فهرست مطالب

(صفحه 215)
به عهده مى گيرم. سپس رسول خدا (صلى الله عليه وآله)برخاست و بر او نماز خواند. بعد به حضرت امير (عليه السلام)فرمود: خداوند جزاى خير به تو عطا كند و آزادت كند، همانگونه كه برادر ايمانى خود را از بدهى آزاد كردى(1).

سؤال 858 :عينى كه متعلّق خمس است و به ارث رسيده، آيا براى پرداخت خمس بايد قيمت فعلى آن را حساب كرد، يا وقت اشتغال ذمّه مورِّث را؟
جواب: در فرض سؤال قيمت فعلى را بايد حساب كرد.

سؤال 859 :زمينهاى موروثى كه متعلّق خمس نيست، اگر قيمت آن بالا رود، آيا ترقى قيمت آن خمس دارد؟
جواب: از فرض سؤال ترقى آن هم خمس ندارد.

سؤال 860 :زمينى است موروثى است كه به آن خمس تعلّق گرفهت و قبل از پرداخت خمس تقسيم شده است، الآن وظيفه چيست؟
جواب: لازم است هريك از ورثه به نسبت سهم خود، خمس آن را بپردازند.

مهريه زن

سؤال 861 :آيا مهريه اى كه زن از شوهر مى گيرد خمس دارد؟
جواب: خمس ندارد. اگرچه احتياط مستحب اين است كه در صورتى كه سال بر آن بگذرد خمس آن را بپردازد ولى اگر شوهر مهريه را از مالى كه خمس به آن تعلق گرفته بپردازد لازم است زن خمس آن را بپردازد.

ديه و ارش جنايات

سؤال 862 :پولى كه انسان به عنوان ديه يا ارش دريافت مى كند، آيا خمس دارد؟

---

(صفحه 216)
جواب: خمس ندارد. بلى احتياط مستحب اين است كه خمس آن پرداخت شود. و در اين حكم فرقى بين ديه عضو و ديه نفس وجود ندارد.

پول بيمه و بازنشستگى

سؤال 863 :پولى كه بيمه، طبق قرارداد به انسان مى دهد، آيا خمس دارد؟
جواب: در صورتى كه از مخارج سال اضافه بيايد، خمس دارد.

سؤال 864 :آيا حقوق بازنشستگى خمس دارد؟ با توجه به اينكه در دوران خدمت كارمند، هرماه مقدراى از حقوق او براى بازنشستگى كسر مى شود.
جواب: اگر از مخارج سال زياد بيايد، خمس دارد.

سؤال 865 :معمولا پس از بازنشستگى افراد، پولى به صورت يكجا به عنوان سابقه كار به آنها مى دهند، آيا اين پول متعلّق خمس است؟
جواب: اگر تا پايان سال خمسى در مؤونه مصرف نشود، خمس ندارد.

سؤال 866 :حقوقى كه بعد از فوت شخص كارگر يا كارمند از طرف سازمان تأمين اجتماعى يا دولت يا شركتهاى مختلف يا بيمه به خانواده متوفى داده مى شود. آيا از درآمد سال محسوب مى شود؟ كه بر مازاد آن از مخارج سال خمس تعلق مى گيرد. يا به محض دريافت، بايد خمس آن را بپردازد؟
جواب: از درآمد سال محسوب مى شود. كه اگر از مخارج زياد آمد به احتياط واجب خمس دارد.

طلا و زيور آلات زنان

سؤال 867 :آيا طلا و زيورآلاتى كه بانوان خريدارى مى كنند جزء مؤونه است؟ اگر وقت زينتشان گذشته باشد و آنها را بعنوان ذخيره نگهدارى مى كنند، چه حكمى دارد؟
جواب: اگر از درآمد سال باشد و بيشتر از شأن آنها نباشد و از آن استفاده كنند خمس ندارد، ولى بعد از اين كه ديگر به آن نياز نداشتند اگر صرف امور ديگر
(صفحه 217)
زندگى خود نمودند خمس ندارد و اگر يك سال باقى ماند بايد تخميس كنند.

سؤال 868 :پيرزنى كه فرزندانش مخارج او را مى دهند، مبلغى پول دارد. و با اينكه وقت زينت او گذشته است، با آن پولها طلا مى خرد تا زمانى كه راه كربلا باز شد خرج سفر كربلا كند آيا اين طلاها خمس دارد؟
جواب: در فرض سؤال اگر سال از آنها بگذرد، خمس دارد.

سؤال 869 :خانمى مقدارى طلا و زيورآلات خريدارى كرده و از آن استفاده كرده است و بعد از چند سال آنها را مى فروشد، آيا به محض فروش بايد خمس آنها را بپردازد؟
جواب: اگر از درآمد سال خريدارى كرده و در سالهاى بعد فروخته بايد خمس همه آنها را فوراً بپردازد و اگر از مال مخمّس خريدارى كرده، ترقى قيمت آن جزء درآمد سال فروش محسوب مى شود، كه اگر تا پايان سال صرف در مؤونه نشود، خمس دارد.

