(صفحه 105)

احكام اذان و اقامه

مسأله : اذان و اقامه بايد بعد از داخل شدن وقتِ نماز گفته شود و اگر قبل از وقت گفته شود، باطل است.
مسأله : اقامه بايد بعد از اذان گفته شود و اگر قبل از اذان گفته شود، صحيح نيست.
مسأله : بين جمله هاى اذان و اقامه بايد زياد فاصله نشود و اگر بين آنها بيشتر از معمول فاصله بيندازد، بايد دوباره آن را از سر بگيرد.
مسأله : اگر براى نماز جماعتى اذان و اقامه گفته باشند، كسى كه با آن جماعت نماز مى خواند، نبايد براى نماز خود اذان و اقامه بگويد.
مسأله : اگر انسان براى خواندن نماز جماعت به
مسجد برود و ببيند نماز جماعت تمام شده و براى نماز جماعت اذان و اقامه گفته شده باشد، تا وقتى كه صف ها بهم نخورده و جمعيت متفرّق نشده، نبايد براى نماز خود اذان و اقامه بگويد.
مسأله : نماز مستحبى اذان و اقامه ندارد.
مسأله : مستحب است در روز اوّلى كه بچه به
دنيا مى آيد، در گوش راست او اذان ودر گوش چپش اقامه بگويند.
مسأله : مستحب است كسى كه براى گفتن اذان معين مى كنند، عادل و وقت شناس و صدايش بلند باشد.

(صفحه 106)

اعمال نماز

مسأله : نماز با گفتن «اَللهُ اَكْبَرُ» شروع مى شود و با «سلام» به پايان مى رسد.
مسأله : آنچه در نماز انجام مى شود يا واجب است و يا مستحب.
مسأله : واجبات نماز يازده چيز است كه برخى ركن و برخى غير ركن است.
واجبات نماز عبارتند از:
* نيّت، * قيام، * تكبيرة الاحرام، * ركوع، * سجود، * قرائت، *ذكر، * تشهد، * سلام، * ترتيب، * موالات
ركن هاى نماز عبارتند از:
1 ـ نيّت، 2 ـ تكبيرة الاحرام، 3 ـ قيام (ايستادن) هنگام تكبيرة الاحرام و قيام متّصل به ركوع; يعنى ايستادن پيش از ركوع، 4 ـ ركوع، 5 ـ سجود

فرق بين رُكن و غير رُكن

مسأله : اركان نماز، اجزاء اساسى آن به شمار مى آيد
و چنانچه يكى از آنها بجا آورده نشود و يا اضافه شود، هر چند اشتباهاً هم باشد، نماز باطل است. واجبات ديگر، گرچه انجام آنها لازم است، ولى چنانچه اشتباهاً كم يا زياد شود

(صفحه 107)
نماز باطل نيست. ولى اگر عمداً ترك شود يا زياد شود، نماز
باطل است.

احكام واجبات نماز

* نيّت
مسأله : نمازگزار از آغاز تا پايان نماز بايد بداند چه نمازى مى خواند و بايد آن را براى انجام فرمان خداوند عالم بجا آورد.
مسأله : به زبان آوردن نيت لازم نيست، ولى چنانچه به زبان هم بگويد، اشكال ندارد.
مسأله : نمازبايد ازهرگونه ريا وخودنمايى به دور باشد; يعنى نماز را تنهابراى انجام دستور خداوند بجا آورد و چنانچه تمام نماز يا قسمتى از آن براى غير خدا باشد، باطل است.
* تكبيرة الاحرام
مسأله : همانگونه كه گذشت، نماز با گفتن «اَللهُ اَكْبَر» آغاز مى شود و به آن «تَكْبيرَةُ الاِحرام» مى گويند. [چون با همين تكبير است كه بسيارى از كارها كه قبل از نماز جايز بوده، بر نمازگزار حرام مى شود، مانند خوردن و آشاميدن، خنديدن و گريستن].
مسأله : مستحب است نمازگزارموقع گفتن تكبيرة الاحرام و تكبيرهاى بين نماز، دستها را تا مقابل گوشها بالا ببرد.

(صفحه 108)
* قيام
مسأله : قيام يعنى ايستادن. نمازگزار بايد تكبيرة الاحرام و قرائت را در حال قيام و آرامش بخواند.
مسأله : اگر ركوع را فراموش كند و بعد از حمد و سوره به نيت سجده خم شود و يادش بيايد كه ركوع نكرده، بايد بايستد و به ركوع رود. و اگر بدون اين كه بايستد به حال خميدگى به ركوع برود، چون قيام متصل به ركوع را به جا نياورده، نماز او باطل است.
مسأله : نمازگزار بايد موقع ايستادن هر دو پا را بر زمين بگذارد، ولى لازم نيست سنگينى بدن روى هر دو پا باشد و اگر روى يك پا هم باشد اشكال ندارد.
مسأله : كسى كه به هيچ وجه حتى با تكيه كردن بر
عصا يا ديوار نتواند ايستاده نماز بخواند، بايد نشسته و
رو به قبله نماز بخواند و اگر نشسته هم نتواند، بايد خوابيده
بخواند.
مسأله : واجب است بعد از ركوع بطور كامل بايستد و سپس به سجده برود و چنانچه اين قيام عمداً ترك شود، نماز باطل است.
* قرائت
مسأله : در ركعت اوّل و دوّم نمازهاى روزانه، انسان بايد اوّل حمد و بعد از آن يك سوره كامل قرآن (مثلا سوره توحيد) را بخواند.

(صفحه 109)
سوره حمد:
{بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ * اَلْحَمْدُللهِ رَبِّ الْعالَمينَ * اَلرَّحْمنِ الرَّحيمِ * مالِكِ يَوْمِ الدّينِ * إِيّاكَ نَعْبُدُ وَإِيّاكَ نَسْتَعينُ * إِهْدِنَا الصّـِراطَ الْمُسْتَقيمَ * صِراطَ الَّذينَ أَنْعَمْتَ عَلَيْهِمْ غَيْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَلاَ الضّآلـّينَ}.
سوره توحيد:
{بِسْمِ اللهِ ا لرَّحْمنِ ا لرَّحيمِ * قُلْ هُوَ اللهُ اَحَدٌ * اَللهُ الصَّمـَدُ * لَمْ يَلِدْ وَ لَمْ يوُلَدْ * وَلَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُواً اَحَدٌ}.
و در ركعت سوم و چهارم نماز بايد فقط سوره حمد يا تسبيحات اربعه خوانده شود و احتياط واجب آن است كه تسبيحات را سه مرتبه بخواند.

تسبيحات اربعه:

«سُبْـحانَ اللهِ وَ الْحَــمْدُللهِ وَ لا اِلـهَ اِلاّ اللهُ وَاللهُ اَكْـبَرُ».

احكام قرائت