(صفحه 247)
اسلام احكام الهى بصورت تدريج نازل و پياده مى شد، دراين نظام هم كه مسبوق به رژيم ضد اسلامى طاغوت بوده، نبايد انتظار داشت كه جميع احكام اسلام در زمان كوتاهى پياده شود. بلكه نياز به مرور زمان دارد، اميد است در آينده نزديك شاهد پياده شدن همه احكام اسلام در سايه حكومت اسلامى باشيم. در عين حال از مواردى كه اطمينان به حرمت داريد اجتناب كنيد و چنانچه مفسده اى در كار نباشد، ديگران را ارشاد كنيد.

سؤال 1003 :نظر حضرتعالى پيرامون موزيكهاى غم انگيز چيست؟
جواب: موزيكهاى غم انگيز كه براى ايجاد غم و حزن و اندوه وضع شده، حرام نيست.

سؤال 1004 :آيا گوش دادن به موسيقى راديو و تلويزيون، حرام است؟
جواب: برخى از آنها حرام است و ان شاءالله در آينده نزديك مشكل آنها حل مى شود.

سؤال 1005 :موسيقى چيست؟ و آيا همه انواع آن از نظر اسلام حرام است؟
جواب: موسيقى به يك تعريف، تركيب اصوات است به نحوى كه خوش آيند باشد، لذا اگر مناسب مجالس لهو و لعب باشد حرام است، وگرنه اشكالى ندارد.

سؤال 1006 :بفرماييد موسيقى مطرب يعنى چه؟
جواب: معناى مطرب اين است كه حالت غيرعادى از نظر وجد و نشاط بوجود آورد.

سؤال 1007 :غنا به چه معنا است؟ چه حالاتى بر آن مترتب است؟
جواب: غنا عبارت از صوتى است كه علاوه بر مطرب بودن به معنايى كه ذكر شد، مشتمل بر ترجيع يعنى زير و بم و فروبردن و بيرون آوردن صدا باشد.

سؤال 1008 :هل يحرم السفر من اجل اللهو؟
جواب: نعم يحرم اذاكان لأجل اللهو المحرم بحيث لولم يكن ذلك لم يسافر
(صفحه 248)
اصلا و وجب ح اتمام الصلوة والمشهوران السفر لأجل الصيد اللهوى ايضاً حرام ولكن فى حرمته تأمل و اشكال و ان وجب فيه التمام للنصوص المعتبرة كما حقق فى محله.

سؤال 1009 :هل هناك تعريف محدد اللهو؟ هل هناك لهو مباح و آخر حرام؟
جواب: على نحو الاجمال والتخليص، اللهو مايشغل الأنسان عما يعينه و يهمّه يقال لهوت بكذا و عن كذا، اشّتغلت عنه بلهو، وله اصناف و اسباب مختلفة فمنها مباح بالضرورة كاللعب بالسبحة واللحية و كالأشتغال بامور الدنيا من المال والأولاد مالم يصدّا عن ذكر الله «وما هذه الحياة الدنيا الا لهو و لعب» (العنكبوت، ى 64)، «لاتلهكم اموالكم ولا اولادكم عن ذكر الله» (المنافقون، ى 9)، و منها حرام بالضرورة كالاشتغال بالتغنى والميسر و ضرب الأوتار «اجتنبوا قول الزور» (الحج، ى 32) «انما الخمر والميسر والأنصاب والأزلام رجس من عمل الشيطان فاجتنبوه» (المائدة، ى 93).

نقاشى و مجسمه سازى

سؤال 1010 :نقاشى كردن و ترسيم چهره اشخاص و حيوانات، آيا حرام است يا حكم ديگرى دارد؟
جواب: اگر برجستگى نداشته باشد، مانع ندارد.

سؤال 1011 :نقش و نگار و عكس حيوان و مانند آن بر روى پارچه، حكمش چيست؟
جواب: در صورتى كه نقش حيوان برجستگى داشته باشد جايز نيست، اگرچه خريد و فروش آن مانعى ندارد.

سؤال 1012 :نقاشى كردن صورت شخصيتهاى اسلامى معاصر و مراجع عظام (ايدهم الله تعالى) جهت تبليغات اسلامى چه صورت دارد؟
جواب: اگر داراى برجستگى نباشد و صدق مجسّمه نكند، اشكال ندارد.

سؤال 1013 :آيا نقاشى كردن عكسهاى چهارده معصوم (عليهم السلام) مانعى ندارد و آيا موجب وهن
(صفحه 249)
مقام مقدسشان نمى شود؟
جواب: نقاشى عكسهاى تخيّلى معصومين (عليهم السلام) در صورتى كه برجستگى نداشته باشد و موجب هتك آنان نباشد، فى نفسه حرام نيست. ولى اعتقاد به آنها بىوجه است.

