلاوت مى كند و خود و تمامى نمازگزاران به سجده مى روند و شيعيان هم تقيتاً به سجده مى روند، آيا اين سجده اضافه باعث بطلان نماز آنها مى شود و يا چون از باب تقيه بوده، ضررى به صحت نماز آنها نمى زند؟
ج ـ در فرض سؤال نماز آنها باطل نمى شود، ولى احتياطاً نماز را اعاده كنند.
س 716 ـ آيا در نماز جماعت اهل سنّت هم مى توان براى درك ثواب، در تشهد آخر اقتدا كرد و بدون تكبير مجدّد نماز را به طور فرادى ادامه داد؟
ج ـ مانعى ندارد.
س 717 ـ شخصى براى خواندن نماز جماعت وارد مسجدالنبى يا مسجدالحرام يا يكى از مساجد اهل سنت شده در حالى كه جماعت تمام شده ولى صفها به هم نخورده، آيا اذان و اقامه ساقط است؟
ج ـ در فرض سؤال اذان و اقامه ساقط نيست، بلكه اگر كسى بعد از خواندن نماز جماعت با آنها، بخواهد احتياطاً نماز خود را اعاده كند استحباب گفتن اذان و اقامه به قوت خود باقى است.
س 718 ـ در نماز جماعت مسجدالحرام و مسجدالنبى يا ساير مساجد مكه و مدينه آيا مى توان بر فرش سجده كرد؟ و چنانچه بر فرش سجده كند، آيا اعاده آن لازم است؟
فقه
