(صفحه 164)
پول آنها را بپردازد، آيا مى تواند جنس ديگرى مثل لباس و... پرداخت كند؟
جواب: در فرض سؤال، جنس ديگر را به عنوان قيمت يكى از غلاّت چهارگانه حساب كرده و بپردازد. ان شاء الله مجزى است.

سؤال 632 :از گذشته قبرى به عنوان امامزاده شهرت يافته، اما شجره نامه آن دقيقاً معلوم نيست، آيا تعمير آن از زكات جايز است؟
جواب: اگر مقبره مزبوره در ميان عامّه مردم محلّ، مورد احترام و تجليل است و بعنوان امامزاده مى شناسند، صرف زكات در تعمير آن بقدر حاجت مانع ندارد.

سؤال 633 :مصرف زكات اهالى روستا جهت ساختن انبار براى نگه دارى كالاهاى سهميّه متعلّق به عموم روستا ـ با توجّه به نياز مبرم مردم براى آن و نبودن بودجه غير از وجوهات ـ جايز است يا خير؟
جواب: جايز است.

سؤال 634 :شخصى كه حتى حدود 500 تومان پول ندارد. ولى از لحاظ خوراكى چندان در مضيقه نيست، آيا مى توان به او زكات داد يا خير؟
جواب: ميزان فقر عدم قدرت تأمين هزينه زندگى مطابق با شأن خودش در طول يكسال مى باشد.

سؤال 635 :شخصى كه زكات بايد بپردازد، اگر فرزند يا دامادش و يا يكى از بستگانش طلبه باشد، آيا مى تواند به صورت هديه، لوازم خانه و يا كتاب مورد نياز او را خريده و از زكات خود محاسبه كند يا خير؟
جواب: مانعى ندارد، مگر اينكه طلبه مذكور فقير نباشد.

سؤال 636 :آيا جايز است غير سيد كفارات و مظالم و صدقات خود را به سيد بدهد يا نه؟
جواب: احتياط واجب اين است كه غير سيد زكات مال و زكات فطره خود را به سيد ندهد. بلى پرداخت صدقات واجب و مستحبى و نذورات به آنان جايز است، گرچه بهتر است حتى المقدور از گرفتن صدقات هم خوددارى كنند.
(صفحه 165)

زكات فطره

سؤال 637 :اگر كسى شب عيد فطر ميهمان باشد و فطره خود را با صلاحديد صاحبخانه بدهد آيا از گردن ميزبان ساقط مى شود؟
جواب: چنانچه با اجازه صاحب خانه باشد، ساقط مى شود.

سؤال 638 :آيا زكات فطره را مى توانيم مصرف تعمير و توسعه مسجد كنيم و مقدارى هم به امام جماعت مسجد كه فقير است بدهيم؟
جواب: مانعى ندارد. ولى بهتر است در صورتى كه در محل فقير باشد به جاى صرف مسجد به فقير بدهيد.

سؤال 639 :آيا از زكات فطره مى شود بلندگو و مانند آن خريد، يا بايد به مستحق برسانيم؟
جواب: بهتر آن است كه به فقرا و مساكين داده شود.

سؤال 640 :آيا امروزه طلاب را با وضعيّت شهريه كنونى مستحق زكات فطريه مى دانيد؟ در صورت عدم استحقاق اگر زكات را صرف خريد كتابهاى لازم كند، چه حكمى دارد؟
جواب: وضع طلاّب مختلف است. اگر فقير باشد گرفتن فطره براى او مانع ندارد. اگر استحقاق از نظر فقر ندارد، جايز نيست فطره بگيرد.

سؤال 641 :كسانى كه در شب عيد فطر زندانى باشند چه كسى بايد فطريه آنها را بدهد؟
جواب: اگر خود زندانيان تمكن مالى دارند بايد خودشان بدهند و اگر نداشته باشند فطريه آنها ساقط است.

سؤال 642 :آيا سه نفر مى توانند فطريه خود را به دو فقير هركدام به مقدار يك صاع و نيم بدهند يا نه؟
جواب: بلى، اشكال ندارد.

سؤال 643 :اينجانب دو خواهر زاده و يك خواهر زن دارم كه وضع مادّى آنها چندان خوب نيست و كسى را به غير از من ندارند تا به آنها رسيدگى كنند آيا زكات فطره بر گردن آنها هست يا خير؟ و آيا من مى توانم با بستگان خودم به اينها فطريه بدهم؟
(صفحه 166)
جواب: زكات فطره بر آنها واجب نيست و شما مى توانيد فطريه خودتان را به آنها بدهيد.