سؤال 870 :شوهرى با مال متعلّق خمس مقدارى طلا و زيورآلات براى همسرش خريدارى كرده و به او بخشيده است، اگر شوهر خمس آنها را نپردازد، آيا پرداخت خمس بر همسر او واجب است؟
جواب: بلى، در فرض سؤال،لازم است همسرخمس طلا و زيورآلات را بپردازد.

هديه و بخشش و صدقات مستحبى

سؤال 871 :چند سال است در ايّام عيد مبلغى به عنوان عيدى از پدربزرگ و ديگر فاميلها به من داده شده است و اين پولها در دفترچه پس انداز مى باشد، آيا خمس دارد؟
جواب: در فرض سؤال، احتياط واجب اين است كه پولهايى كه سال از آنها گذشته، تخميس كنيد.

سؤال 872 :پولى كه پدر به عنوان خرجى به انسان مى دهد، آيا خمس دارد؟
جواب: اگر پول را به فرزند خود مى بخشد، آنچه كه سال از آن بگذرد، بنابر احتياط واجب خمس دارد.
(صفحه 218)
سؤال 873 :شخصى زنى را براى خود عقد كرده و پس از مدتى او را طلاق مى دهد و طلا و هدايايى كه به او داده پس مى گيرد، با توجه به اينكه اينها را در سال قبل خريدارى كرده، آيا خمس دارد؟
جواب: اگر به او هبه كرده، وقتى پس گرفت در صورتى كه تا پايان سال خمسى آنها را در مؤونه مصرف نكند، بايد خمس آنها را بپردازد. و اگر به او هبه نكرده، بلكه به عنوان اينكه زن اوست به او اجازه تصرف داده، بايد پس از گرفتن فوراً خمس آنها را بپردازد.

سؤال 874 :اينجانب قبل از رسيدن سال خمسى براى فرزندانم كه سن آنها كمتر از يازده سال است خانه اى تهيه كرده و به آنها هديه كرده ام، آيا به اين خانه خمس تعلّق مى گيرد؟
جواب: در صورتى كه شرايط شغلى و شأنى شما مناسب با تهيه خانه براى فرزندان زير يازده سال نباشد، لازم است خمس قيمت فعلى ساختمان را بپردازيد و اگر توان پرداخت نداريد، مى توانيد بعد از دستگردان، بتدريج بپردازيد.

سؤال 875 :هبه و بخشش و هدايا و صدقات مستحبى در صورتى كه از مخارج سال انسان زياد بيايد، آيا خمس دارد؟
جواب: بنابر احتياط واجب خمس دارند.

سؤال 876 :اگر مقدارى از پولى را كه شوهر براى خرجى خانه به زن مى دهد، پس انداز كند، آيا خمس به آن تعلّق مى گيرد؟
جواب: در صورتى كه از مخارج سال زياد بيايد، بايد خمس آن را بپردازد.

سؤال 877 :پدر اينجانب قسمتى از زمين زراعتى خود را كه خمس آن را پرداخته، به اينجانب بخشيده است و من در آن كشاورزى مى كنم، آيا به اين زمين خمس تعلّق مى گيرد؟
جواب: بنابر احتياط واجب بايد خمس آن را بپردازيد. و زمان پرداخت آن گذشت يكسال از زمان بخشش است. مگر اينكه به مقدار امرار معاش شما باشد و زياد نياوريد.

سؤال 878 :حضرت امام (رحمه الله) مبلغ پرداختى بنياد شهيد به خانواده شهدا را هديه دانسته و
(صفحه 219)
مشمول خمس نمى دانند، نظر حضرتعالى چيست؟
جواب: به نظر اينجانب اگر از مخارج سال زياد بيايد، بنابر احتياط واجب بايد خمس آن را بپردازند.

سؤال 879 :اگر كسى چيزى كه متعلّق خمس است به ديگرى هبه كند، آيا بر شخص گيرنده واجب است خمس آن را بپردازد؟
جواب: اگر هبه كننده خمس آن را نمى دهد، برگيرنده واجب است پرداخت كند.

خمس، زكات، ردّ مظالم

سؤال 880 :آيا به شهريه طلاب در صورتى كه از مخارج سال آنها اضافه بيايد خمس تعلق مى گيرد؟
جواب: به شهريه خمس تعلّق نمى گيرد و چنانچه محتاج نباشد شهريه نگيرد.

سؤال 881 :خمسى كه سادات مى گيرند، در صورتى كه از مخارج سال آنها اضافه بيايد، آيا خمس دارد؟
جواب: خمس تعلّق نمى گيرد.

سؤال 882 :پولى را كه فقير بابت زكات دريافت كرده، اگر از مخارج سالش زياد بيايد، آيا خمس دارد؟
جواب: خمس ندارد.

سؤال 883 :وجهى كه فقير بابت ردّ مظالم دريافت كرده و از مؤونه سال اضافه آمده، آيا خمس دارد؟
جواب: خمس ندارد. چون رد مظالم ملحق به صدقات واجبه است.

سود بانكى

سؤال 884 :آياسودى كه به سپرده هاى بانكى تعلق مى گيرد حلال است؟ و آيا خمس دارد؟
جواب: سود بانكى با توجه به رعايت ضوابط شرعى حلال است و اگر از