(صفحه 357)
سؤال 1361 :اگر يك نفر مسلمان ولى نه چندان مورد اعتماد مدعى شود كه گوشت ذبح اسلامى شده، آيا مى توان پذيرفت؟
جواب: مى توان پذيرفت.
(صفحه 358)

خوردنيها و آشاميدنيها

گوشتهاى حلال و حرام

سؤال 1362 :آيا گوشت خرگوش حرام است؟
جواب: بلى حرام است.

سؤال 1363 :اگر ماهى در تور صيادى در زير آب بميرد، حلال است يا حرام؟
جواب: حلال است.

سؤال 1364 :در بعضى از مناطق نوعى صيد ماهى رايج است كه در كنار رودخانه يعنى آنجايى كه آب هست ولى خيلى كم است و بعضى از انواع ماهيان حلال گوشت در آنجا تخم گذارى مى كنند. حلبى يا ظرف ديگرى را زير خاك مى كنند، به شكلى كه دهانه حلب مساوى است با سطح آب. ماهيان هنگام تخمگذارى درون ظرف مى ريزند و نمى توانند بيرون بروند. بعضى از اين ماهى ها ممكن است درون اين ظرف بميرند. حال حضرت مستطاب عالى بفرماييد:
1 ـ حكم اين ماهيها از جهت حلّيت و حرمت چه مى باشد؟
2 ـ به فرض حلال بودن، حكم آن ماهيهايى كه مى ميرند چه مى باشد؟ در ضمن اين نوع صيد تقريباً مى توان گفت رايج است.
جواب: اگر حلبى يا ظرف را به قصد صيد ماهى مى گذارند، به نظر اينجانب ماهيهايى كه درون آب مى ريزند اگرچه در آب ظرف هم بميرند همه حلال هستند.
(صفحه 359)
سؤال 1365 :مورد ديگرى از صيد كه رايج است اين است كه اگر رودخانه دو شط باشد يعنى دو خط جريان داشته باشد و آب را از يكى از اين دو شط به ديگرى برگردانند به شكلى كه آب شط مذكور خشك شود و ماهيها در خشكى واقع شوند. بفرماييد اولا آيا اين نوع صيد از حيث شرعى جايز است؟ و ثانياً در صورت جايز بودن اگر ماهيها پيش از دسترسى به آنها بميرند، چه حكمى دارد؟
جواب: ماهيهايى كه در شط وارد مى شوند اگر زنده از آب گرفته شوند يا در تور ماهيگيرى اگرچه در آب بميرند حلال هستند، اما آنچه داخل شط مى ميرند حلال نيستند.

سؤال 1366 :آيا ماهى ها از لحاظ أَشكال در حليت و حرمت فرق مى كنند؟
جواب: ماهى فلس دار حلال است به هرشكل و از هر نوعى باشد، و غير فلس دار حرام است به هرشكل و نوعى باشد.

سؤال 1367 :اگر انسان با گاو وطى كند، گوساله هايى كه از آن بوجود مى آيند چه حكمى دارند؟
جواب: گوساله هايى كه بعد از وطى از آن به عمل آيند بنابر احتياط واجب حرامند.

سؤال 1368 :در فرض سؤال قبل، اگر هنگام وطى گاو حمل داشته است، آيا حمل و بچه در شكم او نيز حرام است؟
جواب: خير، حرام نيست و فقط گوساله اى كه نطفه اش بعد از وطى منعقد شود بنابر احتياط واجب حرام است.

غذاى اهل كتاب

سؤال 1369 :آيا خوردن غذاى اهل كتاب جايز است؟
جواب: در غير گوشت جايز است. اما گوشتى كه غير مسلمان آن را ذبح كرده باشد جايز نيست.
(صفحه 360)
سؤال 1370 :آيا غذا خوردن با اهل كتاب (مسيحى، يهودى، زردشتى) جايز است؟
جواب: در صورت مشرك نبودن پاك مى باشند. و غذاى آنان محكوم به طهارت و حلال است.

