(صفحه 359)
نمى شناسد بايد پس از يأس از شناسايى صاحب آن، بعنوان مجهول المالك و مظالم عباد به فقير غير سيد صدقه داده شود، و همچنين كليه حقوق مالى كه انسان به ديگران مديون شده (مثل نفقه زن و اجرت كارگر و حتى كتك زدن به كودك خود كه موجب ديه شده باشد) و دسترسى به آنها يا ورثه آنها ندارد يا نمى تواند آنها را شناسايى كند، در تمام اين موارد واجب است به مقدار يقينى، به عنوان مجهول المالك و مظالم عباد، به فقير غير سيد صدقه بدهند و خود را برىءالذمه كنند.

س 942 ـ شخصى از دنيا رفته و مقدارى مظالم عباد به ذمه اوست و مقدارى هم اموال موجود هست كه ورثه او مى دانند مال مردم است ولى صاحب آن را نمى شناسند وظيفه چيست؟
ج ـ در فرض سؤال آنچه كه يقين دارند به مردم بدهكار و به ذمه او بوده است و طلبكارها و ذوى حقوق معلوم نيستند بايد از اصل مال او به غير سيد صدقه دهند و اموالى كه موجود است بعد از فحص و يأس از پيدا شدن صاحبان آنها به عنوان مظالم عباد بدهند به فقرا و احتياطاً از حاكم شرع يا نماينده او اجازه بگيرند.
(صفحه 360)

خوردنى ها و آشاميدنى ها

س 943 ـ معمولاً بعد از كشيدن دندان تا مدتى خون ريزى ادامه دارد، آيا فرو بردن آب دهان در حالى كه با خون همراه است جايز است؟
ج ـ خون و آب خونى را نبايد خورد، مگر اينكه حالت اضطرار پيدا شود كه به مقدار ضرورت و يا با مخلوط شدن و مستهلك شدن با آب دهان اشكال ندارد.

س 944 ـ اگر در شكم ماهى، ماهى ديگرى باشد خوردن آن چه صورت دارد؟
ج ـ هر دو حلال هستند و خوردن آنها اشكال ندارد.

س 945 ـ در رساله نوشته شده كه يكى از شرايط سر بريدن حيوان اين است كه در موقع سر بريدن، جلو بدن حيوان، يعنى صورت و محل كارد و شكم، رو به قبله باشد، لكن برادران اهل تسنّن در هنگام سر بريدن، پيشانى گوسفند را رو به قبله قرار مى دهند و جلو بدن را رو به قبله قرار نمى دهند و ذبح به اين طريق را حلال مى دانند، سؤال اين است كه خوردنش براى ما چه صورت دارد؟
ج ـ مورد سؤال از موارد جهل به حكم است كه ذبيحه حلال مى باشد لذا خوردنش اشكال ندارد.
(صفحه 361)

س 946 ـ در كشورهايى كه مسلمانان در اقليتند، عده اى مسلمان فروشنده گوشت هستند كه مدعى اند گوشت حلال به فروش مى رسانند، اما در بين آنها كسانى هستند كه گوشت حرام را به اسم حلال مى فروشند; آيا اجتناب از خوردن گوشت واجب است؟
ج ـ اگر از مسلمان مى خرند حكم به صحت كنند، مگر اينكه بدانند مسلمان گوشت را از كافر گرفته است و تحقيق در اين مورد لازم نيست.

س 947 ـ دانه هاى انگور، داخل آب بوده و جوش خورده است، خوردن آن آب و دانه هاى انگور چه حكمى دارد؟
ج ـ با شك در اينكه آب داخل دانه هاى انگور جوش آمده يا خير، خوردن آنها مانعى ندارد.

س 948 ـ آيا خوردن مسكرات، هر چند كم باشد و بدانيم موجب مستى و ضرر هم نمى شود، حرام است؟
ج ـ خوردن مسكرات مطلقاً حرام است و فرقى بين كم و زياد و ضرر داشتن و نداشتن آن نيست.

