رساله توضيح المسائل

ب ـ دو دختر: كه مال ميت بين آنها بالسويه تقسيم مى شود.

ج ـ يك پسر و يك دختر: كه سهم دختر 31 وسهم پسر 32 مى شود.

د ـ پدر يا مادر و يك پسر: سهم پدر يا مادر 61 و بقيه سهم پسر مى شود.

هـ ـ پدر يا مادر و يك دختر: سهم پدر يا مادر 41 وبقيه سهم دختر مى شود.

و ـ پدر و مادر: تفصيل آن بيان مى شود.

مسأله : اگر وارث همسر ميت و يك نفر از طبقه اول باشند:

الف: پدر يامادر و شوهر: سهم شوهر 21 و بقيه سهم پدر يا مادر مى شود.

ب: پدر يا مادر و زن: سهم زن 41 و بقيه سهم پدر يا مادر مى شود.

ج: يك پسر يا يك دختر و شوهر: سهم شوهر 41 وبقيه به پسر يا دختر مى رسد.

دـ يك پسر يا يك دختر وزن سهم زن 81 وبقيه به پسر يا دختر مى رسد.

مسأله : اگر وارث فقط پدر ومادر باشند:

الف: اگر متوفى حد اقل دو برادر يا چهار خواهر يا يك برادر پدرى داشته باشد هر چند با وجود پدر و مادر ارث نمى برند ولى نمى گذارند مادر بيش از 61 ارث ببرد و اينها را حاجب مى گويند بنابر اين سهم مادر 61 و بقيه به پدر مى رسد.

ب: اگر مادر حاجب نداشته باشد سهم مادر 31 و بقيه به پدر ميرسد.

مسأله : اگر وارث پدر و مادر و يك دختر باشند:

الف ـ اگر مادر حاجب داشته باشد سهم او 61 ميشود وسهم پدر هم 61 و سهم دختر21 مى شود و 61 باقيمانده بين پدر و دختر تقسيم مى شود و از چهار قسمت يك قسمت به پدر وبقيه به دختر مى رسد بنابر اين مال ميت به 24 قسمت تقسيم مى شود و 4 سهم آن به مادر و 5 سهم به پدر و 15 سهم به دختر متوفى مى رسد.

ب ـ اگر مادر حاجب نداشته باشد مال ميت به 5 قسمت تقسيم ميشود و يك سهم به پدر و يك سهم به مادر و سه سهم بقيه به دختر ميت مى رسد.

مسأله : اگر وارث پدر و مادر و شوهر ميت باشند:

الف ـ اگر مادر حاجب داشته باشد سهم او 61 و سهم شوهر 21 و سهم پدر

متوفى 31 مى شود.

ب ـ اگر مادر حاجب نداشته باشد سهم او 31 و سهم شوهر 21 و سهم پدر ميت 61 مى شود.

مسأله : اگر وارث ميت پدر ومادر ويك پسر باشند

ـ دراين صورت سهم مادر 61 مى شود و فرقى نمى كند كه مادر حاجب داشته باشد يا نداشته باشد و سهم پدر هم 61 مى شود و بقيه مال به پسر ميرسد.

مسأله : اگر وارث ميت پدر و مادر و چند دختر يا چند پسر باشند.

ـ سهم مادر 61 و سهم پدر هم 61 و بقيه مال بين پسرها يا دخترها بالسويه تقسيم مى شود.

مسأله : اگر وارث ميت پدر و مادر و چند پسر ودختر باشند

ـ به مادر 61 و به پدر هم 61 مى رسد و بقيه بين پسرها و دخترها به نحوى تقسيم مى شود كه سهم هر پسر دو برابر سهم هر دختر بشود.

مسأله : اگر وارث ميت پدر يا مادر وچند پسر باشند

ـ سهم پدر يامادر 61 و بقيه مال بين پسرها بالسويه تقسيم مى شود.

مسأله : اگر وارث ميت پدر يا مادر و چند دختر باشند

ـ تمام مال متوفى رابه 5 قسمت تقسيم مى كنند و يك قسمت آنرا به پدر يا مادر مى دهند و بقيه آنرا بين دخترها بالسويه تقسيم مى كنند.

مسأله : اگر وارث پدر يا مادر و چند پسر ودختر باشند

ـ سهم پدر يا مادر 61 مى شود و بقيه مال بين بچه ها بگونه اى تقسيم ميشود كه هر پسر دو برابر هر دختر ارث ببرد.

مسأله : اگر وارث ميت چند پسر يا چند دختر باشند

ـ همه مال بين آنها بالسويه تقسيم مى شود.

مسأله : اگر وارث ميت چند پسر و چند دختر باشند

ـ تمام مال بين آنها بگونه اى تقسيم مى شود كه هر پسر دو برابر هر دختر سهم ببرد مثلا اگر ميت دو پسر و سه دختر داشته باشد مال او به 7 قسمت تقسيم مى شود و هر پسر

2 سهم و هر دختر 1 سهم مى برد.

مسأله : اگر وارث شوهر و پدر و مادر و فرزندان ميت باشند.

ـ سهم شوهر 41 مى شود و به هر يك از پدر و مادر 61 مى رسد وبقيه مال بين بچه هاى ميت طبق مسائل گذشته تقسيم مى شود.

مسأله : اگر وارث زن و پدر و مادر و فرزندان ميت باشند.

ـ سهم زن 81 و سهم پدر و مادر هر يك 61 مى شود و بقيه مال بين بچه هاى ميت طبق مسائل گذشته تقسيم مى شود.

