(صفحه 218)
يكى از آنها محرم شود. لذا كسانى كه براى حج تمتع از جده به مكه مى روند. بايد به جحفه يا يكى از مواقيت معروفه ديگر بروند و از آنجا محرم شوند والاّ از محاذى يكى از آنها محرم شوند. و در غير اين صورت احرام عمره تمتع صحيح نيست. ولى ميقات براى احرام عمره مفرده علاوه بر مواقيت پنجگانه معروفه ادنى الحل(1) نيز مى باشد. امّا افضل نسبت به ادنى الحلّ اين است كه در حديبيه يا جعرانه يا تنعيم محرم شوند. بلى اگر كسى براى عمره مفرده از يكى از مواقيت پنجگانه با تمكن از احرام، بدون احرام عبور كند مرتكب معصيت شده است. ولى احرامش از حديبيه يا جعرانه يا تنعيم صحيح است.
بنابراين كسانى كه از جده براى عمره مفرده به مكه مى روند مى توانند از حديبيه يا جعرانه يا تنعيم محرم شوند و معصيتى نيز مرتكب نشده اند. چون از مواقيت پنجگانه عبور نكرده اند.

س 524 ـ كسى كه از ميقات اهل مدينه مى گذرد، آيا حتماً بايد داخل مسجد شجره محرم شود يا بيرون مسجد كافى است؟
ج ـ به احتياط واجب از داخل مسجد شجره محرم شود.

س 525 ـ وظيفه زنان حائض و كسانى كه از وارد شدن به مسجد شجره معذورند، نسبت به احرام چيست؟
ج ـ كنار مسجد شجره محرم شده و لازم نيست وارد مسجد شوند هرچند مى توانند در حال عبور از مسجد محرم شوند.

س 526 ـ با توجه به توسعه جديد مسجد شجره، آيا احرام در قسمتهاى جديدالتأسيس كفايت مى كند، با توجه به اينكه محدوده مسجد قديم

---

(صفحه 219)
مشخص نمى باشد، يا تشخيص آن بسيار مشكل است؟
ج ـ احرام در تمام قسمتهاى آن كافى است.

س 527 ـ كسانى كه ابتدا به جده رفته و سپس براى عمره تمتع به مكه مى روند، آيا براى محرم شدن، حتماً بايد به يكى از ميقاتها بروند؟ يا مى توانند در محاذات ميقات محرم شوند؟
ج ـ در صورت عدم امكان احرام از ميقات، لازم است از محاذى آن محرم شوند و بايد احراز محاذات شود.

س 528 ـ آيا احرام حج حتماً بايد در مكه قديم يا مسجدالحرام باشد، يا درمحله هاى نوساز هم كفايت مى كند؟
ج ـ در هرجا كه صدق مكه كند كافى است. اگرچه در محلّه هاى نوساز باشد.

س 529 ـ شخصى از روى جهل به مسأله در فرودگاه جدّه براى عمره مفرده محرم مى شود و پس از انجام طواف و نماز و سعى متوجه مى شود كه مى بايست به يكى از مواقيت برود، تكليف او در اين صورت چيست؟
ج ـ در فرض سؤال عمره باطل است و تكليف خاصى ندارد و چنانچه عمره به جهتى بر او واجب بوده است يا بخواهد يك عمره مستحبى انجام دهد بايد به يكى از مواقيت برگردد ولو به ادنى الحل و محرم شود و اعمال را انجام دهد.

س 530 ـ با توجه به پاسخ فوق منظور از ميقات، آيا مواقيت معروفه است؟
ج ـ ميقات در عمره مفرده ادنى الحل است.

س 531 ـ شخصى قبل از ميقات يا در ميقات و قبل از احرام بيهوش شده، وظيفه او چيست؟
ج ـ در فرض سؤال بيهوش وظيفه اى ندارد بلى اگر ممكن است صبر كنند تا
(صفحه 220)
بهبودى حاصل شود والاّ مى توانند او را بدون احرام وارد مكه كنند، ولى اگر قبل از ضيق وقت بهبود يافت بايد برگردد به يكى از مواقيت معروفه و محرم شود و اگر ممكن نشد تكليفى ندارد و معلوم مى شود در اين سال مستطيع نبوده و حج بر او واجب نشده است و الحاق بيهوش به جاهل و ناسى مشكل است، بلى چنانچه سالهاى بعد استطاعت داشت يا حج بر او مستقر بوده است بايد حج انجام دهد.

احرام

س 532 ـ آيا در نيّت احرام و ساير اعمال حج، قصد بر انجام عمل بدون ريا و توجه به عملى كه انجام مى دهد، كافى است؟ و يا گذراندن از قلب، يا به زبان آوردن آن لازم است؟
ج ـ نيّت به تنهايى كافى است. ولى مستحب است كه به زبان بياورد.

