(صفحه 143)
حق ممانعت دارد؟
ج ـ در فرض سؤال كه وقف محقق شده و به تصرف درآمده است، واقف ديگر اختيارى در آن ندارد و بودن سند زمين مسجد به نام او موجب حق و داشتن اختيار براى او نمى شود و درموردى كه توسعه و بازسازى مسجد ضرورت دارد تخريب وتوسعه اشكال ندارد، بلكه ممدوح و ثواب دارد و واقف حق جلوگيرى ندارد.

س 294 ـ شخصى در مسجد جهت نماز جماعت جا گرفته و بيرون رفته است و تا هنگام اقامه جماعت رجوع نكرده است، آيا به محض منعقد شدن نماز جماعت حق او از آن مكان ساقط مى شود و ديگرى مى تواند جاى او را تصرف كند؟
ج ـ بعد از منعقد شدن جماعت احتياط آن است كه تا امام به ركوع ركعت اول نرفته جاى او را اشغال نكنند، بلى اگر در صف اول جا گرفته و صبركردن تا ركوع اول موجب اختلال در اتصال صفوف شود، در اين صورت صبر كردن لازم نيست.

س 295 ـ گذاشتن عَلَم در مساجد در حالى كه داراى مجسمه هايى از قبيل كبوتر و طاووس و مانند آن است چه حكمى دارد؟ و خريد و فروش اين عَلَم و نماز خواندن در برابر آن با مجسمه هايى كه دارد چه حكمى دارد؟
ج ـ خريد و فروش و نگهدارى مجسمه مكروه مى باشد و نماز خواندن مقابل آن نيز مكروه است، مگر روى آن را بپوشانند.

س 296 ـ با توجه به اينكه طبق مقررات نظام اسلامى اماكن عمومى مانند مسجد هم بايد وجوه مربوط به آب و برق را بپردازند و مسأله آب چون در اختيار بخش خصوصى مى باشد و نظر به اينكه مساجد بطور معمول بويژه
(صفحه 144)
آنها كه موقوفات ندارند در پرداخت بهاى آب مشكل دارند; بفرماييد:
اولاً: آيا خلاف مقررات دولت اسلامى عمل كردن جايز است؟
ثانياً: در فرضى كه مساجد موقوفه نداشته باشند و يا به اندازه كافى نباشد، حكم كسانى كه از آب مسجد استفاده مى كنند چيست؟ و آيا بايد به اندازه مصرف به مسجد كمك كنند؟
ثالثاً: چنانچه بعضى از افراد وجوه آب و مانند آن را بپردازند از ديگران ساقط مى شود؟
ج ـ اولاً: عمل كردن برخلاف مقررات جمهورى اسلامى جايز نيست.
ثانياً: در فرض مذكور كسانى كه با آب مسجد وضو مى گيرند، بايد نيّت داشته باشند كه پول آب را به مقدارى كه مصرف مى كنند بدهند و اگر بدانند كسى پول آب را نمى دهد و خودشان نيز نيّت پرداخت پول آب را نداشته باشند، وضوى آنان صحيح نيست.
ثالثاً: بلى از عهده ديگران ساقط مى شود.

س 297 ـ اهالى محله اى زمينى را خريدارى كرده و زيرزمينى به عنوان مسجد در آن احداث كرده اند و پس از چند سال اقامه نماز در آن زيرزمين، طبقه فوقانى آن را تكميل كرده و چند سالى هم در طبقه بالا نماز خوانده اند وزيرزمين مسجد را به عنوان انبارى به كسى اجاره داده اند و اجاره آن را گرفته صرف مسجد كرده اند، آيا با گذشت چند سال اقامه نماز در آن محل و با توجه به اينكه مسجد متولى خاصى نداشته، مى شود گفت اين ساختمان حكم مسجد را دارد و احكام مسجد بر آن مترتب مى شود؟ و نيز آيا اجاره دادن طبقه تحتانى آن جايز است؟
و ضمناً مبالغى كه از طريق اخذ اجاره صرف ساختمان مسجد شده چه حكمى
(صفحه 145)
دارد؟
وآيا صرف كردن آن براى مخارج عزادارى وايام ماه مبارك جايز است؟
ج 1 ـ بلى در فرض سؤال كه آنجا را به عنوان مسجد ساخته اند حكم مسجد را دارد.
2 ـ زيرزمينى كه به عنوان مسجد ساخته شده مسجد است و اجاره آن صحيح نيست.
3 ـ آنچه از وجوه دريافتى مصرف شده احتياطاً اجاره كننده رضايت بدهد و حلال كند و آنچه مانده نيز بنابر احتياط با اجازه او به صرف نيازهاى همان مسجد برسد و اگر اجاره كننده راضى به مصارف فوق نشد گيرنده وجوه به هر نحو كه شده ـ ولو با برگرداندن وجوه ـ رضايت او را تحصيل كند.
(صفحه 146)

