(صفحه 96)
ج ـ در فرض سؤال كه منى از مجرى خارج نشده، حكم به وجوب غسل مشكل است ولى احتياط خوب است و چنانچه غسل كرد، براى نماز وضو هم بگيرد.
س 128 ـ شخصى از خواب بيدار شده و در لباس خود رطوبتى شبيه به منى مى بيند ولى خوابى نديده كه جنب شده باشد، وظيفه او چيست؟
ج ـ اگر اطمينان دارد كه آن رطوبت منى است و از او خارج شده، بايد غسل كند والا تكليفى ندارد.
س 129 ـ افراد قطع نخاعى گاهى پس از بيدار شدن از خواب، در كيسه مخصوص ادرار خود، ماده اى مى بينند كه نمى دانند منى است يا چيز ديگر، آيا بايد غسل كنند؟
ج ـ تا وقتى يقين يا اطمينان به خروج منى ندارند غسل واجب نيست.
س 130 ـ افراد قطع نخاعى در بعضى از مواقع، در خود احساس شهوت مى كنند ولى چون بدن آنها حسّ ندارد تشخيص نمى دهند كه جنب شده اند يا نه، آيا حكم جنب را دارند؟
ج ـ در اين موارد جستجو كنند اگر اطمينان پيدا كردند كه چيزى از آنها خارج شده، با فرض اينكه احساس شهوت هم كرده اند حكم جنب را دارند و در غير اين صورت حكم جنب را ندارند.
س 131 ـ شخصى احتمال مى دهد جنب شده باشد، آيا بايد غسل كند؟
ج ـ با شك و احتمال، غسل واجب نمى شود و ملاك يقين واطمينان است.
س 132 ـ زن و شوهرى كه مى دانند براى نماز، به غسل كردن نمى رسند يا مانعى وجود دارد و نمى توانند غسل كنند، يا يكى از آنها نمى تواند غسل كند آيا قبل از دخول وقتِ نماز، جايز است نزديكى كنند؟ و در همين فرض، بعد از
(صفحه 97)
دخول وقت، چطور؟
ج ـ اگر بتوانند تيمم كنند، در هر دو صورت اشكال ندارد. اما اگر وقت داخل شده و امكان تيمم نيست، نزديكى جايز نيست.
س 133 ـ اگر قرآن همراه جنب باشد، اشكال دارد يا خير؟
ج ـ اشكال ندارد.
س 134 ـ آيا جايز است جنب و حائض، دعاى كميل بخوانند؟
ج ـ مانعى ندارد، ولى بنابر اقوى آيه شريفه (اَفَمَنْ كان مؤمناً كمن كان فاسقاً لايستوون) را نخوانند، چون اين آيه از آيات سوره مباركه «الم سجده» است.
س 135 ـ آيا جايز است جنب و حائض، براى زيارت داخل حرم امامزاده ها بشوند؟
ج ـ مانعى ندارد.
س 136 ـ شخصى از حرام جنب شده است، آيا لازم است غسل را به نيت جنب از حرام انجام دهد؟
ج ـ خير، لازم نيست.
س 137 ـ آيا مى شود زير دوش حمام كه آب آن با فشار مى ريزد، غسل ارتماسى كرد؟
ج ـ در غسل ارتماسى بايد آب به نحوى باشد كه در يك دفعه عرفى، تمام بدن را فراگيرد و زير دوش چنين امرى مشكل است.
س 138 ـ آيا در غسل لازم است، به بدن دست بكشند؟
ج ـ دست كشيدن لازم نيست و چنانچه آب به تمام بدن برسد، با نيت غسل كفايت مى كند.
(صفحه 98)
س 139 ـ شخصى در غسل جنابت، اول سمت راست بدن را از سر تا پا مى شسته، پس از آن سمت چپ را، آيا غسلش صحيح است؟
ج ـ در فرض سؤال غسل او باطل است چون در غسل ترتيبى بايد اول سر و گردن را به نيت غسل بشويد، بعد سمت راست بدن را، پس از آن سمت چپ را بشويد.
س 140 ـ در بدن شخصى مانعى بود و در هنگام غسل فراموش كرد، پس از غسل، مانع برطرف شده بود، آيا غسل او صحيح است؟
ج ـ در فرض سؤال كه مى داند هنگام غسل، التفات به مانع نداشته است بايد غسل را اعاده كند.
س 141 ـ چنانچه شك كند كه، آيا رنگ موجود روى اعضا، جرم و مانع رسيدن آب به بشره است يا مانع نيست، تكليف چيست؟
ج ـ لازم است وارسى كند تا اطمينان به رسيدن آب به بشره پيدا كند.
