( صفحه 20 )
ديگران تكاليفى دارد كه همه شئون زندگى را در بر مى گيرد و از جمله آنها حرفه شريف پزشكى و حوزه كارى پزشك را نيز شامل مى شود و او موظف به انجام آنهاست و اگر در انجام آنها كوتاهى كند يا آنها را مورد توجه قرار ندهد، در قيامت مورد بازخواست قرار خواهد گرفت. حق و تكليف، دو مفهومى هستند كه وجود يكى، وجود ديگرى را نيز به دنبال خواهد داشت. لذا اگر پزشك يا هر فرد ديگرى در مقابل خدا يا انسانى تكليفى داشته باشد، به اين معناست كه خداوند يا آن انسان بر او حقّى دارد كه قابل بازخواست و پى گيرى است و اهمال يا تقصير در انجام آن، مجازات دارد و بالأخره دير يا زود، روزى فرا مى رسد كه بايد هر فردى پاسخگوى همه اعمال و رفتار خويش باشد.
متأسفانه سيطره فرهنگ مادّى غرب، باعث شده كه انسان عصر حاضر در مادّيت و اقتصاد غرق شود و بسيارى از تكاليف و بايدها و نبايدهاى شرعى را مورد غفلت قرار دهد و همين غفلت است كه پيامدهاى متعدد و تأسف بارى را براى انسان عصر حاضر، خصوصاً جهان پيشرفته، به ارمغان آورده است; ولى پزشكان مسلمان و انسان هاى بيدارى كه فرهنگ انسانى و اسلامى خود را از دست نداده اند، مى دانند كه عمل به احكام نورانى اسلام چه تأثير عميقى بر زندگى فردى و اجتماعى آنان دارد و از آنجا كه پزشكان و كادر درمانى و... در هنگام معاينه، تجويز دارو و درمان با مسائل مختلفى روبرو هستند، چه اين كه متوليان امور درمانى بيماران از يك سو مواظبت بر اين امر دارند كه گرفتار انجام عملى كه شرع مقدس به آن رضايت نمى دهد نشوند و از طرف ديگر تأكيد
( صفحه 21 )
دارند كه بيمار بهبودى يابد و سلامتش تأمين شود و دچار عملى كه خلاف دستورات دينى است، نگردد. انجام اين مقصود در صورتى براى پزشك، همكاران او و بيماران ميسّر مى شود كه نسبت به مسائل لازم و مورد احتياج علم و آگاهى داشته و در مرحله بعد، متعهد به عمل كردن بر طبق اين احكام باشند.
روشن است كه احكام و مسائل پزشكى در رساله ها و استفتائات مراجع معظم تقليد ـ ايّدهم اللّه تعالى ـ در ابواب مختلف فقه و به مناسبت هاى گوناگون به طور پراكنده آورده شده است كه دسترسى به آنها خالى از زحمت و سختى نيست; لذا به پيشنهاد مجمع جهانى اهل بيت(عليهم السلام)، تصميم گرفته شد كه مجموعه «احكام پزشكى» يكجا گردآورى شده و در اختيار علاقه مندان قرار گيرد.
پس از مشورت و نظرخواهى از دوستان صاحب نظر و دعوت به همفكرى و همكارى براى فراهم كردن چنين مجموعه اى، دوستان فاضل حجج اسلام شيخ مصطفى اسكندرى و شيخ محسن حسينيان ـ دام عزّهما ـ با همكارى و تلاش پى گير و خستگى ناپذير تا پايان راه ما را يارى فرمودند، تا مجموعه حاضر آماده شد. در اينجا بر خود لازم مى دانم كه از اين دو برادر عزيز كمال تشكّر را نموده و از خداوند متعال براى آنان آرزوى موفقيّت بيشتر نمايم و همچنين از تمام فضلاء و صاحب نطران گرامى و اساتيد محترم به ويژه استاد گرانقدر حضرت آيت الله مؤمن ـ مدّ ظلّه العالى ـ كه با راهنمايى هاى سودمند خويش اين جمع را در تهيّه اين مجموعه يارى كردند، نهايت تشكّر و قدردانى را بنمايم.
( صفحه 22 )
گفتنى است چون در مسائل فقهى، نظرات مختلفى مطرح است كه گردآورى تمامى آنها در يك مجموعه كار را بر خواننده مشكل مى كند، تصميم بر اين شد كه در مرحله نخست مجموعه به فتواى مرجع معيّنى مستند نباشد، بلكه از بين فتاواى مختلف، آنچه به قول مشهور نزديك تر و با احتياط سازگارتر است، جمع آورى شود تا پس از ارايه به محضر مراجع معظّم تقليد، هر يك از ايشان بر آن حاشيه زده و يا متن آن را بر اساس فتواى خويش تغيير داده و در اختيار مقلّدان قرار دهند.
در اين مجموعه سعى شده است احكام شرعى در زمينه هاى مختلف پزشكى جمع آورى گردد و به شيوه اى ساده و قابل فهم براى همه ارايه گردد تا علاقه مندان به راحتى بتوانند با احكام شرعى خود آشنا شوند.
پس از پايان كار مجموعه حاضر در اختيار دفاتر مراجع عظام تقليد ـ حفظهم الله ـ قرار داده شد.
مرجع عاليقدر حضرت آيت الله العظمى فاضل لنكرانى ـ مدّ ظلّه العالى ـ با بذل عنايت خود دستور فرمودند تا مطالب اين كتاب با فتاواى معظّم له تطبيق داده شود كه اين زحمت توسط هيئت استفتاء دفتر ايشان انجام پذيرفت. جا دارد كه از صديق ارجمند جناب حجة الاسلام و المسلمين حاج شيخ محمدجواد فاضل لنكرانى فرزند گرامى معظّم له و حجة الاسلام و المسلمين آقاى حاج شيخ محمد عطائى تشكّر كرده و از خداوند متعال براى همگان آرزوى موفقيّت روز افزون و توفيق جلب رضايت امام عصر ـ روحى فداه ـ داشته باشم.
( صفحه 23 )
بى شك كارى جز آنچه از خالق يكتا و معصومين(عليهم السلام) صادر شود بى عيب و نقص نخواهد بود لذا موجب امتنان است كه ما را از نظرات اصلاحى و تكميلى خود بهره مند فرمائيد. از خداى بزرگ مى خواهيم كه اين سعى ناچيز را مورد قبول خود و ذخيره آخرت قرار دهد.
حوزه مقدّسه علميّه قم ـ غلامحسين خدادادى
( صفحه 24 )