نماز جماعت

س 298 ـ اگر براى نماز جماعت اذان گفته شود و امام جماعت حاضر نباشد و اذان را نشنود براى آن جماعت همان اذان كافى است يا وقتى آمد مجدّداً اذان گفته شود؟
ج ـ همان اذان كفايت مى كند.

س 299 ـ آياصحيح است كه مأموم، هم زمان با امام جماعت تكبيرة الإحرام بگويد؟
ج ـ احتياط واجب آن است كه تا تكبيرة الإحرام امام تمام نشده تكبير نگويد.

س 300 ـ اگر كسى اشتباهاً تكبيرة الإحرام را همزمان با امام جماعت گفت چه وظيفه اى دارد؟
ج ـ احتياط واجب آن است كه در اين فرض نماز را به جماعت تمام كند و بعد اعاده كند.

س 301 ـ اگر مأموم سهواً يا به گمان اينكه امام وارد نماز شده، تكبيرة الإحرام را گفته است وظيفه اش چيست؟
(صفحه 147)
ج ـ در فرض سؤال نمازش بصورت فرادى صحيح است و مى تواند آنرا بطور فرادى تمام كند و اگر بخواهد به جماعت بخواند عدول به نافله كند و پس از تمام كردن آن اقتدا كند يا آنرا قطع كند و پس از انجام كارى كه نماز را باطل مى كند (مثل حرف زدن يا پشت به قبله كردن) اقتدا كند.

س 302 ـ آيا اقتدا كردن، قبل از رفتن امام به ركوع اشكال دارد؟
ج ـ اگر كسى بخواهد در ركعت اوّل يا دوّم در حال رفتن امام به ركوع اقتدا كند اشكال ندارد اما اگر بخواهد در ركعت سوم يا چهارم اقتدا كند و مى داند اگر قبل از به ركوع رفتن امام اقتدا كند فرصت خواندن لااقل حمد راندارد بنابر احتياط واجب صبر كند، وقتى امام به ركوع رسيد اقتدا كند.

س 303 ـ شخصى بعد از سر برداشتن از ركوع شك مى كند كه آيا به ركوع امام جماعت رسيده است يا نه، وظيفه اش چيست؟
ج ـ چنانچه در حال ركوع توجه داشته و يقين به درك ركوع امام داشته است به شك خود اعتنا نكند، امّا اگر غافل بوده احتياطاً نمازش را به جماعت تمام كند و دوباره بخواند.

س 304 ـ شخصى در ركعت آخر نماز جماعت، در حالى كه امام جماعت مشغول تشهد است رسيده، آيا راهى براى درك ثواب نماز جماعت براى او وجود دارد؟
ج ـ بلى مى تواند ثواب جماعت را درك كند و راه آن به اين صورت است كه نيت نماز جماعت كند و تكبيرة الاحرام را به قصد اقتدا بگويد و در صف جماعت بنشيند و تشهد را همراه جماعت بخواند (و در اين حالت تجافى لازم نيست) ولى سلام نماز را ندهد بلكه صبر كند همين كه امام سلام خود را داد برخيزد و بدون اينكه مجدّداً نيت و تكبيرة الاحرام بگويد، نماز خود