س 142 ـ شخصى نقاش است و برطرف كردن ذرات رنگ از دست و صورت، براى او مشكل است، وظيفه وى براى وضو و غسل چيست؟
ج ـ چنانچه برطرف كردن جرم و ذرات رنگ مشقت و ناراحتى غيرقابل تحمل داشته باشد، بايد به دستور جبيره عمل كند (به همان حالت وضو بگيرد) و احتياطاً تيمم هم بكند و چنانچه وقت نماز نيز تنگ است و فرصت ازاله رنگها را ندارد به همين دستور عمل كند كه نمازش قضا نشود و در اين جهت فرقى بين وضو و غسل نيست.
س 143 ـ وضو و غسل با دست و بدن چرب چه حكمى دارد؟
ج ـ چنانچه چربى زياد باشد، به طورى كه مانع از رسيدن آب به پوست بدن باشد وضو و غسل صحيح نيست و بايد اول چربى را برطرف كنند، اما
(صفحه 99)
اگر مانع نباشد، يعنى چربى كم باشد، وضو وغسل صحيح است.
س 144 ـ آيا در غسل و وضو و تيمم بايد انگشتر را از انگشت بيرون بياورند؟
ج ـ در غسل بايد آب زير انگشتر برسد و بيرون آوردن لازم نيست و در وضو نيز بيرون آوردن لازم نيست و همين قدر كه آب به زير انگشتر برسد و عرفاً صدق كند كه از بالا به پايين شسته كفايت مى كند ولى براى تيمم بايد انگشتر را بيرون آورد.
س 145 ـ شخصى فلج و زمين گير شده و نمى تواند غسل كند و ديگرى او را مى شويد وظيفه او براى غسل چيست؟
ج ـ در فرض سؤال، ديگرى آب روى سر و گردن و طرف راست و چپ بدن او بريزد و آن شخص زمين گير و فلج نيّت غسل كند، كفايت مى كند.
س 146 ـ شخصى به قصد غسل به حمام رفت، روز بعد شك كرد كه غسل كرده يا نه، وظيفه او چيست؟
ج ـ نمازهايى را كه خوانده صحيح است ولى بايد براى نمازهاى بعد غسل كند.
س 147 ـ شخصى چند غسل بر ذمه دارد و بايد غسل جنابت و حيض و مسّ ميت انجام دهد و نيز مى خواهد غسل جمعه هم انجام دهد آيا بايد به ترتيب و جدا جدا، نيّت و غسل كند يا فرقى نيست؟
ج ـ فرقى نيست و مى تواند به نيت همه آنها يك غسل انجام دهد.
س 148 ـ انسان در وسط غسل شك مى كند كه در اثناى غسل، بول خارج شده يا نه، وظيفه اش چيست؟
ج ـ به شك خود اعتنا نكند.
س 149 ـ غسل كردن، در حمام اداره دولتى چه حكمى دارد؟
ج ـ چنانچه خلاف مقررات اداره مربوطه نباشد، مانعى ندارد.
(صفحه 100)
س 150 ـ اينجانب در اثر نادانى و غفلت، لوله آب و آب گرم كن و شير آب منزلم را از پول غصبى و حرام تهيه كردم، بفرماييد: وضو و غسل، از آنها چه حكمى دارد؟
ج ـ در فرض سؤال كه آنها را با عين پول غصبى و حرام تهيه كرده ايد، فعل حرام مرتكب شده ايد و بايد هر چه زودتر رضايت صاحب پول را تحصيل كنيد و آنها را از غصبيت خارج كنيد، امّا با فرض اينكه آب لوله مباح است و غصبى نيست وضو و غسل باطل نيست، هر چند كه با باز و بسته كردن شير آب، مرتكب فعل حرام مى شويد.
س 151 ـ براى اينكه انسان مبتلاى به وسواس و اسراف نشود، بفرماييد: براى وضو و غسل، چه مقدار آب مصرف كند؟
ج ـ مستحب است آب وضو يك مدّ باشد و مدّ، صد و پنجاه و سه مثقال و نيم و يك نخود و نيم است (1) (حدود سه چهارم ليتر) و ظاهر اين است كه اين مقدار آب، براى كليّه مستحبات و واجبات وضو است، يعنى مستحب است با اين مقدار آب، اول دستها را تا مچ بشويند، بعد سه مرتبه آب در دهان بگردانند و سه مرتبه آب در بينى كنند، پس از آن با بقيه آب، صورت و دستها را از آرنج تا سر انگشتها بشويند و هر عضوى را هم بطور شاداب بشويند، و معلوم است كه اين مقدار آب شرعاً براى اين امور كفايت مى كند و نيازى به بيش از آن نيست.
براى غسل ترتيبى، مستحب است يك صاع آب كه ششصد و چهارده مثقال و يك چهارم مثقال است(2) (حدود سه ليتر) مصرف كنند و ظاهر اين
- 1 ـ رك: عروة الوثقى ذيل مسأله 45، افعال وضو.
- 2 ـ رك: عروة الوثقى، در مستحبات غسل جنابت.