فصل پنجم:
زنان و زايمان

اسلام براى سلامتى فرد و جامعه اهميت ويژه اى قائل است و خواستار انسان هايى سالم، بانشاط و نيرومند است. چون تن سالم مَركب روح است و او را در تقرب به خدا كمك مى كند. اساس سلامت هر فرد نيز از دوران جنينى تأمين مى گردد و آن نيز در گرو سلامت مادر مى باشد.

پزشكان متخصص زنان و زايمان، نقش مهمى در حفظ و سلامت مادر و جنين دارند و بدين جهت كار آنان در فرهنگ اسلامى از ارزش و ثواب بالايى برخوردار است. اما از آن جهت كه نگاه پزشك غيرهمجنس و نامحرم به بدن و عورت يا لمس آنها حرام است، از منظر فقه اسلامى، مراجعه زن به پزشك مرد يا زن براى معاينه، درمان، زايمان و... و اقدام پزشك به انجام امور مذكور، داراى احكامى است كه يادگيرى و عمل به آن بر آنان لازم است.(1)

نگاه پزشك و ماما

ـ پزشك يا ماما هرچند همجنس باشد، در نگاه كردن به اندام تناسلى زن هنگام معاينه و زايمان بايد مراعات مقدار ضرورت را بنمايد، زيرا هرگونه نگاه در غير مورد ضرورت حرام است.

ـ با وجود پزشك متخصص زن در رشته زنان و زايمان بر پزشكان مرد، مبادرت به معاينه و زايمان حرام است.

ـ انجام سونوگرافى و يا آزمايشات ديگر زنان در دوران حاملگى و غير آن در صورتى كه مستلزم نگاه و لمس باشد فقط در موارد ضرورت ـ لازم بودن سونوگرافى و آزمايش و نبودن متخصص محرم يا همجنس ـ براى مردان جايز است و بايد به حداقل اكتفا شود.

مراجعه به پزشك در دوران باردارى

ـ چون حفظ مادر و جنين، بيش از هركس بر عهده مادر است، اگر مستلزم مراجعه به پزشك حاذق باشد، بر مادر واجب است اقدام كند.

ـ زن در دوران حاملگى با وجود پزشك زن نبايد به پزشك مرد نامحرم مراجعه كند، مگر در صورتى كه معاينه توسط پزشك مرد احتياج به نگاه و لمس نداشته باشد.

ـ اگر همسر زن پزشك است و از تخصّص لازم براى معاينه، درمان و عمل زايمان برخوردار باشد و انجام آن هم امكان دارد، جايز نيست زن به ديگرى رجوع كند.

ـ اگر همسر زن، پزشك باشد، در صورتى زن مى تواند براى معاينه، درمان يا زايمان به پزشكان ديگر مراجعه كند كه سلامتى وى يا كودك به

آن توقف داشته باشد و در اين صورت بايد به پزشك محرم مراجعه و زن را بر مرد مقدم بدارد.

ارجاع پزشك به ديگران

ـ اگر زن به پزشك مرد مراجعه كند و معاينه نياز به نگاه و لمس داشته باشد، در صورتى كه ارجاع به پزشك زن امكان داشته باشد، پزشك مرد وظيفه دارد بيمار را به او ارجاع دهد.

ـ پزشك حق ندارد زن بيمار يا باردار را به پزشك مرد ارجاع دهد، مگر در صورتى كه ضرورت داشته باشد. مانند اين كه پزشك زن نباشد و يا اگر هست، از تخصص لازم برخوردار نيست و...

عدم جواز درمان براى پزشك زن

ـ در صورتى كه معاينه و درمان توقف بر نگاه به عورت يا لمس آن داشته باشد و همچنين در انجام عمل زايمان، اگر همسر زن باردار از تخصص لازم برخوردار است و استفاده از او هم امكان دارد، بر پزشك زن هم جايز نيست دخالت كند.

تجويز دارو در دوران حاملگى

ـ پزشك در هنگام تجويز دارو براى زنان باردار بايد علم به مضر نبودن دارو براى مادر و جنين او داشته باشد و در صورتى كه دارويى تجويز كند كه به مادر و يا جنين ضرر وارد كند، ضامن است.