س 533 ـ اين جانب يك سال حج براى خود انجام داده ام و چند حج نيابتى نيز در سالهاى متعدّد انجام داده ام ان شاءالله امسال توفيق تشرف به حجّ خواهم داشت، آيا مى توانم به نيّت مافى الذّمه حج بجا آورم كه اگر حج خود يا يكى از منوب عنه ها اشكال داشته بجاى آنها محسوب شود والاّ براى خودم مستحبى محسوب شود؟
ج ـ بلى مى توانيد به نحو مذكور نيت كنيد و چنانچه يك حج واجب ـ اعم از حجى كه اصالتاً واجب بوده، يا نيابتاً واجب شده ـ بر ذمه شما باشد برئ الذمه مى شويد. والاّ حج ندبى خواهد بود.

س 534 ـ ولىّ طفل غير مميز طبق فتواى چه كسى او را محرم كند و اعمال او
(صفحه 221)
را انجام دهد؟
ج ـ طبق فتواى مجتهدى كه خودش از او تقليد مى كند، عمل كند و در موارد اختلافى بهتر است احتياط كند.

س 535 ـ اگر زن در ميقات حائض باشد، و يقين كند كه نمى تواند عمره تمتع را در وقت خود انجام دهد بايد به نيت عمره تمتع محرم شود و بعداً در ضيق وقت عدول به افراد كند. آيا با فرض يقين زن به اينكه مى داند تا آخر وقت پاك نمى شود. چگونه نيّت عمره تمتع كند؟ ملاك چيست؟
ج ـ ملاك عمل به وظيفه فعلى است و چون در حال حاضر مأمور و مكلف به حج تمتع است. نه اِفراد لذا فعلاً بايد نيت تكليف و امر فعلى را بكند. و يقين او به اينكه تا آخر وقت پاك نمى شود مانع از امكان نيت عمره طبق وظيفه فعلى نمى شود. مضافاً بر اينكه لعل الله يحدث بعد ذلك امراً.

س 536 ـ آيا بانوان هم براى احرام، بايد لنگ و ردا يا مشابه آن را بپوشند؟ و يا مى توانند در لباس معمولى خود محرم شوند؟
ج ـ به احتياط مستحب، در حال احرام كه چند دقيقه بيشتر طول نمى كشد لنگ و ردا را روى لباس معمولى بپوشند.

س 537 ـ فرموده ايد احتياط مستحب آن است كه زنها در حال نيّت و تلبيه. دو لباس احرام را بپوشند. سؤال اين است كه اگر عمداً نپوشند و در همان لباس معمولى خودشان محرم شوند، احرامشان باطل است يا خير؟
ج ـ خير. به احرام آنها ضرر نمى زند و باطل نيست.

س 538 ـ كسى بدون نيت احرام حج لباس احرام را پوشيده و با سايرين تلبيه را گفته است و بعد از وقوف در عرفات متوجه شده است، حكم او چيست؟
ج ـ اگر نيت انجام حج را داشته و تلبيه گفته، احرام محقق شده است و حج
(صفحه 222)
او صحيح است.

س 539 ـ شخصى عمره مفرده انجام داده و سپس براى عمره مفرده يا تمتع محرم شده، در اثناى عمل متوجه بطلان عمره قبل شد، وظيفه او چيست؟
ج ـ در فرض سؤال هنوز در احرام اول باقى است و احرام دوم منعقد نشده و بايد اعمال عمره اول را تمام كند.

س 540 ـ اگر كسى عصياناً بدون احرام وارد مكه شد و حج و عمره اى هم قبلا بر او واجب نبوده، فعلا وظيفه اش چيست؟
ج ـ معصيت كرده، و فعلا تكليف خاصى ندارد، و ماندنش در مكه بى اشكال است. واگر بخواهد عمره مفرده بجاآورد مى تواند از ادنى الحل محرم شود.

محرمات احرام

س 541 ـ كفاره پوشيدن چيزى كه تمام روى پا را مى گيرد چيست؟
ج ـ احتياط آن است كه يك گوسفند كفاره بدهد.

س 542 ـ شخصى ناچار است هنگام احرام جوراب بپوشد كه روى هر دو پا پوشيده مى شود، آيا يك كفاره براى هر دو پا كفايت مى كند؟
ج ـ بلى يك كفاره كفايت مى كند.

س 543 ـ به مچ بستن ساعتى كه بند آن دوخته است چه حكمى دارد؟
ج ـ احوط اجتناب از مطلق دوخته است حتى بند ساعت.

س 544 ـ پوشيدن دمپايى دوخته براى مرد محرم چه حكمى دارد؟
ج ـ جايز نيست.

س 545 ـ دست و پاى مصنوعى كه با چرمهاى دوخته شده به بدن مى بندند،