(صفحه 115)
سجود، تشهد بخواند و در ركعت آخر پس از تشهد، سلام دهد.
* مُوالات
مسأله : موالات، يعنى پشت سرهم بودن اجزاى نماز و فاصله نينداختن بين آنها.
مسأله : اگر كسى به قدرى بين اجزاى نماز فاصله بيندازد كه نگويند نماز مى خواند، نمازش باطل است.
مسأله : طول دادن ركوع و سجود و خواندن سوره هاى بزرگ، موالات را بهم نمى زند.
قنــوت
مسأله : مستحب است در ركعت دوم نماز، بعد از حمد و سوره و پيش از ركوع، قنوت بخواند; يعنى دستها را بلند كند و مقابل صورت بگيرد و دعا يا ذكرى بخواند.
مسأله : در قنوت هر ذكرى بگويد اگر چه يك «سُبْحانَ اللهِ» باشد، كافى است و مى تواند اين دعا را بخواند:
«رَبَّنا اتِنا فِي الدُّنْيا حَسَنَةً وَفِي الاخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنا عَذابَ النَّارِ».
تعقيب نماز
تعقيب، يعنى مشغول شدن به ذكر و دعا و قرآن بعد از سلامِ نماز.
مسأله : بهتر است انسان در حال تعقيب رو به قبله باشد.
(صفحه 116)
مسأله : لازم نيست تعقيب به عربى باشد، ولى بهتر است چيزهايى را كه در كتابهاى دعا دستور داده اند، بخواند.
مسأله : از چيزهايى كه براى تعقيب نماز زياد سفارش شده، تسبيح حضرت زهرا(س) است; يعنى گفتن: 34 مرتبه «اَللهُ اكبر» و 33 مرتبه «اَلحَمْدُ لله» و 33 مرتبه «سُبْحانَ الله».
مُبطِلات نماز
مسأله : دوازده چيز نماز راباطل مى كندو آنها را مبطلات مى گويند:
اول:
آنكه در بين نماز يكى از شرط هاى آن از بين برود; مثلا در بين نماز لباس يا بدن او نجس شود.
دوم:
آنكه در بين نماز عمداً يا سهواً و يا از روى ناچارى چيزى كه وضو يا غسل را باطل مى كند، پيش آيد; مثلا بول از او بيرون آيد. ولى كسى كه نمى تواند از بيرون آمدن بول و غائط خوددارى كند، اگر در بين نماز بول يا غائط از او خارج شود، چنانچه به دستورى كه در احكام وضو گفته شدهنمايد، نمازش باطل نمى شود و نيز اگر در بين نماز از زن مستحاضه خون خارج شود در صورتى كه به دستور استحاضه رفتار كرده باشد، نمازش صحيح است.
سوم:
سخن گفتن.
چهارم:
خنديدن با صدا.
- 1 . مسأله 310 به بعد از رساله توضيح المسائل.
گريستن.
ششم:
رو برگردان از قبله.
هفتم و هشتم:
خوردن و آشاميدن.
نهم:
انجام دادن كارى كه صورت نماز را برهم بزند.
دهم:
كم يا زياد كردن اركان نماز.
يازدهم:
دست بر روى هم گذاشتن.
دوازدهم:
آمين گفتن بعد از حمد.
احكام مبطلات نماز
* سخن گفتن
مسأله : اگر نمازگزار عمداً كلمه اى بگويد كه داراى معنى باشد خواه يك حرف باشد يا بيشتر، و بخواهد با آن معنايى را برساند، نمازش باطل مى شود.
مسأله : اگر از روى فراموشى سخن بگويد; يعنى متوجه نبود كه در حال نماز است، نماز باطل نمى شود.
مسأله : سرفه كردن و عطسه كردن نماز را باطل نمى كند.
مسأله : در نماز نبايد به كسى سلام كرد، ولى اگر كسى به نماز گزار سلام كند، واجب است جواب او را بدهد، و بايد در جواب، سلام را مقدّم دارد; مثلا بگويد «سلام عليكم» و نبايد «عليكم السلام» بگويد.
* خنديدن و گريستن
مسأله : اگر نمازگزار عمداً خنده با صدا كند يا براى كار
(صفحه 118)
دنيايى عمداً با صدا گريه كند نمازش باطل مى شود ولى اگر از ترس خدا يا براى آخرت گريه كند اشكال ندارد بلكه از بهترين اعمال است.
مسأله : لبخند زدن نماز را باطل نمى كند.
* روى از قبـله برگرداندن
مسأله : اگر عمداً به قدرى روى خود را از قبله برگرداند كه نگويند رو به قبله است، نمازش باطل است.
مسأله : اگر عمداً يا سهواً پشت به قبله كند يا به طرف راست يا چپ قبله برگردد، نمازش باطل است.
* خوردن و آشاميدن
مسأله : اگر نمازگزار چيزى بخورد يا بياشامد به طورى كه نگويند نماز مى خواند، نمازش باطل است.
مسأله : اگر نمازگزار چيزى بخورد يا بياشامد هرچند صورت نماز بهم نخورد، بنابر احتياط واجب نمازش باطل مى شود.
* برهم زدن صورت نماز
مسأله : اگر در بين نماز كارى كند كه صورت نماز را بر هم زند; مثل دست زدن، به هوا پريدن و مانند اينها، هر چند از روى فراموشى باشد، نماز باطل مى شود.
مسأله : اگر در بين نماز به قدرى ساكت بماند كه از
(صفحه 119)
صورت نماز خارج شود، نمازش باطل مى شود.
مسأله : رها كردن نمازِ واجب (شكستن نماز) حرام است، مگر درحال ناچارى، مانند اين موارد: حفظ جان، حفظ مال و جلوگيرى از ضرر مالى و بدنى.
مسأله : شكستن نماز براى پرداخت بدهى مردم با اين شرايط اشكال ندارد:
1 ـ در بين نماز نمى تواند بدهى را بپردازد.
2 ـ طلبكار، طلب خود را مى خواهد.
3 ـ وقت نماز تنگ نيست، يعنى مى تواند پس از پرداخت بدهى، نماز را در وقتِ آن بخواند.
مسأله : شكستن نماز براى حفظ مالى كه اهميّت ندارد، مكروه است.
مسأله : برخى از چيزهايى كه در نماز مكروه است، عبارتند از:
1 ـ برهم گذاشتن چشمها.
2 ـ بازى كردن با انگشتان و دستها.
3 ـ سكوت كردن در هنگام خواندن حمد يا سوره و يا ذكر، براى شنيدن حرف كسى.
4 ـ هر كارى كه خضوع و خشوع را از بين ببرد.
5 ـ برگرداندن صورت به طرف راست يا چپ به مقدار كم (چون مقدار زياد آن نماز را باطل مى كند).
فقه
