رساله توضيح المسائل

مسأله : فضله پرندگان حرام گوشت، پاك است.

مسأله : بول و غائط حيوان نجاستخوار، نجس است و همچنين است بول و غائط حيوانى كه انسان آن را وطى كرده، يعنى با آن نزديكى نموده، و همينطور گوسفندى كه گوشت آن از خوردن شير خوك، محكم شده است.

(3 ـ مـنى)

مسأله : منى حيوانى كه خون جهنده دارد، نجس است.

(4 ـ مردار)

مسأله : مردار حيوانى كه خون جهنده دارد، نجس است، چه خودش مرده باشد يا برخلاف دستورى كه در شرع معيّن شده، آن را كشته باشند. و ماهى چون خون جهنده ندارد، اگرچه در آب بميرد، پاك است.

مسأله : چيزهايى از مردار كه مثل پشم و مو و كرك و استخوان و دندان، روح ندارد اگر از غير حيوانى باشد كه مثل سگ نجس است، پاك مى باشد.

مسأله : اگر از بدن انسان يا حيوانى كه خون جهنده دارد و در حالى كه زنده است گوشت يا چيز ديگرى را كه روح دارد جدا كنند، نجس است.

مسأله : پوستهاى مختصر لب و جاهاى ديگر بدن كه موقع افتادنشان رسيده، اگرچه آنها را بكنند پاك است.

مسأله : تخم مرغى كه از شكم مرغ مرده بيرون مى آيد، اگرچه پوست روى آن سفت نشده باشد، پاك است.

مسأله : اگر بره و بزغاله بميرند، پنير مايه اى كه در شيردان آنها مى باشد پاك است، ولى ظاهر آن را بايد آب كشيد.

مسأله : دواجات روان و عطر و روغن و واكس و صابون كه از كشورهاى غير مسلمان مى آورند اگر انسان يقين به نجاست آنها نداشته باشد، پاك است.

مسأله : گوشت و پيه و چرمى كه در دست مسلمان باشد، پاك است ولى اگر

بدانند كه آن مسلمان از كافر گرفته و رسيدگى نكرده كه از حيوانى است كه به دستور شرع كشته شده يا نه، نجس نمى باشد ولى خوردن آنها حرام است و نماز در لباسى كه از آن چرم باشد، صحيح نيست.

(5 ـ خــون)

مسأله : خون انسان و هر حيوانى كه خون جهنده دارد، يعنى حيوانى كه اگر رگ آن را ببرند خون از آن جستن مى كند، نجس است، پس خون حيوانى كه مانند ماهى و پشه خون جهنده ندارد، پاك مى باشد.

مسأله : اگر حيوان حلال گوشت را به دستورى كه در شرع معين شده بكشند و خون آن به مقدار معمول بيرون آيد، خونى كه در بدنش مى ماند، پاك است، ولى اگر به علت نفس كشيدن يا به واسطه اين كه سر حيوان در جاى بلندى بوده خون به بدن حيوان برگردد، آن خون نجس است.

مسأله : خونى كه در تخم مرغ مى باشد نجس نيست و احتياط مستحب آن است كه از آن اجتناب شود.

مسأله : زردابه اى كه در حال بهبودى زخم در اطراف آن پيدا مى شود، اگر معلوم نباشد كه با خون مخلوط است، پاك مى باشد.

مسأله : خونى كه گاهى موقع دوشيدن شير ديده مى شود نجس است و شير را نجس مى كند.

مسأله : خونى كه از لاى دندانها مى آيد، اگر به واسطه مخلوط شدن با آب دهان از بين برود، پاك است، و فرو بردن آب دهان در اين صورت اشكال ندارد.

مسأله : خونى كه به واسطه كوبيده شدن زير ناخن يا زير پوست مى ميرد، اگر طورى شود كه ديگر به آن خون نگويند، پاك است، و اگر به آن خون بگويند در صورتى نجس است كه ناخن يا پوست سوراخ شود، و در اين صورت اگر مشقت ندارد بايد براى وضو و غسل، خون را بيرون آورند و اگر مشقت دارد بايد اطراف آن را به طورى كه نجاست زياد نشود، بشويند و پارچه يا چيزى مثل پارچه، بر آن بگذراند و روى پارچه

دست تر بكشند.

مسأله : اگر انسان نداند كه خون، زير پوست مرده يا گوشت به واسطه كوبيده شدن به آن حالت درآمده پاك است.

مسأله : اگر موقع جوشيدن غذا ذرّه اى خون در آن بيفتد، تمام غذا و ظرف آن نجس مى شود و جوشيدن و حرارت و آتش پاك كننده نيست.

(6 و 7 ـ سگ و خوك)

مسأله : سگ و خوكى كه در خشكى زندگى مى كنند حتى مو و استخوان و پنجه و ناخن و رطوبت هاى آنها، نجس است ولى سگ و خوك دريايى پاك است.

