فهرست جامع المسائل - جلد دوم

(صفحه 178)
چنين چيزى نيست، لطفاً بفرماييد كدام يك از دو فتوا را صحيح مى دانيد؟
ج ـ با اندكى تأمل منافات از بين مى رود و منظور اين است كه چنانچه روزه دار نيت كند مفطرى را بجا آورد تا زمانى كه مفطر را انجام نداده روزه او باطل نمى شود ولى اگر روزه دار نيت كند كه ديگر روزه نباشد با چنين نيتى روزه اش باطل مى شود اگرچه مفطرى بجا نياورد.

س 388 ـ در اثناى نماز در دهان روزه دار اخلاط سر و سينه جمع شده است اگر فرو دهد روزه اش باطل مى شود و اگر بخواهد بيرون بريزد بايد نماز را قطع كند، وظيفه چيست؟
ج ـ اگر ممكن باشد بدون قطع نماز، اخلاط را از دهان خارج كند و يا در دهان نگه دارد و نماز را تمام كند بايد نماز را ادامه دهد. و در صورت عدم امكان، اگر به مقدارى وقت دارد كه اگر نماز را قطع كند و از اول شروع كند، لااقل يك ركعت از نماز داخل وقت واقع شود، بايد نماز را قطع كرده و اخلاط را از دهان خارج كند و بعد نماز را بخواند. اما اگر به اين مقدار هم وقت ندارد لازم است فرو برد و نماز را تمام كند. و بعداً قضاى روزه را بگيرد.

س 389 ـ شخصى كه مى داند قرآن را غلط مى خواند آيا جايز است بخواند و چنانچه روزه باشد، موجب بطلان روزه او مى شود يا خير؟
ج ـ غلط خواندن قرآن فى نفسه حرام نيست و موجب بطلان روزه نمى شود (گرچه لازم است مؤمنين سعى كنند قرآن را صحيح بخوانند) بلى چنانچه شخصى علم اجمالى دارد قسمتى را كه مى خواهد بخواند، به طورى غلط مى خواند كه معناى آن تغيير كرده و برخلاف واقع مى شود و قصدش هم اين باشد كه معناى خلاف واقع و كذب را بخدا نسبت دهد، در اين صورت
(صفحه 179)
خواندن حرام است و اگر بداند كذب بر خدا مبطل روزه است، روزه او نيز باطل مى شود و علاوه بر قضا، بنابر احتياط كفاره هم بر او واجب مى شود. بلكه اگر بداند كلمه و عبارتى را غلط مى خواند، گرچه غلط به گونه اى نباشد كه معنا تغيير كند ولى قصد كند كه آن را خداوند آن گونه نازل فرموده است، در اين فرض هم خواندن حرام است و از جهت روزه نيز حكم فرض سابق را دارد.

س 390 ـ حكم كشيدن دندان يا جراحى لثه و دندان كه باعث خونريزى مى شود در حال روزه چيست؟
ج ـ اگر چيزى به حلق فرو نرود براى روزه ضررى ندارد.

س 391 ـ در ترميم دندان يا قالب گيرى دندان از موادى استفاده مى شود كه در آب دهان حل مى شود و آب دهان مزه آن را مى گيرد، حكم آن را در مورد روزه بيان كنيد.
ج ـ چنانچه آن مواد در آب دهان مستهلك شود به طورى كه صدق اكل نكند اشكال ندارد، هر چند مزه آن را بچشد.

س 392 ـ استفاده از پماد كه روى پوست مى مالند در هنگام روزه چه حكمى دارد؟ و آيا بين پماد ويتامينى و غير آن تفاوتى وجود دارد؟
ج ـ چنانچه روى پوست بدن ماليده شود، موجب بطلان روزه نيست و فرقى بين ويتامينى و غيرويتامينى وجود ندارد.

س 393 ـ آيا تزريق خون براى روزه دار اشكال دارد؟
ج ـ بلى به طور كلى هر چيزى كه تزريق آن موجب تقويت و حكم غذا را داشته باشد، اشكال دارد و اگر ناچار از تزريق شدند مى توانند روزه را بگيرند و قضاى آن را هم بگيرند.
(صفحه 180)

س 394 ـ اگر به قصد بيرون آمدن منى استمناء كند ولى منى خارج نشود، آيا روزه اش باطل مى شود؟
ج ـ روزه او باطل نمى شود.

س 395 ـ شخصى روزه ماه رمضان را عمداً خورده است و همين طور روزه قضاى ماه رمضان را بعدازظهر خورده است و نمى دانسته كفاره دارد، وظيفه اش چيست؟
ج ـ در فرض سؤال علاوه بر كفاره افطار عمدى روزه ماه رمضان، قضاى آن و كفاره افطار روزه قضاى ماه رمضان در بعداز ظهر هم بر او واجب است; هر چند كه نمى دانسته كفاره دارد ولى مى دانسته كه حرام است.