سؤال 1014 :نگهدارى مجسمه در منزل و نصب آن در ميادين و معابر چگونه است؟
جواب: نگهدارى آن محل اشكال ندارد.

سؤال 1015 :ساختن مجمسه چه حكمى دارد؟
جواب: حرام است.

سؤال 1016 :آيا ساختن مجسمه و عروسك، بوسيله خمير توسط كودكان و يا خريدن آن براى كودك اشكال دارد؟
جواب: كودكان مكلّف نيستند. و امور مذكوره نسبت به آنها مانعى ندارد.
(صفحه 250)

خريد و فروش

فروش مال ديگران

سؤال 1017 :اتومبيلى داشتم، به كسى داده بودم تا با آن كار كند، ولى او خيانت كرد و با مدارك مالكيت من آن را ربود، فعلا اتومبيل را نزد كس ديگرى پيدا كرده ام كه مى گويد از سارق خريده است، آيا مى توانم اتومبيل را از او بگيرم؟
جواب: اگر براى خريدار محرز باشد كه اتومبيل خريدارى شده مسروقه بوده و مالك واقعى آن شما هستيد، بايد اتومبيل را در اختيار شما قرار دهد و پول خود را از فروشنده پس بگيرد.

سؤال 1018 :چندين نفر در يك قطعه زمين شريك بودند، يك نفر از آنها كل زمين را به كسى فروخته است و من هم اين زمين را از او خريده و بعد از مدتى به كس ديگرى فروخته ام و من يقين به عدم رضايت شركاى اوليه زمين دارم، لطفاً حكم مسأله را بيان كنيد؟
جواب: خريد و فروش اموال و املاك ديگران بدون اجازه و رضايت آنها جايز نيست و در صورت فروش نسبت به سهام شركا معامله فضولى است و در صورت عدم قبول صاحب يا صاحبان اصلى، معامله باطل است.

سؤال 1019 :اگر كسى چيزى را بخرد و بخواهد از پول حرام قيمت آن را بپردازد، چه حكمى دارد؟
جواب: حرام است و صحت معامله مشكل است.
(صفحه 251)
سؤال 1020 :اگر كسى جنسى را نسيه بخرد و بعد پول آن را از مال حرام بدهد، آيا معامله او صحيح است؟
جواب: معامله او صحيح است. ولى بايد پول حلال بدهد و پول حرام را گرفته و به صاحب آن برگرداند. حتى اگر فروشنده متوجه شد، بايد پول حرام را به صاحب آن برگرداند و قيمت جنس خود را از مشترى بگيرد.

اگر مبيع متعلّق حق غير باشد

سؤال 1021 :سالها پيش خانه اى را خريدم و قبض و اقباض ثمن و مثمن انجام شد و حتى سند رسمى نيز تنظيم گرديد. مدتى بعد فروشنده خانه مزبور ممنوع المعامله شد، و حكم به مصادره تمامى اموال او شده است. حال آيا خريد و فروش ما، قبل از صدور حكم مذكور صحيح است؟
جواب: در فرض سؤال، معامله شما صحيح است، بلى اگر حكم مصادره اموال قبل از معامله شما بوده، معامله باطل است.

سؤال 1022 :شخصى زمين همسر خود را بدون رضايت همسر خود فروخته است و همسر او چيزى نگفته است و مشترى سالها در زمين تصرف كرده و درخت كاشته است. اكنون ورثه زن ادعاى فسخ معامله را دارند، آيا مى توانند معامله را فسخ كنند. و در صورت فسخ، حكم اشجار و زراعت زمين مذكور چيست؟ و آيا مى توانند اجاره چندين ساله زمين را بگيرند؟
جواب: اگر زن در حال حيات خود به اين معامله راضى نشده است، ورثه حق فسخ دارند و اگر فسخ كردند اشجار و زراعت براى كسى است. كه آنها را كاشته است البته بايد اجرت المثل اين مدت را به ورثه بدهد و ضررى را كه متحمل شده، از فروشنده بگيرد.

سؤال 1023 :كسى زمينى را كه از همسرش به او و فرزندانش به ارث رسيده است، بدون اجازه فرزندان خود فروخته است، آيا فرزندان او حق بهم زدن معامله مذكور را دارند؟
جواب: اگر پدر زمين مشاع را فروخته باشد، در سهم پسران فضولى مى شود و