(صفحه 184)
لمس آن بدون وضو حرام است.
مسأله  : لمس خطوط قرآن بر جُنب، حرام است.
مسأله  : انسان جُنب نبايد سوره هاى سجده دار قرآن را بخواند (تفصيل آن در مسأله 111 گذشت).

قَسم خوردن

مسأله  : اگر كسى به يكى از اسامى خداوند عالم مانند «خدا» و «الله» قسم بخورد كه كارى را انجام دهد، يا ترك كند; مثلاً سوگند بخورد كه دو ركعت نماز بخواند، واجب است به آن عمل كند.
مسأله  : اگر عمداً به سوگندى كه خورده است عمل نكند، بايد كفّاره بدهد و كفّاره آن يكى از اين سه چيز است:
* آزاد كردن يك برده.
* سير كردن ده فقير.
* پوشاندن ده فقير.
و اگر هيچكدام از اين ها را نتواند انجام دهد، بايد سه روز پى در پى روزه بگيرد.
مسأله  : كسى كه قسم مى خورد، اگر حرف او راست باشد، قسم خوردن او مكروه است و اگر دروغ باشد، حرام و از گناهان بزرگ است.

(صفحه 185)

مسائل متفرقه

مسأله  : اگر انسان به صورت كسى سيلى يا چيز ديگرى بزند، بطورى كه صورت او سرخ شود، بايد 5/1 مثقال شرعى طلاى سكه دار به او بدهد و اگر كبود شود 3 مثقال، و اگر سياه شود 6 مثقال، و هر مثقال شرعى 18 نخود است.
مسأله  : اگر جاى ديگرى از بدنِ كسى را (غير از صورت) به واسطه زدن، سرخ يا كبود يا سياه كند، بايد نصف آنچه در مسأله قبل گفته شد، بدهد.
مسأله  : كشتن حيوانى كه اذيّت مى رساند و مال كسى نيست; مانند مار و عقرب، اشكال ندارد.
مسأله  : اگر چيزى را به صنعتگرى بدهند كه درست كند و صاحبش نيايد آن را ببرد، چنانچه صنعتگر جستجو كند و از پيدا كردن صاحب آن نااميد شود، بايد بنابر احتياط واجب آن را به نيت صاحبش به فقير غير سيد صدقه بدهد.
مسأله  : ديوارى كه مال دو نفر است; مانند ديوار مشترك بين دو منزل، هيچكدام از آنان حق ندارد بدون اجازه
(صفحه 186)
شريك ديگر آن را بسازد، يا سر تيرآهن و مانند آن را بر ديوار بگذارد يا به ديوار ميخ بكوبد، ولى كارهايى كه معلوم است شريك راضى است; مانند تكيه دادن به ديوار و لباس انداختن روى آن اشكال ندارد، امّا اگر شريك او بگويد: به اين كارها راضى نيستم، انجام اينها هم جايز نيست.
مسأله  : اگر ريشه درخت همسايه در مِلك [ زمين، باغ، خانه و...] انسان بيايد، صاحب ملك مى تواند از صاحب درخت بخواهد كه ريشه درخت را برگرداند يا قطع كند و در صورتى كه صاحب درخت اين كار را نكرد، خودش مى تواند از آن جلوگيرى كند و چنانچه ضررى هم از ريشه درخت به او برسد، مى تواند از صاحب درخت بگيرد.
مسأله  : درخت ميوه اى كه شاخه آن از ديوار باغ بيرون آمده، اگر انسان نداند صاحبش راضى است يا نه، نمى تواند از ميوه آن بچيند و اگر ميوه آن روى زمين هم ريخته باشد نمى تواند آن را بردارد.
مسأله  : جايزه اى را كه بانك به بعضى از كسانى كه در صندوق پس انداز پول مى گذارند مى دهد، در صورتى كه شرط نكرده باشند كه چيزى بدهد و بانك براى تشويق مردم از خودش بدهد و ضرر آن به كسى نرسد، حلال است.
مسأله  : تراشيدن ريش و ماشين كردن آن اگر مثل تراشيدن باشد، بنا بر احتياط واجب حرام است و در اين حكم تمام مردم يكسان اند و حكم خدا به سبب مسخره مردم تغيير نمى كند، پس كسى هم كه تازه بالغ شده يا اگر ريش خود را
(صفحه 187)
نتراشد مردم او را مسخره مى كنند، چنانچه ريش خود را بتراشد يا طورى ماشين كند كه مثل تراشيدن باشد، حرام است.
مسأله  : استمنا كردن حرام است; يعنى انسان با خود كارى كند كه منى از او بيرون آيد.
مسأله  : آوازى كه مخصوص مجالس لهو و بازيگرى است، غِنا و حرام مى باشد. و اگر نوحه يا روضه يا قرآن را هم با غنا بخوانند حرام است، ولى اگر آن را با صداى خوب بخوانند كه غنا نباشد اشكال ندارد.
مسأله  : بازى با وسايلى كه عرفاً وسيله قمار محسوب مى شود، مثل قاب و تخته نرد حرام است، بلى وسيله اى مثل منچ و توپ كه عرفاً وسيله قمار محسوب نمى شود، بازى با آن اشكال ندارد. شطرنج و پاسور هم اگر از وسائل قمار محسوب شود، بازى با آنها مطلقاً حرام است و الاّ اشكالى ندارد.
مسأله  : دست زدن و كف زدن در مجالس جشن و سخنرانى در غير از مساجد و حسينيه ها و مشاهد، اگر براى تشويق امر مشروع (جايز) باشد و همراه با حرام ديگرى نباشد، اشكال ندارد.

يادآورى

آنچه در اين كتاب آمده تمام احكام نيست، بلكه بسيارى از قسمت هاى احكام كه در درجه اوّل نياز نوجوانان و جوانان بوده، در اين رساله آورده شده است و براى توضيح بيشتر به رساله توضيح المسائل مراجعه شود.

(صفحه 188)