س 396 ـ شخصى گمان مى كرد كه اگر استمناء كند يا غذا بخورد، بايد يك روز قضاى روزه را بجاى آورد، در اين صورت وظيفه اش چيست؟
ج ـ اگر مى دانسته كه اين كار روزه را باطل مى كند; علاوه بر قضا كفاره نيز لازم است.

س 397 ـ اگر شخصى دارو مصرف كرده يا عمداً تا صبح جنب باقى مانده است يا استمنا كرده است و نمى دانسته كه اين امور مبطل روزه است چه وظيفه اى دارد؟
ج ـ بايد روزه را قضا كند و اگر جاهل مقصر بوده (يعنى مى توانسته ياد بگيرد و ياد نگرفته) بنابر احتياط واجب كفاره هم ثابت است. اما اگر جاهل قاصر بوده (يعنى نمى توانسته ياد بگيرد) كفاره ندارد.

س 398 ـ اگر مسافر در ماه مبارك رمضان به سوى وطن خود حركت كند و مصادف با اذان ظهر نزديك وطن خود برسد، ولى شك كند كه آيا مقدار مسافت مانده، وطن محسوب مى شود يا خير، وظيفه اش چيست؟
(صفحه 181)
ج ـ در فرض سؤال كه شك دارد وارد شهر شده يا نه، اگر تا آن وقت كارى كه روزه را باطل مى كند انجام نداده است احتياطاً قصد روزه كند و روزه بگيرد و بعد هم قضاى آن را بگيرد.

س 399 ـ آيا صحيح است كه شخص نذر كند كه روزه قضايى ماه رمضان خود را در سفر بگيرد؟
ج ـ صحت نذر روزه هاى واجب در سفر ثابت نشده و مجزى نيست و فرقى نيست كه روزه ماه رمضان باشد يا قضاى آن يا كفاره يا استيجارى يا براى والدين و غيره، بلى قدر متيقن اين است كه اگر شخص هنگامى كه در حضر است نذر كند كه در سفر روزه مستحبى بگيرد، يا نذر كند فلان روز معين را چه در سفر باشد يا در حضر، روزه مستحبى بگيرد، نذر او منعقد و آن روزه در سفر صحيح است.

س 400 ـ اگر دكترها در مورد روزه گرفتن بيمارى اختلاف نظر داشته باشند، وظيفه چيست؟
ج ـ بايد خود شخص جهت تشخيص موضوع چند روز روزه بگيرد اگر ضرر نداشت بايد روزه بگيرد والا روزه گرفتن بر او واجب نيست و چنانچه قبل از رسيدن رمضان سال آينده بهبودى حاصل شود، بايد روزه هايى را كه نگرفته قضا كند والاّ قضا لازم نيست ولى بايد براى هر روز يك مدّ يعنى ده سير طعام از گندم يا جو يا نان به فقير بدهد.

س 401 ـ كسانى كه به جهت عذرى مثل بيمارى يا سفر، روزه ماه رمضان را نگرفته و مى دانند تا رمضان سال آينده، قضاى روزه ها را نمى گيرند، آيا صحيح است كفاره و فديه آنها را بعد از ماه رمضان بدهند؟
ج ـ خير، در فرض سؤال فعلاً مكلف به كفاره نيستند، بلكه تكليف شرعى
(صفحه 182)
آنها اين است كه تا رمضان سال بعد روزه ها را قضا كنند و اگر تا آن موقع قضا نكردند و تأخير انداختند، مكلف به پرداخت كفاره تأخير مى شوند، لذا اگر قبل از آن پرداخت كنند حساب نمى شود و بايد مجدداً بدهند.

س 402 ـ بر پيرمرد و پيرزنى كه روزه واجب نيست و بايد فديه، يعنى مدّ طعام، بدهند، آيا مى توانند بعد از ماه رمضان فديه را بدهند يا بايد تا ماه رمضان سال آينده صبر كنند؟
ج ـ خير، لازم نيست صبر كنند، بلكه مى توانند در همان ماه رمضان و همان روز كه روزه را خوردند فديه را بدهند بلى پرداخت، قبل از آن صحيح و مجزى نيست.

س 403 ـ شخصى از سال گذشته و از سال جارى روزه قضايى دارد، آيا هنگام قضا كردن لازم است تعيين كند كه روزه سال قبل يا سال جارى است؟
ج ـ تعيين لازم نيست و مى تواند نيت كند روزه هايى را كه برعهده او است قضا مى كند.

س 404 ـ چنانچه براى مرجع تقليد ثابت شود كه رؤيت هلال شده و عيد فطر است و همين كه از او سؤال شود بفرمايد: اول ماه براى من ثابت شده ولى حكم نكند، مقلّد او به محض سؤال و اطلاع آيا مى تواند افطار كند؟
ج ـ ملاك، حصول علم يا اطمينان است لذا در فرض سؤال اگر علم يا اطمينان حاصل شود (كه عادتاً چنين است) افطار كند، و در غير اين صورت بايد همچنان روزه باشد تا اينكه اول ماه به يكى از طرق مذكوره در توضيح المسائل مسأله 1795 ثابت شود.