جستجو در تأليفات معظم له
 

قرآن، حديث، دعا
زندگينامه
کتابخانه
احکام و فتاوا
دروس
اخبار
ديدارها و ملاقات ها
پيامها
فعاليتهاى فرهنگى
کتابخانه تخصصى فقهى
نگارخانه
پايگاه هاى مرتبط
مناسبتها
معرفى و اخبار دفاتر
صفحه اصلي  

كتابخانه فقه احكام پزشكان و بيماران
صفحات بعد
صفحات قبل
( صفحه 85 )

و راه ديگرى براى جلوگيرى از حاملگى وجود نداشته باشد، زن مى تواند به طور دايمى خود را عقيم نمايد.

ـ هيچيك از موارد زير نمى تواند مجوز عقيم سازى دايمى زن يا مرد گردد:

الف: ناتوانى از تربيت صحيح اولاد يا ناتوانى از تأمين زندگى آنان;

ب: مبتلا بودن به بيمارى روانى;

ج: مسائلى از قبيل تنظيم خانواده;

د: داشتن فرزند زياد و نخواستن فرزند بيشتر;

هـ: اگر انجام عمل سزارين براى زن ضرورت داشته باشد به اين بهانه كه چون عمل سزارين انجام مى دهم و نامحرم به بدن من نگاه مى كند، پس خود را عقيم نمايم، نمى تواند مجوز اقدام به عقيم سازى دايمى گردد;

و: انجام مكرر عمل سزارين به نحوى كه اگر زن مجدداً حامله شود، ديگر نتواند عمل سزارين انجام دهد;

ز: داشتن سنّ بالاتر از 35 سال و يا داشتن بيش از پنج مرتبه زايمان و مانند آن.

ـ در مواردى كه عقيم شدن دايمى براى مرد يا زن جايز نيست، بر پزشك نيز حرام است به اين عمل اقدام نمايد و رضايت وعدم رضايت زن و شوهر و يا اصرار آنان موجب جواز آن نمى شود.

ـ شوهر حق ندارد همسر خود را به جلوگيرى از حاملگى به صورت دايم يا موقت وادار نمايد.

ـ در مواردى كه عقيم شدن براى زن جايز است، اگر زن بخواهد به طور دايم خود را عقيم نمايد بايد با اجازه شوهر باشد.


( صفحه 86 )

ـ مرد يا زن اگر خود را عقيم كرد و بعداً متوجه شد كه اين كار حرام بوده، احتياط اين است كه در صورت امكان معالجه نمايد و خود را از عقيم بودن خارج سازد، زيرا باقى ماندن بر حرام نيز حرام است.

جلوگيرى موقت

ـ جلوگيرى از باردارى به وسيله عزل ـ بيرون ريختن منى ـ و استعمال دارو و مانند آن كه موجب عقيم شدن هيچيك از طرفين نمى شود، جايز است اما بايد از كارهاى حرام ديگر اجتناب شود.

ـ جلوگيرى موقت از باردارى كه مستلزم نگاه و لمس نامحرم نيز نباشد در صورتى كه با توافق شوهر انجام گيرد، هيچگونه اشكالى ندارد.

ـ هرگاه جلوگيرى از ناحيه زن انجام شود بايد با اجازه شوهر باشد وگرنه پيشگيرى بدون رضايت شوهر گناه است. و جلوگيرى مرد بدون رضايت همسر اشكالى ندارد.

ـ هدف از جلوگيرى ممكن است صرفاً به جهت علاقه زن و شوهر به آن باشد و ممكن است هدف عقلايى يا شرعى ديگرى باشد، مانند اين كه چون تربيت فرزند به طور شايسته براى آنان مشكل است، به همين جهت جلوگيرى مى نمايند. در هر صورت پيشگيرى موقت، به هر هدفى كه باشد، شرعاً جايز است.

عزل(1) و احكام آن

ـ عزل براى مرد در هر صورت جايز است امّا در موارد زير كراهتى

  • 1 ـ عزل،همان جداشدن درآميزش است كه سبب مى شود، منى بيرون از رحم ريخته شود.
( صفحه 87 )

هم ندارد:

الف: همسر غيردايمى در ازدواج موقت;

ب: همسرى كه آزاد نباشد;

ج: همسر نازا;

د: همسر مسنّ;

هـ : همسر بدزبان;

و: همسرى كه اگر بچه دار شود، فرزندش را شير نمى دهد;

ز: همسرى كه با عزل، موافق است.

