وقتى كه به حدّ اجبار و اكراه نرسيده باشد، پذيرفته مى شود. ولى اگر به حدّ اجبار و اكراه برسد، امضايش اثر ندارد و از پزشك رفع مسئوليت نمى كند.

ـ اگر پزشك با فردى كه مى خواهد عضو خويش را به ديگرى اهدا كند يا بفروشد، شرط عدم ضمان كند و هنگام قطع عضو براى پيوند بدون كوتاهى از ناحيه پزشك آسيب ديگرى به شخص وارد شود و يا ، آن فرد بميرد، پزشك ضامن نيست.

ـ در هنگام گرفتن برائت از بيمار يا ولىّ او بايد كاملا در جريان امر قرار دهند به نحوى كه با علم و اطلاع اقدام به اين كار نمايد وگرنه امضاى بيمار يا ولىّ او بدون اطلاع كافى از مفاد برائت نامه، سلب مسئوليت از مؤسسه و كادر درمانى نمى كند و بيمار يا ولىّ او ـ در صورت آسيب ـ شرعاً حق پيگيرى را دارند.

فصل شانزدهم:
طهارت و نجاست

در بهداشت و درمان در موارد بسيارى، پزشك، پرستار و ديگر نيروهاى پزشكى و همچنين بيماران، با مواردى سر و كار دارند كه يا از نجاسات است يا شبهه نجس بودن آن وجود دارد و بى توجهى به اين مسأله پيامدهاى ناگوارى در زندگى انسان بر جاى مى گذارد; از سوى ديگر حساسيت زياد نسبت به آنها ممكن است موجب پيدايش وسواس شود كه خود مرضى خطرناك است. امّا رعايت احكام شرعى تنها راهى است كه انسان را از گرفتار شدن به هر دو نوع پيامد حفظ مى كند، ولى چون عمل به احكام شرعى نيازمند شناخت آنهاست، در اين فصل احكام مربوط به طهارت و نجاست را كه مورد نياز پزشكان، نيروهاى پزشكى و بيماران است، ذكر مى كنيم.

الـكل

ـ الكل اگر از مايع مست كننده به دست آمده باشد، نجس است.

ـ الكل طبّى و صنعتى كه براى مصارف پزشكى و رنگ كارى و... به

كار مى رود، در صورتى كه انسان نداند از مايع مست كننده درست شده، پاك است.

مواد ضدّعفونى

ـ موادّى كه جهت ضد عفونى در تزريقات، پانسمان و... به كار مى رود، اگر از مايع مست كننده و يا اشياى نجس تهيه نشده باشد پاك است.

داروها

ـ داروهايى كه از مواد نجس تهيه مى شود، نجس است.

ـ داروهايى كه از خارج وارد مى شود، اگر انسان يقين به نجاست آنها نداشته باشد، پاك هستند.

خــون

ـ خون انسان و هر حيوانى كه خون جهنده داشته باشد ـ حيوانى كه اگر سرخرگ او را ببُرند خون جَستن مى كند ـ نجس است.

ـ خونى كه به وسيله دارو يا مواد شيميايى، رنگ آن تغيير كند، نجس است.

ـ خون سفيد در صورتى كه علم به خون بودن آن حاصل شود، نجس است.

ـ بخارى كه از خون و نجاسات ديگر متصاعد مى شود، نجس نيست.