(صفحه 173)
باره حديثى وارد شده و دليل شرعى دارد؟ و آيا دعا كردن به چهل مؤمن لازم است يا مى توان بدون دعا، نماز شب را بخوانند؟
ج ـ در اين باره حديث بخصوصى وارد نشده و به نظر نرسيده است (1) ولى مرحوم شيخ بهائى و كفعمى و صاحب جواهر قدس الله اسرارهم در كتابهاى خود(2)عباراتى دارند كه اشعار دارد به اينكه در اين موضوع حديث بخصوصى وجود داشته هر چند عين آن بدست ما نرسيده است و ظاهراً منشأ شهرت مزبور، همين عبارات باشد بعلاوه روايات معتبره اى وارد شده كه هر كس به چهل مؤمن دعا كند و پس از آن براى خودش دعا كند دعايش مستجاب مى شود، لذا در قنوت نماز وتر دعا كردن به چهل مؤمن وجهه شرعى داشته و بى اشكال است ولى لزومى ندارد و بدون دعا هم، نماز صحيح است.
س 377 ـ در دعاى بر چهل مؤمن آيا مى شود مثلاً به بيست مرد مؤمن و بيست زن مؤمنه دعا كنيم؟
ج ـ بلى، مى توان و در اين جهت فرقى بين مؤمن و مؤمنه نيست.
- 1 ـ قال المجلسى(ره) فى البحار، ج 87، ص 276 بعد نقل عبارة المفتاح (مفتاح الفلاح الآتى نقلها) والدعا لاربعين من المؤمنين فى خصوص قنوت الوتر فلم اره فى رواية و لعلهم اخذوه من العمومات الواردة فى ذلك كما يؤمى اليه كلامهم. و قال صاحب الجواهر قدس سره فى ج 7، ص 34، دارالكتب الاسلاميه بعد نقل قول باستحباب الدعاء لاربعين مؤمناً، و لم نقف على خبر بالخصوص فيه الخ.
- 2 ـ مرحوم شيخ بهائى قدس سره در مفتاح الفلاح ص 256 در كيفيت نماز وتر فرموده است: ثم ترفع يديك و تقنت وانت تبكى او تتباكى... و يستحب ان تدعو الاربعين من اخوانك فصاعداً ثم تقول استغفرالله ربى و اتوب اليه سبعين مرة... ثم تقول العفو العفو ثلاثمائة مرة...
- و نيز مرحوم كفعمى قدس سره در مصباح، ص 53 ط دارالكتب العمليه ـ قم، تصريح فرموده به دعا كردن براى چهل مؤمن در قنوت وتر، همينطور صاحب جواهر قدس سره در ج 7، ص 35 بعد از نقل قولى به استحباب دعا به چهل مؤمن فرموده ـ بل قد يقال ان اشتهار ذلك بين الاصحاب فتوىً و عملاً لايكون الاّ عن نصّ و ان لم يصل الينا و لعلّه للاستغناء و بهذه الشهرة عنه كما هوالشأن فى كل اجماع لانص فيه فالامر سهل و ان لم نقف فيه على نصّ.
آيا مى شود در دعا به چهل مؤمن، زنده ها را هم نام برد و دعا كرد؟
ج ـ بلى، فرق نمى كند.
س 379 ـ كسى كه مى خواهيم به او دعا كنيم اگر گناهكار باشد آيا دعاى به او هم كفايت مى كند؟
ج ـ بلى، بلكه آنها نياز بيشترى به دعا دارند.
(صفحه 175)
نماز جمعه، آيات، عيدفطر
س 380 ـ امام در ركعت دوّم نماز جمعه پس از قنوت، اشتباهاً به ركوع رفت، آيا نمازش از جهت زياد كردن ركن باطل است؟ و اگر باطل است وظيفه مأمومين چيست؟
ج ـ نماز امام به جهت زيادى ركوع باطل است و امام يا مأمومين اگر مى توانند يك نفر از مأمومين را براى امامت در بقيه نماز مقدم بدارند و نماز جمعه را با اقتداء به او تمام كنند، والاّ نماز جمعه را به صورت فرادى هم كه شده تمام كنند و نماز ظهر را نيز بخوانند.
س 381 ـ شخصى در ركعت دوّم نماز جمعه پس از گفتن تكبيرة الاحرام و رفتن به ركوع شك مى كند كه ركوع امام را درك كرده يا خير، وظيفه اش چيست؟
ج ـ نمازش باطل است و بايد نماز ظهر را بخواند.
س 382 ـ آيا پس لرزه هاى زلزله نماز آيات دارد، يا براى مجموع يك نماز كفايت مى كند؟
ج ـ اگر پس لرزه ادامه همان زلزله است، به طورى كه از بدو شروع، عرفاً يك زلزله حساب شود يك نماز كفايت مى كند، امّا اگر عرفاً متعدد باشد به
(صفحه 176)
طورى كه بگويند مثلاً دو مرتبه يا سه مرتبه زلزله شد در اين صورت نماز آيات متعدد و براى هر زلزله اى يك نماز واجب مى شود.
س 383 ـ اگر انسان از طريق اخبار دسته جمعى يا از قواعد علمى و نجومى مطلع شد كه روز بعد خورشيد يا ماه مى گيرد و اتفاقاً در وقت گرفتگىِ آنها غافل شد يا خواب بود و پس از آنكه كاملاً باز شد يادش آمد يا بيدار شد، آيا بايد نماز آيات بخواند؟
ج ـ درفرض سؤال اگرتمام خورشيد ياماه گرفته بوده، بايد قضاى نماز آيات را بخواند والاّ واجب نيست، بلى اگر قبلاً علم پيدا كرده كه فلان وقت خورشيد يا ماه مى گيرد و در آن وقت غافل شد يا خواب بود، در اين صورت بنابر احتياط قضاى نماز آيات را بخواند ولو اينكه تمام آنها نگرفته بوده است.
س 384 ـ اگر بعدازظهر ثابت شود كه عيد فطر است، آيا جايز است نماز عيد را روز بعد اقامه كنند؟
ج ـ در فرض سؤال اقامه آن رجاءً مانعى ندارد.
(صفحه 177)
روزه
س 385 ـ شخصى پيش از اذان صبح جنب بوده و نمى دانسته است آيا مى تواند بعد از اذان صبح با همان جنابت، نيت روزه قضاى ماه رمضان و يا غيره كند؟
ج ـ بنابر اقوى بقاء غيرعمدى بر جنابت در خصوص قضاى روزه ماه رمضان موجب بطلان است و لذا در فرض سؤال نمى تواند نيت قضاى رمضان كند و صحيح نيست، ولى نسبت به غير آن مضرّ و مبطل نيست، لذا در فرض سؤال مى تواند نيت روزه ديگرى كند و صحيح است.
س 386 ـ شخصى جنب بوده و عمداً با حال جنابت باقى مانده است تا اذان صبح شده، يا جنب بوده و خواب مانده است، فعلاً كه قبل از ظهر است آيا مى تواند نيت روزه استيجارى كند؟
ج ـ در فرض سؤال ظاهراً نيت روزه استيجارى اشكال ندارد، ولى خلاف احتياط است.
س 387 ـ بين مسأله 1644 رساله توضيح المسائل با استفتائى كه در جامع المسائل از آن حضرت نقل شده تناقضى وجود دارد و آن اينكه در جامع المسائل نيت خوردن روزه را مبطل دانسته ايد و حال آنكه در رساله
فقه