ولى در مورد همسر دايمى كه جزء گروه هاى بالا نيست، عزل، مكروه است.

ـ انواع ديگر جلوگيرى موقت از بارورى همسر اگر از ناحيه شوهر انجام شود براى مرد جايز است و كراهتى هم ندارد.

ديـه عـزل

ـ اگر شوهر خودش عزل كند ديه از بين بردن نطفه بر او نيست هرچند گفته شود، عزل بر شوهر حرام است.

ـ اگر عزل از ناحيه زن انجام گيرد و بدون رضايت شوهر باشد، چون اين عمل حرام است، ديه از بين بردن نطفه بر او واجب مى شود.

ـ اگر شخصى كارى كند كه زن و شوهرى كه در حال آميزش هستند، بترسند و عزل صورت گيرد، ديه از بين بردن نطفه بر آن شخص واجب مى شود.

( صفحه 88 )

ديه از بين بردن نطفه

ـ ديه از بين بردن نطفه، ده دينار است.

استفاده از دستگاه «آى، يو، دى»

ـ استفاده از دستگاه «آى، يو، دى» با شرايط زير اشكال ندارد:

الف: قرار دادن آن دستگاه در داخل رحم تنها قابليت رحم را براى باردارى از بين ببرد ولى اگر سبب شود كه نطفه بعد از انعقاد از بين برود، استفاده از آن اشكال دارد;

ب: قراردادن آن در داخل رحم مستلزم نظر و لمس نامحرم و يا نگاه به عورت هرچند توسط پزشك زن نباشد، بلكه توسط همسر زن در داخل رحم قرار گيرد;

ج: شوهر به اين كار راضى باشد.

ـ بهانه هايى از قبيل داشتن فرزند زياد و يا سختى تأمين مخارج و يا تربيت و نگهدارى آنان، مجوز قرار دادن دستگاه «آى، يو، دى» نيست.

ـ اگر زنى كه نمى داند كار گذاشتن دستگاه «آى، يو، دى» در صورتى كه مستلزم حرامى باشد، حرام است و با اين فرض اقدام به اين كار كرد و بعد متوجه حرمت آن شد لازم نيست آن را بيرون آورد. امّا اگر باقى ماندن دستگاه در داخل رحم موجب نگاه و لمس مجدّد نامحرم و يا نگاه به عورت او هرچند توسط زن باشد، بيرون آوردن دستگاه لازم است.

الزام بر جلوگيرى

ـ جلوگيرى كلى و دايمى از توليد نسل جايز نيست و وادار كردن

( صفحه 89 )

ديگران به آن نيز جايز نمى باشد.

اسلام و مسأله رشد جمعيت

ـ رشد جمعيت مسلمانان و بالا رفتن آمار آنان مطلوب اسلام است و ادلّه متعددى، مطلوبيّت آن را اثبات مى كند ولى امكان دارد در شرايط خاصى به دليل عوارضى، اسلام با كنترل جمعيت موافق باشد.

حكومت اسلامى و كنترل جميعت

ـ در شرايطى كه حكومت اسلامى مصلحت جامعه را در كنترل جمعيت و تنظيم خانواده تشخيص دهد فقط مى تواند جامعه را به كنترل جمعيت از راه هاى حلال تشويق نمايد، ولى نمى تواند از راه هاى حرام مانند سقط جنين استفاده كند و يا مردم را ملزم به جلوگيرى نمايد.

ـ اگر ولىّ امر مسلمين محدود كردن نسل را به طريق الزام افراد بر آن، لازم بداند و بر آن حكم كند، در همان محدوده اى كه ولىّ امر حكم مى كند، الزام به جلوگيرى جايز، بلكه واجب مى باشد.

وظيفه پزشك و عقيم سازى

ـ نگاه به بدن نامحرم و لمس آن و نگاه به عورت غير همسر و همين طور عقيم كردن دايم زن يا مرد، حرام است و لذا بر پزشك لازم است كه از موارد مذكور خوددارى كند مگر در مواردى كه ضرورت عقيم سازى بيمار براى پزشك محرز گردد كه در آن صورت هم عقيم سازى جايز مى شود و هم لمس و نگاه به نامحرم يا عورت ديگرى جايز است به شرط