پيوند عضو قطع شده براى قصاص

ـ عضوى كه براى قصاص قطع مى شود چند صورت دارد:

الف: هرگاه شخص جانى عضوى را كه قطع نموده از قابليت پيوندزدن خارج كرده باشد مثل آنكه آن را كوبيده ريز ريز كرده باشد و يا آنكه آن را به حيوان گوشت خوارى خورانده و يا اينكه از دسترسى صاحبش دور نگه داشته تا فاسد شده باشد و...

در اين صورت اختيار عضو وى در دست قصاص كننده است كه مى تواند همانند وى آن را از قابليت پيوند زدن خارج كند.

البته قصاص كننده نمى تواند اين عضو را بفروشد و يا رايگان به شخص سومى براى پيوند واگذار نمايد، ولى مى تواند بعد از قصاص از حقّ خود بگذرد و آنرا از بين نبرد و سالم در اختيار صاحبش قرار دهد، در اين صورت اگر قصاص كننده اذن دهد، صاحب عضو مى تواند آن را به بدن خود پيوند بزند، و اگر اذن پيوند زدن ندهد صاحب عضو مى تواند آن را مجانى يا در برابر گرفتن مبلغى به ديگرى واگذار كند.

ب: هرگاه جنايت او به مجرّد قطع عضو خاتمه يافته و امكان پيوند مجدّد آن براى صاحب عضو فراهم بوده است، امّا صاحب عضو خود اقدام به پيوند ننموده باشد در اين صورت قصاص كننده نيز تنها حقّ قطع كردن عضو او را دارد و بعد از آن اختيار عضو با صاحب آن ـ يعنى قصاص شونده ـ است و مى تواند اقدام به پيوند آن بنمايد و يا آن كه براى استفاده به صورت رايگان يا در برابر مبلغى به ديگرى واگذار كند.

ج: در صورتى كه جانى، عضو را قطع نموده است و امكان پيوند مجدّد آن نيست و يا آنكه صاحب عضو امكان مالى پيوند زدن را نداشته

باشد و يا از پيوند غافل شود به گونه اى كه عرفاً از دست رفتن عضو او، تنها مستند به عمل جانى باشد، در اين موارد نيز حكم بند الف را دارد، يعنى اختيار عضو باقصاص كننده است ولى نمى تواند بفروشد و يا به ديگرى اهدا كند.

برداشتن عضو محكوم به اعدام

ـ در صورتى كه شخصى به دليلى غير از قصاص توسط قاضى جامع الشرائط محكوم به اعدام شده باشد و شرع مقدس نوع اعدام را مشخص ننموده باشد، جايز است با رضايت محكوم به اعدام، در زمان حيات او پس از بى هوشى، عضو يا اعضاى او را جهت پيوند به ديگرى بردارند به شرط آن كه پس از بى هوشى بميرد و اين خود نوعى اعدام تلقّى خواهد شد.

تخفيف در نوع مجازات به شرط واگذارى عضو

ـ در مواردى كه مانند مفسد فى الارض و محارب يكى از شقوق مجازات شخص مجرم اعدام است به شرط آنكه از نظر قانون منعى نباشد هرگاه قاضى مصلحت بداند مى تواند محكوميّت مجرم را از اعدام تنزّل دهد، مشروط به اينكه مجرم عضوى از اعضاى خود را براى پيوند نيازمندان واگذار كند.

پيوند اعضاى حيوانات به بدن انسان

ـ پيوند اعضاى حيوانات ـ حتى اگر نجس العين باشند مانند سگ و

خوك ـ به انسان در صورتى كه جان بگيرد و عضو زنده شمرده شود، جايز است و حكم به طهارت آن مى شود.

واگذار نمودن عضو براى پيوند به جاى تعزير

ـ در موارد تعزير به شرط آنكه از نظر قانونى منعى نباشد، قاضى مى تواند در صورت توافق مجرم تعزير مجرم را اهداى عضوى از وى و يا واگذار نمودن آن در برابر اخذ مبلغى قرار دهد كه در پيوند از آن استفاده شود، لكن قاضى بايد مراقب باشد كه اين تعزير سبك تر از حدّ باشد.

اهداى عضو در برابر عفو از قصاص

ـ در مورد افرادى كه محكوم به قصاص شده اند، اولياى دم مى توانند در برابر اهداى عضوى از طرف محكوم، براى پيوند، از اعدام وى صرف نظر كنند.

حكم به قطع و اهداى عضو براى تخفيف مجازات

ـ در مواردى كه اصل تخفيف مجازات محكومين براى حاكم شرع، شرعاً مجاز باشد هرگاه حاكم شرع به مصلحت جامعه اسلامى بداند مى تواند تخفيف مجازات محكومى را موكول به اهداء و يا واگذارى عضوى از اعضاى وى براى پيوند نمايد.

پيوند زدن و كاشتن مـو

ـ موارد كاشت مو و احكام آن:

الف: جايز است انسان موى ديگرى را به موى خود پيوند زند يا در سر خود مو بكارد به شرط آنكه موى پيوندزده يا كاشته شده جان بگيرد و جزء بدن او محسوب شود.

ب: اگر پيوند و كاشتن مو با فعل حرامى همراه باشد جايز نيست، مگر در صورت ضرورت.

وضو و غسل با موى كاشته شده و پيوندى

ـ مواردى كه از موى غير استفاده شده است چند صورت دارد:

الف: در صورتى كه موى كاشته شده، به بدن متصل شود و رشد كند، وضو و غسل صحيح است.

ب: موى مصنوعى اگر به صورت كلاه گيس باشد واجب است براى غسل و وضو برداشته شود.

ج: چسباندن مو يا چيزى كه مو روى آن بافته شده به بدن ـ كه مانع رسيدن آب به پوست بدن مى شود ـ جايز نيست.

د: در فرض بالا در هنگام وضو و غسل اگر امكان ندارد كه موى چسبيده شده را بردارد، بايد علاوه بر وضو و غسل جبيره اى، تيمّم بدل از غسل يا وضو بنمايد.

طهارت و نجاست موى مصنوعى

ـ موى مصنوعى كه جهت ترميم استفاده مى شود چنانچه از خارج وارد شود و جنس آن مشكوك باشد محكوم به طهارت است.

رنگ كردن مو

ـ رنگ كردن مو و ابرو جايز است و اگر از رنگهاى رايج و رنگهاى گياهى كه جرم ندارند استفاده شود وضو و غسل با آنها صحيح است و اگر رنگ داراى جرم باشد مانع محسوب شده وضو و غسل با آن اشكال دارد.

طهارت و نجاست عضو قطع شده

ـ عضوى كه از بدن انسان زنده به طور كامل جدا شده است و از اعضاى داراى روح مى باشد نجس است.

ـ اگر عضو به طور كامل قطع و جدا نشده باشد، تا زمانى كه به بدن متصل است پاك است.

غسل و دفن عضو جدا شده از بدن زنده

ـ عضو جدا شده از بدن انسان زنده را در صورتى كه استخوان داشته باشد لازم است بنا بر احتياط غسل داده و در پارچه اى پيچيده دفن نمايند.

غسل براى تماس با عضو قطع شده

ـ عضو جدا شده از بدن انسان زنده اگر همراه با استخوان باشد حكم ميّت را دارد و در صورتى كه بدن با آن تماس پيدا كند غسل مس ميّت واجب مى شود.

غسل و دفن عضو جدا شده

ـ عضو جدا شده از بدن ميّت مسلمان در صورتى كه همراه با