(صفحه 213)
نايب شوند؟
ج ـ براى صحت نيابت، لازم است وقوف اختيارى مشعر را درك كنند و وقوف اضطرارى كافى نيست.

س 502 ـ بانوان كه وقوف اختيارى مشعر را درك نمى كنند و قبل از طلوع فجر وارد منى مى شوند، آيا مى توانند از مرد يا زن نايب شوند؟
ج ـ در فرض سؤال، مى توانند نايب شوند.

س 503 ـ اگر كسى بداند كه شب عيد بايد همراه زنان و ضعفا قبل از طلوع فجر به منى برود، ولى مى تواند برگردد و وقوف اختيارى مشعرالحرام را درك كند. آيا مى تواند نيابت قبول كند؟
ج ـ مانعى ندارد و نيابت او صحيح است.

س 504 ـ شخصى استحباباً براى عمره تمتع محرم شده و پس از انجام اعمال عمره و محلّ شدن از آن، متوجه شده كه بر پدرش حج واجب است، آيا مى تواند حج تمتع مستحبى خود را انجام ندهد و مجدداً از يكى از مواقيت، به نيابت پدرش محرم به احرام عمره تمتع شود و يا در همين فرض آيا مى تواند براى ديگرى اجير شود و حج تمتع استيجارى انجام دهد؟
ج ـ بايد حج خود را تمام كند ولى اگر معصيت كرد و براى ديگرى عمره و حج تمتع انجام داد اجاره و حج صحيح و مبرء ذمه منوب عنه مى شود و عمره تمتعى كه براى خودش انجام داده بود باطل مى شود و طواف نساء هم براى آن لازم نيست.

س 505 ـ در فرض سابق اگر اجير شد آيا استحقاق اجرت تعيين شده را دارد؟
ج ـ بلى اجاره و حج صحيح است و استحقاق اجرت تعيين شده را دارد.

س 506 ـ شخص اجير شده كه حج نيابتى ميقاتى انجام دهد. و چون مطمئن
(صفحه 214)
بوده كه مى تواند بعداً به ميقات برود. لذا هنگام ورود عمره مفرده انجام داده و به طرف قرن المنازل رفته كه از آنجا براى منوب عنه محرم شود. حكومت مانع شده لذا از همانجا به قصد منوب عنه محرم شده و وارد مكه شده است. تكليف اين شخص چيست؟
ج ـ عذر طارى در نيابت اشكالى ندارد. بنابراين حج نيابتى در فرض سؤال مانعى ندارد و صحيح است.

س 507 ـ كسى كه در انجام حج بلدى نيابت دارد، آيا در برگشت از سفر حج نيز بايد به شهر منوب عنه برگردد يا لزومى ندارد؟
ج ـ خير لازم نيست، مگر اينكه در ضمن عقد اجاره شرط شده باشد.

س 508 ـ كسى كه در انجام حج بلدى نيابت دارد، چه مقدار از مستحبات مدينه و مكه را بايد به نيابت از منوب عنه انجام دهد؟
ج ـ به مقدار متعارف انجام دهد.

س 509 ـ كسى كه حج نيابتى انجام مى دهد، آيا بايد طبق فتواى مرجع تقليد خود عمل كند، يا طبق فتواى مرجع منوب عنه؟
ج ـ طبق فتواى مرجع خودش عمل كند.

س 510 ـ آيا صحيح است كه انسان حج را براى خود و به نيابت از مثلاً پدر و مادرش انجام دهد بطورى كه هر سه نفر در يك حج شريك باشند؟
ج ـ در حج مستحبى مانعى ندارد.

س 511 ـ چنانچه نايب در حج تمتع پس از تمام اعمال حج بخواهد يك عمره مفرده بجاى آورد و نيت كند، مشتركاً يك عمره مفرده براى خودش و منوب عنه و پدر و مادر و... انجام دهد، آيا صحيح است؟
ج ـ بلى صحيح است.
(صفحه 215)

س 512 ـ آيا در حج و عمره مستحبى كه به نيت غير انجام مى شود استنابه و وكالت لازم است؟
ج ـ در حج و عمره مستحبى تبرعى، اذن و استنابه لازم نيست.

س 513 ـ در مواردى كه نيابت جايز است، مثل ذبح و رمى، نيابت تبرعى كافى است يا بايد با وكالت باشد؟
ج ـ نيابت تبرعى كافى نيست و بايد با وكالت باشد مگر در رمى كه شخص معذور از استنابه است.

س 514 ـ اگر نايب از بعض اعمال حج معذور شد و نايب گرفت، نايب عمل را به نيابت نايب انجام دهد يا به نيابت منوب عنه؟
ج ـ نايب نيت كند عملى را كه بر عهده نايب است انجام مى دهم.