مسائل متفرقه خوردن و آشاميدن

سؤال 1371 :غذايى كه نيم خورده بچه باشد يا به نحو ديگر در سفره ريخته مى شود، اگر براى پرندگان بيرون بريزيم، آيا اشكال دارد؟
جواب: در موردى كه اسراف نباشد، مانعى ندارد.

سؤال 1372 :آيا مى شود ميوه شاخه درخت همسايه را كه وارد خانه ديگرى شده مصرف كرد؟
جواب: جايز نيست.

سؤال 1373 :اگر به بوته گوجه فرنگى جهت تقويت كود انسانى يا شراب بدهند، آيا تأثير در حليّت گوجه فرنگى دارد؟
جواب: تأثيرى ندارد.

سؤال 1374 :خوردن مقدارى از خاك كه در بازار به نام تربت مطهر امام حسين (عليه السلام) به فروش مى رسد، چه حكمى دارد؟
جواب: در صورتى كه مريض به قصد شفا بخورد، مانعى ندارد.

سؤال 1375 :نظر حضرتعالى در ارتباط با استعمال دخانيات ترياك و مواد مخدر و سيگار چيست؟
جواب: استعمال ترياك و مواد مخدر، اگر زمينه اعتياد داشته باشد حرام است. و سيگار را بهتر آن است كه شروع نكند.

سؤال 1376 :اگر مقدارى انگور جهت سركه شدن در ظرفى بريزيم و هربار مقدارى انگور به آن اضافه كنيم در صورتى كه انگورهاى قبلى به اصطلاح جوش آمده باشد، آيا سركه پاك


(صفحه 361)
است يا حرام؟ و پختن كشمش به همراه غذا حكمش چگونه است؟
جواب: بعد از سركه شدن حلال است. و باد كردن كشمش و جوش آمدن آن در غذا موجب حرمت آن نيست.

سؤال 1377 :كسى كه مشغول خوردن غذا است اگر در بين ظرف غذا فضله موش پيدا كند آيا لازم است كه به باقى افراد خانواده بگويد يا نه، و همينطور گفتن به ميهمان چه حكمى دارد؟
جواب: لازم نيست اطلاع دهد. مگر اينكه غذا دادن به آنها مستند به اين فرد باشد، مثل صاحب منزل و كسى كه غذا را جلو مهمان مى گذارد، كه در اين صورت بايد اطلاع دهد.

سؤال 1378 :هنگام رفتن به مزارع و باغات بزرگ و كوچك، لطفاً حكم موارد ذيل را بيان فرماييد:
استفاده از محصول آنها و همچنين آبهاى جارى آن چه بصورت قنات و چشمه و يا چاه كه بوسيله اى آب آن را خارج مى كنند، وضو گرفتن و غسل و تيمّم و شستن لباس و مصرف خوردن و غيرذلك.
همينطور در راههاى عمومى و يا خصوصى كه با بعضى از مزارع و باغها برخورد مى شود عنوان حق المارّه و همچنين ميوه درختهايى كه در بعضى اماكن و راهها و ديوار باغ بيرون آمده و يا روى زمين ريخته و يا گاهى در جوى آب بدست مى آيد، حكمش چيست؟
جواب: دخول در مزارع و باغهايى كه مالك خصوصى دارد به هيچ وجه جايز نيست. و همچنين است استفاده از ميوه آنها و چاه آب يا قنات يا چشمه اى كه در آنها وجود دارد. ولى استفاده از نهرهاى بزرگ كه ملك شخصى نباشد و يا اگر هم باشد اين مقدار تصرف معمول است و علم به رضايت مالك وجود دارد جايز است.
ضمناً حق المارّه را هم اينجانب تجويز نمى كنم، لذا مصرف آنها جايز نيست. مگر در مواردى كه احراز شود مالك آنها از آنها اعراض كرده است.