(8 ـ مشرك)

مسأله : مشرك يعنى افرادى كه خدايى غير از خداى يگانه را بپرستند (بت پرست) يا براى خدا شريك قائل باشند و دو يا چند خدا را بپرستند، نجس مى باشند ولى كسانى كه وحدت خداى سبحان را قبول دارند و يكى از پيامبران الهى را قبول داشته باشند (يهوديان، مسيحيان، زرتشتيان و صابئيان) پاك مى باشند. و اهل كتاب اگر به واسطه تحريف در دين خود مشرك شده باشند حكم ساير مشركين را دارند و نجس مى باشند و همچنين كسانى كه بى دين بوده و هيچ خدايى را قبول ندارند نجس مى باشند. ناصبى ها نيز كه دشمن ائمه اطهار (عليهم السلام) هستند نجس مى باشند. خوارج و نيز مسلمانانى كه مشرك شده باشند و حضرت على (عليه السلام) را خدا بدانند يا يكى از ضروريات دين را انكار كنند به نحوى كه به انكار خدا و رسول خدا برگردد نجس مى باشند.

مسأله : تمام بدن مشرك، حتى مو و ناخن و رطوبت هاى او نجس است.

مسأله : اگر پدر و مادر و جدّ و جدّه بچّه نابالغ مشرك باشند آن بچه هم نجس است، و اگر يكى از اينها مسلمان باشد بچه پاك است.

مسأله : كسى كه معلوم نيست مسلمان است يا نه اگر چنانچه مسلمان يا كافر بودن آن در گذشته نيز معلوم نباشد پاك است. ولى احكام ديگر مسلمانان را ندارد. مثلاً

نمى تواند با زن مسلمان ازدواج كند يا در قبرستان مسلمانان دفن شود.

مسأله : اگر مسلمانى به يكى از دوازده امام دشنام دهد، يا با آنان دشمنى داشته باشد، نجس است.

مسأله : اهل كتاب (يهود و نصارى و مجوس) پاك مى باشند.

مسأله : مرتدّ از لحاظ نجس و پاكى حكم گروهى را دارد كه به دين آنها در آمده است بنابراين اگر مشرك شده باشد نجس و اگر به دين يهودى و نصرانى گرويده باشد محكوم به طهارت است.

(9 ـ شـراب)

مسأله : شراب و هر چيزى كه انسان را مست كند، چنانچه به خودى خود روان باشد، نجس است و اگر مثل بنگ و حشيش، روان نباشد اگرچه چيزى در آن بريزند كه روان شود، پاك است.

مسأله : الكل سفيد و طبّى كه الكل خالص مى باشد و مصارف طبّى دارد پاك مى باشد. مگر اينكه از شراب و فقاع گرفته شده باشد كه در اين صورت نجس است. همچنين مواد پاك كننده ديگر كه از مشتقات الكل است و در مراكز درمانى كاربرد دارد پاك مى باشد. همچنين الكل صنعتى كه همان الكل سفيد به اضافه مقدارى مواد سمّى است و كاربرد صنعتى دارد پاك مى باشد. ادكلن و مواد صنعتى ديگر نيز كه مشتمل بر الكل مى باشد پاك هستند.

مسأله : اگر انگور و آب انگور به خودى خود يا به واسطه پختن جوش بيايد خوردنش حرام ولى نجس نيست.

مسأله : خرما و مويز و كشمش و آب آنها اگر جوش بيايند پاك، و خوردن آنها حلال است.

(10 ـ فقّاع)

مسأله : فقّاع كه از جو گرفته مى شود و به آن آب جو مى گويند نجس است، ولى

آبى كه به دستور طبيب از جو مى گيرند و به آن ماء الشعير مى گويند پاك مى باشد.

(11 ـ عرق شتر نجاستخوار)

مسأله : عرق شتر نجاستخوار، نجس است، ولى اگر حيوانات ديگر، نجاستخوار شوند از عرق آنها اجتناب لازم نيست.

(عرق جنب از حرام)

مسأله : عرق جنب از حرام، نجس نيست، ولى احتياط واجب آن است كه با بدن يا لباسى كه به آن آلوده شده، نماز نخوانند.

مسأله : اگر انسان در موقعى كه نزديكى با زن، حرام است (مثلاً در روزه ماه رمضان) با زن خود نزديكى كند بنا بر احتياط واجب بايد از عرق خود در نماز اجتناب  نمايد.

مسأله : اگر جنب از حرام نتواند غسل نمايد، و عوض غسل: تيمم نمايد بنابر احتياط واجب بايد از عرق خود در نماز اجتناب نمايد.

مسأله : اگر كسى از حرام جنب شود و بعد با حلال خود نزديكى كند بنابر احتياط واجب، بايد از عرق خود در نماز اجتناب كند، ولى اگر اول با حلال خود نزديكى كند و بعد از حرام، جنب شود، واجب نيست از عرق خود اجتناب كند.

(راه ثابت شدن نجاست)

مسأله : نجاست هر چيز از سه راه ثابت مى شود:

اوّل: خود انسان يقين كند چيزى نجس است، و اگر گمان داشته باشد چيزى نجس است لازم نيست از آن اجتناب نمايد، مگر آن كه به واسطه گمان، اطمينانى كه مردم عادى آن را علم به حساب مى آورند حاصل شود، كه در اين صورت اجتناب لازم است. بنابراين غذا خوردن در قهوه خانه و مهمانخانه هايى كه افراد لاابالى و كسانى كه پاكى و نجسى را مراعات نمى كنند، در آنها غذا مى خورند، اگر انسان يقين نداشته باشد غذايى را