ـ احتياط واجب آن است كه تا وقتى او را از محل احتضار حركت نداده اند، رو به قبله باشد و بعد از حركت دادن، اين احتياط واجب نيست.

ـ رو به قبله كردن محتضر بر هر مسلمان واجب است و اجازه گرفتن از ولىّ او لازم نيست.

ـ بنا بر آنچه در مسائل قبلى گذشت، پرستاران و مسئولان بخش هاى بيمارستان ها موظف هستند اگر احساس مى كنند بيمارى در حال جان دادن است، او را به نحو مذكور در مسائل قبل رو به قبله كنند.

ـ اگر كسى بدن انسان مرده اى را كه سرد شده و غسلش نداده اند، مس كند، يعنى جايى از بدن خود را به آن برساند، بايد غسل مسّ ميّت نمايد; چه در خواب مس كند يا بيدارى، با اختيار مس كند يا بى اختيار، حتّى اگر ناخن و استخوان او به ناخن و استخوان ميّت برسد بايد غسل كند.

ـ براى مسّ مرده اى كه تمام بدن او سرد نشده، غسل واجب نيست، اگر چه جايى را كه سرد شده مس نمايد.

ـ براى مسّ موى ميّت يا رساندن موى خود به بدن ميّت غسل مسّ ميّت واجب نيست.

ـ براى مسّ بچه مرده حتى بچه سقط شده اى كه چهار ماه او تمام شده باشد، غسل مسّ ميّت واجب است.

ـ مسّ بدن ميّت با دستكش موجب غسل مسّ ميّت نمى شود.

فصل چهارم:
دندانپـزشكى

دهان و دندان، هم از نظر بهداشت تن و روان و هم از نظر زيبايى و حسن جمال انسان، نقش تعيين كننده دارد; به همين جهت در فرهنگ اسلام بر مواظبت و حفظ بهداشت دهان و دندان تأكيد فراوان شده است، به گونه اى كه مسواك زدن، يكى از شاخص هاى شخصيت پيامبر اسلام(صلى الله عليه وآله) است و از اسلام به ديگر ملل انتقال يافته است.

دندانپزشك لايق و كاردان با ترميم دندان مراجعه كننده، هم در نقش عامل بازدارنده از ابتلا به بيمارى هاى گوناگون انجام وظيفه مى كند و هم بر حفظ زيبايى چهره تأثيرگذار است. بنابراين كار او در حفظ سلامتى بدن و زيبايى صورت حايز اهميت فراوانى است.

امروزه بسيارى از مردم كشورما وكشورهاى جهان سوم از ناراحتى هاى معده، سوء هاضمه و... رنج مى برند. گرچه مشكل عمده بسيارى از اين جوامع، عدم تأمين درست ويتامين ها و پروتئين ها و گروه هاى اصلى غذايى مورد نياز بافت ها و سلول هاى بدن است، امّا ريشه اصلى اين كاستى ها را بايد در دهان و دندان نامناسب نيز جستجو كرد. بدين سان

دندانپزشكى از رشته هاى مادر و حياتى پزشكى به حساب مى آيد.

در اين فصل بر آنيم كه احكام شريعت مقدس را در رابطه با اين رشته پزشكى مورد نظر قرار دهيم.

حكم نگاه و لمس در دندانپزشكى

ـ در تمام موارد دندانپزشكى، بايد احكام شرعى نسبت به نظر و لمس بدن نامحرم ـ مذكور در فصل معاينه و درمان ـ مراعات شود و در صورت نياز به معالجه و عدم دسترسى به مَحرم و همجنس، رجوع بيمار زن به دندانپزشك مرد و بالعكس اشكال ندارد و حتى المقدور از دستكش استفاده شود.

طهارت و نجاست

ـ دندان جداشده از انسان زنده، اگر خون و گوشت همراه آن نباشد، پاك است و مسّ آن موجب غسل مسّ ميّت نيست.

ـ دفن دندانى كه از شخص زنده جدا شده، هر چند مقدار كمى گوشت با آن باشد، مستحب است.

ـ اگر هنگام كشيدن دندان، مقدارى از گوشت لثه همراه دندان جدا شود، نجس است و اگر مقدار گوشت جدا شده خيلى كم باشد، بنا بر احتياط اجتناب شود.

ـ اگر هنگام پر كردن دندان و يا جرم گيرى و جراحى هاى لثه و فكّ و امثال آنها، دهان انسان خونى بشود، بنا بر احتياط مستحب دهان را آب بكشد.