(صفحه 146)

نماز غُفيلَه

مسأله : يكى ديگر از نمازهاى مستحبى، نماز «غُفيلَه» است كه بين نماز مغرب و عشا خوانده مىشود.

كيفيّت نماز غفيله

مسأله : نماز غفيله دو ركعت است، كه در ركعت اوّل پس از حمد، بايد اين آيه خوانده شود:
{وَذَا النُّونِ اِذْ ذَهَبَ مُغَاضِباً فَظَنَّ اَنْ لَنْ نَقْدِرَ عَلَيْهِ فَنَادى فِى الظُّلُمَاتِ اَنْ لاَ اِلَهَ اِلاَّ اَنْـتَ سُبْحَانَكَ اِنِّى كُنْتُ مِنَ الظَّـالِمِينَ فَاستَجَبْنَا لَهُ وَنَجَّيْنَاهُ مِنَ الْغَمِّ وَكَذَلِك نُنْجِى الْمُؤْمِنينَ}.

---

و در ركعت دوّم پس از حمد، اين آيه خوانده شود:
{وَ عِنْدَهُ مَفَاتِحُ الْغَيْبِ لايَعْلَمُهَا اِلاَّ هُوَ و يَعْلَمُ مَا فِي الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ و مَا تَسْقُطُ مِنْ وَرَقَة اِلاَّ يَعْلَمُهَا وَلاَ حَبَّة فِى ظُلُمَاتِ الاَْرْضِوَلاَ رَطْب وَلاَيَابِساِلاَّ فِىكِتَابمُبين}.

---

و در قنوت آن، اين دعا خوانده مىشود:
«اَلّلهُمَّ اِنّي اَسأَلُكَ بِمَفاتِحِ الْغَيْبِ الّتِي لا يَعْلَمُهَا اِلاَّ اَنْتَ اَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مَحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد، وَأنْ تَفْعَل بى كذا و كذا.(1) اَلّلهُمَّ اَنْتَ وَلِيُّ نِعْمَتِي، وَ الْقادِرُ عَلَى طَلِبَتيِ، تَعْلَمُ حاجَتِي، فَأسْأَلُكَ بِحَقِّ مُحَمّد وَ آلِ مُحَمَّد عَلَيْهِ و عَلَيْهِمُ السَّلامُ لَمَّا قَضَيْتَهَا لِي».

---

(صفحه 147)

روزه

يكى ديگر از كارهاى واجب و برنامههاى اسلام براى خودسازى انسانها «روزه» است، روزه آن است كه انسان از اذان صبح تا مغرب براى اطاعت فرمان خداوند از برخى كارها كه شرح آنها خواهد آمد، بپرهيزد.

نيّت روزه

مسأله : روزه از عبادات است و بايد براى انجام فرمان خداوند بجا آورده شود و اين همان «نيّتِ» روزه است.
مسأله : انسان مىتواند در هر شبى از ماه رمضان براى روزه فرداى آن نيّت كند و بهتر است كه شب اوّل ماه هم نيّت روزه همه ماه را بنمايد.
مسأله : لازم نيست نيّت روزه را به زبان بگويد،
بلكه همين قدر كه براى انجام دستور خداوند عالماز اذان صبح تا مغرب كارى كه روزه را باطل مىكند انجام ندهد، كافى است.

(صفحه 148)

مُبطلات روزه

مسأله : روزهدار بايد از اذان صبح تا مغرب از برخى كارها بپرهيزد و اگر يكى از آنها را انجام دهد، روزهاش باطل مىشود. به مجموعه اين كارها «مُبطلاتِ روزه» مىگويند، كه از جمله آنهاست:
* خوردن و آشاميدن.
* رساندن غبار غليظ به حلق.
* فرو بردن تمام سر در آب.
* قى كردن.
* دروغ بستن به خدا و پيامبر(صلى الله عليه وآله) و امامان معصوم(عليهم السلام).
* باقى ماندن بر جنابت و حيض و نفاس تا اذان صبح.
* استمنا.
بجز آنچه گفته شد، كارهاى ديگرى نيز روزه را باطل مىكند كه براى آشنايى با آنها مىتوانيد به رساله توضيح المسائل، مسأله 1645 صفحه 323 مراجعه كنيد.

احكام مُبطلات روزه

* خوردن و آشاميدن
مسأله : اگر روزهدار عمداً چيزى بخورد يا بياشامد، روزهاش باطل مىشود.
مسأله : اگر كسى عمداً چيزى را كه لاى دندانش مانده
(صفحه 149)
است فرو برد، روزهاش باطل مىشود.
مسأله : فرو بردن آب دهان، روزه را باطل نمىكند، هر چند زياد باشد.
مسأله : اگر روزهدار به سبب فراموشى (يادش نيست كه روزه است) چيزى بخورد يا بياشامد، روزهاش باطل نمىشود.
مسأله : انسان نمىتواند بخاطر ضعف روزه را بخورد، ولى اگر ضعف او به قدرى است كه معمولاً نمىشود آن را تحمل كرد، خوردن روزه اشكال ندارد.
* تزريق آمپول
مسأله : روزه دار بايد از تزريق سرم و آمپولى كه به جاى غذا به كار مىرود خوددارى كند، ولى ساير آمپولها اشكال ندارد.
* رساندن غبار غليظ به حلق
مسأله : اگر روزهدار غبار غليظى به حلق برساند، روزهاش باطل مىشود چه غبار خوراكىهاباشد مانند آرد يا غير خوراكى مانند خاك.
مسأله : بخار غليظ و دود سيگار و تنباكو بنا بر احتياط واجب روزه را باطل مىكند.
* فرو بردن تمام سر در آب
مسأله : اگر روزهدار عمداً تمام سر را در آب فرو برد،
(صفحه 150)
بنابر احتياط واجب روزهاش باطل مىشود.
مسأله : اگر روزهدار بىاختيار در آب بيفتد و تمام سر او را آب بگيرد يا فراموش كند كه روزه است و سر در آب فرو برد روزه او باطل نمىشود، ولى همين كه فهميد بايد فوراً سر را از آب بيرون آورد.
* قى كردن
مسأله : هر گاه روزهدار عمداً قى كند، هر چند به سبب بيمارى باشد، روزهاش باطل مىشود.
مسأله : اگر روزهدار نداند روزه است يا بىاختيار قى كند، روزهاش باطل نمىشود.

قضا و كفّاره روزه

* روزه قضا
مسأله : اگر كسى روزه ماه رمضان را به واسطه عذرى (بيمارى، سفر و...) نگيرد، بايد بعد از ماه رمضان قضاى آن را بجا آورد.
* كفاره روزه
مسأله : كسى كه بدون عذر روزه خود را با يكى
از مبطلات روزه باطل كند، بايد قضاى آن را بجا آورده و يكى از اين كارها را نيز انجام دهد، و اين همان كفاره روزه است:
* آزاد كردن يك بَرده.