س 515 ـ بعضى از خدمه كاروانهاى حج، مجبورند قبل از ايام تشريق جهت آماده سازى منى و عرفات و تهيه اتوبوس به خارج از شهر مكه رفته و بازگردند، آيا اين افراد مى توانند نيابت قبول كرده و حج نيابتى انجام دهند؟
ج ـ بلى، مى توانند حج نيابتى انجام دهند و از اين جهت مانعى ندارد.

س 516 ـ شخصى كه قرائت نماز او صحيح نيست. و هر چه تلاش كرده نتوانسته آن را تصحيح كند. در عين حال به نيابت آمده و عمره تمتع را براى منوب عنه انجام داده، و بعد از تقصير متوجه مى شود از معذورين است كه نيابتش درست نبوده است. حال تصميم مى گيرد شخص ديگرى را براى منوب عنه خود نايب بگيرد. و براى خود حج انجام دهد. با توجه به اينكه حكومت اجازه نمى دهد به مواقيت معروفه برود، اگر از مسجد تنعيم براى عمره تمتع محرم شود. از حجة الاسلام خودش كفايت مى كند يا خير؟ و نيز نايب گرفتن او چه صورت دارد؟
(صفحه 216)
ج ـ در فرض سؤال، اگر شرايط وجوب حجة الاسلام را داشته باشد، حج او صحيح و از حجة الاسلام كفايت مى كند. و در اين فرض احرام او از تنعيم اشكال ندارد وصحيح است. استنابه او ازمنوب عنه خود در صورتى صحيح و مجزى است كه ازطرف اومجازووكيل دراستنابه باشد. و اگر حج تمتع است نايب بايد در يكى از مواقيت معروفه محرم شود. والاّصحيحومجزى نيست.

س 517 ـ شخصى با فيش پدر يا مادرش نيابتاً به حج آمده، و چون از بعضى از اعمال معذور است يا قرائتش صحيح نيست فعلا متوجه شده كه نيابتش صحيح نيست و حج بر پدر يا مادرش واجب نبوده، فعلا چه وظيفه اى دارد؟
ج ـ اگر شرايط استطاعت را دارد مى تواند براى خودش حجة الاسلام بجاآورد، والاّ حج مستحبى براى خود بجاآورد و ثواب آن را به پدر يا مادر خود اهدا كند.

س 518 ـ نايبى كه در ماه ذى القعده يا ذى الحجه وارد مكه شده، قبل از آنكه براى منوب عنه خود محرم به احرام عمره تمتع شود، آيا مى تواند براى خودش عمره مفرده بجا آورد و بعد براى كار ضرورى به مدينه رفته و از آنجا براى منوب عنه خود محرم شود؟
ج ـ بلى مى تواند براى خود يا براى ديگرى عمره مفرده بجا آورد. ولى پس از آنكه محرم باحرام عمره تمتع براى منوب عنه شد، نمى تواند عمره مفرده ديگرى انجام دهد تا حج منوب عنه را اتمام كند.

س 519 ـ شخصى در مدينه منوره، ديگرى را اجير مى كند كه براى پدر وى حج ميقاتى بجا آورد ولى مشخص نكرده است كه از مسجد شجره محرم شود يا ميقاتهاى ديگر، آيا اجير مى تواند از مسجد شجره به نيّت عمره مفرده محرم شود و پس از آن به جحفه يا قرن المنازل برود و براى عمره تمتّع استيجارى محرم شود؟
(صفحه 217)
ج ـ چنانچه عقد اجاره انصراف و يا ظهور عرفى در احرام از خصوص مسجد شجره را نداشته باشد، اشكالى ندارد.

س 520 ـ نايب اگر از انجام حج تمتع معذور شد، و حج تمتع را به حج افراد بدل كرد. آيا اين حج از منوب عنه مجزى است؟
ج ـ مجزى است و بعد از آن لازم است يك عمره مفرده به نيت منوب عنه انجام دهد.

س 521 ـ نايب طواف نساء را به چه نيتى انجام دهد؟ به نيت خودش يا منوب عنه؟ و آيا فرقى بين نيابت در عمره مفرده و حج و طواف نساءِ تنها وجود دارد؟
ج ـ نايب بايد به نيت منوب عنه انجام دهد وفرقى بين موارد مذكوره نيست.

س 522 ـ شخصى كه حج بر او مستقر شده و نمى تواند مكه برود و ناچار است نايب بگيرد، آيا مى تواند از ميقات نايب بگيرد؟
ج ـ بلى مى تواند از ميقات نايب بگيرد. گرچه بهتر اين است كه از بلد كسى را اجير كند.

ميقات

س 523 ـ آيا زائران ايرانى بيت الله الحرام در موسم حج و يا عمره مى توانند از ميقات حديبيه محرم شوند؟ و آيا حديبيه نيز مانند ساير مواقيت از قبيل ميقات شجره و جحفه مى باشد؟
ج ـ ميقات عمره تمتع يكى از مواقيت پنجگانه معروفه است كه در مناسك حج بيان شده است. و در صورت عدم عبور از آنها، لازم است از محاذى