سؤال 644 :در يك روستايى كه 600 نفر جمعيّت دارد، مى شود زكات فطره خودشان را در زدن چاه آب و حمّام و... به مصرف برسانند. با اينكه مى توانند از جاى ديگر تأمين كنند؟ در صورت مثبت بودن جواب، آيا مى توانند پول جمع شده را بعد از چند ماه به مصرف برسانند؟
جواب: مى توانند از زكات فطره جهت امور مذكوره استفاده كنند و چنانچه استفاده متوقف بر گذشتن مدتى باشد، مانعى ندارد.
(صفحه 167)

خمس

سؤال 645 :آيا وجوب خمس مانند وجوب نماز و روزه از ضروريات اسلام است و منكر آن كافر مى شود؟
جواب: بلى، اصل وجوب خمس از ضروريات اسلام است و انكار آن موجب كفر است.

مازاد بر مخارج سال

سؤال 646 :آيا به مازاد مواد غذايى و حبوباتى كه سر سال خمسى در خانه باقى مانده است خمس تعلّق مى گيرد؟ اگر تعلّق مى گيرد، بايد به قيمت خريد محاسبه شود يا به قيمت روز بازار؟
جواب: خمس دارد و بايد به قيمت فعلى بازار محاسبه شود.

سؤال 647 :اگر جنسى با كوپن يا غيره خريدارى شده و الآن سر سال قيمت آن بالا رفته، به كدام قيمت حساب مى شود؟
جواب: يا خمس عين را بپردازد و يا قيمت فعلى آن را.

سؤال 648 :اگر سكّه بهار آزادى يكسال بماند، آيا خمس به آن تعلّق مى گيرد؟
جواب: اگر سكّه از درآمد سال تهيه شده بايد خمس آن را بپردازد و اگر هبه و
(صفحه 168)
بخشش باشد بنابر احتياط واجب بايد خمس آنرا بپردازد.

سؤال 649 :مواد لازم مانند صابون و پودر لباسشويى و حبوبات كه با بُن كارمندى به ما مى دهند اگر از مصرف سال زياد بيايد، آيا خمس دارد؟
جواب: اگر آنها را از درآمد سال خريدارى كرده ايد و اضافه آمده است بايد خمس آن را به قيمت فعلى بازار بپردازيد و اگر آنها را به شما بخشيده اند و اضافه آمده است بنابر احتياط واجب بايد خمس آن را بپردازيد.

سؤال 650 :دانشجويى كه براى تأمين هزينه تحصيلى خود مدتى سر كار مى رود، آيا خمس درآمد خود را بايد بپردازد؟
جواب: اگر تمامى درآمد خود را صرف هزينه تحصيل و زندگى كرده، خمس ندارد و اگر چيزى از آن در آخر سال اضافه بيايد، بايد خمس آن را بپردازد.

سؤال 651 :اينجانب منزلى خريدارى كردم، چون سند آن آماده نبود مبلغى از پول را به عنوان گرو نزد خود نگه داشتم تا سند آماده شود ولى سند آماده نشد و سال خمسى ام رسيد، آيا به اين مقدار خمس تعلّق مى گيرد؟
جواب: خير، خمس ندارد مگر اينكه به منزل مذكور احتياج نداشته باشيد.

سؤال 652 :شخصى مبلغى پول از كسى گرفته تا براى او كارى انجام دهد و سال خمسى او فرا رسيده در حالى كه مقدارى از پولها باقى مانده و هنوز در مقابل آن كار نكرده است، آيا به اين پول خمس تعلّق مى گيرد؟
جواب: مقدارى كه در مقابل آن كار نكرده، فعلا خمس ندارد.

سؤال 653 :مقدارى پول در يك صندوق قرض الحسنه گذاشته ام تا پس از گذشت مدتى به من وام بدهند و سال خمسى ام رسيده است، آيا به اين پول خمس تعلّق مى گيرد؟
جواب: خمس پس انداز لازم است.

سؤال 654 :اينجانب از مهاجرينى هستم كه داخل ايران زندگى مى كنم و خانواده اى تحت تكفّل خود دارد، اگر پولى جمع آورى كنم به اين اميد كه وقتى به كشور خود بازگشتم بتوانم