س 949 ـ شخصى مبتلا به مرضى شده كه طبق نظر پزشك درمان آن شراب است، آيا مصرف آن براى معالجه جايز است؟
ج ـ شراب و كليه مسكرات، از محرمات است و مصرف آن از گناهان كبيره مى باشد، بلى چنانچه طبق تشخيص پزشك متخصص و مورد اطمينان، علم يا اطمينان حاصل شود كه معالجه بيمار منحصر به آشاميدن آن مى باشد و جايگزين نداشته باشد، مى تواند براى درمان به مقدار ضرورت مصرف كند.

س 950 ـ دكتر به بيمارى گفته دنبلان گوسفند يا گوشت خرگوش بخور تا
(صفحه 362)
خوب شوى، آيا جايز است بخورد؟
ج ـ اگر از گفته دكتر متخصص اطمينان حاصل كند كه دواى درد او چيز حرام است و دواى او منحصر به آن باشد، به قصد معالجه و به مقدار ضرورت مانعى ندارد و در اين حكم فرقى بين چيزهاى حرام خوردنى و آشاميدنى نيست.

س 951 ـ در تهيه دارويى از حيوان نجسى مثل خوك استفاده مى كنند، آيا استفاده و مصرف اين دارو چه حكمى دارد و آيا خود دارو نجس است؟
ج ـ استفاده از آن در موارد ضرورت و انحصار دارو اشكالى ندارد و در فرض سؤال دارو نجس است.

س 952 ـ اگر جهت ترس ضرر جانى، ناچار شود كه چيز حرام بخورد يا بياشامد، چه صورتى دارد؟
ج ـ اگر طبق نظر پزشك متخصص و با حصول اطمينان، بداند كه دفع ضرر جانى و ترس آن متوقف به مصرف چيز حرام است به مقدار ضرورت مانعى ندارد.

س 953 ـ آيا جايز است مرد يا زن دارو يا چيزى مصرف كنند كه موجب قطع نيروى جنسى و يا عقيم شدن گردد؟
ج ـ بطور كلى مصرف آنچه موجب انحراف مزاج و يا موجب از بين رفتن قواى بدنى و عقيم شدن بشود جايز نيست.

س 954 ـ آيا جايز است انسان چيزى بخورد كه موجب اغما يا از بين رفتن بعض قواى بدنى يا موجب از كار افتادن بعضى از حواس ظاهرى يا باطنى وى گردد؟
ج ـ مصرف چيزى كه موجب امور مذكوره مى شود يا موجب انحراف و به هم
(صفحه 363)
خوردن مزاج بشود جايز نيست، مگر اينكه ضرورت ايجاب كند ـ مثلاً جهت معالجه لازم شود ـ كه در اين صورت بقدر ضرورت جايز است.

س 955 ـ هم غذا شدن با اهل سنت چه صورتى دارد؟
ج ـ اشكالى ندارد.

س 956 ـ رفت و آمد و هم غذا شدن با افرادى كه شراب خوار و بى نماز هستند و به پاك و نجسى اهميت نمى دهند، چه صورت دارد؟
ج ـ چنانچه منكر ضرورى اسلام نباشند محكوم به اسلام و پاك هستند ولى بهتر اين است كه با چنين افرادى معاشرت نشود، مگر اينكه اميد به هدايت آنها و امكان ارشاد و امر به معروف و نهى از منكر باشد.

س 957 ـ شخصى اصول و فروع دين را بلد نيست، خوردن غذايى كه او طبخ مى كند و هم غذا شدن با او چه صورتى دارد؟
ج ـ اگر اصول دين را قبول دارد ولى نمى تواند آنها را بطور تفصيل و ترتيب بيان كند، پاك است و غذا خوردن و هم غذا شدن با او اشكال ندارد، اما اگر اصلاً متوجه نيست به طورى كه اگر از اصول دين او سؤال شود اظهار بى اطلاعى مى كند و جاهل محض است، محكوم به اسلام نيست و غذاى مطبوخ او و چيزهاى ديگر كه با رطوبت به بدن او ملاقات كرده نجس است.

س 958 ـ همسر اين جانب، نسبت به غسل و نماز بى اعتنا است، مصرف غذايى كه او پخته است چه صورت دارد؟
ج ـ اشكال ندارد.