(صفحه 79)
مسح آن امكان دارد بطور معمول بشويد يا مسح كند و جاهايى كه امكان ندارد، دستِ تر بر جبيره بكشد.
مسأله : اگر زخم يا شكستگى در جلوى سر يا روى پاها (محل مسح) است و روى آن باز مى باشد، چنانچه نتواند آن را مسح كند، بايد پارچه پاكى رويش بگذارد و روى پارچه را با ترىِ آب وضو كه در دست مانده، مسح كند.
مسأله : اگر در صورت و دستها چند جبيره باشد، بايد بين آنها را بشويد و اگر جبيره ها در سر يا روى پاها باشد، بايد بين آنها را مسح كند و در جاهايى كه جبيره هست، بايد به شيوه اى كه در جبيره بيان شد عمل كند.
مسأله : كسى كه در كف دست و انگشتها جبيره دارد و در موقع وضو دست تر روى آن كشيده است، مى تواند سر و پا را با همان رطوبت مسح كند يا از جاهاى ديگر وضو رطوبت بگيرد.
مسأله : اگر جبيره تمام صورت يا تمام يكى از دستها را فراگرفته باشد نيز احكام جبيره را دارد و وضوى جبيره اى كافى است و تيمم لازم نيست.
مسأله : اگر جبيره تمام پهناى روى پا را گرفته، ولى مقدارى از طرف انگشتان و مقدارى از طرف بالاى پا باز است، بايد جاهايى كه باز است روى پا را و جايى كه جبيره است روى جبيره را مسح كند.
مسأله : اگر جبيره بيشتر از معمول اطراف زخم را گرفته و برداشتن آن ممكن نيست، بايد به دستور جبيره عمل كند و
(صفحه 80)
بنابر احتياط واجب تيمم هم بكند و اگر برداشتن جبيره ممكن است، بايد آن را بردارد.
مسأله : اگر در جاى وضو يا غسل چيزى چسبيده باشد كه برداشتن آن ممكن نيست يا به قدرى مشقّت دارد كه نمى توان تحمّل كرد، بايد به دستور جبيره عمل كند.
مسأله : اگر جبيره نجس است يا نمى شود روى آن دستِ تر كشيد; مثلاً دوايى است كه به دست مى چسبد، پارچه پاكى روى آن بگذارد و دست تر روى آن بكشد.
مسأله : غسل جبيره اى مانند وضوى جبيره اى است، ولى بنابر احتياط واجب بايد به طور ترتيبى بجا آورده شود نه ارتماسى و حتماً بايد با دست تَر روى جبيره كشيده شود و شستن آن كفايت نمى كند.
چيزهايى كه بايد براى آنها وضو گرفت
مسأله : براى اين كارها انسان بايد وضو بگيرد:
* براى نماز واجب (به جز نماز ميّت).
* براى طواف واجب كعبه.
* براى رساندن جايى از بدن به نوشته قرآن.
مسأله : اگر نماز يا طواف بدون وضو انجام شود، باطل است.
مسأله : كسى كه وضو ندارد نبايد جايى از بدن خود را به نوشته قرآن برساند، ولى ترجمه آن اشكال ندارد.
مسأله : كسى كه وضو ندارد خوب است جايى از بدن را
(صفحه 81)
به اسم خداوند به هر زبانى نوشته شده باشد، مانند: «خدا» «GOD» نرساند.
مسأله : براى اين كارها وضو گرفتن مستحب است:
* رفتن به مسجد و حرم امامان.
* خواندن قرآن.
* همراه داشتن قرآن.
* رساندن جايى از بدن به جلد يا حاشيه قرآن.
* زيارت اهل قبور.
چيزهايى كه وضو را باطل مى كند
مسأله : چيزهايى كه وضو را باطل مى كند عبارت است از:
* خارج شدن ادرار يا مدفوع يا باد معده و روده از انسان.
* خواب، به طورى كه گوش نشنود و چشم نبيند.
* چيزهايى كه عقل را از بين مى برد; مانند ديوانگى، مستى و بيهوشى.
* استحاضه زنان.
* آنچه سبب غسل شود; مانند جنابت و مَسّ ميّت.
- 1 ـ اين مسأله مربوط به بانوان است، براى توضيح بيشتر به مسأله 136 به بعد مراجعه كنند.
غـسـل
گاهى براى نماز و ساير كارهايى كه بايد با وضو انجام داد، غسل واجب مى شود.
شيوه غسل كردن
مسأله : در غسل بايد تمام بدن و سر و گردن شسته شود، خواه غسل واجب باشد، مانند جنابت و يا مستحب، مانند غسل جمعه. به عبارت ديگر، تمام غسلها در انجام فرقى ندارند مگر در نيّت.
مسأله : غسل را به دو صورت مى توان انجام داد: «ترتيبى» و «ارتماسى».
در غسل ترتيبى، ابتدا سرو گردن شسته مى شود، سپس نيمه راست بدن و بعد از آن نيمه چپ.
در غسل ارتماسى، تمام بدن يكباره در آب قرار مى گيرد. پس براى انجام غسل ارتماسى بايد آب به قدرى باشد كه انسان بتواند تمام بدن را زير آب ببرد.
فقه