مسأله : اگر تمام فرزندان ميت قبل از او مرده باشند فرزندان آنها (نوه ها) از متوفى ارث مى برند.

ـ نحوه ارث بردن به اين صورت است كه فرض مى شود فرزندان ميت زنده هستند و سهم هر يك را طبق مسائل قبل معين نموده و بين فرزندان آنها تقسيم مى كنيم مثلا اگر ميت يك پسر و يك دختر داشته است 32 اموال ميت به فرزندان پسر او مى رسد (هر چند يك دختر باشد) و 31 اموال او به فرزندان دختر او مى رسد (هرچند پسر باشند).

مسأله : اگر يك يا چند فرزند ميت زنده باشند نوه ها ارث نمى برند هر چند پدر آنها فوت شده باشد و آنها حق ندارند ادعاى سهم الارث پدر خود را در فرض حيات بكنند.

(طبقه دوم نسبى)

مسأله : طبقه دوم عبارتند از جد و جده و برادر و خواهر و فرزندان آنها كه به تفصيل عبارتند از:

الف ـ پدر پدر متوفى (جد پدرى ).

ب ـ پدر مادر متوفى (جد مادرى ).

ج ـ مادر پدر متوفى (جده پدرى ).

د ـ مادر مادر متوفى (جده مادرى ).

هـ ـ برادر و خواهر متوفى كه پدر و مادر آنها با پدر و مادر متوفى يكى باشد (برادر

پدرى و مادرى).

و ـ برادر و خواهر متوفى كه تنها پدر آنها با پدر متوفى يكى باشد (برادر پدرى).

ز ـ برادر و خواهر متوفى كه تنها مادر آنها با مادر متوفى يكى باشد (برادر مادرى).

ح ـ فرزندان برادر و خواهر ميت كه در صورت نبودن برادر و خواهر ميت از او ارث مى برند.

مسأله : همسر متوفى از طبقه دوم نيست ولى در كنار آنها ارث مى برد همانطور كه با طبقه اول ارث مى برد.

مسأله : اگر وارث ميت يك نفر از طبقه دوم باشد تمام مال متوفى به او مى رسد

(اجداد)

مسأله : اگروارث فقط اجداد ميت باشند:

الف ـ اگر جد و جده پدرى باشند سهم جده پدرى 31 و سهم جد پدرى 32 مى شود.

ب ـ اگر جد وجده مادرى باشند مال ميت بين آنها به صورت مساوى تقسيم مى شود.

ج ـ اگر جد وجده پدرى يا يكى از آنها با جد وجده مادرى يا يكى از آنها باشند:

ـ 31 اموال متوفى به جد وجده مادرى مى رسد وبين آنها به صورت مساوى تقسيم مى شود و اگر يكى از آندو باشند همه 31 به او ميرسد و 32 اموال متوفى به جد و جده پدرى مى رسد كه 31 آن به جده مى رسد و32 بقيه سهم جد ميشود و اگر يكى باشد تمام 32 به او ميرسد (حتى اگر جده باشد).

مسأله : اگر وارث اجداد و همسر ميت باشد:

الف ـ اگر وارث جد و جده پدرى و همسر باشند:

ـ اگر همسر شوهر باشد سهم او 21 مى شود و نصف ديگر به ترتيبى كه در قسمت الف مساله قبل بيان شد بين جد و جده تقسيم مى شود.

ـ اگر همسر زن باشد سهم او 41 مى شود و بقيه مال به ترتيبى كه در قسمت الف مساله قبل بيان شد بين جدو جده تقسيم مى شود.

ب ـ اگر وارث همسر و جد و جده مادرى باشد:

ـ همسر اگر زن باشد 41 واگر شوهر باشد 21 مى برد و بقيه مال به ترتيبى كه در مسأله2892 قسمت ـ ب ـ بيان شد بين جد و جده مادرى به صورت مساوى تقسيم مى شود.

ج ـ اگر وارث همسر و جد و جده پدرى و جد و جده مادرى يا يكى از اينها باشد:

ـ همسر اگر زن باشد 41 و اگر شوهر باشد 21 سهم او مى شود و 31 اصل مال هم به جد و جده مادرى مى رسد و بين آنها بالسويه تقسيم مى شود و بقيه مال بين جد و جده پدرى همانطور كه درقسمت ج مسأله 2892 بيان شد تقسيم مى شود.

مسأله : با وجود جد يا جده ميت (پدرى باشند يا مادرى) پدر يا مادر جد يا جده او ارث نمى برند.

(برادر وخواهر)

مسأله : اكر وارث ميت فقط يك برادر يا يك خواهر باشد تمام مال متوفى به او ميرسد.

مسأله : اگر وارث ميت چند برادر يا خواهر پدرى يا مادرى يا پدر و مادرى باشند مال ميت بين آنها بالسويه تقسيم مى شود.

مسأله : اگر وارث چند برادر و خواهر پدرى يا پدر و مادرى باشند مال ميت بين آنها به صورتى تقسيم ميشود كه سهم هر برادر دو برابر سهم هر خواهر بشود.

مسأله : اگر وارث ميت فقط چند برادر و خواهر مادرى باشند تمام مال ميت بين آنها بالسويه تقسيم مى شود.

مسأله : اگر ميت هم برادر و خواهر پدرى داشته باشد و هم برادر و خواهر پدرى و مادرى برادر و خواهر پدرى ارث نمى برند و فرقى نمى كند كه برادر و خواهر مادرى داشته باشد يا نداشته باشد.

مسأله : اگر وارث برادر و خواهر پدر و مادرى و برادر و خواهر پدرى و برادر و خواهر مادرى داشته باشد: